Caloría
| Caloría | |
|---|---|
| unidá d’enerxía y unidá derivada en UCUM | |
 | |
 |
La caloría (símbolu cal) ye una unidá d'enerxía del Sistema Téunicu d'Unidaes, basada nel calor específico de l'agua. Anque nel usu científicu y téunicu actuales la unidá d'enerxía ye'l xuliu (del Sistema Internacional d'Unidaes), inda s'utiliza la caloría pa espresar el poder enerxéticu de los alimentos.
La caloría foi definida per primer vegada pol profesor Nicolas Clément en 1824 como una caloría-quilogramu y asina s'introdució nos diccionarios franceses ya ingleses mientres el periodu que va ente 1842 y 1867.
Definición
[editar | editar la fonte]Defínese la caloría como la cantidá d'enerxía calorífica necesaria p'alzar la temperatura d'un gramu d'agua pura en 1 °C (dende 14,5 °C a 15,5 °C), a una presión normal d'una atmósfera.
Una caloría (cal) equival a 4,1868 xulios (J),[1] ente que una quilocaloría (kcal) son 4186,8 xulios (J).
Orixe
[editar | editar la fonte]La caloría surdió de resultes de la teoría del calóricu: suponíase que la tresmisión de calor producir pol pasu d'un ciertu fluyíu (el calóricu) d'un cuerpu a otru. Esa cantidá de calóricu midir en caloríes. Refugada la teoría del calóricu, y reconocíu el fechu físicu de que'l calor ye una manifestación de la enerxía, definióse la caloría como una unidá d'enerxía del sistema métricu d'unidaes (y más palantre del sistema Téunicu d'Unidaes). Anguaño la caloría nun s'inclúi na categoría de les unidaes enerxétiques del Sistema Internacional d'Unidaes (SI).
Les cantidaes de calor Q midir con calorímetros especializaos nos qu'intervien la siguiente fórmula física:
Q = m c ΔT
onde m ye la masa, c el calor específico y ΔT la medría de temperatura qu'esperimenta'l cuerpu.
Delles definiciones obsoletas de la caloría referir a dos caloríes distintes:
- La denomada caloría pequeña o caloría-gramu, que correspuende a la caloría puramente dicha, representa la enerxía calorífica necesaria p'amontar un grau celsius la temperatura d'un gramu d'agua, dende 14,5 °C a 15,5 °C. Equival a 4,1868 J.
- La caloría grande o caloría-quilogramu, representa la enerxía calorífica necesaria p'alzar nun grau celsius la temperatura d'un quilogramu d'agua. Esta definición correspuende a la quilocaloría puramente dicha y equival a 4186,8 J.
1 cal = 4,1868 J
Usáronse otres definiciones de caloría, a saber:
- Una caloría correspondiente a los 15 °C: 1 cal15 = 4,1855 J (Valor adoptáu pol CIPM en 1950; PV, 1950, 22, 79-80)
- La caloría termoquímica TH (del inglés thermochemical): 1 calth = 4,184 J
- Una caloría denomada IT (del inglés International Table): 1 calIT = 4,1868 J (5th International Conference on the Properties of Steam, Londres, 1956)
Metabolismu y caloríes
[editar | editar la fonte]
La Caloría que s'emplegaba d'antiguo en Bioloxía, Medicina y Nutrición, tenía'l valor d'una quilocaloría, asignábase-y el símbolu Cal (con C mayúscula) pa estremala de la caloría puramente dicha, de símbolu cal y dacuando llamábase caloría grande. Esti costume abandonóse y agora emplégase direutamente la quilocaloría (kcal), pero tamién esti usu va abandonándose adulces de resultes de l'aplicación de les normes referentes al etiquetáu d'alimentos,[2] siquier nos países más desenvueltos. La información qu'apaez nes etiquetes ye indicativa del valor enerxéticu que tien l'alimentu en cuestión y suel espresase en kJ/kg ya inda, ente paréntesis, en kcal/kg (quiloxulios o quilocaloría per quilogramu d'alimentu), o tamién en raciones de 100 gramos o nes que correspuendan a una dieta normal. Adulces va sumir la caloría de les etiquetes.
La caloría emplégase como unidá de midida de la enerxía de los alimentos inxeríos y poder asina ellaborar dietes fayadices y de cutiu «baxes en caloríes» (suelen suponer un amenorgamientu d'un 30%)[3] que dexen la perda de pesu corporal naquellos casos que se diagnosticara sobrepesu. Sía que non, les dietes per debaxo de 1200 kcal (5000 kJ) tán consideraes como peligroses, yá que son deficientes en dellos nutrientes importantes. En dellos alimentos fálase tamién de caloríes basura (denominaes tamién como caloríes vacíes), que son les caloríes provenientes d'alimentos con bien pocu valor nutritivu, como pueden ser los refrescos azucaraos o les bébores alcohóliques.
Otres midíes d'enerxía
[editar | editar la fonte]La unidá d'enerxía nel SI, que na mayoría de los países ye'l sistema llegal d'unidaes, ye'l xuliu. 1 J = 0,239 cal.
Otres unidaes de midida d'enerxía son:
- Tamién del SI ye'l quilovatiu·hora (kWh), rellacionáu davezu cola lletricidá, y los sos múltiplos MWh, MW.añu. 1 kWh = 3,6×10⁶ J = 860 400 cal
- La frigoría ye la unidá d'enerxía, obsoleta, utilizada nos sistemes de refrigeración y ye equivalente a una quilocaloría negativa.
- La termia. 1 termia = 10⁶ cal = 1 Mcal (megacaloría)
- Tonelada equivalente de petroleu = 41,84 GJ = 11,622 MWh
- Tonelada equivalente de carbón = 29,3 GJ = 8,1389 MWh
Tracamundiu ente caloría, Caloría y quilocaloría
[editar | editar la fonte]Esistió una definición,[4] anguaño obsoleta y fora d'usu, de la "Caloría" (con mayúscula inicial) tal que 1 Caloría = 1000 caloríes = 1kcal. La "Caloría" foi llargamente emplegada nel sector alimenticiu; güei, tal usu ta totalmente abandonáu, a ser sustituyíu pol de la quilocaloría.
A la Caloría, pa estremala de la caloría, tamién-y la denominó como "caloría grande" y "caloría-quilogramu" siendo toos estos términos sinónimos de quilocaloría.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Correa Maya, Carlos Arturo (2004). Fenómeno químicos, 2ª, Universidá Eafit, páx. 213. ISBN 9588173833. Consultáu'l 11 d'abril de 2012.
- ↑ Direutiva 90/496/CEE del Conseyu, de 24 de setiembre de 1990, relativa al etiquetáu sobre propiedaes nutritives de los productos alimenticios.
- ↑ HEA/MAFF/DoH. Eight guidelines for a healthy diet. A guide for nutrition educators. Abingdon, Oxon: HEA Customer Services, 1997.
- ↑ http://www.wolframalpha.com/input/?i=Calorie
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q130964