Armavir (ciudá antigua)

Armavir (ciudá antigua)
	xacimientu arqueolóxicu y ciudá antigua
Llocalización
País	Armenia
Rexón	Armavir (es)
Coordenaes	40°05′N 44°02′E / 40.08°N 44.03°E
	Armavir (ciudá antigua) Armavir (ciudá antigua) (Armenia)

Armavir (armeniu: Արմավիր), foi una gran ciudá comercial y la capital de l'antigua Armenia mientres el reináu de lal dinastía Oróntida. Atópase a 1 km al oeste del pueblu d'Armavir del sieglu XVII.

Historia

Antigüedá

L'área de l'antigua Armavir tuvo habitada dende'l VI mileniu e.C. Dellos artefautos d'obsidiana, oxetos de bronce y cerámica foron atopaos d'aquel periodu. Armavir tuvo considerada como una capital antigua d'Armenia, y considérase que foi fundada pol rei Aramais nel 1980 e.C.

Mientres la primer metá del sieglu VIII aC, el rei Argishti I d'Urartu construyó una fortaleza nel área y denomóla Argishtikhinili. Nel 331 e.C., cuando Armenia taba baxo'l poder de la dinastía Oróntida la dinastía afirmó la so independencia del Imperiu aqueménida, Armavir foi escoyida como la capital d'Armenia. Plaques de magre atopáronse del periodu aqueménida, escrites nel idioma elamita al respective d'episodios de la épica Gilgamesh. Delles inscripciones n'Hellenistic griegu feches alredor del sieglu III e.C., tamién foron atopaes, incluyendo poesía d'Hesíodu, llinies d'Eurípides, una llista de meses macedonios, y los nomes de reis oróntides.^[1]

Acordies con l'historiador armeniu del sieglu V Moisés de Corene, Armavir foi la primer capital del reinu d'Armenia -anque, dende un puntu de vista xeográficu, la primer capital d'Armenia yera Van-.^[2] Moisés caltuvo la tradición de que cuando'l rei Valarsace asitiáu n'Armavir (ca. 149 aC), construyó un templu ellí, solicitó al príncipe Smbat de la dinastía Bagratuni dexar la so relixón y el cultu d'ídolos.^[3] Pero Smbat refugó. Moisés refier tamién que cuando'l rei Tigranes II el Grande -al qu'asitia nel tronu de 90-36 aC-, col fin de vengase de la reina Cleopatra d'Exiptu, unvió una espedición a Palestina, traxo un gran númberu de xudíos en cautividá, ellos estableciéronse n'Armavir y en Vardges.^[4] Moisés sigui afirmando que más tarde los xudíos foron treslladaos d'Armavir a Yervandashat; y baxo'l reináu d'Artaxias I d'Armenia, otra vegada foron treslladaos a la nueva capital d'Artashat.^[5] Cuando'l rei Sapor II de Persia invadió Armenia (360-370), allonxábense d'Artashat 30.000 armenios y 9.000 families xudíes, estes postreres trayíes pol rei Tigranes de Xudea, entós foi destruyida la ciudá dafechu.^[6]

Mientres l'antigüedá, Armavir tuvo tomada pol Imperiu seléucida, Partia, Imperiu romanu, Imperiu sasánida ya Imperiu bizantín primero que fuera conquistada polos árabes nel añu 645.

Armavir medieval

La soberanía árabe duró hasta'l primer trimestre del sieglu IX. La dinastía sayida dirixó esta rexón nel sieglu novenu. Dempués la xeorxana dinastía Bagrationi foi la que se fixo cargu de la rexón. L'Imperiu bizantín reconquistóse nel 1045 pero nel añu 1064 pasó a la dinastía selyúcida, que rebautizóla col nome de Sardarabad. Esta rexón foi pasando ente xeorxanos y armenios, y xorezmites dempués de la cayida de los selyúcides. Los mongoles prindaron esta rexón en 1239 y fundaron l'Ilkanatu en 1256. La rexón pasó a la dinastía chupanida en 1353, a la dinastía Yalayerí en 1357 y a Kara Koyunlu en 1388. Tamerlán prindóla en 1400. Qara Yusuf retomóla en 1407 de la dinastía timúrida. Aínda asina, Shahruj que yera un gobernante timúrida prindóla en 1421 y en 1429. Jahān Shāh que yera un gobernante Kara Koyunlu tomóla en 1447.

Soberanía otomana

La soberanía Kara Koyunlu tuvo una duración hasta qu'Uzún Hasán, gobernante de Ak Koyunlu, conquistóla en 1468, tuvo baxo'l so mandu hasta qu'en 1501, Ismail I conquistóla. Ismail foi'l fundador del imperiu safávida. Esta rexón tuvo temporalmente ocupada pol imperiu otomanu en 1514, 1534, 1548 y en 1553. Foi vuelta tomar pol safavid gobernante Abás el Grande en 1603. Baxo'l gobiernu d'Abás, los armenios d'Armavir foron reasentaos en Persia y l'antigua Armavir foi finalmente abandonada.

L'asentamientu quedó abandonáu hasta qu'en 1613, siete families armenies reconstruyeron un nuevu pueblu a un quilómetru al este del antiguu allugamientu d'Armavir. Foi ocupáu polos otomanos ente 1635–1636 y 1724–1736. A la cayida del imperiu safávida, Armavir convirtióse en parte del Kanatu de Yereván.

Gobiernu rusu

La guerra rusu-persa (1826-1828) empecipióse por cuenta de la demanda persa pa reconquistar los territorios perdíos a favor de Rusia ente 1804 y 1813. De primeres, los perses refugaron los rusos de Transcaucasia en 1826. A pesar d'ello, el xeneral comandante del exércitu exércitu rusu, Iván Paskévich, reconquistó Transcaucasia y amplió los sos territorios hasta incluyir el Kanatu de Yereván en 1827.

Esta rexón pasó formalmente de la dinastía Kayar a la soberanía rusa dempués del Tratáu de Turkmenchay del 1828. Armavir convirtióse nel Sardarabad del Óblast d'Armenia, que de la mesma convirtióse nel Gubérniya Yereván en 1840. Esta situación enllargóse hasta la Revolución de Febreru en 1917.

Revolución de 1917

Dempués de la revolución de febreru, la rexón taba baxo l'autoridá del Comité Especial Transcaucasianu del Gobiernu provisional rusu y darréu la efímera República Democrática Federal de Transcaucasia. Cuando la RDFT foi eslleída en mayu de 1918, esta rexón pasó a la República Democrática d'Armenia, teniendo un papel destacáu na hestoria d'Armenia por cuenta de la Batalla de Sardarapat. Ellí, les fuercies armenies evitaron un estermín y repelieron al Exércitu del Imperiu otomanu que la so campaña d'El Cáucasu taba destinada a ocupar Yereván.

Anque los otomanos nun ocuparon la mayor parte del Gubernia de Yereván, forzaron a los armenios a roblar el Tratáu de Batum en xunu de 1918. L'exércitu otomanu retiróse dempués de roblar l'Armisticiu de Mudros a finales de 1918 , polo qu'Armavir volvió pertenecer a la República Democrática d'Armenia en payares de 1918.

Referencies

↑ Inscriptions on a rock face at Armavir
↑ Tirac'yan, Georg."Armawir." Translated from Armenian by Aida Tcharkhtchian and edited by Jean-Pierre Mahé. Revue des Études Arméniennes. vol. 27, 1998-2000, p. 137.
↑ Movses Khorenatsi. History of Armenia (Moses of Chorene)|History of Armenia, 5th Century (Հայոց Պատմություն, Ե Դար). Annotated translation and commentary by Stepan Malkhasyants. Gagik Sargsyan (ed.) ereván: Hayastan Publishing, 1997, 2.8, pp. 128-129. ISBN 5-540-01192-9
↑ Movses Khorenatsi. History of Armenia, 2.16, p. 136. Note that modern historians are not convinced that Tigranes II was still alive when Cleopatra became queen of Egypt
↑ Movses Khorenatsi.
↑ Jewish Encyclopedia, vol. 1, pp. 116-117

[1] Inscriptions on a rock face at Armavir

[2] Tirac'yan, Georg."Armawir." Translated from Armenian by Aida Tcharkhtchian and edited by Jean-Pierre Mahé. Revue des Études Arméniennes. vol. 27, 1998-2000, p. 137.

[3] Movses Khorenatsi. History of Armenia (Moses of Chorene)|History of Armenia, 5th Century (Հայոց Պատմություն, Ե Դար). Annotated translation and commentary by Stepan Malkhasyants. Gagik Sargsyan (ed.) ereván: Hayastan Publishing, 1997, 2.8, pp. 128-129. ISBN 5-540-01192-9

[4] Movses Khorenatsi. History of Armenia, 2.16, p. 136. Note that modern historians are not convinced that Tigranes II was still alive when Cleopatra became queen of Egypt

[5] Movses Khorenatsi.

[6] Jewish Encyclopedia, vol. 1, pp. 116-117

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]