Härbscht

Rudolf Epp: Wiiläsi um 1905

Wiiläsi vo Hand

De Härbscht, de Wimmet, d Wümmete oder d Wimme bezeichnet im Wiibou d Ärn vo Wiitruubä. Im Wallis säged me em Herbscht au Wimde, De Uusdruck Härbscht isch uf di ursprünglich Bedütig vom Wort Härbscht („Ärntezit“) zurüggzfüehre. Im Herbscht schnided d Härbster (Winzer) d Wiitrube ab.

Bim manuellä Härbscht (tradizionell) schnidet mer die riife Truube vo Hand ab. Zum d Qualität steigere, chamer bi dere Methode nur die bsunders rife Truube uswähle (die Usläsi isch namensgäbend bim glichnamigä Prädikat innerhalb vo de Qualitätswii mit Prädikat).

Nur die riife Truube werded gärntät. D Truube sötted debi gsund si. E Usnahm sind di edelfulä Truubä.

Für de maschinell Härbscht gits Vollärnter, wo über d Räbreihe fahred. Dur Chlopfe und Rüttle werded d Truube vo de Räbe trännt. Es Lamellesüschtem, wo d Stämm vo de Räbe umschlüsst, fangt die Truubebeeri uf, wenn si abegheie. S Läseguet gaht denn über es Förderband in en Uffangbhälter. Bi däm Värfahrä chömed aber au Laub und chliini Escht is Läseguet. En grosse Teil wird aber vom ene Gebläs wäggblase.

In Mitteleuropa findet d Wimme vum Spatsummer bis im Härbscht statt, je nach Lag und Truubesortä, underschiidlich. Will Truube für Iiswii bin ere Temperatur vo nöd meh als −7 °C gärntet werde dörfed, cha mer si oft ersch im Dezämber oder im Jänner ärnte.

• 
  Härbscht bi Sorrent, vum Jacob Philipp Hackert (um 1784)
• 
  Härbscht im Burgund
• 
  Wümmete z Ossinge
• 
  Härbscht a dr Côtes de Beaune im Burgund
• 
  Truubevollärnter im Isatz
• 
  Truubevollärnter schüttled nur d Beere ab – zrugblibe tüen d Trappe vu dr Truube a dä Triib
• 
  Trubevollernter
• 
  Transport im Truubewagä zur Witerverarbeitig in Rhodt

Weblink

 Commons: Truubeläsi – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Traubenlese“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.