Zum Inhalt springen

Schwöllbronn

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Schwellbrunn
Wappe vo Schwellbrunn
Wappe vo Schwellbrunn
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Appezell Usserrhode (AR)
Bezirk: (de Kanton kännt sit 1995 ke Bezirk me)w
BFS-Nr.: 3004i1f3f4
Poschtleitzahl: 9103
Koordinate: 736789 / 246113Koordinate: 47° 21′ 6″ N, 9° 14′ 57″ O; CH1903: 736789 / 246113
Höchi: 972 m ü. M.
Flächi: 17,39 km²
Iiwohner: 1561 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.schwellbrunn.ch
Charte
Charte vo SchwellbrunnKantoo Appezöll InneroodeKantoo Appezöll InneroodeKantoo SanggalleKantoo SanggalleBezirk MittellandBezirk VorderlandHerisouHondwilSchönegrondSchwöllbronnStää ARUrnäschWaldstatt
Charte vo Schwellbrunn
www
Dialäkt: Ostschwizerisch

Schwöllbronn isch e politischi Gmeind i da Region Henderland vom Kanton Appezell-Uuserhode i dä Schwiiz.

Schwöllbronn liid uffere Ahöchi oberhalb vo Tegersche ond Herisau ond isch e beliebte Usflugsort. Schwöllbronn isch mit 972 m ü.M. die höchstglägnigst Gmeind im Kanton ond büüted ä Uusicht bis as Nordufer vom Bodesee. Nochbergmeende sönd im Uhrzägersinn ommi; Herisau, Waldstatt, Urnäsch, Schönegrond, Neckertal ond Tegersche.

Schwöllbronn hed zwee Skilift mittere Längi vo 340 und 750 Meter. Die beede Lift werded miteme Ponylift verbunde. Wils i de letschde Wenter immer weniger Schnee geh hät, sönd d Lift mängmol nöd glaufe. Bi guete Schneeverhältnis wärded d Pischte aber präpariert ond d Lift wider i Betrieb gno.[2]

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[3] 1794 hed Schwöllbronn 2'436 Iiwohner gha und im Johr 1980 nume no 1'142 Iiwohner. Sid em Johr 2000 isch d Zahl vo da Bevölkerig mit knapp 15 Hondert öppa gliich blebe.

Joor 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Iiwohner 2254 2258 2150 2219 2028 1888 1872 1758
Joor 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Iiwohner 1506 1412 1515 1344 1212 1142 1438 1468

Dr Uusländeraatääl isch 2010 bi 6,7 % gläge.

19,3 % vo de Iiwooner sönd em Joor 2000 römisch-katholisch gsii, 70,2 % evangelisch-reformiert.

Im Johr 1981 händ a paar Manna us em Turnverein a Fuuschtball-Riiga gründet. Dia Riiga ischt hüt no em Turnverein underschtellt, heisst aber underdessa "Fuuschtball Schwöllbronn". Si händvo 2005 bis 2011 rächt erfolgriich i da Nazionalliiga A gschpillt und sind au a paar mol Schwiizermaischter worda.[4]

Nochdäm i da Halla-Schpiilzyt 2010/11 a paar Stammschpiler wäg ganga send, hät di verjüngti 1. Mannschaft i da Schpiilzyt 2011/12 bim Wettkampf uf em Fäld und i de Halle da Schlussrang beleit und isch i d Nazi B abgschtiga.[5] Noch wiitere Abgäng vo Stammspiler isch Fuuschtball Schwöllbronn am End vo da Fäldsaison 2013 freiwillig i di 2. Liga abgstige. E neuformierti 1. Mannschaft isch i de Hallesaison 2013/14 gstarted und hät d Fäldsaison 2014 uf em 1. Platz abgschlosse.[6]

De Gmäändspresidänt vo Schwëllbrònn isch de Hansueli Reutegger (Stand November 2017).

D Arbetslosigkäät isch em Joor 2011 bi 0,7 % gläge.

Sprooch ond Dialekt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bi de Volkszellig 2000 hend vo de 1468 Iiwoner 97 % Düütsch als Hòuptsprooch aagèè, 0,3 % Franzöösisch, 0,1 % Italienisch ond 2,6 % anderi Sprooche.

De hochalemannisch Dialäkt vo Schwëllbrònn ghöört zue de Oschtschwiizer Dialekt.

 Commons: Schwöllbronn – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Websiite vo de Schilift - Zuegriff am 27. Januar 2011
  3. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  4. Faustball (Memento vom 6. Dezämber 2018 im Internet Archive) uf schwellbrunn.ch under Höhepünkt vo üsem Dorf, Zuegriff am 29. Januar 2011
  5. NLA: Schwellbrunn steigt in die NLB ab Mäldig uf faustball-schwellbrunn.blogspot.ch vom 23. November 2012
  6. Schwellbrunn schafft Aufstieg Tagblatt Online, Artikel vom 9. September 2014