Ill (Elsass)
Ill | ||
de Ill z Strosburi vor de Paulskírech | ||
Date | ||
---|---|---|
Laag | Elsass, Frankriich | |
Flusssystem | Rhin | |
Abfluss über | Rhin → Nordsee | |
Quelle | Jura 47° 27′ 41″ N, 7° 15′ 58,6″ O | |
Quellhöchi | 560 m | |
Mündig | RhinKoordinate: 48° 42′ 4″ N, 7° 55′ 52″ O 48° 42′ 4″ N, 7° 55′ 52″ O | |
Mündigshöchi | 127 m | |
Höchiunterschiid | öbbe 433 m | |
Lengi | 208 km / 223 km | |
Iizugsgebiet | 4760 km²
|
|
Linggi Nääbeflüss | u. a. Larg, Doller, Thur, Löich, Fecht, Giesse, Scheer, Andlau, Ehn, Brisch | |
Groossstedt | Milhüse, Strossburi | |
Mittelgroossi Stedt | Colmer, Illkírech-Grafestade, Schiltige | |
Chliistedt | Altkírech, Brünstatt, Illzig, Ànze, Schlettstadt, Benfeld, Erstai, Oschwàld, Bische, Heene |
Dialäkt: Unter-Elsassisch |
De Ill ésch de Fluss vum Elsass. Se fliesst pàrallel züe'm Rhin, wo nadiirli de Höiptgwäss'r vun de gànz Region ésch, bis unt'rhalb vun Strosburi un mindet in´ne bi Offedorf.
Flusslouf
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Die Ill het f'r de Ditschi e Längi vun ca. 208 km un f'r de Franzose vun 223 km. Se entspréngt ém Sundgöi nah vun de Schwizer Grenz ém Elsass'r Jura under em Glaserbärg, ze Winkel mét eme unterirdische Louf und ere neue Kwelle bi Ligsdorf. Se béjt bi Oltìnge nooch Norde un fliesst östli um Pfìrt erum. Kurz nooch ´m Stäedtele Altkirich speist se bi Illfert de Rhin-Rhone-Kànal uff e pààr Kilometer. Bi Milhüsa béjt se nooch Norde un geht nooch'm Waj durich's gànz Elsass fluessàbwarts vun Strosburi en de Rhin glich unt'rhalb vun de Stöiwerik vun Gambse.
Uff'm Wäj bwäss'rt se noochenand Altkirech, Milhüsa, Illzi, Anze, Colmer un Schlettstàdt. In Strosburi teilt sich s'Flessel in verschidenoi Arm, un fliesst um d´Altstadt un umschliesst s'touristisch bekannt Viertel Klei-Frankrich (La Petite France).
De wichtigschti Züefless sind nàdiirli numme vun links, vum Vogese-Gebiri: de Larg, de Doller, de Thur, de Löich, de Fecht, de Giesse, d’Andlau, de Leberbach, d'Ehn, de Brisch un de Suffel. D´Ill kriejt àww'r öi züem Teil Wàss'r üss'm Grundwàss'r, wo greeschteteils vum Rhin regülért wurd un àbhängt un wo züem-e Teil owwerflächli (rachts) züefliesst - in de Giesse.
`S Regime vun d’Ill ésch pluvio-ozéanisch, wo characterisért ésch vun hohi Wass'rständ ém Wint'r un Friehjohr un niiderichi ém Summ'r un Herbscht. Uff d'Heh vun Erstain ésch d'Ill éww'r e Zue- und Ableitungskanal mét´m Rhin v´rbunde womét m'r s'Débit, de Züefluss àm Ingàng no' Strosburi kontrolléere kann.
Ortsnämme
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Nàmme vun Gmeinde, wo uff de Flussname bezug nämme: