Hauptgwääbverdräägligkäitskomplex
Dr Hauptgwääbverdräägligkäitskomplex oder Haupthistokompatibilitätskomplex (Abk. MHC vo änglisch major histocompatibility complex) umfasst e Grubbe vo Geen bi Wirbeldier, wo Protein kodiere, wo für d Immunerkennig, d Verdrääglikäit vo Gwääb (Histokompatibilität) bi Dransplantazioone und dr immunoloogische Individualidäät wichdig si.
MHC-Regioone git s bi alle Wirbeldier vo de Chnorbelfisch (Hai, Roche) aa. Bim Mensch si die Geen mäistens uf em churzen Arm vom Chromosoom 6.[1] D Brodukt vo dene Geen, d MHC-Proteiinkomplex, si körperäigeni Antigeen uf dr Oberflechi vo Körperzälle (z. B. uf wisse Bluetkörperli cha mä sä liicht finde). Si si doo, für zum die körperäigene Zälle z identifiziere.[2] Vo doo chunnt au d Bezäichnig HLA-Süsteem (Human Leucocyte Antigen, menschligs Löikozüteantigeen) für s Regulazioonssüsteem vo dr menschlige Immuunabweer, wo dr wichdigst Bestanddäil drvo dr MHC isch.
Under anderem wärde vom Haupthistokompatibilidäätskomplex d MHC-Klass-I- und MHC-Klass-II-Proteiinkomplex kodiert, wo für d Funkzioon vom Immuunsüsteem e zentraali Rolle spiile.
Für dass d T-Lümfozüte d Antigeen chönne erligge, müesse si zerst baraat gmacht wärde und uf d Klass-I- und d Klass-II-Rezeptoore, wo dr MHC kodiert, uf dr Ooberflechi vo de Zälle presentiert wärde. Däm Fenomeen säit mä d MHC-Restrikzioon.
Für iiri Entdeckige „zur Spezifität der zellulären Immunantwort“ (MHC-Restrikzioon) häi dr Peter C. Doherty und dr Rolf Zinkernagel 1996 dr Nobelbriis für Füsiologii und Mediziin üüberchoo.[3]
Die drei Klasse vo de MHC-Komplex
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Über dr Wääg vo dr MHC-Klass-I wärde infizierti und entarteti Zälle, wo körperfremdi Proteiin häärstelle, de Antigeen bresentiert und denn vo T-Killerzälle (CD8 ) identifiziert und eliminiert. Über dr Wääg vo dr MHC-Klass-II chönne T-Hälferzälle (CD4 ) d Brodukzioon vo speziifische Antikörper und d Aktiwidäät vo Fagozüte stimuliere, wo Chrankheitserreeger in Körperflüssigkäite inaktiwiere und eliminiere (humoraali Immuunantwort). S adaptiive Immuunsüsteem drennt also zwüsche intra- und extrazellulääre Pathogeene. D MHC-Klass-III-Komplex si Däil vom so gnennte Komplemäntsüsteem, won e Däil vom humoraale Immuunsüsteem isch, wo mä drmit uf d Wält chunnt und won e Biidraag macht zur Eliminazioon vo zellulääre Antigeen (z. B. Bakterie). Die schweeri Chetti vo de MHC-Klass-I-Komplex wie au d α- und β-Underäihäit vo de MHC-Klasse-II-Komplex dräte bim Mensch in seer vile Alleele uf (genetische Polymorfismus). Das isch maassgääbend für d Bedütig vom Haupthistokompatibilidäätskomplex bi dr Verdrääglikäit co Gwääb.
Liddratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Charles Janeway, Paul Travers, Mark Walport, Mark Shlomchik: Immunologie. 5. Uflaag, Spektrum Akademischer Verlag, Häidelbärg 2002, ISBN 3-8274-1079-7; Onläinversioon uf Änglisch, 5th edition, 2001.
- J. P. Ting, J. Trowsdale: Genetic control of MHC class II expression. In: Cell Band 109 Suppl, April 2002, S. S21–S33, doi:10.1016/s0092-8674(02)00696-7, PMID 11983150.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Jennifer McDowall/Interpro: Protein Of The Month: Major histocompatibility complex. (änglisch)
- Kapitel zur Generierung von MHC-I-Peptidmolekülen us dr Onläin-Versioon vom Immunologii Standardwärk vom Charles Janeway
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ F. Calabi und C. Milstein: A novel family of human major histocompatibility complex-related genes not mapping to chromosome 6. nature Band 323, S. 540–543, 9. Oktober 1986 doi:10.1038/323540a0
- ↑ Hans-Gustaf Ljunggren und Klas Kärre: In search of the ‘missing self’: MHC molecules and NK cell recognition. Immunology Today, Band 11, S. 237–244, 1990 doi:10.1016/0167-5699(90)90097-S
- ↑ Peter C. Doherty: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1996. In: nobelprize.org. 15. Oktober 1996, abgruefen am 4. Februar 2022 (änglisch).