Amphibie

Amphibie
Goldchrot (Bufo periglenes) †
Systematik
Überstamm: Neumüüler (Deuterostomia) Stamm: Chordadier (Chordata) Unterstamm: Wirbeldier (Vertebrata) Überklass: Chiifermüüler (Gnathostomata) Reije: Landwirbeldier (Tetrapoda) Chlass: Amphibie
Wüsseschaftlige Name
Amphibia
Gray, 1825
Ordnig
Schwanzlurch (Caudata) Froschlurch] (Anura) Schliichelurch (Gymnophiona)

D Amphibie (Amphibia) si stammesgschichtlig die eltisti Klass vo de Landwirbeldier (Tetrapoda). Vili Arte verbringe zerscht e Larvestadium im Wasser und fange noch ere Metamorphose aa am Land afo z läbe. Ufgrund vo dere Eigeschaft hai si dr wüsseschaftligi Name Amphibia übercho (᾿Αμφίβια, bildet us em griechische Präfix ἀμφί, amphi = „uf beide Siite“ und em griechische Substantiv βίος, bios = „Läbe“ → „doppelläbig“). Die erwachsene Dier bewohne im Johresverlauf hüfig aquatischi und au terrestrischi Habitat; dr gross Deil vo de Arte isch mindestens zu gwüsse Ziite uf d Existänz vo Süesswasserasammlige (Gwässer) agwiise. Vili Amphibie si nachtaktiv, zum sich vor Frässfinde z schütze und Wasserverlust über d Huut gring z halte.

Evolution

Läbigrekonschtruktion vu aim vu dr eltschte modärne Amfibie: Triadobatrachus us dr Untertrias vu Madagaskar

Di rezänte Amfibie mit ire drei große Untergruppe Froschlurch (Anura, Salientia), Schwanzlurch (Urodela, Caudata) un Schlychelurch (Gymnophiona, Caecilia) nännt mer zäme mit ire uumittelbare fossile Verwandte au modärni Amfibie (Lissamphibia). Si sin, wie au di modärne Reptilie, d Vegel un d Saiger, evolutioneri Noofahre vun ere bstimmte Gruppe vu Chnochefisch, wu im Oberdevon ab eppe 380 Millione Johr aagfange het, ire Läbesruum uf d Landflechine in dr uumittelbare Umgebig vu Binnegwässer uuszdehne. Wäge däm wäre d Amfibie zäme mit Reptilie, Vegel un Saiger in d Gruppe vu dr Landwirbeldier (Tetrapoda) yygornet.

Innerhalb vu dr Landwirbeldier gälte d Amfibie as di urspringligscht („primitivscht“) Gruppe, unter anderem wel si bi dr Furtpflanzig uf Gwässer aagwiise sin, wel verschidenei Dail vu irem Skelett nit verchnechere un wäg dr relativ gringe Laischtigsfähigkait vu ire Lunge un irem Härz-Chraislaufsischtem. Dodin unterschaide si si vu dr „hechere“ Landwirbeldiere, dr Sauropside (mitsamt dr Vegel) un Saiger, wu zäme Amniote gnännt wäre.

In ire Urspringligkait ähnele di modärne Amfibie in eme gwisse Maß dr lengscht uusgstorbene frieje Landwirbeldier, wu vylmol au „Amfibie“ gnännt wäre.D Vorstellig, di modärne Amfibie seie diräkti Noofahre vu dr erschte Landwirbeldier, isch aber iberholt. Statt döm handlet s si um Forme, wu dr Furtpflanzigsmodus un d Läbeswys vu dr erschte Landwirbeldier bybhalte hä nun wäge däm allno Gmainsamkaite mit däne hän, wu aber, vor allem mit dr Froschlurch un dr Schlychelurch, stark abglaiiteti Verdrätter firibrocht hän, wu si in vyl Aschpäkt stark vu dr frieje Landwirbeldier unterschaide.

Dr Ursprung vu dr modärne Amfibie isch ais vu dr am maischte umstrittene Themene in dr Wirbeldierpyaläontology. In dr Iberliferig vu dr Fossilie cheme si erscht in dr frieje Trias vor, iber 100 Millione Johr no d erschte Landwirbeldier un iber 50 Millione Johr no dr erschte Amniote. Mer het d Härchumft vu dr modärne Amfibie uf zwoo Großgruppe vu frieje Landwirbeldier chenne yyhage, d Temnospondyle („Schnittwirbler“) un d Lepospondyle („Hilschewirbler“). Mer waiß aber nit, us welere vu däne boode Gruppe di modärne Amfibie firigange sin un eb iri Vorfahre ächt nume in aire vu dr boode Gruppe z sueche sin.

Morfologischi Merkmol

Böu vum Lyyb

S Skelett vun eme Frosch (historischi Zaichnig vu 1890) mit dr arg verlengerete Hinterbai, dr stark verchirzte Rumpfwirbelsyyli, dr reduzierte Rippe, em stark verlengerte Becki un em reduzierte Schwanz wycht seli ab vom Grundböublan vu dr Landwirbeldier.

Amfibie hän e brait Greßespäktrum. Si stelle mit chuum acht Millimeter Lyyblengi bi me uusgwagsene Individuum vu dr neigineische Froschgattig Paedophryne s chlaischt Wirbeldier, wu mer chännt. Riisesalamander, di greschte rezänte Amfibie, cheme uf bis zue anderthalb Meter Lengi, di maischte Arte cheme abner nit uuse iber 20 Zäntimeter. Di drei Großgruppe vu dr Amfibie unterschaide in irem Habitus relativ stark vonenander. Des hangt unter anderem zäme mitr dr unterschidlige Art, wie si si furt bewege: Derwylscht Schwanzlurch an Land dappe oder chrobsle, dien Froschlurch zmaischt hopse oder gumpe. Derzue git s e Dail Schwanz- un au Froschlurcharte, wu uf Baim chläätere. E baar wenig Froscharte chenne sogar churzi Streckine im Glaitflug zrugglege. Vyl Schlychelurch nuele si dergege bewege dergege dur dr Bode. Im Wasser schwimme un duche dien Schwanzlurch, idäm si mit irem Wadel schlängele, un d Fresche mit Hilf vu ire lange, chreftige Hinterbai.

Frosch- un Schwanzlurch hän e flache un relativ uffige, Schlychelurch e verhältnismäßig hoche, kompakte un chydelfermige Schädel. As ais vu dr wichtigschte gmainsame Merkmol vu dr modärne Amfibie, wu si au vu dr frieje Amfibie, dr „Ur-Lurch“, unterschaidet, giltet dr speziäll Böu vi ire Zehn: E zmaischt mit Zahnschmelz iberzogeni Chrone sitzt uf ere Basis us Dentin, em sognännte Pedikel, wu im Chiferchnoche verankeret isch, zwische Chrone un Pedikel het s schwach mineralisierti Zone. Där Zahnböu nännt mer pedicellat. Zahnwägsel het s, wie bi dr urspringligere Landwirbeldier (au bi dr modärne Reptilie) allgmain gängig, meefach im Verlauf vum Läbe (Polyphyodontie). Vergliche mit em Grundböublan vu dr Landwirbeldier sin im Schädel vu dr modärne Amfibie vyl Chinche verlore gange, au sonigi, wu modärne Reptilien in dr Regle no vorhande sin. Des giltet fir Elemänt vum Schädeldach (Jugale, Postorbitale), vum Gaumedach (Ectopterygoid) un vum Hirnschädel (Supraoccipitale, Basioccipitale, Basisphenoid) un au fir s Epipterygoid.

Bi Schwanzlurch sin di baide Gliidmaßebaar ender glych lang, bi Froschlurch dytli unterschiidli lang uusbildet. An jedere Hand het s in dr Regle vier Finger, an dr Fieß fimf Zääche. Bi dr Schlychelurch sin d Gliidmaße vollständig zruggbildet. Au innerhalb vu dr Schwanzlurch het s bi dr Armmolch un Oolmolch e partiäll bzw. vollständigi Reduktion vu dr Gliidmaße. S chnochig Rumpfskelett isch im Verglych zue dr Amniote dailwys reduziert. D Rippe sin zem Byschpel allgmain churz, bilde kai richtige Rippechorb un e Bruschtbai isch nit vorhande. D Froschlurch, wu dr Habituis vun ene generäll stark abglaitet isch, hän vylmol gar kaini Rippe. Derzue wyse d Froschlurch nume fimf bis nyyn Hals- un Ruggewirbel uf, derwylscht s bi dr Schwanzlurch mit ihrem endr konservative Habitus zwische 10 un 60 sin. S Glänk zwische Halswirbelsyyli un Schädel isch iber e baarigi Hinterhauptskondyle bildet – dr urspringli Zuestand bi Landwirbeldier isch e ainzelne mediane Condylus. S Becki isch – wänn imfall nit zruggbildet – an dr Quärfurtsätz vun eme ainzelne Beckewirbel aagheftet.

Hut un inneri Organ

D Hut isch dinn, nackig un chuum verhornt, fycht un glatt oder au drucke-„wärzig“, d Unterhut isch rych an Schlyym- un Giftdrise- un Pigmäntzälle. Si spilt e wichtigi Roll bim Schnuufe, bim Schutz vor Infektione un Fynd un au bim Wasserhuushalt. Amfibie drinke nit, si näme dur d Hut Wasser uf un spychere des Lymphsäck unter dr Hut un in dr Blotere. Dur d Bloterewand cha s speter wider em Organismus zuegfiert wäre.

As Larve hän d Amfibie Ohre, as uusgwagseni Dier aifachi Lunge, wu au wie s Schnuufe iber d Hut em Gasuusdusch diene.

Amfibie sin wägselwarm, des haißt, ass si kai konschtanti Lyybtämperatur ufwyse, die hangt vu dr Umgebigstämperatur ab. Ire Häärz bstoot us zwoo separate Vorchammere un aire Hauptchammere ohni Schaidwand, des haißt dr Lunge- un Lyybbluetchraislauf sin nume dailwys drännt.

Dr Darmuusgang, d Exkretions- un di innere Gschlächtsorgan minde alli zäme in ere ainzige buuchsytige Lyybeffnig, dr Kloake.

Sinnesorgan

Fir vyl Arte sin d Auge wichtigi Sinnesorgan un guet entwickelt. Reglosi Objäkt wäre aber weniger wohrgnuu, Bewegige bilde dergege starki Raiz – bi dr Nahrigssuech, bim Chänne vu Fynd un au bim Finde vu Sexualpartner.

S Mittelohr vu dr Frosch- un Schwanzlurch het zwai Chnocheelemänt, wu potenziäll dr Schall laite:: dr Stapes (Columella) un s Operculum. S Operculum isch in s Foramen ovale vum Inneohr yybasst un dr Stapes, e aifach Chnochestäbli, längt mit sym „hintere“ Änd (Fueßblatte) an s Operculum un cha mit däm verschmulze syy. Fir d Laitig vum Schall zueständig isch dr Stapes aber nume bi dr Froschlurch, wel nume die hän e Drummelfäll. S stoht, wie au bi Reptilie un Vegel, mit em „vordere“ Änd vum Stapes in Kontakt. S Drummelfäll vu dr Froschlurch isch aber wahrschyns nit homolog zue däm vu dr Amniote. Bi Schwanzlurch wird dr Schall vor allem iber d Vordergliidmaße wohrgnuu: S Operculum isch iber permanänt aagspannte (tonische) Muskel (Musculus opercularis) mit em Agselgirtel verbunde, doderdur wäre Bodevibratione (Substratschall) zum Inneohr glaitet. Där sognännt Opercularapparat git s au bi Froschlurch, dient dert aber villicht nit oder nume weniger fir d Wohrnämig vum Schall. Bi Schlychelurch fählt s Operculum, wahrschyns wel si kai Agselgirtel hän. Bi ihne fungiere vermuetli d Lyybhehli un dr Schädel as Schalllaiter.

Dr Gschmackssinn isch vor allem bi Schwanzlurch rächt hoch entwicklet.

Ähnli wie Fisch hän d Larve vu dr Amfibie un au die Arte, wu im Wasser läbe, ne Syteliniesieschtem. Bi Larve vu Schlychelurch un Salamander sin Eläktrorezäptore noogwiise, wu ähnli sin wie di Lorenzinische Ampulle vu Hai.

Furtpflanzig un Individualentwicklig

Baarig

Froschlaich

Vor allem d Männli vu vyl Froschlurch hän e Repertoire vu Lut zum s Revier abgränze un zum Aalocke vu Wybli. Die Ruef mache si mit Schallblotere, irem Chälchopf un dr Lunge.

Fascht alli Arte lege Aier, sognännte Laich oder au Maltere, in gallertige Hille ab; e Dail mache Bruetpfläg. D Befruchtig findet in dr Hauptsach erscht usserhalb vum Mueterlyb statt; di maischte Schwanzlurchhän dergege ne indiräkti inneri Besomig un Befruchtig.

Abhängigkait vum Wasser

Fir d Furtpflanzig mien di maischte Ampfibie s Wasser ufsueche – au d Arte, wu an Drickeni aabasst sin. D Larve, wu si im Wasser entwickle un vor allem bi Frosclurch Rosschepfli gnännt wäre, schnuufe zerscht mit Usseohre. Erscht noch ere gwisse Zyt git s e Metamorfos, wu si si, gstyrt vu Hormon, zum e Dier umfrome, wu mit Lunge schnuuft un s Gwässer chaa verloo.

E baar Arte oder Exemplar vu Arte blybe lengerfrischtig oder sogar fir immer in eme Larvenstadium (sognännti temporäri, parziälli oder vollständigi Neoteny, au Pädomorfy). Si läbe duurhaft im Wasser, wie zem Byschpel dr Axolotl.

Nume seli wenig Amfibie, wie zem Byschpel dr Alpesalamander, sin vivipar, des haißt, si lege kaini Aier, derfir bringe si Jungi uf d Wält, wu scho fertig entwickelt sin. Mänki andere Amfibie, wie zem Byschpel d Antille-Pfyffresche oder vyl Lungelosi Salamander, hän si au unabhängig vu uffige Gwässer gmacht, indäm bi ihne e diräkti Larvenentwicklig in dr Aier stattfindet. Do schlupfe also fertigi Jungdier us dr Aier, wu an Land abglait sin.

Metamorfos vu dr Larve

Molchlarve (Lissotriton vulgaris) mit ussere Ohre

E wichtige Punkt bi dr Metamorfos vu dr Larve, wu imWasser läbe, isch d Ruggbidlig vu dr Ohre un d Verlagerig vum Schnuufe zur Lunge un zur Hutoberflechi. D Hutstruktur veränderet si, zum dr Wasserverluscht an Land z verringere. Derzue git s e Verchnecherig vu vorhär chnorpeliger Subschtanz un d Entwicklig vu Glidmaße – bi Molchlarve cha mer zerscht s vorder, derno s hinter Baibaar sää, bi dr Rosschepfli vu dr Fresche isch s umgchehrt. Dr Ruederschwanz vu dr Larve bildet si in dr letschte Faas vu dr Metamorfos bi Froschlurch nodisno ganz zrugg; Schwanzlurch bhalte dr Schwanz. In dr Regle entwickle si AugenlidAugedeckel (usser bi mänke Forme, wu voll-aquatisch lääbe) un s entsteen Drummelfäll, wu usse liige – z letschter nume bi dr Froschlurch. Am ergschte isch dr inner un usser Gstaltwandel zwische dr Larve un em metamorfosierte Dier bi dr Froschlurch.

Nahrig

Passivi Abwehrhaltig vum Madagaskarfrosch Boophis albilabris

Derwylscht d Rosschepfli vu dr Froschlurch vor allem pflanzligi Nahrig frässe oder Detritus, aber au an Aas geen, sin Molchlarve un alli metamorfosierte Amfibie raini Flaischfrässer. Im Allgmaine wird läbigi Byt ufgnuu un im Ganze verschluckt, vor allem Insäkte, Gliderdier, Waichdier un Spinnobele. Vyl Arte hän zum Fange vu dr Byt e bäppigi Zunge, wu im vordere Dail vum Muul verwagse isch un wu si chenne firi schnäppere. Greßeri Amfibie chenne au anderi chlaini Wirbeldier fange, derzue isch au Kannibalismus nit sälte. Wel si ne poikilotherme Stoffwägsel hän, sin si as Jeger aber weniger aktiv, si luure mee uf d Byt.

Frässfynd

Lurch ghere zum Bytschema vvu vyl Dier un bilde zum Dail di wichtigscht Nahrigsgrundlag vun ene. Di uusgwagsene Exemplar sin Nahrig vu vyl Saiger, Vegel un Reptilie, mänkmol au vu greßere Wirbellose. Abgsää vu ire zum Dail seli wirksame Hutgift chenne si Lurch chuum aktiv verdaidige, wie zem Byschpel mit scharfe Zehn oder mit Chralle. Vylmol verdröue si uf Tarnig, Verbärge oder Flucht, mänkmol au uf Imponierverhalte wie s Ufblaie vum Lyyb oder s Ufrysse vum Muul.

Laich un Larve im Wasser wäre vum „raiberische“ Insäktelarve, vu Fisch un Wasservegel gfrässe, aber au vu andere Amfibie. Us däm Grund mien Lurch fir e arg groß Zahl vu Noochuu sorge, wel nume us eme winzige Bruchdail vu dr produzierte Aier un Larve wäre speter gschlächtsryfi Amfibie.

Systematik un Taxonomie

Di bekannte Amphibie vu dr Gegewart (Unterklasse Lissamphibia) umfasse guet 6600 Arte, d IUCN nännt fir 2008: 6347 Arte, d Websyte Amphibiaweb.org gibt e Zahl vu 6935 aa (Stand: 10 März 2012), in eme „Amphibian Tree of Life“ vu 2006 wäre 8638 Arte gnännt, d Online-Datebank Amphibian Species of the World unterschaidet in ihrem aktuelle Update 6771 Arte (Stand: 11 März 2012). Gegeniber eltere Ibersichten ligen die Zahle dytli hecher, was in erschter Linie uf neji Methode in dr systematisch-taxonomische Forschig zruckzfiere isch.

Uf hecherer taxonomischer Ebeni wird zmaischt e Unterdailig in drei Ornige mit aktuell – je no Ibersicht – 54 bis 61 Familie vorgnuu:

• Ordnung Schwanzlurch (Caudata oder Urodela), also Salamander un Molch (rund 600 Arte = ca. 9 % vu dr Amphibie)
• Ordnung Froschlurch (Anura oder Salientia), z. B. Fresche, Chrotte un Unke (rund 6000 Arte = 89 %)
• Ordnung Schlychelurch oder Blindwiele (Gymnophiona oder Apoda) (rund 180 Arte = ca. 3 %).

Verbraitig

Artevylfalt vu dr Amfibie uf dr Ärd

Amfibie cheme uf allne Kontinänt mit Uusnahm vu Antarktika vu dr chalt-gmäßigte bis in di tropische Zone vor. Ass di maischte abhängig sin vum Sießwasser (e Dail chenne au Brackwasser toleriere) gränzt ire Lääbesruum yy. In Druckebiet chenne nume wenig Spezialischte lääbe, wie zem Byschpel di Amerikanische Schuufelfueßchrotte, wu d Rosschepfli vun ene di chirzerscht Entwickligszyt hän, wu mer bi Amfibie chännt. Au chalti Hochgebirg sin kai gaignete Lääbesruum fir di maischte Arte.

D Schlychelurch (Blindniele) sin uf d Trope vu Afrika, Asie un Amerika bschränkt. D Verbraitig vu dr Salamander un Molch kunzäntriert si – mit wenige Uusnahme z Sidamerika – uf d Nordhalbchugle. Froschlurch cheme in fascht allne Ärddail un uf vyl Insle vor.

Schwärpinkt vu dr Artevylfalt het s in dr subtropische un tropische Zone, dr Neotropis, Paläotropis un dr auschtralische Region. Di biogeografisch Region vu dr Holarktis isch verglychswys artenarm – bsundersch d Paläarktis vu Eurasie.

• S tropisch Latynamerika isch s wichtigscht Balligszäntrum („Hot Spot“) vu dr Amfibie-Diversitet. As arterychschti Nationalstaate gälte Brasilie (995 Arte) un Kolumbie (767 Arte), derno Ecuador (532 Arte) un Peru (559 Arte).
• Z Asie sin di drei arterychschte Staate China (401 Arte), Indonesie (339 Arte) un Indie (382 Arte).
• Z Afrika wyse d Insle Madagaskar (303 Arte), di Demokratisch Republik Kongo (72 Arte) un Kamerun (206 Arte) di maischte Amfibienarte vum Kontinänt uf.
• Fir Auschtralie wäre zurzyt 441 Arte ufzellt. Im vyl chlainere Inselstaat Papua-Neiginea, wu geografisch au zum auschtralische Kontinänt ghere, cheme 347 Arte vor.
• Europa isch seli arm an Amfibienarte. S europäisch Land mit dr greschte Zahl an Amfibienarte isch Italie (48 Arte).

Arte z Europa

Grind, wurum s z Europa eso wenig Arte het

Uf em europäische (Sub-)Kontinänt mitsamt syne Insle het s relativ wenig Amifibienarte. Vu dr iber 7000 Arte wältwyt sin nume knapp 90 haimisch, 40 Schwanzlurch- un zmindescht 48 Froschlurcharte (inklusive drei Hybrid bi dr „Wasserfresche“). Derfir drätte die Arte aber nit sälten in umfangrychere Verbraitigsbiet un greßere Bständ uf wie sonigi in Wältgegnige mit ere extrem hoche Artevylfalt.

E wichtige Grund fir di gring Diversitet vor allem z Mitteleuropa sin di verschidene pleistozäne Chaltzyte 1,8 Millione bis rund 10.000 Johr vor hite gsii. D Vergletscherige vu Zäntraleuropa un vu dr Hochgebirg hän näbe andere Dier au d Amfibie in Refugialryym uf d Iberische Halbinsle, am Mittelmeer un am Schwarze un Kaspische Meer verdrängt. Dur die Versplitterig im Ruum isch aber au d artbildig gferderet wore. In dr Warmzyte sin e Dail Arte wider uf Mitteleuropa vordrunge, hän aber dur orografische „Pforte“ zwische dr Gebirge mieße dure. As sonigi Uusbraitigskorridor hän im Sidweschte unter anderem d Passasch zwische dr Oschtpyrenäe un em Mittelmeer un im Sidoschte s Donau-Diefland gwirkt.

Wäge däne biogeografische Hintergrind het s au uf dr Iberische Halbinsle un z Frankrych zäme iber 60 Brozänt vum europäische Arteninventar vu dr Amfibie un dr Reptilie.

Tabälle Schwanzlurch z Europa

D Schwanzlurcharte z Europa (ohni Kaukasie un Anatolie) no dr doo bruuchte Sischtematik un Nomenklatur. Spalte „FFH-Aahang“: Schutzstatus no dr Fauna-Flora-Habitat-Richtlinie vu dr EU. (Alli europäische Lurcharte sin derzue noch em Bundesnaturschutzgsetz „bsundersch gschitzt“ bzw. „sträng gschitzt“.) Bi Arte mit Vorchuu z Dytschland, z Eschtrych un/oder in dr Schwyz (Name isch faist firghebt) wäre di aktuälle Yystufige in dr jewylige nazionale Rote Lischt ufgfiert.

Abchirzige:
FFH-Aahang: II = mer mueß aigeni Schutzbiet fir die Art yyrichte; IV = Art vu gmainschaftligem Inträssi, wu mueß sträng gschitzt wäre; V = Art vu gmainschaftligem Inträssi, wu Gegestand vu Verwaltigsmaßnahme cha syy.
Roti Lischt: 0 (Schwyz/Eschtrych: RE) = uusgstorbe oder verscholle; 1 (CR) = vum Uusstärbe bedroht; 2 (EN) = stark gfehrdet; 3 (VU) = gfehrdet.
R = Art mit geografischer Reschtriktion; G (DD) = Gfehrdig aaznee, aber d Datelag längt nit; NT = potenziäll gfehrdet/Gfehrdig droht (kai gegewärtigi Gfehrdigs-Kategori); V = Vorwarnlischt (kai gegewärtigi Gfehrdigs-Kategori).
NE = nit beurdailt; n (LC) = nit in dr Rote Lischt/nit gfehrdet. Läär Fäld bi „Roti Lischt“ = die Art/Unterart chunnt do nit vor.

Dytsche Artname	Wisseschaftlige Name	Familie	FFH- Aahang	Roti Lischt Dytschland (vu 2009)	Roti Lischt Eschtrych (vu 2007)	Roti Lischt Schwyz (vu 2005)
Sibirischer Winkelzahnmolch	Salamandrella keyserlingii	Hynobiidae	–
Grottenolm	Proteus anguinus	Proteidae	II, IV
Ambrosis Höhlensalamander	Speleomantes (Hydromantes) ambrosii	Plethodontidae	II, IV
Monte-Albo-Höhlensalamander	Speleomantes (Hydromantes) flavus	Plethodontidae	II, IV
Genés Höhlensalamander	Speleomantes (Atylodes) genei	Plethodontidae	II, IV
Duftender Höhlensalamander	Speleomantes (Hydromantes) imperialis	Plethodontidae	II, IV
Italienischer Höhlensalamander	Speleomantes (Hydromantes) italicus	Plethodontidae	II, IV
Sàrrabus-Höhlensalamander	Speleomantes (Hydromantes) sarrabusensis	Plethodontidae	(II, IV)
Ligurischer Höhlensalamander	Speleomantes (Hydromantes) strinatii	Plethodontidae	II, IV
Sopramonte-Höhlensalamander	Speleomantes (Hydromantes) supramontis	Plethodontidae	II, IV
Goldstreifen-Salamander	Chioglossa lusitanica	Salamandridae	II, IV
Pyrenäen-Gebirgsmolch	Calotriton asper	Salamandridae	II, IV
Montseny-Gebirgsmolch	Calotriton arnoldi	Salamandridae	(II, IV)
Korsischer Gebirgsmolch	Euproctus montanus	Salamandridae	II, IV
Sardischer Gebirgsmolch	Euproctus platycephalus	Salamandridae	II, IV
Bergmolch	Ichthyosaura alpestris	Salamandridae	–	n	NT	LC
Spanischer Wassermolch	Lissotriton boscai	Salamandridae	–
Fadenmolch	Lissotriton helveticus	Salamandridae	–	n		VU
Italienischer Wassermolch	Lissotriton italicus	Salamandridae	II, IV
Karpatenmolch	Lissotriton montandoni	Salamandridae	II, IV
Teichmolch	Lissotriton vulgaris	Salamandridae	–	n	NT	EN
Unterart: Siebenbürgener Teichmolch	Lissotriton vulgaris ampelensis	Salamandridae	II, IV
Karpathos-Salamander	Lyciasalamandra helverseni	Salamandridae	(II, IV)
europ. Unterart vu: Lykischer Salamander	Lyciasalamandra luschani basoglui	Salamandridae	II, IV
Nördlicher Bandmolch	Ommatotriton ophryticus	Salamandridae	–
Spanischer Rippenmolch	Pleurodeles waltl	Salamandridae	–
Alpensalamander	Salamandra atra	Salamandridae	IV	n	NT	LC
Aurora-Alpensalamander	Salamandra (atra) aurorae	Salamandridae	II, IV
Korsischer Feuersalamander	Salamandra corsica	Salamandridae	–
Lanzas Alpensalamander	Salamandra lanzai	Salamandridae	IV
Südspanischer Feuersalamander	Salamandra longirostris	Salamandridae
Feuersalamander	Salamandra salamandra	Salamandridae	–	n	NT	VU
Nördlicher Brillensalamander	Salamandrina perspicillata	Salamandridae	(II, IV)
Südlicher Brillensalamander	Salamandrina terdigitata	Salamandridae	II, IV
Alpen-Kammmolch	Triturus carnifex	Salamandridae	II, IV		VU	EN
Nördlicher Kammmolch	Triturus cristatus	Salamandridae	II, IV	V	EN	EN
Donau-Kammmolch	Triturus dobrogicus	Salamandridae	II		EN
Bureschs Kammmolch	Triturus ivanbureschi	Salamandridae
Asiatischer Kammmolch	Triturus karelinii	Salamandridae	II, IV
Makedonischer Kammmolch	Triturus macedonicus	Salamandridae	(II, IV)
Marmormolch	Triturus marmoratus	Salamandridae	IV
Zwerg-Marmormolch	Triturus pygmaeus	Salamandridae	(IV)

Tabälle Froschlurch z Europa

D Froschlurcharte z Europa (ohni Kaukasie un Anatolie; ohni regional etablierti Neozoe wie Nordamerikanischer Ochsenfrosch un Glatter Krallenfrosch) no dr doo bruuchte Sischtematik un Nomenklatur. Spalte „FFH-Aahang“: Schutzstatus no dr Fauna-Flora-Habitat-Richtlinie vu dr EU. (Alli europäische Lurcharte sin derzue noch em Bundesnaturschutzgsetz „bsundersch gschitzt“ bzw. „sträng gschitzt“.) Bi Arte mit Vorchuu z Dytschland, z Eschtrych un/oder in dr Schwyz (Name isch faist firghebt) wäre di aktuälle Yystufige in dr jewylige nazionale Rote Lischt ufgfiert.

Abchirzige:
FFH-Aahang: II = mer mueß aigeni Schutzbiet fir die Art yyrichte; IV = Art vu gmainschaftligem Inträssi, wu mueß sträng gschitzt wäre; V = Art vu gmainschaftligem Inträssi, wu Gegestand vu Verwaltigsmaßnahme cha syy.
Roti Lischt: 0 (Schwyz/Eschtrych: RE) = uusgstorbe oder verscholle; 1 (CR) = vum Uusstärbe bedroht; 2 (EN) = stark gfehrdet; 3 (VU) = gfehrdet.
R = Art mit geografischer Reschtriktion; G (DD) = Gfehrdig aaznee, aber d Datelag längt nit; NT = potenziäll gfehrdet/Gfehrdig droht (kai gegewärtigi Gfehrdigs-Kategori); V = Vorwarnlischt (kai gegewärtigi Gfehrdigs-Kategori).
NE = nit beurdailt; n (LC) = nit in dr Rote Lischt/nit gfehrdet. Läär Fäld bi „Roti Lischt“ = die Art/Unterart chunnt do nit vor.

Dytsche Artname	Wisseschaftlige Name	Familie	FFH- Aahang	Roti Lischt Dytschland (vu 2009)	Roti Lischt Eschtrych (vu 2007)	Roti Lischt Schwyz (vu 2005)
Rotbauchunke	Bombina bombina	Bombinatoridae	II, IV	2	VU
Italienische Gelbbauchunke	Bombina pachypus	Bombinatoridae	(II, IV)
Gelbbauchunke	Bombina variegata	Bombinatoridae	II, IV	2	VU	EN
Iberischer Scheibenzüngler	Discoglossus galganoi	Discoglossidae	II, IV
Korsischer Scheibenzüngler	Discoglossus montalentii	Discoglossidae	II, IV
Gemalter Scheibenzüngler	Discoglossus pictus	Discoglossidae	IV
Sardischer Scheibenzüngler	Discoglossus sardus	Discoglossidae	II, IV
Iberische Geburtshelferkröte	Alytes cisternasii	Alytidae	IV
Südostiberische Geburtshelferkröte	Alytes dickhilleni	Alytidae	(IV)
Mallorca-Geburtshelferkröte	Alytes muletensis	Alytidae	II, IV
Nördliche Geburtshelferkröte	Alytes obstetricans	Alytidae	IV	3		EN
Kaukasischer Schlammtaucher	Pelodytes caucasicus	Pelodytidae	–
Südiberischer Schlammtaucher	Pelodytes ibericus	Pelodytidae	–
Westlicher Schlammtaucher	Pelodytes punctatus	Pelodytidae	–
Messerfuß	Pelobates cultripes	Pelobatidae	IV
Knoblauchkröte	Pelobates fuscus	Pelobatidae	IV	3	EN	DD
Syrische Schaufelkröte	Pelobates syriacus	Pelobatidae	IV
Erdkröte	Bufo bufo-Komplex	Bufonidae	–	n	NT	VU
Kreuzkröte	Bufo calamita	Bufonidae	IV	V	CR	EN
Wechselkröte	Bufo viridis-Komplex	Bufonidae	IV	3	VU	RE
Europäischer Laubfrosch	Hyla arborea	Hylidae	IV	3	VU	EN
Italienischer Laubfrosch	Hyla intermedia	Hylidae	(IV)			EN
Mittelmeer-Laubfrosch	Hyla meridionalis	Hylidae	IV
Iberischer Laubfrosch	Hyla molleri	Hylidae	(IV)
Östlicher Laubfrosch	Hyla orientalis	Hylidae	(IV)
Nördlicher Italienischer Laubfrosch	Hyla perrini	Hylidae
Tyrrhenischer Laubfrosch	Hyla sarda	Hylidae	IV
Bedriagas Wasserfrosch	Pelophylax cf. bedriagae	Ranidae
Italienischer Wasserfrosch	Pelophylax bergeri	Ranidae	–
Karpathos-Wasserfrosch	Pelophylax cerigensis	Ranidae	–
Kreta-Wasserfrosch	Pelophylax cretensis	Ranidae	–
Epirus-Wasserfrosch	Pelophylax epeiroticus	Ranidae	–
Teichfrosch	Pelophylax „esculentus“	Ranidae	V	n	NT	NT
Grafs Hybridfrosch	Pelophylax „grafi“	Ranidae	–
Italienischer Hybridfrosch	Pelophylax „hispanicus“	Ranidae	–
Balkan-Wasserfrosch	Pelophylax kurtmuelleri	Ranidae
Kleiner Wasserfrosch	Pelophylax lessonae	Ranidae	IV	G	VU	NT
Iberischer Wasserfrosch	Pelophylax perezi	Ranidae	V
Seefrosch	Pelophylax ridibundus	Ranidae	V	n	VU	NE
Skutari-Wasserfrosch	Pelophylax shqipericus	Ranidae	–
Moorfrosch	Rana arvalis	Ranidae	IV	3	VU	DD
Springfrosch	Rana dalmatina	Ranidae	IV	n	NT	EN
Griechischer Frosch	Rana graeca	Ranidae	IV
Spanischer Frosch	Rana iberica	Ranidae	IV
Italienischer Frosch	Rana italica	Ranidae	IV
Italienischer Springfrosch	Rana latastei	Ranidae	II, IV			VU
Kleinasiatischer Braunfrosch	Rana macrocnemis	Ranidae
Pyrenäenfrosch	Rana pyrenaica	Ranidae
Grasfrosch	Rana temporaria	Ranidae	V	n	NT	LC

Litratur

• Anonymus: Lexikon der Biologie. – Bd. 1, Herder-Verlag, Freiburg 1983, ISBN 3-451-19641-7
• Dieter Glandt: Taschenlexikon der Amphibien und Reptilien Europas. Quelle & Meyer, Wiebelsheim 2010. ISBN 978-3-494-01470-8
• Günther E. Freytag, Bernhard Grzimek, Oskar Kuhn & Erich Thenius (Hrsg.): Lurche. In: Grzimeks Tierleben, Bd. 5: Fische 2, Lurche. Lizenzausgabe im dtv, München 1980, ISBN 3-423-03204-9
• Rainer Günther (Hrsg.): Die Amphibien und Reptilien Deutschlands. Gustav Fischer Verlag, Jena 1996, ISBN 3-437-35016-1
• Andreas und Christel Nöllert: Die Amphibien Europas. Franckh-Kosmos, Stuttgart 1992, ISBN 3-440-06340-2
• Gerhard Thielcke, Claus-Peter Herrn, Claus-Peter Hutter, Rudolf L. Schreiber: Rettet die Frösche. pro natur-Verlag, Stuttgart 1983, ISBN 3-88582-003-X

Weblingg

 Commons: Amphibie – Sammlig vo Multimediadateie

• Amphibiaweb.org (Engl.)
• AMNH: „Amphibian Species of the World“ (Engl.)
• Amphibien- und Reptilienschutz aktuell
• IUCN Red List of Threatened Species (Engl.)
• taz-Artikel vom 9. März 2007: „Eine Arche für Amphibien“ – über den rasanten weltweiten Artenschwund bei Amphibien
• Deutsche Gesellschaft für Herpetologie und Terrarienkunde (DGHT)

Fuessnote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Amphibien“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.