Zum Inhalt springen

Aggregatszuästand

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun Aggregatszustand)
Faasediagramm vom ene „gwöönlige“ Stoff und vom Wasser, won e Dichdianomalii het.

Als Aggregatszuästand (oder au Aggregatzuästand) bezeichnet mär qualitativ verschidäni, tämparatur- und druckabhängigi physikalischi Zuäständ vo Stoff.

Klassisch undärscheidät mär zwüschä fescht, flüssig und gasförmig, neuerdings git s aber au no s Bose-Einstein-Kondensat, s Superfluid, s Atomgas, s Plasma und s Vakuum.

Lueg Festkörper

Im feschtä Zuästand sitzäd d Molekül immänä Gitter näbäd änand und zitteräd nur liächt.

Lueg Flüssikäit

Im flüssigä Zuästand sitzäd d Molekül nöd immänä Gitter, sondern wärde durch die "Neu Tämperatur, gegenüber fescht, so erwärmt das es zu Ribigä führt und so zu "Wärmi" bzw. Energii wo frei gsetzt wird. Aber obwohl sich d Molekül frei bewegäd isch doch ä klari Aaornig festzstellä.

Lueg Gaas

Im gasförmigä Zuästand bewegäd sich d Molekül frei dur dä Rum und nämmäd än möglichscht grossä Rum ii. Hätts im änä Gas au no Flüssigkeit so nännt mär das än Dampf.

Lueg Plasma

S Plasma isch äine vo de nid klassische Aggregatzueständ. Es isch e Gmisch vo Däili uf atomar-molekularer Ebeni, wo zum Däil oder ganz us Ione und Elektrone bestoot und mee as 99 % vo dr sichtbare lüüchtende Materie im Universum usmacht.

Bose-Einstein-Kondensat

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Lueg Bose-Einstein-Kondensat

S Bose-Einstein-Kondensat (BEK) isch äine vo de nid klassische Aggregatzueständ. Bim BEK isch dr grösst Däil vo de Däili im gliiche kwantemechanische Zuestand. In däm Zuestand isch d Supraläitig, d Suprafluididäät und d Koheränz über makroskopischi Distanze mööglig.

Übergäng vo äim klassische Aggregatzuestand zum en andere

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Dä Übergang vo Fest nach Flüssig nännt mär schmelzä
  • Dä Übergang vo Flüssig nach Gasförmig nännt mär verdampfä
  • Dä Übergang vo Fest nach Gasförmig nännt mär sublimirä
  • Dä Übergang vo Gasförmig nach Flüssig nännt mär kondensiärä
  • Dä Übergang vo Flüssig nach Fest nännt mär erstarrä
  • Dä Übergang vo Gasförmig nach Fest nännt mär resublimirä
 Commons: Aggregatzustand – Sammlig vo Multimediadateie