Robert McBride
Robert McBride | |
|---|---|
.png) | |
| Gebore | Robert John McBride 6 Julie 1963 |
| Nasionaliteit | Suid-Afrika |
| Beroep | Buitelandse se tak van die Staatsveiligheidsagentskap hoof |
| Bekend vir | Bomaanvalle |
| Politieke party | ANC |
Robert McBride (gebore 6 Julie 1963) was hoof van die die buitelandse tak van die Staatsveiligheidsagentskap vanaf 1 Julie 2020 tot Julie 2021.[1][2] Hy was hoof van die Suid-Afrikaanse Polisiediens se Onafhanklike Ondersoekdirektoraat (Opod) tot in 2019. Hy was voorheen die hoof van die Ekurhuleni Metropolitaanse Munisipaliteit se verkeerspolisie. In sy jeugjare was hy betrokke by Umkhonto we Sizwe, die ANC se gewapende vleuel.
Biografie
[wysig | wysig bron]Beide McBride se ouers was onderwysers. Hy is in Addington-hospitaal gebore en het in Wentworth, 'n voorstad 11 km vanaf Durban, grootgeword.[3]
Op 14 Junie 1986 speel hy 'n leidende rol met die opblaas van die "Why Not"-restaurant en die Magoo's Bar in Durban. Drie wit vroue is tydens die ontploffings dood en 69 mense is beseer. Hy is vervolgens in hegtenis geneem en ter dood veroordeel, maar is later begenadig. In 1992 word hy vrygelaat nadat sy optrede as "polities gemotiveerd" geklassifiseer is. Hy ontvang amnestie by die Waarheid-en-versoeningskommissie (WVK) nadat die ANC aanvanklik alle betrokkenheid by die gebeure ontken het.[4] Ten spyte van die amnestie beskryf die WVK die aanval as 'n "growwe skending van menseregte".[5]
Op 9 Maart 1998 is hy, destyds as hooggeplaaste amptenaar in die departement van buitelandse sake, op aanklagte van wapensmokkel in Mosambiek in hegtenis geneem. Sy verweer was dat hy die smokkel van wapens namens die Suid-Afrikaanse Nasionale Intelligensie (NIA) ondersoek het. Na 'n tyd in aanhouding is alle klagte teen hom laat vaar.[6] Mangosuthu Buthelezi, die hoof van die Inkatha-Vryheidsparty, het beweer dat die wapens vir sluipmoorde op IVP-leiers bedoel was.[7]
In 2003 is McBride as hoof van Ekurhuleni se metropolisie (verkeersafdeling) aangestel. Op 21 Desember 2006 is hy alleen in Centurion in 'n nagtelike motorongeluk betrokke.[8][9] Hy word in 2011 op aanklagte van dronkbestuur en dwarsboming van die gereg met vyf jaar gevangenisstraf gevonnis en is gevolglik uit sy pos ontslaan. In April 2013 word hy op parool vrygelaat.
In ‘n regsaak deur McBride teen The Citizen het die Konstitusionele Hof van Suid-Afrika op 12 April 2011 beslis dat kritiek beskerm word, selfs al is dit hewig, mits dit 'n eerlike opinie uitspreek, sonder kwaadwilligheid, oor bewese feite. The Citizen-koerant het verskeie artikels teen die aanstelling van McBride in 'n senior polisiepos gepubliseer op grond van die feit dat hy 'n veroordeelde moordenaar was, ondanks die feit dat hy amnestie aan daardie misdaad toegestaan is ingevolge die Wet op die Bevordering van Nasionale Eenheid en Versoening. 34 van 1995 (Versoeningswet). Die hof het geredeneer dat die versoeningswet die feit dat McBride moord gepleeg het, nie verander het nie, en dat die openlike openbare bespreking van sy optrede as 'moordenaar' nie verbied is nie, of dat hy as 'n 'misdadiger' beskryf is en daarom die koerant se grondwetlike reg op vryheid van uitdrukking beskerm onder die Handves van Regte.[10]
Ondanks omstredenheid, word hy in Maart 2014 as die hoof van die Onafhanklike Polisieondersoekdirektoraat van Suid-Afrika (Opod) aangestel.[11]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Naledi Shange, Former Ipid boss Robert McBride to head State Security Agency foreign branch, TimesLive, https://www.timeslive.co.za/news/south-africa/2020-07-16-former-ipid-boss-robert-mcbride-to-head-state-security-agency-foreign-branch/, 16 Julie 2020. Besoek op 16 Julie 2020.
- ↑ Mabuza, Ernest (8 Julie 2021). "Robert McBride suspended from State Security Agency". The Sowetan. Besoek op 22 Julie 2021.
- ↑ "South African History Timelines: Robert McBride" (in Engels). South African History Online. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Junie 2011. Besoek op 20 Maart 2008.
- ↑ "The Citizen 1978 (Pty) Ltd v McBride (277/08) [2010] ZASCA 5; 2010 (4) SA 148 (SCA) ; [2010] 3 All SA 46 (SCA) (26 Februarie 2010)" (in Engels). Saflii.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Maart 2018. Besoek op 6 Oktober 2012.
- ↑ "The Liberation Movements from 1960 to 1990" (PDF). Truth and Reconciliation Commission of South Africa Report. Waarheid-en-versoeningskommissie. 2: 333. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 4 November 2009. Besoek op 2 Maart 2014.
{{cite journal}}: Cite has empty unknown parameters:|quotes=en|month=(hulp) - ↑ Daley, Suzanne (16 Maart 1998). "Official's Arrest Puzzles South Africa". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019.
- ↑ Neilan, Terence (11 Februarie 1999). "World Briefing". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 April 2018.
- ↑ "Police probe McBride reckless-driving claims". Mail & Guardian. 23 Desember 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 September 2007. Besoek op 4 Januarie 2007.
- ↑ "McBride 'received medical care'" (in Engels). News24. 17 Januarie 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 September 2007. Besoek op 17 Januarie 2007.
- ↑ The Citizen 1978 (Pty) Ltd v. McBride, 8 April 2011. https://globalfreedomofexpression.columbia.edu/cases/citizen-1978-pty-ltd-v-mcbride/ , Besoek op 20 Augustus 2020.
- ↑ McBride is Opod se nuwe hoof Geargiveer 19 Maart 2014 op Wayback Machine, PRAAG, 28 Februarie 2014
