Gaan na inhoud

Ratsvlieër

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Ratsvlieër
'n Polites vibex mannetjie, inheems aan Noord-Amerika
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Animalia
Filum:
Arthropoda
Klas:
Insecta
Orde:
Lepidoptera
Superfamilie:
Papilionoidea
(geen rang):
Rhopalocera
Familie:
Hesperiidae

Latreille, 1809
Tipespesie
Hesperia comma
Linnaeus, 1758
Subfamilies
Sien teks.

Ratsvlieërs is 'n familie Hesperiidae wat hoort tot die orde Lepidoptera. Hulle word vernoem na hul geswinde, ylingse vluggewoontes. Daar is meer as 3 500 erkende soorte ratsvlieërs en hulle word wêreldwyd aangetref, maar die grootste verskeidenheid is inheems aan die Neotrope van Sentraal- en Suid-Amerika.[1]

Beskrywing en sistematiek

[wysig | wysig bron]
Kleurplaat uit Biologia Centrali-Americana wat die Pyrginae illustreer (3 middelregs — swart en blou-bruin) en die Eudaminae (die res)
Die Regent-ratsvlieër (Euschemon rafflesia) is die mees kenmerkende soort, deurdat dit tot 'n eie subfamilie behoort
Signeta flammeata (Trapezitinae)

Die Hesperiidae word in die monotipiese superfamilie Hesperioidea geplaas. Dit is omdat hulle aan 'n aparte afkomslinie behoort as ander Rhopalocera (vlinders), wat oorwegend binne die tipiese vlindersuperfamilie Papilionoidea tuishoort. Die derde en betreklik klein vlindersuperfamilie is die motvlinders (Hedyloidea) wat tot die Neotrope beperk is. Hesperioidea is heelwaarskynlik die sustergroep van die Papilionoidea, en saam met die Hedyloidea vorm hulle 'n natuurlike groep (klade). Kollektief deel hierdie drie groepe vlinders etlike kenmerke, veral wat die eier-, larwe- en papiestadiums betref.[1]

Nogtans is die antennaepunte van ratsvlieërs terugwaarts gekrom soos 'n hekelpen, teenoor tipiese vlinders wat knuppelvormige antennaepunte het, en motvlinders wat geveerde of pektinate (kamvormige) antennae het, soortgelyk aan "motte". Ratsvlieërs het oor die algemeen ook stewiger liggame en groter saamgestelde oë as die ander twee groepe, met sterker vlerkspiere in die plompe kopborsstuk, 'n kenmerk wat in nouer ooreenstemming met heelwat "motte" is, as met die oorblywende twee stamlyne. Maar in teenstelling met byvoorbeeld die Arctiidae, is hulle vlerke ongewoon klein teenoor hul liggaamsgrootte. Sekere soorte het wel aansienliker vlerke, maar selde sodanig groot as dié van ander vlinders. Wanneer hulle te ruste kom, hou ratsvlieërs hulle vlerke meestal skuins opwaarts en oopgesprei; net by uitsondering word die vlerke heeltemal toegevou.[1]

Die agtervlerke is gewoonlik goedgerond en die voorvlerke redelik skerpgepunt. Sommige het prominente agtervlerkstertjies, en enkeles ook wel hoekige vlerke; die ratsvlieërs se basiese vlerkvorm toon vergeleke met die Papilionoidea nie baie variasie nie. Meeste het redelik vaal kleure van bruin tot grys; sommige is daarenteen meer opvallend bont. Geel, rooi en blou tinte is minder algemeen, maar sekere groot bruin spesies toon opvallende kleurvlekke. Groen en metaalagtige kleure is oorwegend afwesig. Geslagtelike dikromatisme is by sommige teenwoordig; mannetjies kan 'n swart streep of merk reukskubbe aan hulle voorvlerke hê.[1]

Baie soorte ratsvlieërs is frustrerend eenders. Byvoorbeeld kan sekere soorte van die genera Amblyscirtes, Erynnis (skaduvlerke) en Hesperia (gemerkte ratsvlieërs) tans nie in die veld onderskei word, selfs deur kenners nie. Die enigste betroubare metode om hulle uit te ken behels disseksie en mikroskopiese ontleding van die genitalieë wat die kenmerkende strukture sal uitwys wat paring voorkom, tensy dit tussen eensoortiges plaasvind.[1]

Subfamilies

[wysig | wysig bron]

Daar is om en by 3 500 soorte ratsvlieërs wat tans in die volgende subfamilies geplaas word:[2]

Voetnotas

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Ackery et al. (1999)
  2. ↑ Brower & Warren (2008)

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Ackery, P.R.; de Jong, R. & Vane-Wright, R.I. (1999): The Butterflies: Hedyloidea, Hesperioidea and Papilionoidae. In: Kristensen, N.P. (ed.): Handbook of Zoology. A Natural History of the phyla of the Animal Kingdom. Band IV Arthropoda: Insecta, Deel 35: Lepidoptera, Moths and Butterflies, Band 1: Evolution, Systematics and Biogeography: 263-300. Walter de Gruyter, Berlin, New York.
  • Brower, Andrew V.Z. & Warren, Andrew (2008): Tree of Life Web Project – Hesperiidae Geargiveer 8 September 2015 op Wayback Machine. Weergawe van 7 Apr 2008, besoek op 24 Des 2009.
  • Korolev, Vladimir A. (2014): Catalogus on the collection of Lepidoptera. Part I. Hesperiidae. - Moscow, 310 p. ISBN 978-5-00077-066-5 [1].

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Ratsvlieër&oldid=2592924"