Operasie Condor

Kaart  van die State wat aan Operasie Condor deelgeneem het. Groen: hoof aktiewe lede. Liggroen: minder aktiewe lede. Blou: Verenigde State (samewerking).

Operasie Condor (Spaans: Operación Cóndor, ook bekend as Plan Cóndor; Portugees: Operação Condor) was 'n veldtog van politieke onderdrukking en staatsterreur wat deur die Verenigde State gesteun is. Dit het intelligensie-operasies en sluipmoorde op opponente behels, wat amptelik en formeel in November 1975 deur die regse diktatorskappe van die Suidelike Deel van Suid-Amerika geïmplementeer is.

Tydens die bewind van die Amerikaanse presidente Richard Nixon en Gerald Ford en hul minister van buitelandse sake, Henry Kissinger, het 'n aantal militêre regimes met die hulp van die Withuis aan bewind gekom in Suid-Amerika. Dit het alles te doen met aktiewe linkse bewegings, opstandig en nie-gewelddadig nie, wat aktief was in Suid-Amerika.

Op inisiatief van die Chileense president Augusto Pinochet het verteenwoordigers van Chili, Argentinië, Brasilië, Bolivië, Paraguay en Uruguay in November 1975 vergader. Die Verenigde State was ook verteenwoordig, terwyl die leierskap by Manuel Contreras, hoof van die Chileense geheime polisie DINA, berus het.

Die belangrikste gevolg van die samewerking was die uitlewering deur polisie, geheime dienste en weermageenhede van vlugtende "ondermynende elemente" na hul vaderland. Operasie Condor het hoogswaarskynlik gelei to die dood van duisende andersdenkendes.

Die operasie is 'n geruime tyd geheim gehou, maar onder die presidentskap van die opvolger van Ford, Jimmy Carter, het die Central Intelligence Agency (CIA) op versoek van die Amerikaanse kongres dokumente oor sy betrokkenheid gepubliseer. In 1992 is 'n aantal argiewe van Condor in 'n polisiekantoor in die Paraguayaanse hoofstad Asunción gevind.

Bibliografie

• Blakeley, Ruth (2009). State Terrorism and Neoliberalism: The North in the South. Routledge. ISBN 0415686172
• Stella Calloni, Los años del lobo (The Years of the Wolf) and Operación Cóndor: Pacto Criminal (Operation Condor: Criminal Pact), La Habana: Editorial Ciencias Sociales, 2006.
• Luiz Cláudio Cunha. Operação Condor. O sequestro dos uruuguaios. Uma reportagem dos tempos da ditadura. Porto Alegre: L&PM, 2008.
• John Dinges, The Condor Years: How Pinochet and His Allies Brought Terrorism to Three Continents (The New Press, 2004) ISBN 1565849779
• Peter Kornbluh, The Pinochet File: A Declassified Dossier on Atrocity and Accountability (The New Press, 2013) ISBN 1595589120
• Cecilia Menjívar and Néstor Rodríguez (eds). When States Kill: Latin America, the U.S., and Technologies of Terror. (University of Texas Press, 2005) ISBN 0292706790
• Marie-Monique Robin, Escadrons de la mort, l'école française ("Death Squads, the French School"). Book and documentary film (French, transl. in Spanish, Sudamericana, 2002).
• J. Patrice McSherry, Predatory States: Operation Condor and Covert War in Latin America. (Rowman & Littlefield Publishers, 2005) ISBN 0742536874
• McSherry, J. Patrice (2011). "Chapter 5: "Industrial repression" and Operation Condor in Latin America". In Esparza, Marcia; Henry R. Huttenbach; Daniel Feierstein (reds.). State Violence and Genocide in Latin America: The Cold War Years (Critical Terrorism Studies). Routledge. ISBN 978-0415664578.
• Nilson, Cezar Mariano; Operación Cóndor. Terrorismo de Estado en el cono Sur (Operation Condor in the Southern Cone). Buenos Aires: Lholé-Lumen, 1998.
• Paredes, Alejandro. La Operación Cóndor y la guerra fría (Operation Condor and the Cold War), Universum [online], 2004, vol. 19, no. 1, p. 122–137. ISSN 0718-2376.
• Gutiérrez Contreras, J.C. y Villegas Díaz, Myrna. "Derechos Humanos y Desaparecidos en Dictaduras Militares" (Human Rights and the Disappeared of the Military Dictatorships), KO'AGA ROÑE'ETA, se.vii (1999) – Previamente publicado en Derecho penal: Implicaciones Internacionales, Publicación del IX Congreso Universitario de Derecho Penal, Universidad de Salamanca. Edit. Colex, Madrid, Marzo de 1999
• Informe de la Comisión Nacional sobre prisión política y tortura (Report of the National Commission on Political Imprisonment and Torture). Santiago de Chile, Ministerio del Interior – Comisión Nacional sobre Prisión Política y Tortura, 2005.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Operasie Condor.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.