Lukwart

Lukwart
	Lukwartvrug net voor dit ryp is
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:	Plantae
Divisie:	Magnoliophyta
Klas:	Magnoliopsida
Orde:	Rosales
Familie:	Rosaceae
Subfamilie:	Maloideae
Genus:	Eriobotrya
Spesie:	E. japonica
Binomiale naam
	Eriobotrya japonica; (Thunb.) Lindl.
Sinonieme
	Mespilus japonica ; Photinia japonica

Die lukwart (Eriobotrya japonica) is 'n vrugte boom in die subfamilie Maloideae van die familie Rosaceae, inheems aan die suidooste van China. Dit word ook die Japannese medlar genoem.

Beskrywing

Dit is 'n immergroen, groterige struik of kleinerige boom met 'n ronde kroon, kort stam en wollerige nuwe blare. Die boom kan 5–10 m hoog groei, maar is gewoonlik korter, ongeveer 3–4 m.

Gebruike

Lukwart in blom. Hierdie is 'n kultivar bedoel vir tuisverbouing, waar die blomme geleidelik oopgaan en die vrugte ook geleidelik ryp word.

Die vrugte is op hulle soetste as hulle sag en geel is. Indien lukwarte in groot hoeveelhede geëet word, oefen dit 'n ligte maar merkbare kalmerende effek uit, wat tot 24 uur kan voortduur.

Geskiedenis

Die lukwart is oorspronklik 'n vrug uit die suidooste van China. Dit het na Japan versprei en het reeds sedert die vroegste tye daar natuurlik voorgekom, waar dit nou reeds vir meer as 'n duisend jaar verbou word. Dit het ook natuurlik gevestig in Indië en vele ander plekke in die wêreld. Chinese immigrante het heel waarskynlik die lukwart na Hawaii versprei.

Produksie

Japan is die grootste produsent van lukwarte (Januarie tot Junie), gevolg deur China (Maart tot Julie). Dit word ook reg rondom die Middelandse See verbou (in Siprus, Egipte, Frankryk, Israel, Italië, Albanië, Libanon, Malta, Spanje, Morokko, Algerië, Sirië en Turkye), sowel as in Armenië, Abchasië, Australië, Bermuda (konfyt word hier gemaak van lukwarte), Brasilië, Indië, Nieu-Seeland, Pakistan en Portugal.

Verbouing

Dit is maklik om die lukwart te kweek en dit word ook as sierboom aangeplant. Dit was oral in Kalifornië verbou teen die 1870's. Dit floreer ook in die vogtige klimaat van suidoos-Texas, asook dwarsoor Israel. Die growwe tekstuur van die blare verskaf 'n tropiese effek aan tuine en kontrasteer goed met meeste ander plante.

Voedingswaarde

Die lukwart het 'n lae natrium-, cholesterol- en versadigde vetinhoud. Dit is ryk aan vitamien A, dieetvesel, vitamien B6, kalium en mangaan. Die goeie voedingswaarde en gesondheidsvoordele van lukwart maak dit ideaal vir verslankingsprogramme.

Eksterne skakels

Feite oor lukwarte op die "California Rare Fruit Growers" webblad Geargiveer 24 Oktober 2012 op Wayback Machine (en)
Lukwart inskrywinng op "Purdue University Center for New Crops & Plant Products" webblad (en)
Feite oor lukwart-voeding (en)

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.