Lucebert

Lucebert
Lucebert (1987)
Gebore	Lubertus Jacobus Swaanswijk (1924-09-15)15 September 1924 Amsterdam, Nederland
Sterf	10 Mei 1994 (op 69) Alkmaar, Nederland
Nasionaliteit	Nederland

Lucebert (Nederlandse fonetiese uitspraak: ˈlucəbɛrt; geboortenaam Lubertus Jacobus Swaanswijk; 15 September 1924 – 10 Mei 1994) was 'n Nederlandse kunstenaar wat aanvanklik bekendheid verwerf het as 'n digter van die COBRA beweging.

Hy is in 1924 in Amsterdam gebore. Hy het in 1938 by die Instituut vir Kuns ingeskryf en in 1949 deelgeneem aan die eerste uitstalling van die COBRA-groep by die Stedelijk Museum in Amsterdam.

Biografie

Lucebert se talent is ontdek toe hy ná skool by sy vader begin werk het. Na 'n halfjaar se klasse aan die kunsskool was hy tussen 1938 en 1947 sonder tuiste of roeping. In 1947 bied 'n Franciskaanse klooster aan hom 'n dak oor sy kop in ruil vir die verf van 'n groot muurskildery. Omdat die nonne nie sy werk waardeer het nie, het hulle dit egter met wit verf laat oorverf. Hy het tot die Nederlandse literêre beweging genaamd De Vijftigers behoort, wat sterk beïnvloed is deur die Europese avant-garde-beweging COBRA. Lucebert se vroeë werk toon veral hierdie invloed, en sy kuns in die algemeen weerspieël 'n taamlik pessimistiese lewensuitkyk. Sy sterk persoonlikheid het egter baie beïndruk. As digter het hy die grondslag vir 'n revolusionêre innovasie in Nederlandse poësie gelê.

Die meeste van sy digkuns is gebundel in Gedichten 1948–1965. Na hierdie tydperk het hy grotendeels vanaf die 1960's in die visuele kunsteveld, bekend as die figuratief-ekspressionistiese kunsbeweging, gewerk. Sy werk kan ook gevind word in vertaalde Engelse versamelbundels.

Lucebert se frase "Alles van waarde is weerloos" op 'n gebou in Rotterdam

Welbekend is sy reël "Alles van waarde is weerloos" uit die gedig De zeer oude zingt. Die Nederlandse byvoeglike naamwoord weerloos dra dieselfde betekenis as in Afrikaans, in die sin dat jy nie in staat daartoe is om jouself te verdedig nie, en dus is "alle dinge van waarde weerloos". Hierdie frase (insluitende sy naam) is in die 1980's bo-op die kantoorgebou van 'n versekeringsmaatskappy in Rotterdam (naby die Blaak-stasie) in neonletters geplaas. Dit was nie die eerste keer dat die bekende lyn gebruik is nie, maar dit is beslis die prominentste kommersiële gebruik daarvan; vandag vertoon nog drie geboue in die omgewing die frase teen hul mure.

Lucebert is op 10 Mei 1994 in Alkmaar, Nederland oorlede.

Voorbeelde van sy digkuns

Visser van Ma Yuan

 onder wolken vogels varen
 onder golven vliegen vissen
 maar daartussen rust de visser
 
 golven worden hoge wolken
 wolken worden hoge golven
 maar intussen rust de visser

• Uit: Van de afgrond en de luchtmens (1953)

Moore

Het is de aarde die drijft en rolt door de mensen
 Het is de lucht die zucht en blaast door de mensen
 De mensen liggen traag als aarde
 De mensen staan verheven als lucht
 Uit de moederborst groeit de zoon
 Uit het vadervoorhoofd bloeit de dochter
 Als rivieren en oevers vochtig en droog is hun huid
 Als straten en kanalen staren zij in de ruimte
 Hun huis is hun adem
 Hun gebaren zijn tuinen
 Zij gaan schuil
 En zij zijn vrij
 Het is de aarde die drijft en rolt
 Het is de lucht die zucht en blaast
 Door de mensen
 

• Uit: Apocrief (1952)

Bronne

• 1979 Keur uit die Nederlandse poësie, A.P. Grové, J.L. Steyn (samestellers),(Nasou Beperk), ISBN 0 625 00160 5 , Twaalfde druk.

Uitstallings

• 1949 – Internasionale Uitstalling van Eksperimentele Kuns, Stedelijk Museum, Amsterdam, Nederland
• 1959 – Stedelijk Museum, Amsterdam, Nederland
• 1961 – Stedelijk van Abbe-Museum, Eindhoven, Nederland
• 1963 – Staedtlische Kunstgalerie, Bochum, Duitsland
• 1963 – Marlborough New London Gallery, Londen
• 1964 – Museum Boymans-van Beuningen, Rotterdam; Kunsthalle Baden-Baden
• 1964 – Documenta 111, Kassel, Duitsland
• 1969 – Stedelijk Museum, Amsterdam
• 1969 – Kunsthalle Basel, Switserland – met Karel Appel en Tajiri
• 1977 – Stedelijk Museum, Amsterdam, Nederland
• 1982 – Kunsthalle, Mannheim, Duitsland
• 1983 – Kunstverein Hochrhein, Bad Säckingen, Duitsland
• 1984 – Stedelijk Museum, Amsterdam, Nederland
• 1985 – Rai, Kunstmesse Amsterdam, Nederland
• 1987 – Stedelijk Museum, Amsterdam, Nederland
• 1988 – Kunstmuseum Winterthur, Kunstverein Freiburg i.Br., Duitsland
• 1988 – Landesmuseum Oldenburg, Galerie im Taxispalais, Innsbruck, Oostenryk
• 1989 – Kunsthalle zu Kiel, Duitsland
• 1989 – Städtische Kunstgalerie, Bochum, Duitsland
• 1989 – Kunsthaus Grenchen, Grenchen, Switserland

Toekennings

• 1954 – prys vir literatuur van die stad van Amsterdam
• 1959 – Mediterreense-prys van die Paryse-biënnale
• 1962 – 2de "Marzotto-prys
• 1964 – Carlo Cardazzo-prys tydens die 32ste-biënnale in Venesië, Italië
• 1965 – Constantijn Huygens-prys
• 1967 – P.C. Hooft-prys – die hoogste eerbewys van die Nederlandse regering vir letterkunde
• 1983 – Prijs der Nederlandse Letteren

Openbare versamelings

Van die openbare versamelings wat werke deur Lucebert Swaanswijk hou is onder andere:

• Museum de Fundatie, Zwolle

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Lucebert.