Gaan na inhoud

Lockheed C-5 Galaxy

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Lockheed C-5 Galaxy
'n C-5 van die Amerikaanse Lugmag in vlug
Tipe Vragvliegtuig
Vervaardiger Lockheed Corporation
Lockheed Martin
Nooiensvlug 30 Junie 1968[1]
Bekendstelling Junie 1970
Status In diens
Hoofgebruiker Amerikaanse Lugmag
Vervaardig C-5A: 1968–1973
C-5B: 1985–1989
Aantal gebou 131 (C-5A: 81, C-5B: 50)
Eenheidskoste C-5A: VS$ 224,29 miljoen (2016)[2]
C-5B: VS$ 262,75 miljoen (2016)[2]
C-5C: VS$ 129,17 miljoen (2016)[2]
C-5M: VS$ 100,37 miljoen (2016)[2]

Die Lockheed C-5 Galaxy is 'n groot militêre vragvliegtuig, oorspronklik ontwerp en gebou deur Lockheed en word tans onderhou en opgradeer deur sy opvolger, Lockheed Martin. Dit bied aan die Amerikaanse Lugmag (USAF) die vermoë om groot, ultragroot en swaar vragte interkontinentaal te kan dra, insluitend alle lug-sertifiseerbare vrag. Die Galaxy het baie ooreenkomste met die kleiner Lockheed C-141 Starlifter asook die latere Boeing C-17 Globemaster III. Die C-5 is een van die grootste militêre vliegtuie ter wêreld.

Die ontwikkeling van die C-5 Galaxy was ingewikkeld, insluitend aansienlike koste-oorskrydings en Lockheed het aansienlike finansiële probleme ondervind. Kort nadat dit in diens gestel is, is krake in die vlerke van baie vliegtuie ontdek en die C-5-vloot se vermoë is beperk totdat regstellende werk voltooi is. Die C-5M Super Galaxy is 'n opgegradeerde weergawe met nuwe enjins en gemoderniseerde avionika wat ontwerp is om sy lewensduur tot 2040 en verder te verleng.

Die USAF het die C-5 sedert 1969 bedryf. In daardie tyd het die vragtuig Amerikaanse militêre operasies in alle groot konflikte ondersteun, insluitend Viëtnam, Irak, Joego-Slawië en Afghanistan, sowel as geallieerde ondersteuning, soos vir Israel tydens die Jom Kippoeroorlog en operasies in die Golfoorlog. Die Galaxy het ook humanitêre hulp versprei, ramphulp verskaf en die Amerikaanse ruimteprogram ondersteun.

Ontwikkeling

[wysig | wysig bron]

CX-X en Swaar Logistieke Stelsel

[wysig | wysig bron]

In 1961 het verskeie vliegtuigvervaardigers begin om swaar straalvervoerontwerpe te bestudeer wat die Douglas C-133 Cargomaster sou vervang en Lockheed C-141 Starlifters sou komplementeer. Benewens hoër algehele prestasie, wou die Amerikaanse Leër 'n vragvliegtuig met 'n groter vragruim as die C-141 hê, wat se binneruim te klein was om 'n verskeidenheid van hul groot toerusting te dra. Hierdie studies het gelei tot die "CX-4"-ontwerpkonsep, maar in 1962 is die voorgestelde ses-enjin-ontwerp verwerp, omdat dit nie as 'n beduidende vooruitgang bo die C-141 beskou is nie. Teen laat 1963 is die volgende konseptuele ontwerp CX-X genoem. Dit was toegerus met vier enjins, pleks van ses soos in die vroeëre CX-4-konsep. Die CX-X het 'n bruto massa van 249 000 kg, 'n maksimum loonvrag van 81 600 kg, en 'n spoed van Mach 0,75 (805 km/h). Die vragkompartement was 5,24 m breed, 4,11 m hoog en 30,5 m lank met toegangsdeure voor en agter. USAF-studies het getoon dat hoë-omleiding-turbowaaiermotors nodig was vir stukrag- en doeltreffende brandstofverbruik.[3]

Die kriteria is gefinaliseer en 'n amptelike versoek om voorstelle is in April 1964 vir die "Heavy Logistics System" (CX-HLS) uitgereik. In Mei 1964 is voorstelle vir vliegtuie ontvang van Boeing, Douglas, General Dynamics, Lockheed en Martin Marietta. General Electric, Curtiss-Wright en Pratt & Whitney het voorstelle vir die enjins ingedien. Na 'n keuringsproses het Boeing, Douglas en Lockheed eenjaarstudiekontrakte vir die vliegtuig gekry, saam met General Electric en Pratt & Whitney vir die enjins.[4] Al drie die ontwerpe het 'n aantal kenmerke gedeel. Die stuurkajuit is ver bokant die laairuim geplaas om vrag deur 'n neusdeur te kan laai. Die Boeing- en Douglas-ontwerpe het 'n peul bo-op die romp gebruik wat die kajuit bevat, terwyl die Lockheed-ontwerp die kajuitprofiel oor die lengte van die romp verleng het, wat dit 'n eiervormige dwarssnit gee. Al die ontwerpe se vlerke was gevee, sowel as met voorste en agterste vragdeure, wat gelyktydige laai en aflaai moontlik gemaak het. Lockheed se ontwerp het 'n T-stert gehad, terwyl die ontwerpe deur Boeing en Douglas konvensionele sterte gehad het.[5][6][7]

Die Lugmag het Boeing se ontwerp as beter beskou as dié van Lockheed, maar Lockheed se voorstel was die goedkoopste bod.[8] Lockheed is in September 1965 as die wenner aangewys, waarna 'n kontrak in Desember 1965 toegeken is.[5][9] General Electric se TF39- enjin is in Augustus 1965 gekies om die nuwe vragvliegtuig aan te dryf.[5] Destyds was GE se enjinkonsep revolusionêr, aangesien alle enjins voorheen 'n omleidingsverhouding van minder as twee-tot-een gehad het, terwyl die TF39 'n verhouding van agt-tot-een belowe het en sou bereik, wat die voordele van verhoogde enjindruk en laer brandstofverbruik gehad het.[10][11] Boeing het die militêre kontrak verloor, maar het voortgegaan om die suksesvolle 747 burgerlike vliegtuig te ontwikkel, met meer as 1 500 eenhede wat gebou is toe die vervaardiging in 2022 na 54 jaar van produksie gestaak is.

In produksie

[wysig | wysig bron]

Die eerste C-5A Galaxy (reeksnommer 66-8303) het op 2 Maart 1968 uit die vervaardigingsaanleg in Marietta, Georgia, gerol.[12] Op 30 Junie 1968 het vlugtoetsing van die C-5A begin met die eerste vlug, gevlieg deur Leo Sullivan, met die roepsein "agt-drie-nul-drie swaar". Vlugtoetse het aan die lig gebring dat die vliegtuig 'n hoër weerstandsverskil Mach-getal getoon het as wat deur windtonneldata voorspel is. Die maksimum hefkoëffisiënt gemeet in vlug met die flappe 40° gebuig was hoër as voorspel (2,60 v. 2,38), maar was laer as wat voorspel is met die flappe 25° gebuig (2,31 v. 2,38) en met die flappe teruggetrek (1,45 v. 1,52).[13]

'n Mystic-klas diep-onderdompeling-reddingsvoertuig word op 'n C-5 Galaxy gelaai.

Op 24 Oktober 1974 het die Space and Missile Systems Organisation suksesvol 'n luggelanseerde ballistiese missieltoets uitgevoer, waar 'n C-5A Galaxy-vliegtuig 'n 39 000kg Minuteman ICBM vanaf 6 100 m oor die Stille Oseaan laat val het. Die missiel het tot 2 400 m gedaal voordat sy vuurpylenjin afgevuur het. Die 10-sekonde-enjinbrand het die missiel weer tot 6 000 m gedra voordat dit in die see geval het. Die toets het die haalbaarheid bewys om 'n interkontinentale ballistiese missiel uit die lug te lanseer. Operasionele ontplooiing is gestaak weens ingenieurs- en sekuriteitsprobleme, alhoewel die vermoë as 'n onderhandelingspunt in die Strategiese Wapenbeperkingsgesprekke gebruik is.[14] [15] Vliegtuig 69–0014, "Zero-One-Four" wat in die toets gebruik is, is na die Air Mobility Command Museum by Dover Air Force Base onttrek.[16]

Die C-5 is vir verskeie ongewone funksies gebruik. Tydens die ontwikkeling van die geheimsinnige stealth-vegvliegtuig, die Lockheed F-117 Nighthawk, is Galaxies dikwels gebruik om gedeeltelik gedemonteerde vliegtuie te dra, wat geen aanduiding oor hul vrag verklap het nie.[17] Die C-5 bly die grootste vliegtuig om in Antarktika te werk,[18] wat in staat is om vanaf Williams Field naby McMurdo-stasie te opereer.[19] Die C-5 Galaxy was 'n groot voorsieningsbate in die internasionale koalisie-operasies in 1990–91 teen Irak in die Golfoorlog.[20][21][22] C-5's het gereeld noodleniging en humanitêre voorrade gelewer aan gebiede wat deur natuurrampe of krisisse geteister is; verskeie vlugte is in 1994 oor Rwanda gemaak.[23] Die C-5 word ook gebruik om Marine One te vervoer.[24]

Die vlerke op die C-5A's is gedurende die 1980's vervang om volle ontwerpvermoë te herstel.[25] Die USAF het die eerste C-5B op 28 Desember 1985 en die laaste een in April 1989 ontvang.[26] Die betroubaarheid van die C-5-vloot was 'n voortdurende kwessie tydens sy leeftyd,[27][28] maar die C-5M-opgraderingsprogram poog gedeeltelik om hierdie probleem aan te spreek. [29] Hul strategiese lugvervoerkapasiteit was 'n belangrike logistieke komponent van Amerikaanse militêre operasies in Afghanistan en Irak. Na 'n voorval tydens Operasie Iraqi Freedom waar een C-5 deur 'n projektiel beskadig is, het die installering van verdedigingstelsels 'n verklaarde prioriteit geword.[30]

Die C-5 AMP- en RERP-moderniseringsprogramme is beplan om die sendingbekwame koers tot 'n minimumdoelwit van 75% te verhoog.[29] Oor die volgende 40 jaar skat die Amerikaanse Lugmag dat die C-5M meer as $20 miljard sal bespaar.[31] Die eerste C-5M-omskakeling is op 16 Mei 2006 voltooi en C-5M's het in Junie 2006 met toetsvlugte by die Dobbins-lugreserwebasis begin.[31] In 2008 het die USAF besluit om die oorblywende C-5B's en C-5C's in C-5M's te omskep met avionika-opgraderings en nuwe enjins.[32] Die C-5A's sal slegs die avionika-opgraderings ontvang.[32][33] Die laaste van 52 C-5M's is in Augustus 2018 aan Air Mobility Command afgelewer.[34]

'n C-5 wat vanaf Robins AFB opstyg

In reaksie op die Lugmag se planne om ouer C-5 vliegtuie aan diens te onttrek, het die Kongres wetgewing geïmplementeer wat beperkings op sulke planne vir C-5A's in 2003 gestel het.[35] Vanaf November 2013 is 45 C-5A's onttrek, 11 is geskrap, dele van een (A/C 66-8306) is nou 'n vragopleier by Lackland AFB, Texas, en een is na die Warner Robins Luglogistieke Sentrum (WR-ALC) gestuur vir afbreek en inspeksie om strukturele integriteit te evalueer en die oorblywende leeftyd van die vloot te bepaal.[36]

Die Amerikaanse Lugmag het in Desember 2008 herboude C-5M-vliegtuie begin ontvang.[37] Volle produksie van C-5M's het in die somer van 2009 begin.[38] In 2009 is die kongresverbod op die onttrekking van C-5's omvergewerp.[39] Die Lugmag poog om een C-5A te onttrek vir elke 10 nuwe C-17's wat bestel word.[40] In Oktober 2011 het die 445ste Airlift Wing gebaseer by Wright-Patterson Lugmagbasis alle oorblywende C-5's met C-17's vervang.[41] Die C-5M het aanvanklike bedryfsvermoë op 24 Februarie 2014 bereik met 16 vliegtuie wat afgelewer is.[42]

Nuwe C-5-kajuit-avionika, geïnstalleer onder die Avionics-moderniseringsprogram
Mense staan tou om die 445th Airlift Wing se eerste C-5A Galaxy van binne te besigtig in 2005
C-5B Galaxy by Rhein-Main AB
'n Boeing KC-46 Pegasus hervul 'n C-5M Galaxy van Travis AFB oor Kalifornië, April 2019
'n Super Stallion word in 'n C-5A gelaai.

Op 13 September 2009 het 'n C-5M 41 nuwe rekords opgestel en vlugdata is aan die National Aeronautic Association vir formele erkenning voorgelê. Die C-5M het 'n loonvrag van 80 110 kg gedra tot meer as 12 500 m in 23 minute, 59 sekondes. Boonop is 33 tyd-om-te-klim rekords by verskeie loonvragklasse opgestel, en die wêreldrekord vir grootste loonvrag op 2 000 m was gebreek.[43]

Die laaste TF39-aangedrewe C-5 het laat in 2017 gevlieg.[44][45]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Bakse 1995, p. 91.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 "C-5 A/B/C Galaxy and Super Galaxy". U.S. Air Force (in Engels). United States Air Force. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Maart 2017. Besoek op 11 Junie 2016.
  3. ↑ Norton 2003, p. 7.
  4. ↑ Norton 2003, pp. 8–9.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Norton 2003, pp. 12–13.
  6. ↑ "Boeing CX-HLS Model at Boeing Corporate Archives – 1963/64". Airway News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2014.
  7. ↑ "B747기의 전신 – 미 공군 CX-HLS 초대형수송기 사업 보잉사 설계안" [B747 aircraft – US Air Force CX-HLS super large transport business – Boeing company design] (in Koreaans). 29 Augustus 2012. Besoek op 30 Mei 2019. "Next page". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 September 2016.
  8. ↑ Norton 2003, p. 11.
  9. ↑ Erving 1993, pp. 189–190.
  10. ↑ Bakse 1995, pp. 39, 74.
  11. ↑ Phillips 2004, p. 127.
  12. ↑ Veronico and Dunn 2004, p. 62.
  13. ↑ Garrard, Wilfred C. "The Lockheed C-5 Case Study in Aircraft Design". AIAA Professional Study Series.
  14. ↑ "Thursday, 01 January 1970 – Sunday, 31 December 1989." Geargiveer 18 Oktober 2012 op Wayback Machine U.S. Air Force, Inside the AF.MIL Heritage section.
  15. ↑ Marti and Sarigul-Klijn. "A Study of Air Launch Methods for RLVs. Doc No. AIAA 2001–4619." Mechanical and Aeronautical Engineering Dept, University of California, Davis, California.
  16. ↑ Patterson, Thom (9 Augustus 2013). "The 'radical' nuclear missile test that made history". CNN.
  17. ↑ Jenkins 2001, p. 84.
  18. ↑ Dole, Ronald D. "Six Months "On Ice": Living And Working At The Bottom Of The World." KA1EFO . Verkry 23 Augustus 2011.
  19. ↑ "Runway Project Clears the Way for Improved Antarctic Airlift." National Science Foundation, 20 Februarie 2002.
  20. ↑ Evans, David. "The Gulf airlift has moved only the tip of the spear." Geargiveer op Wayback Machine Chicago Tribune, 24 Augustus 1990.
  21. ↑ Brenner, Elliot. "Massive airlift, sealift equals moving a town." Daily Gazette, 22 Augustus 1990.
  22. ↑ Chant 2001, p. 47.
  23. ↑ Plunkett, A.J. "More troops leave on Rwandan mission." Geargiveer op Wayback Machine Daily Press, 4 Augustus 1994.
  24. ↑ "On Board Marine One, Presidential Fleet". National Geographic, 2009. Besoek 5 September 2013.
  25. ↑ Norton 2003, pp. 53–56.
  26. ↑ Norton 2003, p. 58.
  27. ↑ Leary, William M. "Strategic Airlift: Past, Present, and Future." Air University Review, September–October 1986.
  28. ↑ Anderson, Brian H. "The Mobility Traid and Challenges for the Operational Commander." Geargiveer 8 Desember 2015 op Wayback Machine Naval War College Newport, 5 Februarie 1999, p. 8.
  29. ↑ 29,0 29,1 Tirpak, John A. "Saving the Galaxy." Air Force Magazine, Januarie 2004.
  30. ↑ Government Accountability Office 2006, pp. 125–156.
  31. ↑ 31,0 31,1 McGowan, Laura. "C-5 still going strong." Geargiveer 4 Februarie 2016 op Wayback Machine US Air Force, 21 Junie 2006.
  32. ↑ 32,0 32,1 Warick, Graham. "Pentagon cancels re-engining of USAF's older Lockheed C-5s." FlightGlobal, 15 Februarie 2008.
  33. ↑ "Air Force C-5 Galaxy modernization program certified." U.S. Air Force, 15 Februarie 2008.
  34. ↑ "After 17 years of upgrades, the Air Force's biggest plane is ready to stay in the air for decades". Business Insider. 14 Augustus 2018.
  35. ↑ Weinberger, Sharon. "Congress Moves To Limit C-5A Retirement." Defense Daily, 14 November 2003.
  36. ↑ "AMARC Experience". AMARC Experience.
  37. ↑ Trimble, Stephen. "Lockheed delivers first upgraded C-5M Super Galaxy." Flight International, 11 Desember 2008.
  38. ↑ "Lockheed Martin delivers third C-5M Super Galaxy to United States Air Force." Bloomberg, 27 Februarie 2009.
  39. ↑ Trimble, Stephen. "More C-17 sales possible after C-5A retirement ban lifted." Flight International, 11 September 2009.
  40. ↑ Rolfsen, Bruce, "C-5A swap for new C-17s has hitch." Air Force Times, 12 Januarie 2010.
  41. ↑ "445th C-5 era comes to an end" Geargiveer op Wayback Machine 445th Airlift Wing Public Affairs, 4 October 2011.
  42. ↑ Upgraded C-5M Super Galaxies gain IOC designation – Upi.com, 24 Februarie 2014.
  43. ↑ "Lockheed Martin C-5M Super Galaxy Sets World Aviation Records." Lockheed Martin, 15 September 2009.
  44. ↑ Smith, Hanna (8 September 2017). "And then there were none, the final C-5A departs Westover ARB for retirement > Westover Air Reserve Base > Article Display".
  45. ↑ Balik, Roland (12 April 2016). "An era of Dover-built TF39 engines throttles down". Air Mobility Command. Besoek op 9 Februarie 2023.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Lockheed_C-5_Galaxy&oldid=2691422"