Koerile
| Koerile Inheemse naam: Курильские острова 千島列島 / クリル列島 | |
|---|---|
 'n Kuslyn aan een van die Koerile-eilande. | |
| Geografie | |
| |
| Ligging | See van Ochotsk, Stille Oseaan |
| Koördinate | 46°30′N 151°30′O / 46.500°N 151.500°O |
| Argipel | Koerile |
| Totale eilande | 56
|
| Oppervlakte | 10 503,2 vk km |
| Hoogste punt | Alaid 2 339 m |
| Administrasie | |
 Rusland
| |
| Oblast |  Sachalin
|
 Japan
| |
| Prefektuur | Nemuro-onderprefektuur |
| Hoofstad | Nemuro |
| Grootste stad | Nemuro (84 035)
|
| Demografie | |
| Bevolking | 19 434
|
| Bevolkingsgroepe | Ainoe, Russe |
Die Koerile (Russies: Кури́льские острова́, Koerilskije ostrowa, [kʊˈrʲilʲskʲɪjə ɐstrɐˈva]; Japannees: クリル列島, Kuriru rettō, letterlik: "Koerile-argipel", of 千島列島, Chishima rettō, letterlik: "Argipel van Duisend Eilande") is ’n vulkaniese argipel wat sowat 1 300 km noordoos strek van Hokkaido in Japan tot by die Kamtsjatka-skiereiland in Rusland. Dit vorm saam met Sachalin die federale deelgebied Sachalin-oblast. Dit skei die See van Ochotsk van die Noordelike Stille Oseaan.[1]
Die argipel bestaan uit 56 eilande en talle kleiner rotse. Dit word verdeel in die Groot-Koerile en die Klein-Koerile suidoos daarvan. Die eilande se vulkane behoort tot die Ring van Vuur, wat die Stille Oseaan van Nieu-Seeland tot Chili omsirkel.
Al die eilande is onder Russiese jurisdiksie, hoewel die suidelikste vier deur Japan beskou word as deel van dié land, onder meer twee van die drie grootstes, Itoeroep en Koenasjir. Die ander twee is die klein eilande Sjikotan en Chabomai. Dit het gelei tot 'n voortdurende dispuut tussen die twee lande. Die vier eilande is in Japan bekend as dié land se "Noordelike Gebiede".[2] In 2018 het Rusland en Japan samesprekings hervat om die dispuut te probeer oplos.
In Russiese bronne word die eilande al in 1646 genoem, maar die eerste keer dat die eilande in besonderhede beskryf is, is in 1697 deur die ontdekkingsreisiger Wladimir Atlasof.
Geografie en klimaat
[wysig | wysig bron]
Die Koerile is deel van die ring van tektoniese onstabiliteit wat die Stille Oseaan omsirkel en bekend is as die Ring van Vuur. Die eilande het sowat 100 vulkane, waarvan omtrent 40 aktief is, en baie warmwater- en dampbronne. Daar is gereeld seismiese aktiwiteit, insluitende 'n aardbewing van magnitude 8,5 in 1963 en een van magnitude 8,3 op 15 November 2006, wat tsoenamigolwe van 1,5 m hoog veroorsaak het wat die kus van Kalifornië bereik het.[3] Die eiland Raikoke, naby die middel van die argipel, het 'n aktiewe vulkaan wat weer in Junie 2019 uitgebars en materiaal tot 13 000 m hoog vrygestel het.
Die klimaat op die eilande is gewoonlik straf, met lang, koue, stormagtige winters en kort, mistige somers. Die gemiddelde jaarlikse neerslag is 1 020 tot 1 270 mm, waarvan 'n groot deel sneeu is. Die Köppen-klimaatklassifikasie van die meeste Koerile-eilande is subarkties (Dfc), hoewel Koenasjir vogtig-kontinentaal (Dfb) is. Die eilande se klimaat stem egter meer ooreen met dié van Suidwes-Alaska, eerder as dié van Mantsjoerye en Binne-Siberië, want neerslag is swaar en ysgrond heeltemal afwesig.
In die somer is die temperatuur net tussen een en drie maande bo 10 °C. Die wintertemperature is dikwels tot -3 °C, hoewel gewoonlik bo -10 °C.
Die plantegroei wissel van toendra in die noorde tot digte woude van spar- en lorkebome op die groter suidelike eilande. Die hoogste punte op die Koerile is op die vulkaan Alaid (2 339 m) op Atlasof-eiland aan die noordelike punt van die argipel en op die vulkaan Tjatja (1 819 m) op Koenasjir aan die suidelike punt.
Die landskaptipes en habitats op die eilande sluit baie soorte strand- en rotsagtige kuslyne, rotse, breë riviere en vinnige strome, woude, graslande, toendra, kratermere en turfmoerasse in. Die grond is meestal vrugbaar danksy die periodieke invloei van vulkaanas en, op sekere plekke, die voorkoms van seevoëlguano. Grondverskuiwings kom egter dikwels aan die steil hange voor en vulkaanaktiwiteit kan 'n hele landskap denudeer (van plantaardige bedekking beroof). Net op die suidelikste eilande is groot gebiede met bome bedek, terwyl die noordelike eilande min of geen bome het.
Die noordelikste eiland, Atlasof (Oyakoba in Japannees), is 'n feitlik perfekte vulkaankeël wat uit die see verrys. Sy piek (2 285 m) is een van die hoogste punte in Sachalin-oblast.
Demografie
[wysig | wysig bron].jpg)
In 2012 was daar 19 434 bewoners op die Koerile. Dit sluit in etniese Russe, Oekraïners, Belarusse, Tatare, Nifchers, Oroks en Ainoe. Die meeste is Russies-Ortodokse Christene.
Sommige van die dorpe word permanent deur Russiese soldate beman (veral op Koenasjir ná onlangse spanning). Ander word bewoon deur burgerlikes, meestal vissermanne en werkers by visfabrieke, op die dokke en in die sosiale sfeer (polisiemanne, mediese ordannanse, onderwysers, ensovoorts).
Onlangse bouprojekte lok baie trekarbeiders uit die res van Rusland en ander voormalige state van die Sowjetunie. In 2014 was net agt van die 56 eilande bewoon. In Itoeroep is meer as 60% van die bewoners etniese Oekraïners.[2]
Ekonomie
[wysig | wysig bron]Vissery sorg vir die meeste werk. Die eilande het strategiese en ekonomiese waarde danksy die visbedryf en mineraledeposito's, veral piriet, swael en verskeie veelmetaalertse. Daar word gehoop olieontginning sal vir 'n ekonomiese inspuiting kan sorg.[4]
Die ekonomiese opbloei in die Russiese Federasie kan ook op die Koerile gesien word. Die sigbaarste teken van verbetering is die nuwe infrastruktuur. In 2014 is 'n nuwe breekwater in Kitowi-baai, Itoeroep, gebou. 'n Nuwe pad is aangelê deur die woude naby Koerilsk, die eilande se grootste dorp, na die Mendelejewo-lughawe in Joezjno-Koerilsk.[5] Gidrostroi, die Koerile se grootste sakegroep met belange in vissery, konstruksie en eiendom, het in 2006 sy tweede visfabriek op Itoeroep gebou.
Om te voorsien in 'n groter aanvraag na elektrisiteit, is 'n staatsbeheerde geotermiese kragsentrale opgegradeer. Dit is geleë by die berg Baranski, 'n aktiewe vulkaan waar stoom en warm water aangetref word.[6]
Wedywering tussen Rusland en Japan
[wysig | wysig bron]Die Russiese Ryk en Japan het in 1855 die Verdrag van Handel, Navigasie en Grensreëling onderteken. Daarvolgens was die eilande suid van Itoeroep Japannese gebied en dié noord van Oeroep Rusland s'n. Op Sachalin kon burgers van albei lande woon.
In 1869 het Japan die noordelike eilande begin ontwikkel. Omdat Japan nie die Russe kon hanteer wat na Suid-Sachalin migreer het nie, het Japan met Rusland onderhandel en dit het gelei tot die Verdrag van Sint Petersburg van 1875, waarvolgens die 18 eilande noord van Oeroep aan Japan en die hele Sachalin aan Rusland toegesê is.
Japan het dorpe op baie van die eilande aangelê met paaie, 'n bosboustelsel, poskantore, laerskole, tempels en ander openbare geriewe. Aan die einde van die 19de eeu het Japan begin met die gedwonge assimilasie van die inheemse Ainoe.[7][8] Die Ainoe het ook outomatiese Japannese burgerskap gekry, wat hulle hulle status van inheemse volk ontneem het. Baie Japannese het na voormalige grondgebied van die Ainoe migreer, onder meer die Koerile.[8]
Japannese magte het Sachalin aan die einde van die Russies-Japannese Oorlog ingeval en beset. Volgens die Verdrag van Portsmouth van 1905 is die suidelike deel onder die 50ste breedtegraad aan Japan teruggegee, terwyl Rusland die noordelike drie vyfdes behou het. In 1920, tydens die Siberiese ingryping, het Japan weer die noordelike deel beset. Dit is in 1925 aan die Sowjetunie teruggegee.
In Februarie 1945 het die Jalta-ooreenkoms[9] Suid-Sachalin en die Koerile aan die Sowjetunie belowe in ruil daarvoor dat die land tydens die Tweede Wêreldoorlog teen Japan geveg het. In Augustus 1945, nadat die Sowjetunie die Sowjet-Japannese Neutraliteitsverdrag verwerp het, het die land Suid-Sachalin en al die Koerile-eilande ingeval en beset. Alle Japannese (sowat 17 000 teen 1946) is van die eilande verban.
Geen finale vredesooreenkoms tussen die twee lande is nog onderteken nie en die status van die vier suidelike eilande word steeds betwis. Japan het in die Verdrag van San Francisco (1951) afstand gedoen van sy aanspraak op Suid-Sachalin en die Koerile, maar hou vol die vier eilande van Hokkaido wat tans deur Rusland geadministreer word, is nie hierby ingesluit nie.[10] In 2018 het Rusland en Japan samesprekings hervat om die dispuut te probeer oplos.[11]
Die eilande
[wysig | wysig bron]
Groot-Koerile
[wysig | wysig bron]Van noord na suid is die eilande van die Groot-Koerile:
| Naam | Russies | Japannees | Oppervlakte, km² |
Maks. hoogte, m |
Breedtegraad | Lengtegraad |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Groot-Koerile | ||||||
| Noord-Koerile | ||||||
| Atlasof-eiland | Атласова | Araido / 阿頼度島 | 150 | 2339 | 50°52' | 155°34' |
| Sjoemsjoe | Шумшу | Shumushu / 占守島 | 388 | 189 | 50°45' | 156°21' |
| Paramoesjir | Парамушир | Horomushiro / 幌筵島 | 2053 | 1816 | 50°23' | 155°41' |
| Antsiferof | Анциферова | Shirinki / 志林規島 | 7 | 747 | 50°12' | 154°59' |
| Makanroesji | Маканруши | Makanru / 磨勘留島 | 49 | 1169 | 49°46' | 154°26' |
| Onekotan | Онекотан | Onnekotan / 温禰古丹島 | 425 | 1324 | 49°27' | 154°46' |
| Charimkotan | Харимкотан | Harumukotan / 春牟古丹島 | 68 | 1157 | 49°07' | 154°32' |
| Tsjirinkotan | Чиринкотан | Harimukotan / 知林古丹島 | 6 | 724 | 48°59' | 153°29' |
| Ekarma | Экарма | Ekaruma / 越渇磨島 | 30 | 1170 | 48°57' | 153°57' |
| Sjiasjkotan | Шиашкотан | Shasukotan / 捨子古丹島 | 122 | 934 | 48°49' | 154°06' |
| Sentraal-Koerile | ||||||
| Raikoke | Райкоке | Raikoke / 雷公計島 | 4,6 | 551 | 48°17' | 153°15' |
| Matoea | Матуа | Matsua / 松輪島 | 52 | 1446 | 48°05' | 153°13' |
| Rassjoea | Расшуа | Rashowa / 羅処和島 | 67 | 948 | 47°45' | 153°01' |
| Oesjisjir | Ушишир | Ushishiru / 宇志知島 | 5 | 388 | — | — |
| Ketoi | Кетой | Ketoi / 計吐夷島 | 73 | 1166 | 47°20' | 152°31' |
| Simoesjir | Симушир | Shinshiru / 新知島 | 353 | 1539 | 46°58' | 152°00' |
| Broeton | Броутона | Makanruru / 武魯頓島 | 7 | 800 | 46°43' | 150°44' |
| Tsjornije Bratja |
Чёрные Братья |
Chiripoi / 知理保以島 | 37 | 749 | — | — |
| Suid-Koerile | ||||||
| Oeroep | Уруп | Uruppu / 得撫島 | 1450 | 1426 | 45°54' | 149°59' |
| Itoeroep | Итуруп | Etorofu / 択捉島 | 3200 | 1634 | 45°00' | 147°53' |
| Koenasjir | Кунашир | Kunashiri / 国後島 | 1490 | 1819 | 44°05' | 145°59' |
Klein-Koerile
[wysig | wysig bron]Die Klein-Koerile is:
| Naam | Russies | Japannees | Oppervlakte, km² |
Maks. hoogte, m |
Breedtegraad | Lengtegraad |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Klein-Koerile | ||||||
| Sjikotan | Шикотан | Shikotan / 色丹 | 264,13 | 412 | 43°48' | 146°45' |
| Griga | Грига | Oshima / 大島 | 1,26 | 70 | 43°45′ | 146°47′ |
| Polonski | Полонского | Taraku / 多楽島 | 11,57 | 16 | 43°38' | 146°19' |
| Oskolki | Осколки | Todojima / 海馬島 | 0,2 | 38 | 43°35' | 146°25' |
| Zeljoni | Зелёный | Shibotsu / 志発島 | 58,72 | 24 | 43°30' | 146°08' |
| Tanfiljef | Танфильева | Suishōjima / 水晶島 | 12,92 | 15 | 43°26' | 145°55' |
| Joeri | Юрий | Yuri / 勇留島 | 10,32 | 44 | 43°25' | 146°04' |
| Djomin-eilande | Дёмина | Harukaru / 春苅島 | 0,7 | 34 | 43°25' | 146°10' |
| Storozjewoi | Сторожевой | Hoemoshiri / 萌茂尻島 | 0,07 | 9,0 | 43°23′ | 145°29′ |
| Anoetsjin | Анучина | Akiyuri / 秋勇留島 | 2,35 | 33 | 43°22' | 146°00' |
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Kuril Islands" (in Engels). Encyclopædia Britannica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2020. Besoek op 14 Augustus 2017.
- ↑ 2,0 2,1 Koike, Yuriko (31 Maart 2014). "Japan's Russian Dilemma".
- ↑ Central Kuril Island Tsunami in Crescent City, California Geargiveer 26 Februarie 2010 op Wayback Machine University of Southern California
- ↑ "It was hoped that the proceeds from the ongoing projects would help to alleviate the high level of poverty in the region". Eastern Europe, Russia and Central Asia, s.v. Sakhalin Oblast" (Europa Publications) 2003.
- ↑ "Profile on Yuzhno-Kurilsk Mendeleyevo Airport". Besoek op 24 Mei 2014.
- ↑ "Islands disputed with Japan feel Russia's boom". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Oktober 2007.
- ↑ Loos, Noel; Osani, Takeshi, reds. (1993). Indigenous Minorities and Education: Australian and Japanese Perspectives on their Indigenous Peoples, the Ainu, Aborigines and Torres Strait Islanders. Tokio: Sanyusha Publishing Co., Ltd. ISBN 978-4-88322-597-2.
- ↑ 8,0 8,1 Levinson, David (2002). Encyclopedia of Modern Asia. Vol. 1. Charles Scribner's Sons. p. 72. ISBN 978-0-684-80617-4.
- ↑ "Foreign Relations of the United States: Diplomatic Papers, Conferences at Malta and Yalta, 1945 - Office of the Historian". history.state.gov. Besoek op 4 April 2019.
- ↑ Ministry of Foreign Affairs of Japan: Foreign Policy > Others > Japanese Territory > Northern Territories http://www.mofa.go.jp/region/europe/russia/territory/index.html
- ↑ "Kuril Islands: Russia and Japan push to resolve Kuril Islands dispute". FinTimes. USA. 28 November 2018.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Koerile.- (en) Toerisme-inligting oor Koerile op Wikivoyage
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
