Katalaanse kuns
 | Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
Katalaanse kuns is die artistieke kuns wat, in wat vandag die teenswoordige Katalonië is, voortgebring is. Dit het 'n parallelle evolusie met die res van die Europese kuns gehad en op 'n uiteenlopende manier die veelvuldige neigings gevolg wat in die konteks van die geskiedenis van die Westerse kuns plaasgevind het. Katalonië het deur die geskiedenis uiteenlopende kulture en beskawings gehad wat hul kunsbegrip bygedra het en hul nalatenskap gelaat het. Elke historiese tydperk het spesifieke en definieerbare kenmerke, gemeenskaplik aan ander lande en kulture, of uniek en gedifferensieerd, wat mettertyd ontwikkel het.
Katalaanse kuns is die resultaat van die uiteenlopende sosiale en kulturele samesmelting wat teweeggebring is deur die uiteenlopende volke wat die grondgebied daarvan bewoon het: die eerste prehistoriese setlaars is opgevolg deur verskillende volke, soos Iberiërs wat tydens die brons- en ystertydperke hulle daar gevestig het; die volke het later saamgesmelt met die eerste koloniseerders uit die Mediterreense beskawings; die Grieke. Toe het die Romeine gekom, wat hul kuns en argitektuur oor die hele gebied versprei het. Na die val daarvan was Katalonië deel van die Visigotiese (Westerse Gote) koninkryk, en later is dit deur Islamitiese setlaars beset, wat vandag waargeneem kan word in die argitektuur van die suidelike helfte van die gebied.
Die Middeleeue dui die begin van die Katalaanse kultuur as 'n gedefinieerde entiteit aan, met sy eie taal, afkomstig van Latyn, en die vorming van die Prinsdom Katalonië. Dit was 'n tydperk van vrugbaarheid en prag vir die Katalaanse kuns; die Romaanse en ook die Gotiese tydperke sou ook baie vrugbare tydperke wees vir die artistieke ontwikkeling van die prinsdom. Gedurende die vroeë moderne tyd, met die onderdanigheid aan die monargie van Spanje en die opeenvolging van verskillende ekonomiese krisisse, het Katalaanse kuns se prestige en uitset afgeneem.
Die Renaissance- en Barokstyl was nie besonder opmerklik in die geskiedenis van Katalaanse kuns nie. Sedert die negentiende eeu, met die ekonomiese en kulturele herlewing, het kuns weer begin floreer; en Modernisme (verwant aan die Europese Art Nouveau) het een van die produktiefste en mees manjifieke tydperke van die Katalaanse kuns geword wat aan die wêreld verskeie belangrike figure gegee het soos onder andere Antoni Gaudí, Lluís Domènech i Muntaner en Ramon Casas. Die twintigste eeu het die verskillende style wat deur Katalaanse kunstenaars geproduseer is, en wat aansluit by internasionale neigings, geïnkorporeer; wat wêreldwyd kunstenaars soos Salvador Dalí, Joan Miró en Antoni Tàpies voortgebring het.
Bronne
[wysig | wysig bron]- AA. VV. Història de l'art català. Edicions 62 (Barcelona, 2005) ISBN 84-297-1997-0
- Alonso Tejada, Anna en Grimal Navarro, Alexandre. L'Art Rupestre del Cogul. Primeres imatges humanes a Catalunya. Pagès Editors (Lleida, 2007) ISBN 978-84-9779-593-7
- DD., AA. (1998). Art de Catalunya. Edicions L'isard. ISBN. DD., AA. (1998).
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Katalaanse kuns.
