Hepatitis B
| Hepatitis B | ||
| Klassifikasie en eksterne bronne | ||
| ||
| ’n Elektronmikrograaf van die hepatitis B-virus. | ||
| ICD-10 | B16 - B19 | |
| DiseasesDB | 5765 | |
| MeSH | D006509 | |
 Mediese waarskuwing
| ||
Hepatitis B is ’n aansteeklike siekte wat veroorsaak word deur die hepatitis B-virus (HBV), wat die lewer aantas.[1] Dit kan beide akute en chroniese infeksies veroorsaak.[1]
Baie mense het geen simptome tydens die aanvanklike infeksie nie,[1] maar sommige kry skielike simptome soos braking, ’n geel vel, moegheid, donker urine en maagpyn.[1] Die aanvanklike simptome duur gewoonlik ’n paar weke en veroorsaak selde die dood.[1][2] Dit kan 30 tot 180 dae duur voor die simptome begin.[1]
Sowat 90% van dié wat om en by die tyd van hul geboorte besmet raak, ontwikkel chroniese hepatitis B, terwyl minder as 10% van mense wat ná die ouderdom van vyf besmet raak, dit ontwikkel.[3] Hoewel die meeste mense geen simptome het nie, kan sirrose en lewerkanker eindelik ontwikkel.[4] Dié komplikasies lei tot die dood van 15% tot 25% van mense met die chroniese siekte.[1]
Oorsaak en diagnose
[wysig | wysig bron]Die virus word oorgedra deur blootstelling aan bloed of liggaamsvloeistowwe.[1] Infeksie om en by die tyd van geboorte of weens kontak kleintyd met ander mense se bloed is die mees algemene manier waarop hepatitis B opgedoen word in gebiede waar die siekte algemeen voorkom.[1] In gebiede waar die siekte skaars is, is dwelmgebruik en seks die algemeenste maniere van oordrag.[1] In die 1980's het tatoeëring en akupunktuur ook soms tot infeksies gelei, maar dit het minder algemeen geraak namate die sterilisasie van instrumente verbeter het.[5]
Die infeksie kan tussen 30 en 60 dae ná blootstelling gediagnoseer word, gewoonlik met ’n bloedtoets.[1] Die virus is een van vyf hoofoorsake van hepatitis. Die ander is hepatitis A, C, D en E.[6]
Voorkoming en behandeling
[wysig | wysig bron]hepatitis B kan sedert 1982 met inenting voorkom word.[1][7] Die Wêreldgesondheidsorganisasie beveel inenting binne die eerste dag ná geboorte aan indien moontlik.[1] Dit werk sowat 95% van die tyd.[1] Daar word ook aanbeveel dat alle bloed vir hepatitis B getoets word voor ’n bloedoortapping en kondome gebruik word tydens seks om infeksie te voorkom.[1]
In mense wat chronies siek word, kan antivirale medikasie soos tenofovir of interferon nuttig wees, maar dit is duur.[1] ’n Leweroorplanting is soms nodig in die geval van sirrose.[1]
Voorkoms
[wysig | wysig bron]Sowat ’n derde van die wêreld se bevolking is in die een of ander stadium van hul lewe aangetas, insluitende 343 miljoen wat ’n chroniese infeksie het.[8][1][9] Meer as 750 000 mense sterf jaarliks aan hepatitis B,[1] waarvan 300 000 weens lewerkanker is.[10]
Die siekte is nou net algemeen in Oos-Asië en Afrika suid van die Sahara, waar tussen 5% en 10% van volwassenes ’n chroniese infeksie het.[1] In Europa en Noord-Amerika is die syfer minder as 1%.[1] Navorsing word gedoen na die moontlike vervaardiging van kos met HBV-inenting.[11]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 "Hepatitis B Fact sheet N°204". who.int (in Engels). Julie 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 April 2018. Besoek op 4 November 2014.
- ↑ Raphael Rubin; David S. Strayer (2008). Rubin's Pathology : clinicopathologic foundations of medicine ; [includes access to online text, cases, images, and audio review questions!] (5. uitg.). Philadelphia [u.a.]: Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins. p. 638. ISBN 9780781795166. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2015.
- ↑ "Hepatitis B FAQs for the Public — Transmission" (in Engels). U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Mei 2020. Besoek op 29 November 2011.
- ↑ Chang MH (Junie 2007). "Hepatitis B virus infection". Semin Fetal Neonatal Med. 12 (3): 160–167. doi:10.1016/j.siny.2007.01.013. PMID 17336170.
- ↑ Thomas HC (2013). Viral Hepatitis (4th uitg.). Hoboken: Wiley. p. 83. ISBN 9781118637302. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2015.
- ↑ Global hepatitis report 2017 (PDF). WHO. 2017. ISBN 978-92-4-156545-5.
- ↑ Pungpapong S, Kim WR, Poterucha JJ (2007). "Natural History of Hepatitis B Virus Infection: an Update for Clinicians". Mayo Clinic Proceedings. 82 (8): 967–975. doi:10.4065/82.8.967. PMID 17673066.
- ↑ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 Oktober 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
{{cite journal}}:|first1=has generic name (hulp) - ↑ Schilsky ML (2013). "Hepatitis B "360"". Transplantation Proceedings. 45 (3): 982–985. doi:10.1016/j.transproceed.2013.02.099. PMID 23622604.
- ↑ GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 Desember 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442.
{{cite journal}}:|first1=has generic name (hulp) - ↑ Thomas, Bruce (2002). Production of Therapeutic Proteins in Plants. p. 4. ISBN 9781601072542. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2015. Besoek op 25 November 2014.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Hepatitis B.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
