Evangeliese Kerk in Duitsland
| Evangelische Kirche in Deutschland | |
|---|---|
| |
| Basiese gegewens | |
| Voorsitter van die Raad: |
|
| Praeses van die Sinode: |
|
| Stigtingsjaar: | 1945 |
| Lidkerke: | 20 |
| Lede: | 20,713 miljoen (soos op 31 Desember 2019) |
| Posadres: |
|
| Webtuiste: | www.ekd.de |
Die Evangeliese Kerk in Duitsland (EKD) (Duits: Evangelische Kirche in Deutschland) is 'n federasie van 20 selfstandige Evangeliese landskerke in Duitsland met 14 412 kerkgemeentes (in 2013) en Lutherse, Gereformeerde en Luthers-Gereformeerde geloofsbelydenisse. Die administratiewe hoofkwartier, die Kirchenamt, is in Hannover (deelstaat Nedersakse) gesetel.
Die EKD is in 1945 gestig en het in 1948 sy statuut (Duits: Grundordnung) gekry. Die EKD met sy federale struktuur dien as die oorkoepelende instelling van die 23 lidkerke en behartig hulle gemeenskaplike belange. Die verkose demokratiese bestuursorgane van die EKS is die Sinode, die Raad en die Kerkkonferensie.
Saam met ander Protestantse, Anglikaanse en Ortodokse kerke uit alle Europese lande is die EKD lid van die Konferensie van Europese Kerke (KEK).
Teologiese standpunte
[wysig | wysig bron]Die EKD verenig 'n wye spektrum van teologiese bewegings met liberale en konserwatiewe godsdienssienings. Die ordinasie van vroue en homofiele pastore word in alle landskerke van die EKD toegelaat. Die seëning van pare van dieselfde geslag word tans in elf van die twintig landskerke toegelaat, mits die plaaslike pastoor en die kerkbestuur van die gemeente hulle toestemming verleen.
Bestuursliggame
[wysig | wysig bron]Die Raad van die EKD
[wysig | wysig bron]Die Raad van die EKD het altesaam vyftien lede wat sowel teoloë asook leke insluit en waarvan veertien vir 'n ampstermyn van ses jaar deur die Sinode en die Kerkkonferensie gemeenskaplik verkies word, terwyl die Praeses kragtens haar of sy amp as die Raad se vyftiende lid fungeer. Twee van die Raadslede word deur die Sinode en die Kerkkonferensie as respektiewelik Voorsitter en Visevoorsitter van die Raad verkies.
Die Raad fungeer as die EKD se algemene bestuursliggaam, koördineer die samewerking van kerklike instellings en verenigings, tree as amptelike verteenwoordiger van die EKD op en lewer advies ten opsigte van godsdienstige en maatskaplike sake.
Die Sinode van die EKD
[wysig | wysig bron]Die Sinode beraadslaag oor alle interne aangeleenthede van die EKD en neem ook besluite hieroor. Dit sluit kerkwette (rakende sake soos byvoorbeeld begroting en databeskerming) asook wetsontwerpe van die Raad en die Kerkkonferensie in. Die lede van die Sinode neem onafhanklik besluit oor alle wette en ander sake. Volgens die EKD se Statuut het die Sinode altesaam 126 lede (sinodale). 106 van hulle word deur die 22 lidkerke verkies, 20 sinodale word deur die Raad benoem (waarby veral persoonlikhede, wat in die kerklike lewe van die EKD en die werk van sy instellings 'n belangrike rol speel, in aanmerking kom). Vir elke sinodaal word twee visesinodale verkies of benoem.
Die Kerkkonferensie van die EKD
[wysig | wysig bron]Die bestuursliggame van die lidkerke vorm die EKD se Kerkkonferensie. Lidkerke met meer as twee miljoen kerklede het twee stemme in die konferensie, alle ander een stem. Die lidkerke oefen met hierdie bestuursliggaam invloed op die EKD se beleid uit. Die Kerkkonferensie beraadslaag daarnaas oor die algemene werk van die EKD en die verskillende lidkerke en mag voorstelle aan die Raad en/of die Sinode maak. Die Kerkkonferensie is ook by kerklike wetgewing en die verkiesing van die Raad betrokke. Die Voorsitter van die EKD se Raad fungeer steeds ook as Voorsitter van die Kerkkonferensie.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]
Lede van die verskillende landskerke se besture het reeds in die tydperk tussen 1852 en 1903 binne die bestek van die sogenaamde Eisenacher Konferenz gereeld vergaderings gehou, alhoewel hierdie byeenkomste nie tot 'n vaste instelling ontwikkel het nie. In 1922 is die Duitse Bond van Evangeliese Kerke (Deutscher Evangelischer Kirchenbund) deur die destydse 28 Evangeliese landskerke van die Duitse Ryk gestig.
Ná die magsoorname van die Nasionaal-Sosialistiese Duitse Werkersparty NSdAP in 1933 is die beleid van politieke en maatskaplike "gelykskakeling" ook op godsdienstige gebied toegepas. Die stigting van die Duitse Evangeliese Kerk (DEK) was 'n eerste stap op die pad na 'n uniforme Evangeliese Rykskerk. Die sogenaamde "Duitse Christene", wat met die Nasionaal-Sosialiste gesimpatiseer het, het destyds die meerderheid in die organisasie verteenwoordig, en die besture van die meeste landskerke is vanaf 1933 deur hierdie groep oorheers. Net drie landskerke - Württemberg, Beiere en Hannover - het in politieke opsig onafhanklik gebly. Ludwig Müller, 'n verklaarde Nasionaal-Sosialis, het as Ryksbiskop gedien.
'n Minderheid van Evangeliese Christene het begin weerstand bied teen die invloed van die NSdAP en in 1934 die Belydende Kerk (Bekennende Kirche) gestig. Sy vernaamste verteenwoordigers was Martin Niemöller en Dietrich Bonhoeffer.
Ná die Tweede Wêreldoorlog het die besture van die landskerke onder die leiding van die Württembergiese biskop Theophil Wurm 'n nuwe poging onderneem om 'n gemeenskaplike organisasie te stig. Tydens 'n kerkvergadering in 1945 is die Evangeliese Kerk in Duitsland (EKD) gestig. Die statuut is op 13 Julie 1948 in Eisenach opgestel.
Met die stigting van twee Duitse state - die Bondsrepubliek Duitsland en die Duitse Demokratiese Republiek (DDR) - in 1949 is die organisasievorm van die EKD voorlopig behou. Die bou van die Berlynse Muur in 1961 het egter die organisatoriese doeltreffendheid van die EKD in toenemende mate versleg. In 1969 het die agt landskerke op die gebied van die DDR met die Bond van Evangeliese Kerke in die DDR hul eie federasie gestig. Ná die Duitse hereniging in 1990/91 het die Oos-Duitse bond weer by die EKD aangesluit.
Die EKD se ledetal het tussen 2010 en 2013 gedaal van 23,9 miljoen tot 23,04 miljoen, veral as gevolg van demografiese tendense en bedankings (in 2013 is meer as 165 000 kinders gedoop en het meer as 50 000 lede by die EKD se lidkerke aangesluit, terwyl meer as 287 000 lede ter aarde bestel is en meer as 176 000 uit die kerk bedank het). Die aantal kerkbesoekers het gedaal tot 764 000.[1]
