Epictetus

Epictetus
Gebore	ca. 50 Hierapolis, Frigië
Oorlede	135 Nicopolis, Achaea
Nasionaliteit	Romeinse Ryk
Vakgebied	Etiek
Beïnvloed deur	Musonius Rufus, Sokrates, Diogenes, Zeno van Citium, Cleanthes, Chrysippus, Hippokrates
Invloed op	Arrian, Junius Rusticus, Markus Aurelius, Albert Ellis, Han Ryner, James Stockdale

Epictetus (Grieks: Ἐπίκτητος) was 'n stoïstiese filosoof uit die 1ste eeu n.C. Hy leef van ongeveer 50 tot 130 n.C. Saam met ander Romeinse filosowe soos Lucius Annaeus Seneca en Marcus Aurelius word Epictetus beskou as een van die leidende figure in die filosofie in die eerste eeu na Christus.

Epictetus se etiese opvattings is opmerklik konsekwent en kragtig en sy onderrigmetodes besonder effektief. Epictetus hou homself veral besig met integriteit, selfdissipline en persoonlike vryheid, wat hy bepleit deur van sy studente te eis dat sy twee sentrale idees grondig ondersoek moet word: die eienskap wat hy "wilsbesluit" (prohairesis) noem en die korrekte gebruik van indrukke (chrēsis tōn phantasiōn).

Epictetus beweer dat filosofie nie slegs 'n teoretiese dissipline is nie, maar wel 'n lewenswyse. Hy glo dat alle eksterne gebeure deur die noodlot bepaal word en mense dus daarop geen invloed het nie. 'n Mens sal alles wat gebeur kalm en nugter moet aanvaar. Maar almal is wel verantwoordelik vir hul eie dade, wat ons deur streng selfdissipline sou moet ondersoek en beheers.

Lewe

Hy word as Griekse slaaf uit Hiërapolis in Frigië (die hedendaagse Pamukkale in Turkye) na Rome gebring waar hy ‘n slaaf word van Epaphroditus, 'n belangrijke bestuurder aan die hof van Nero. In Rome studeer hy by Musonius Rufus, 'n Romeinse senator en stoïstiese filosoof wat met tussenposes onderrig gee in Rome. Na sy vrystelling is Epictetus self in Rome 'n leermeester. Epictetus word waarskynlik in 89 n.C. verban uit Rome, vanweë die edik van Domitianus wie alle filosowe uit Italië verban. Hierna doseer Epictetus in Nikopolis (Noordwes-Griekeland), die filosofie van die Stoïsisme, in 'n skool gestig deur hom.

Voordragte en uitsprake

Self het Epictetus niks geskryf nie, maar sy leerling en bewonderaar Arrianus het agt boeke leergesprekke (Grieks: διατριβαί [diatribaí], Latyn: Dissertationes, Engels: Discourses, Duits: Lehrgespräche, Frans: Entretiens) van Epictetus saamgestel; waarvan vier boeke bewaar gebly het. Ook stel Arrianus die Handboekie (Encheiridion) saam: 'n versameling van 53 aanhalings van Epictetus. Die praktiese advies wat hierin gegee word, word nou nog gerespekteer.

Daarnaas het net enkele fragmente en twyfelagtige tekste van Epictetus se werke bewaar gebly.

Verwysings

• Hierdie artikel is vertaal van die Nederlandse Wikipedia