Emmerson Mnangagwa

	Emmerson Mnangagwa
	;
	3de president van Zimbabwe
	Ampsbekleër
	Termynaanvang; 24 November 2017
Vise	Constantino Chiwenga; Kembo Mohadi
Voorafgegaan deur	Robert Mugabe
President en Eerste Sekretaris van ZANU–PF
	Ampsbekleër
	Termynaanvang; 19 November 2017
Voorafgegaan deur	Robert Mugabe
Eerste vise-president van Zimbabwe
	Ampstermyn; 12 Desember 2014 – 6 November 2017
President	Robert Mugabe
Voorafgegaan deur	Joice Majuru
Opgevolg deur	Constantino Chiwenga
Minister van Justisie, Regs- en Parlementêre Sake
	Ampstermyn; 11 September 2013 – 9 October 2017
Vise	Fortune Chasi
President	Robert Mugabe
Voorafgegaan deur	Patrick Chinamasa
Opgevolg deur	Happyton Bonyongwe
	Ampstermyn; 31 Desember 1989 – 1 Julie 2000
President	Robert Mugabe
Voorafgegaan deur	Eddison Zvobgo
Opgevolg deur	Patrick Chinamasa
Minister van Verdediging
	Ampstermyn; 13 Februarie 2009 – 11 September 2013
President	Robert Mugabe
Voorafgegaan deur	Sydney Sekeramayi
Opgevolg deur	Sydney Sekeramayi
Minister van Landelike Behuising en Maatskaplike Geriewe
	Ampstermyn; 9 April 2005 – 13 Februarie 2009
Vise	Joel Biggie Matiza
President	Robert Mugabe
Opgevolg deur	Fidelis Mhashu
Speaker van die Parlement van Zimbabwe
	Ampstermyn; 18 Julie 2000 – 9 April 2005
Voorafgegaan deur	Cyril Ndebele
Opgevolg deur	John Nkomo
Minister van Staat vir Nasionale Veiligheid
	Ampstermyn; 1980 – 1988
Eerste minister	Robert Mugabe
Voorafgegaan deur	Amp geskep
Opgevolg deur	Sydney Sekeramayi
Lid van die Parlement van Zimbabwe
	Ampstermyn; 13 Mei 1980 – 2014
Voorafgegaan deur	Amp geskep
Opgevolg deur	Auxillia Mnangagwa
Persoonlike besonderhede
Gebore	Emmerson Dambudzo Mnangagwa; 15 September 1942 (82 jaar oud) ; Shabani, Suid-Rhodesië
Politieke party	ZANU–PF (1987–nou)
Eggenoot/-note	Auxillia Kutyauripo; Jayne Matarise (1973–2002; haar dood)
Kind(ers)	18, insluitend Kudakwashe
Alma mater	Universiteit van London; Universiteit van Zambië; Egiptiese Militêre Akademie
Handtekening

Emmerson Dambudzo Mnangagwa (gebore 15 September 1942) is 'n Zimbabwiese politikus wat sedert 24 November 2017 die derde president van Zimbabwe is. Hy dien ook sedert November 2017 as die president en eerste-sektretaris van ZANU–PF.

Mnanagagwa was vir lank 'n bondgenoot van voormalige president Robert Mugabe en het talle portefeuljes in Mugabe se kabinet beklee voordat Mugabe hom as die eerste vise-president van Zimbabwe aangestel het. Nadat hy as die eerste vise-president in vroeg-November 2017 afgedank is, het hy aan bewind gekom in 'n staatsgreep wat Mugabe se 37-jaar as Zimbabwiese leier beëindig het.^[1]

Vroeë lewe

Mnangagwa is in 1942 in die destydse Suid-Rhodesië (vandag Zimbabwe) gebore. Sy ouers was boere en hy en sy familie is in 1952 gedwing om na Noord-Rhodesië (vandag Zambië) te trek weens sy vader se politieke aktivisme. Daar het hy betrokke geraak in anti-koloniale politiek, en in 1963 het hy by die nuutgestigte Zimbabwe African National Liberation Army, die militante vleuel van die Zimbabwe African National Union (ZANU), aangesluit. Hy het in 1964 na Rhodesië teruggekeer as leier van die "Krokodilbende", 'n groep wat plase in wit besit in die Oostelike Hooglande aangeval het.

In 1965 het hy 'n trein naby Fort Victoria (nou Masvingo) gebombardeer en was vir tien jaar tronk toe gestuur, waarna hy vrygelaat en na die nou onafhanklike Zambië gedeporteer is.^[2] Hy het later regte aan die Universiteit van Zambië gestudeer en vir twee jaar as 'n prokureur gepraktiseer voordat hy na Mosambiek gegaan het om weer by ZANU aan te sluit. In Mosambiek is hy as Robert Mugabe se assistent en lyfwag aangestel, en hy het hom na die Lancaster House-ooreenkoms vergesel wat gelei het tot Zimbabwe se erkende onafhanklikheid in 1980.^[3]

Loopbaan in die regering

Ná onafhanklikheid het Mnangagwa 'n reeks senior kabinetsposte onder Mugabe beklee. Van 1980 tot 1988 was hy die land se eerste minister van staatsveiligheid, en het toesig gehou oor die Sentrale Intelligensie-organisasie.^[2] Sy rol in die Gukurahundi-slagtings, waarin duisende Ndebele-burgers tydens sy ampstermyn vermoor is, is omstrede. Mnangagwa was Minister van Justisie, Regte en Parlementêre Sake van 1989 tot 2000 en daarna Speaker van die Parlement van 2000 tot 2005, toe hy tot Minister van Landelike Behuising aangewys is omdat hy openlik beplan het om die verouderende Mugabe op te volg. Hy het teruggekeer in Mugabe se guns tydens die algemene verkiesing van 2008, waarin hy Mugabe se veldtog gevoer het, wat politieke geweld teen die opposisie Movement for Democratic Change – Tsvangirai, georkestreer het. Mnangagwa het van 2009 tot 2013 as minister van verdediging gedien, toe hy weer minister van justisie geword het. Hy is ook in 2014 as eerste vise-president aangestel en was algemeen beskou as 'n leidende kandidaat om Mugabe op te volg.^[4]

Afdanking as vise-president

Mnangagwa se opkoms is deur Mugabe se vrou, Grace Mugabe, en haar Generasie 40 politieke faksie teengestaan. Mugabe het Mnangagwa in November 2017 uit sy posisies verwyder, en hy het na Suid-Afrika gevlug.^[5] Kort daarna het generaal Constantino Chiwenga, gerugsteun deur elemente van die Zimbabwiese Weermag en lede van Mnangagwa se Lacoste politieke faksie, 'n staatsgreep teen Mugabe geloods. Nadat hy ZANU–PF se steun verloor het, het Mugabe bedank en Mnangagwa het na Zimbabwe teruggekeer om die presidentskap te aanvaar.

Presidentskap (2017–hede)

Op 24 November 2017 is Mnangagwa as president van Zimbabwe tydens 'n seremonie by die Nasionale Nasionale Sportstadion in Harare ingehuldig.^[6] Hy is minder as 'n jaar later vir 'n volle termyn verkies.^[7]

Nadat hy in 2023 vir 'n tweede termyn verkies is, het hy sy seun David Kudakwashe asook een van sy neefs, Tongai Mnangagwa, as adjunkministers in sy kabinet aangewys.^[8]

Verwysings

↑ Emmerson Mnangagwa promises 'free and fair' elections in Zimbabwe. The Guardian (24 November 2017). URL besoek op 15 Desember 2023.
↑ ^2,0 ^2,1 President-designate ED's timeline (24 November 2017). URL besoek op 15 Desember 2023.
↑ Emmerson Mnangagwa just became Zimbabwe's new president — here's how he went from Robert Mugabe’s bodyguard to his successor. Business Insider. URL besoek op 2023-12-15.
↑ Mnangagwa named vice-president as rumours grow over Mugabe’s successor. The Guardian. URL besoek op 2023-12-15.
↑ Zimbabwe's Mugabe fires vice president seen as succession candidate. France24. URL besoek op 2023-12-15.
↑ Zimbabwe’s ‘Crocodile’ Emmerson Mnangagwa sworn in as leader. CNN. URL besoek op 2023-12-15.
↑ Zimbabwe: Emmerson Mnangagwa sworn in as president. The Guardian. URL besoek op 2023-12-15.
↑ Zimbabwe's Mnangagwa Appoints Son, Nephew to Deputy Minister Posts

Eksterne skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Emmerson Mnangagwa.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.

[1] Emmerson Mnangagwa promises 'free and fair' elections in Zimbabwe. The Guardian (24 November 2017). URL besoek op 15 Desember 2023.

[The_Herald-2] 2,0 ^2,1 President-designate ED's timeline (24 November 2017). URL besoek op 15 Desember 2023.

[3] Emmerson Mnangagwa just became Zimbabwe's new president — here's how he went from Robert Mugabe’s bodyguard to his successor. Business Insider. URL besoek op 2023-12-15.

[4] Mnangagwa named vice-president as rumours grow over Mugabe’s successor. The Guardian. URL besoek op 2023-12-15.

[5] Zimbabwe's Mugabe fires vice president seen as succession candidate. France24. URL besoek op 2023-12-15.

[6] Zimbabwe’s ‘Crocodile’ Emmerson Mnangagwa sworn in as leader. CNN. URL besoek op 2023-12-15.

[7] Zimbabwe: Emmerson Mnangagwa sworn in as president. The Guardian. URL besoek op 2023-12-15.

[8] Zimbabwe's Mnangagwa Appoints Son, Nephew to Deputy Minister Posts

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]