Gaan na inhoud

Droëlandboerdery

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
’n Voorbeeld van ’n droëlandboerderyperk

Droëlandboerdery is ’n landboutegniek wat by onbesproeide landbougewasse, wat min jaarlikse natuurlike reënval ontvang, toegepas word.

Gebiede

[wysig | wysig bron]

Droëlandboerdery word in die Palouse-plato in die VSA, sowel as in die ander droëlandstreke van Noord-Amerika, die Midde-Ooste en ander graanverbouende streke, soos die steppe van Eurasië en Argentinië aangewend. Droëlandboerdery is aan die suidelike Russiese Ryk deur die Russiese Mennoniete, onder leiding van Johann Cornies, bekend gestel, wat hierdie dorre gebied in die broodmandjie van Rusland omgeskakel het.[1] Droëlandboerdery word algemeen in al die state van Australië gebruik (behalwe in die Noordelike Grondgebied)

Gewasse

[wysig | wysig bron]

Winterkoring is die kenmerkende gewas van droëlandboerdery, hoewel ervare droëlandboere partykeer mielies, boontjies of selfs waatlemoen kweek. Droëlandboerdery kan tot so min as 230 mm jaarlikse neerslag slaag; ’n hoër reënval sal die hoeveelheid gewasverskeidenheid, wat aangeplant word, direk eweredig verhoog. Die Suidwes-Amerikaanse inboorlinge kon oor honderde jare heen met droëlandboerdery in ’n gebied ’n bestaan voer wat minder as 250 mm jaarlikse reën ontvang.

Verloop

[wysig | wysig bron]

Droëlandboerdery het uit ’n stel tegnieke en bestuurswyses ontwikkel wat deur boere gebruik is om voortdurend by die aan- of afwesigheid van vog in ’n gewas-siklus aan te pas. In grensgebiede (gemarginaliseerde streke) moet ’n boer geldelik in staat wees om ontydige misoeste te deurstaan, wat soms oor etlike jare aaneenlopend kan strek. Dit verg sorgsame spaarsaamheid van die vog wat tot die gewasse beskikbaar is, sowel as nougesette bestuur van onkostes om sodoende verlies oor die maer jare in te kort, om die bestaan van ’n droëlandboer te verseker.

Stelsel

[wysig | wysig bron]

Droëlandboerdery is hoofsaaklik afhanklik van natuurlike reënval, wat die grond trefbaar vir stofstorms laat, veral indien onvanpaste landboutegnieke toegepas word of die storms op ’n baie ongeleë tyd toesak. Omrede ’n braaktydperk in die wisselbou geruim moet word, kan die grond nie altyd deur bedekkingsgewasse beskerm word nie, wat andersins as gronderosie-teenvoeter kon dien.

Hoofbeginsels

[wysig | wysig bron]

Opvang en behoud van vog

[wysig | wysig bron]

In streke, soos die Boesmanland in Suid-Afrika, of die oorgrote meerderheid oppervlak van Namibië op sigself, is daar ’n gemiddelde reënval van minder as slegs 220 mm tot droëlandboerdery se beskikking. Gevolglik moet die vog só opgevang en gestoor word totdat die gewasse dit kan opneem. Tegnieke wat gebruik word sluit somer-braakwisselbou in (waartydens een gewas oor twee seisoene se neerslag gekweek word), sowel as om stoppels en gewasoorblyfsels te laat lê om humus te vorm, asook om afvloeiwater te stuit deur terrasse op te rig. ’n Ander vorm van kleinskaal terasoprigting staan as kontoerwalle bekend – dit is waar vore/dwarswalle teen die helling geploeg word om die vinnige afwaartse vloei van water te vertraag. Vog kan behou word deur onkruid uit te roei en die humus die grond te laat beskadu.

Doeltreffende gebruik van beskikbare vog

[wysig | wysig bron]

Wanneer vog om gewasdoeleindes beskikbaar is, moet dit so doeltreffend moontlik benuttig word. Die saaidiepte en tydsberekening moet oorweeg word, sodat die saad in ’n gronddiepte verkeer waar daar genoeg vog voorkom, of waar daar tydens seisoenale reënval die verlangde hoeveelheid sal deurdring. Die boere is geneig om gewassoorte te kies wat droogte- en hittebestand is (selfs lae-opbrengs gewasvariëteite ). Dus is ’n suksesvolle oesopbrengs verseker, selfs al sou te min seisoenale neerslag voorkom.

Grondbehoud

[wysig | wysig bron]

Van nature is droëlandboerdery vatbaar vir erosie, veral winderosie. Party tegnieke om grondvogbewaringsdoeleindes (soos gedurige grondbewerking om onkruid uit te roei), is teenstrydig met dié om die bogrond te behou. Omrede gesonde, vrugbare bogrond so belangrik om volhoubare droëlandboerdery is, is die bewaring hiervan ’n langtermyndoelwit van ’n droëlandboerdery-onderneming. Erosiebeheertegnieke soos windskerms, verminderde en geen grondbewerking, strooibedekking (of ander bemesting op die erodeerbare grond) en strookboerdery word gebruik om bogrondverlies teen te werk.

Insetkostebeheer

[wysig | wysig bron]

Droëlandboerdery word in gebiede beoefen wat eie aan grensgebiede vir onbesproeide landbou is. As gevolg hiervan is daar ’n hoë risiko verbonde, vanweë misoeste of laer opbrengste wat tydens ’n droë jaar (ongeag die hoeveelheid geld en arbeid wat ingeploeg is) mag opduik. Droëlandboere moet die potensiële opbrengste van ’n gewas gereeld deur die groeiseisoen na waarde bepaal. Sou daar bevind word dat daar ’n afname in opbrengste, weens onvoldoende vog, gaan wees, moet uitgawes, onder meer dié van bemesting en onkruidbeheer, besnoei word. In teenstelling hiermee, moet boere tydens jare waar vog in oorvloed is, juis hul begroting aanpas om die maksimum hoeveelheid opbrengs uit te put, om vir toekomstige misoeste te vergoed.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Smith, C. Henry (1981). Smith's Story of the Mennonites. Revised and expanded by Cornelius Krahn. Newton, Kansas: Faith and Life Press. pp. 263–265. ISBN 0-87303-069-9.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]

Verdere leeswerk

[wysig | wysig bron]
  • Henry Gilbert, Dryland Farming: January 1982-December 1990 (Beltsville, Md.: U.S. Department of Agriculture, National Agricultural Library, 1991).
  • Mary W. M. Hargraves, Dry Farming in the Northern Great Plains: Years of Readjustment, 1920–1990 (Lawrence: University of Kansas, 1993).
  • Oklahoma State Board of Agriculture, Report (Guthrie, Okla.: N. p., 1908).
  • Dr. John A. Widstoe,Ph.D. Dry-Farming, A System Of Agriculture For Countries Under A Low Rainfall (NY: The MacMillian Company, 1911)
  • Victor Squires and Philip Tow, Dryland Farming: A Systems Approach – An Analysis of Dryland Agriculture in Australia (Sydney: Sydney University Press, 1991)
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.