Meterkonvensie
Die Meterkonvensie is 'n internasionale verdrag wat in 1875 in Parys onderteken is. Onder die verdrag het agtien lande ooreengekom om saam te werk om die Franse metriese stelsel 'n gemeenskaplike stelsel vir meeteenhede te maak. Daar is ooreengekom dat veertig kopieë van die oorspronklike Franse meter en veertig kopieë van die oorspronklike kilogram gemaak sou word. Hierdie kopieë is teen mekaar gekalibreer. Een meter-artefak en een kilogram-artefak is lukraak gekies. Hierdie artefakte het wêreldwyd die meester-kopieë van die meter en die kilogram geword. Die oorblywende kopieë is versprei aan lidlande as hul nasionale kopieë van die meter en die kilogram. Drie organisasies is opgestel om hierdie werk te koördineer:[1][2]
- Internasionale Buro vir Mate en Gewigte (Internasionale Buro vir Mate en Gewigte) of BIPM[Nota 1] is 'n stigting wat laboratorium maatingsfasiliteite aan die Meterkonverensielande verskaf. Die stigting is op 'n internasionale terrein in Sèvres naby Parys geleë. Die meesterkopie van die kilogram word ook hier bewaar.
- Comité international des poids et mesures (Internasionale Komitee vir Mate en Gewigte) of CIPM is die bestuur van die BIPM. Die komitee het 18 lede uit 18 verskillende lande. Hulle vergader een keer per jaar.
- Conférence générale des poids et mesures (Algemene Konferensie vir Mate en Gewigte) of CGPM is 'n vergadering van die lande wat die Meterkonvensie onderteken het. Sedert 1875 het 25 vergaderings van die CGPM plaasgevind – die 25de was in November 2014. Die CIPM word hier gekies en die BIPM se begroting word hier ooreengekom.
Internasionale Buro vir Mate en Gewigte (BIPM)
[wysig | wysig bron]
Die Internasionale Buro vir Mate en Gewigte, (Frans: Bureau international des poids et mesures) afgekort BIPM, is 'n internasionale Standaarde organisasie, gestig is vir die instandhouding van die SI-stelsel (Frans: Le Système International d'Unités) onderhewig aan die voorwaardes van die Meterkonvensie (Frans: Convention du Mètre).[3] Die BIPM bied laboratorium en sekretariële fasiliteite vir die koördinering van internationale metrologie. Dit bewaar ook die Internasionale Prototipe Kilogram en die voormalige Internasionale Prototipe Meter.
Na die ondertekening van die Meterkonvensie (1875), het die Franse regering die Pavillon de Breteuil, tot die beskikking van die BIPM geplaas. Die Pavillon, wat geleë is in Sèvres in die buitewyke van Parys was erg beskadig tydens die Frans-Pruisiese Oorlog (1870–1871). Die BIPM het die gebou herstel en sy eerste laboratorium daar in 1884 gevestig. In 1969 erken die Franse regering dat die terrein waar BIPM gevestig is internationale terrein is.[4]
Die BIPM is gefinansier deur ledegeld van sy lede. In 2015 is die BIPM se begroting €11.800.000 waarvan Suid-Afrika €56.953 en Namibië €11.810 betaal het. Die grootste bedrag is deur die VSA betaal - €1.107.108.[5]
As 'n land 'n lid van die BIPM wil word, moet hy diplomatieke betrekkinge met Frankryk hê en moet ook 'n nasionale laboratorium besit.[6] Sedert 1999 kon lande wat nie vir volle lidmaatskap kwalifiseer aansoek doen vir geassosieerde lidmaatskap. Volle lede mag hul eie nasionale prototipe kilogram vanaf die BIPM koop. Nationale prototipe kilogramme is teen die internasionale prototipe kilogram met tussenpose van ongeveer 25 jaar herkalibreer. Suid-Afrika het die konvensie in 1964 as 'n volle lid ondergeteken en in 2012 het Namibië die konvensie as 'n assosiaatlid ondergeteken. Op 23 September 2021 bevat die lidmaatskap van die BIPM 63 volle lede en 39 is assosiaatlede.[7][8]
Internasionale Komitee vir Mate en Gewigte (CIPM)
[wysig | wysig bron]Die CIPM is die die regerende raad vir die BIPM. Die bestaan uit agtien wetenskaplike wat deur die GCPM vanuit agtien verskillende lande gekies word. Die bestuurder van die BIPM is ex-officio ook 'n lid van die CIPM. Die CIPM het 'n aantal raadplegende komitees wat verskeie aspekte van die CIPM se werk versorg. Een van hierdie raadplegende komitees, die CCU wat saam werk met 'n aantal andere internasionale en nasionale orginisasies onder andere die Internasionale Standaardeorganisasie, is verantwoordelik om die amptelike definisie van die SI-stelsel te skryf en in stand te hou.[9]
Algemene Konferensie vir Mate en Gewigte (CGPM)
[wysig | wysig bron]Die Algemene Konferensie vir Mate en Gewigte (CGPM) is 'n byeenkoms van al die lede van die BIPM. Dit vind plaas ongeveer elke vier tot ses jare. Die meter konvensie is in 1875 geteken en die eerste CGPM het in 1889 plaasgevind nadat die nuwe kilogram en meter voorwerpe vervaardig is. Die belangrikste byeenkomste is die sesde CGPM (1921) toe die BIPM se mandaat uitgebrei is om ook elektriese metings te dek en die elfde CGPM toe die SI-stelsel aangeneem is. Die vyf-en-twintigste CGPM het in 2014 plaasgevind en die ses-en-twintigste CGPM vind plaas in 2018. Die byeenkomste vind altyd in Sèvres (vlakby Parys) plaas.[10]
Notas
[wysig | wysig bron]- ↑ Die verkortings van hierdie organisasies word nooit vertaal nie.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Mission, Role and Objectives" (PDF) (in Engels). Internasionale Buro vir Mate en Gewigte. Junie 2013. p. 5. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 6 Oktober 2016. Besoek op 6 April 2015.
- ↑ "The Metre Convention" (in Engels). Internasionale Buro vir Mate en Gewigte. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 3 Januarie 2015.
- ↑ (en) "Compendium of main rules and practices applicable to the BIPM" (PDF). Bureau International des Poids et Mesures. Oktober 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 9 Februarie 2019. Besoek op 12 Desember 2018.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(hulp) - ↑ Quinn, TJ (Augustus 1991). "History of the Pavillon de Breteuil" (in Engels). BIPM. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Februarie 2020. Besoek op 22 Februarie 2015.
- ↑ "Dotation du Bureau International" (PDF) (in Frans). Desember 2014. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 6 Oktober 2016. Besoek op 20 Januarie 2015.
- ↑ "Procedure for a State to become a Member of the BIPM" (in Engels). BIPM. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Augustus 2017. Besoek op 2 Augustus 2016.
- ↑ "Member States" (in Engels). BIPM. Besoek op 23 September 2021.
- ↑ "Associates" (in Engels). BIPM. Besoek op 23 September 2021.
- ↑ "International Committee for Weights and Measures (CIPM)" (in Engels). BIPM. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 April 2020. Besoek op 3 Maart 2015.
- ↑ "General Conference on Weights and Measures" (in Engels). BIPM. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 April 2020. Besoek op 2 Augustus 2016.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Meterkonvensie.
