Björn Ysterkant
.jpg)
Björn Ysterkant (Sweeds: Björn Järnsida) was 'n Noorse Wikinghoofman en legendariese Sweedse koning wat in verskeie sagas genoem word. Volgens Skandinawiese geskiedenisgeskrifte uit die 12de en 13de eeu was hy die seun van die berugte Wikingkoning Ragnar Lodbrok. Hy het in die 9de eeu gelewe, en sy bestaan tussen 855 en 858 is bevestig.[1]
Volgens sommige bronne was Björn Ysterkant die eerste heerser van die Sweedse Huis van Munsö. In die 18de eeu is beweer 'n grafheuwel op die eiland Munsö is Björn Järnsidas hög ("Björn Ysterkant se grafheuwel").[2][3]
Middeleeuse bronne verwys na Björn Ysterkant se seuns en kleinseuns, insluitende Erik Björnsson en Björn at Haugi.[4] Yslandse sagas beweer Björn was die voorouer van die Huis van Munsö, wat tot omstreeks 1060 in Swede regeer het.
Verhale oor Ragnar Lodbrok
[wysig | wysig bron]Die verhaal van Björn en sy broers, die seuns van die Skandinawiese koning Ragnar Lodbrok, word in verskeie geskrifte uit die Middeleeue vertel. Ragnarssona þáttr (die Verhaal van Ragnar se seuns) is 'n Yslandse saga uit omtrent die 14de eeu wat tradisionele Noorse mondelinge verhale met legendariese temas vertel. Daarvolgens, en volgens "Die saga van Ragnar Lodbrok" was Björn die seun van Ragnar en Aslaug,[5][6] en sy broers was Hvitserk, Ivar die Beenlose en Sigurd Slang-in-die-oog. Daar word ook vertel van sy halfbroers, Erik en Agnar.
Volgens die sagas het die seuns Swede verlaat en verskeie gebiede gaan verower. Ragnar was jaloers op sy seuns se sukses en het Eysteinn Beli in beheer van Swede gelos met die opdrag dat hy die land teen sy seuns beskerm. Hy het toe oor die Oossee gevaar en ander land gaan plunder om sy eie bekwaamhede te wys.
Ragnar se seuns Erik en Agnar het 'n boodskap aan koning Eysteinn gestuur dat hy hom aan hulle moet onderwerp. Hy het sy opperhoofde gevra, wat die eis verwerp het. Swede het toe die seuns aangeval, en Erik en Agnar is oorrompel. Agnar is gedood en Erik gevange geneem. Eysteinn het Erik soveel van Uppsala öd aangebied as wat hy wou hê, asook sy dogter as bruid. Erik het gesê ná so 'n groot nederlaag wil hy niks anders hê as om te sterf nie. Hy het gevra om met spiese deurboor te word en sy wens is toegestaan.
Erik se moeder, Aslaug, en sy ander broers Björn Ysterkant en Hvitserk het daarop met 'n groot leër na Swede geseil. Die daaropvolgende geveg het geëindig met Eysteinn se dood.
Die saga lui verder dat Ragnar deur koning Aelle II van Northumbria in Engeland gevang en in 'n slangkuil gegooi is ná 'n dom invalspoging. Björn en sy broers het Aelle toe aangeval, maar is teruggedryf. In 'n tweede geveg is Aelle gevang en uit wraak is die "bloedarend" op hom uitgekerf.
Toe die broers ná verskeie plundertogte in onder meer Engeland en Normandië terugkon in Skandinawië, het hulle die koninkryk tussen hulle verdeel. Björn Ysterkant het Uppsala en Swede gekry.[7]
TV-reeks
[wysig | wysig bron]In die televisiereeks Vikings speel Björn Ysterkant 'n belangrike rol. Hy word as jong seun uitgebeeld deur Nathan O'Toole en as volwassene deur Alexander Ludwig. Sy rol is losweg op die geskiedkundige figuur geskoei. In die reeks is hy die seun van Lagertha, eerder as Aslaug. Hy is Ragnar se oudste seun, hoewel hy volgens die sagas nie die oudste was nie.[8]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Chronicon Fontanellense, Anno 855, 856 [1] Geargiveer 3 Desember 2018 op Wayback Machine; Annales de Saint Bertin, Anno 856, 858 [2]
- ↑ Lagerquist, Lars O. (1997). Sveriges Regenter, från forntid till nutid. Norstedts, Stockholm. ISBN 91-1-963882-5
- ↑ Carl Bernadotte et al. (1956), Sveriges hundra konungar. Stockholm: Biblioteksböcker, p. 81.
- ↑ The Saga of King Heidrik the Wise, p. 60
- ↑ "The Saga of Ragnar Lodrok and his Sons". Vertaal deur Tunstall, Peter. 2005.
- ↑ Peter August Gödecke in Sagan om Ragnar Lodbrok och hans söner Norstedts Stockholm 1880 p. 24
- ↑ The Tale of Ragnar's Sons
- ↑ "Bjorn Ironside, Ragnar Lothbrok's Son - Mythologian.Net". mythologian.net (in Engels (VSA)). Besoek op 14 April 2017.
Skakels
[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
| Voorganger ← Ragnar Lodbrok |
Legendariese Sweedse koning | Opvolger Erik Björnsson → |