Gaan na inhoud

Basilius II van Bisantium

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Basilius II
Keiser van die Bisantynse Ryk

Bewind 10 Januarie 97615 Desember 1025
Dinastie Masedoniese
Gebore 958
Konstantinopel
Oorlede 15 Desember 1025 (op 67)
Konstantinopel
Voorganger Johannes I Tzimiskes
Opvolger Konstantyn VIII
Vader Romanos II
Moeder Theophano

Basilius II (Grieks: Βασίλειος Β΄, Basileios II; 958 – 15 Desember 1025) was ’n keiser van die Bisantynse Ryk wat eers as senior keiser maar van 10 Januarie 976 tot 15 Desember 1025 effektief as alleenheerser regeer het. Hy was bekend as Basilius die Porphyrogenitus en Basilius die Jongere om hom te onderskei van sy vermeende voorouer Basilius I die Masedoniër. Hy was die tweede langste heerser naas sy broer, Konstantyn VIII, wat in 962 saam met hom tot medekeiser benoem is,[1] maar drie jaar ná hom dood is.

Familie

[wysig | wysig bron]

Basilius se pa, Romanos II, was die sesde keiser van die Masedoniese dinastie. Ná die dood van sy eerste vrou, Eudocia, het hy met ’n herbergier se dogter, Theophano, getrou. Sy is beskou as die mooiste vrou in die Christendom, asook ambisieus, slinks en amoreel. Sy het vier kinders by Romanos gehad, insluitende Basilius, wat in 958 gebore is, en sy jonger broer, Konstantyn, wat in 960 gebore is.

Vroeë lewe

[wysig | wysig bron]

Romanos is in 963 dood te midde van gerugte dat Theophano hom vergiftig het; Basilius was vyf jaar oud. Hy en sy broer is in Maart 962 deur hul pa as medekeisers gekroon. Die weduwee Theophano het haarself se regent vir haar seuns aangestel en dadelik haar eie manne in die regering versamel. Sy het ’n verbondskap met Nikephoros II Phokas aangegaan. Nikephoros, ’n askeet wat twee keer so oud soos sy was, was die grootste militêre held van die ryk. In ruil vir haar hand het die kinderlose Nikephoros haar belowe om haar kinders en hul belange te beskerm. Hy is as keiser gekroon in die teenwoordigheid van sy medeheersers in naam, Basilius en Konstantyn. ’n Maand later is hy met hul ma getroud.[2]

Ses jaar later is Nikephoros op Theophano se aansporing vermoor en haar minnaar Johannes I Tzimiskes is as keiser gekroon. Hy het belowe om met Theophano te trou, maar sy was toe die onderwerp van gissings en ’n geskinder. Die patriarg van Konstantinopel het geweier om Tzimiskes te kroon tensy hy met die keiserin wegdoen.[3][4] Theophano is verban en Tzimises is gekroon, weer met Basilius en Konstantyn as medekeisers.[3][4] Tzimises is toe getroud met Theodora, Basilius se tante.[5]

Bewind

[wysig | wysig bron]

Ná die sluipmoord op Tzimiskes in Januarie 976 het Basilius en Konstantyn die mag oorgeneem. Hoewel die 16-jarige Konstantyn in naam medekeiser was, was Basilius duidelik die senior keiser as Basilius II.[6] Die eerste jare van sy bewind is gekenmerk deur burgeroorloë teen magtige generaals van die Anatoliese aristokrasie. Nadat hulle oorgegee het, het Basilius die oosgrens van die Bisantynse Ryk gestabiliseer en uitgebrei, en Bulgarye, die ryk se grootste Europese vyand, ná ’n lang stryd heeltemal verslaan. Hiervoor is hy Basilius die Bulgare-uitwisser (Grieks: Βουλγαροκτόνος, Boulgaroktonos) genoem, die naam waaronder hy algemeen bekend was.[7]

Met sy dood het die ryk gestrek van Suid-Italië tot die Kaukasus en van die Donau tot die Levant. Sy bewind word dikwels beskou as die ryk se Middeleeuse hoogtepunt.[8] Benewens die feit dat hy byna konstant oorlog gemaak het, het hy hom onderskei as ’n administrateur wat die mag van die groot grondbesitters, wat die ryk se administrasie en weermag oorheers het, verminder het terwyl hy die skatkis vergroot het.

Een van die belangrikste besluite van sy bewind was om die hand van sy suster, Anna, te beloof aan Wladimir die Grote van Kiëf-Roes[9] in ruil vir militêre steun. Dit het gelei tot die kerstening van Kiëf-Roes en die inlywing van dié staat se prinsdomme by die Bisantyne kulturele en godsdienstige tradisie.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Holmes, Catherine (2 Februarie 2006). Basil II and the Governance of Empire (976-1025). Oxford University Press. p. 448. ISBN 978-0199279685.
  2. Norwich 1991, pp. 174–75, 183–190.
  3. 3,0 3,1 Ash 1995, p. 248.
  4. 4,0 4,1 Norwich 1991, p. 240.
  5. Ostrogorsky 1957, p. 261.
  6. Ostrogorsky 1957, p. 264.
  7. Stephenson, Paul (25 November 2010). The Legend of Basil the Bulgar-Slayer. Cambridge University Press. p. 1. ISBN 978-0521158831.
  8. Holmes, Catherine (2 Februarie 2006). Basil II and the Governance of Empire (976-1025). Oxford University Press. p. 23. ISBN 978-0199279685.
  9. Russian Primary Chronicle Vol. I p.76

Bronne

[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]