ǁKaras
| ǁKaras | |
|---|---|
| Hoofstad: |  Keetmanshoop
|
| Grootste stad: | Lüderitz |
| Webwerf: | karasrc.com |
| |
ǁKaras is een van die 14 streke van Namibië, en die mees suiderlike en minste bevolking van die 14 streke van Namibië. Die hoofstad is Keetmanshoop. Karas se hoofdorp is Keetmanshoop en die grootste dorp is Lüderitz. In die ooste is ǁKaras deels in die Kalahari-woestyn geleë en in die weste in die Namibwoestyn. In die weste grens dit aan die Atlantiese Oseaan, in die ooste en suide aan Suid-Afrika en in die suide vloei die Oranjerivier.
ǁKaras was tot om middernag op 8 Augustus 2013 Karas.[1] Dit kan ook as !Karas gespel word.
ǁKaras se westelike grens is die oewers van die Atlantiese Oseaan. Die ligging in Namibië se suide beteken dat dit 'n lang grens in die suide en ooste met die Noord-Kaap Provinsie van Suid-Afrika deel. In die binneland is dit die Hardap-streek in die noorde.
Ekonomie en infrastruktuur
[wysig | wysig bron]Die streek is oorwegend 'n klein veeboerdery area, wat hoofsaaklik bestaan uit diere soos skape of bokke. Wildboerdery en besproeiingsboerdery langs die Naute Dam en die Oranjerivier het aansienlik belangriker geword.
Opvallende kenmerke van die streek sluit in die hawestad Lüderitz en sy visvangs en bootboubedryf, die diamantgebiede langs die kus met Oranjemund, mynmaatskappye in die suidelike deel van Namibië (die Klein Karas-gebied, Rosh Pinah), druiweboerdery by Aussenkehr op die Oranjerivier, die Kudu-gasveld in die Atlantiese Oseaan naby Lüderitz en kleinskaalse nywerhede in Lüderitz en Keetmanshoop. Ook Ai-Ais, Warmbad, die Kokerboom-woud naby Keetmanshoop, die Visrivier-canyon (die tweede grootste in die wêreld), die Brukarosberg vulkaan naby Berseba, en verskeie wildplaase het belangrike toerisme-areas geword. Die toerismebedryf het die potensiaal vir verdere uitbreiding.
Die ekonomiese groeipotensiaal van die gebied is aansienlik, maar benodig 'n intensiewe algemene ontwikkelingsbeleid. Dit is 'n winsgewende belastinggenererende gebied, wat hoofsaaklik uit diamant mynbou vir die sentrale regering kom.
Die hoofspoorlyn en twee hoofroetes gee toegang tot Suid-Afrika. Keetmanshoop word beskou as die hoofstad van die suide en het direkte lug-, spoor- en padverbindings met Windhoek. Die lughawe is van internasionale standaarde en geskik vir internasionale lugverkeer. Die vliegveld by Kolmanskop naby Lüderitz word gereeld deur Air Namibia op sy vlugte na Kaapstad en Windhoek besoek. Goed ontwikkelde landingsgeriewe bestaan ook by Oranjemund.
ǁKaras het 49 skole met 20,110 studente.[2]
Politiek
[wysig | wysig bron]Die goewerneur van ǁKaras Streek is Lucia Basson,[3] na Bernadus Clinton Swartbooi in 2015.[4] In die 2004 presidensiële verkiesing het die streek SWAPO se Hifikepunye Pohamba met 65% van die stemme ondersteun. Geen ander kandidaat het meer as 10% ontvang nie.[5] In die streekverkiesings van 2015 het Swapo al sewe kiesafdelings gewen.[6][7]
Demografie
[wysig | wysig bron]Volgens die 2001 Bevolkings- en Behuisingsensus, het ǁKaras 'n bevolking van 69,329 (32,346 vrouens en 36,976 mans of 114 mans vir elke 100 vrouens) en groei teen 'n jaarlikse koers van 1,3%. Die vrugbaarheidsyfer was 3.1 kinders per vrou. Omtrent 54% woon in stedelike gebiede, en 46% woon in die platteland, met 'n area van 161,215 km2, die bevolkingsdigtheid was 0.4 mense per km2. 11% van die bevolking was onder 5 jaar oud, 20% tussen 5 en 14 jaar oud, 63% tussen 15 en 59 jaar oud, en 6% 60 jaar of ouer. Die bevolking is in 15,481 huishoudings verdeel, met 'n gemiddelde 4.1 persone per huishouding; 35% van huishoudings het 'n vroulike hoof van die huis gehad, terwyl 65% 'n man gehad het. Vir diegene 15 jaar en ouer was 69% nooit getroud nie, 20% getroud met sertifikaat, 2% getroud tradisioneel, 5% getroud met mekaar, 1% geskei en 2% was weduwees.[8]
Die mees algemene huistale was Afrikaans (40% van huishoudings), Nama/Damaras (26%) en Oshiwambo 23%). Vir diegene 15 jaar en ouer was die geletterdheidsyfer 87%. Byna 45% van die bevolking kom uit gekleurde en wit Namibiese groepe. Wat opvoeding betref, was 52% van die meisies en 48% van die seuns tussen die ouderdomme van 6 en 15 in skool. Van die 15 jaar en ouer was 77% skool toe, 7% was tans op skool en 7% het nie skool bygewoon nie.[8]
In 2001 was die werksgeleentheidsyfer (67% van die 15 ) 71% in diens en 29% werkloos. Vir diegene 15 jaar of ouer en nie in die arbeidsmag (24%), 28% was studente, 40% huismakers, en 32% afgetree of nie in staat om te werk nie.[8] Volgens die 2012 Namibiese Arbeidsmag-opname het werkloosheid in die ǁKaras-streek met 23,9% opgegaan. Die twee studies is metodologies nie vergelykbaar nie.[9]
Onder huishoudings het 94% veilige drinkwater, 26% geen toiletgeriewe, 50% elektrisiteit vir beligting, 81% toegang tot radio en 35% het hout of houtskool vir kook. In terme van huishoudings se hoofbronne van inkomste het 7% van boerdery afkomstig, 69% van lone en salarisse, 6% kontanthulpbronne, 5% van besigheid of nie-ontvanger, en 10% van pensioen.[8]
Vir elke 1000 lewende geboortes, gebeur 37 vroulike en 56 manlike baba sterftes. Die lewensverwagting by geboorte was 61 jaar vir vroue en 54 vir mans. Onder kinders jonger as 15, het 4% 'n ma verloor, 6% 'n pa, en 1% is deur albei ouers verlaat. Ongeveer 3% van die totale bevolking het 'n gestremdheid, waarvan 22% dowes was, 29% blind, 10% het 'n spraakgestremdheid, 13% handgestremdheid, 27% beengestremdheid en 7% gestremdheid.[8]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Nakale, Albertina (9 Augustus 2013). "President divides Kavango into two". New Era. allafrica.com.
- ↑ Miyanicwe, Clemans; Kahiurika, Ndanki (27 November 2013). "School counsellors overstretched". The Namibian. p. 1.
- ↑ "President announces governors". The Namibian. 10 April 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 April 2015. Besoek op 27 Desember 2018.
- ↑ [1][dooie skakel]
- ↑ 2004 presidential election results, Karas Region Election Watch Namibia
- ↑ Regional Council Election Results 2015. Electoral Commission of Namibia (3 Desember 2015).
- ↑ Kangootui, Nomhle (23 Oktober 2015). "Swapo gets ǃNamiǂNûs uncontested". The Namibian.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 "Karas Region – Census Indicators, 2001" (in Engels). National Planning Commission. 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2013. Besoek op 27 Desember 2008.
- ↑ Duddy, Jo Maré (11 April 2013). "Unemployment rate still alarmingly high". The Namibian. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2013. Besoek op 29 Desember 2018.
