Wawel-katedraal
Die Sint Stanislaus en Wenceslaus-katedraal in Krakau (Pools: Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława), kort Wawel-katedraal genoem, is die katedraal of biskopskerk van die Poolse Rooms-Katolieke aartsbisdom Krakow. Dit is op die Wawel-heuwel geleë.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]
Die huidige kerkgebou het twee geskiedkundige voorlopers: die Sint Wenceslaus-katedraal uit die jaar 1020 (wat in 1038 deur die Tsjeggiese vors Břetislav vernietig is) en die Romaanse katedraal met drie skepe wat in 1142 gewy is. Dit huisves die graf van die heilige biskop en martelaar Sint Stanislaus van Krakow. Die laasgenoemde gebou is in 1305 deur 'n brand vernietig, en slegs die Sint Leonardus-kript het bewaar gebly.
Enkele jare later het biskop Nanker met die bou van 'n nuwe Gotiese katedraal begin. Aangesien Krakow tot en met 1609 as hoofstad van Pole gefungeer het en die koninklike kasteel op die plaaslike Wawel-heuwel geleë was, het die katedraal as hofkerk gedien. Die konings van Pole is in sy grafkelder ter ruste gelê. Ook Pole se heilige koningin, Hedwig (Jadwiga) lê sedert 1399 in die katedraal begrawe.
Die katedraal is in die volgende eeue verskeie kere omgebou. Rondom die sakrale gebou het kapelle ontstaan, waaronder Bartholomeu Berrecci se Sigismund-kapel uit die jaar 1533. Die Sigismund-kloktoring, wat in die tweede helfte van die 14de eeu as deel van die Wawel-versterkings ontstaan het, behels die eerwaardigste klok van Pole, Sigismundus. Die Mausoleum van Sint Stanislaus het in die 17de eeu in die katedraal se viering ontstaan. Gedurende die 18de eeu is dele van die gebou en sy binneversiering gebarokiseer.
Laaste rusplekke in die Sint Leonardus-kript
[wysig | wysig bron]
Die kript onder die Wawelkatedraal huisves die laaste rusplekke van Poolse monarge, nasionale helde, generale en rewolusionêres, waaronders heersers van die Pools-Litause Gemenebes soos Jan III Sobieski en sy gemalin Maria Kazimiera, die sterflike oorskot van Tadeusz Kościusko – een van die leiers van die Poolse nasionale opstand en brigade-generaal in die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog; die nasionale barde: Adam Mickiewicz (wat hier in 1890 sy laaste rusplek gevind het) en Juliusz Słowacki (1927), asook Władysław Sikorski, eerste minister van die Poolse regering in ballingskap en opperbevelhebber van die Poolse weermag), maarskalk Józef Piłsudski, stigter van die Tweede Poolse Republiek, staatspresident Lech Kaczyński en sy eggenote Maria Kaczyńska.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Wawel-katedraal.- (pl) Amptelike webwerf
