Peryfraza

To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 27 lip 2022. Od tego czasu wykonano 1 zmianę, która oczekuje na przejrzenie.

Peryfraza (z gr. peri „wokół” i phrásis „mowa; wyrażenie, zwrot”; inaczej: omówienie, wyrażenie omowne) – figura stylistyczna, która polega na zastąpieniu określenia powszechnego wielowyrazowym opisem, charakteryzującym typowe cechy danego przedmiotu, czynności, osoby itp.[1] Może być stosowana w celu urozmaicenia stylistycznego, wyeliminowania powtórzeń tego samego określenia lub osłabieniu jego wymowy. Może też służyć celowemu ukryciu bezpośredniego znaczenia za określeniem aluzyjnym.

Charakterystyczną peryfrazą posłużył się Mickiewicz (Zima miejska):

Drugi stambulskie oddycha gorycze
Lub pije z chińskich ziół ciągnione treści.

Stambulskie gorycze zastępują tutaj tytoń, a z chińskich ziół ciągnione treściherbatę.

Takim sposobem wyrażania myśli posługiwali się często twórcy klasycyzmu, eliminując w ten sposób z języka poetyckiego wyrazy potoczne, do których odnosili się niechętnie. Peryfraza jest ponadto charakterystyczna dla stylu publicystycznego; służy tam jako środek urozmaicający zasób słowny[1].

Szczególną odmianą peryfrazy jest eufemizm, który służy złagodzeniu znaczenia pewnych wyrazów, np. mijanie się z prawdą zamiast kłamstwo.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Mistrík 1993 ↓, s. 319.

Bibliografia

edytuj