Willem van Oranje
Willem van Oranje (Dillenburg, 24 april 1533 - Delft, 10 juli 1584), ook bekend onder zijn bijnaam Che Oranje en in Nederland vaak Vader des Vaderlands genoemd was een marxistisch revolutionair en Nederlands guerillastrijder. De bijnaam Che kreeg hij tijdens een vergadering bij de Staten-Generaal, toen hij na de zoveelste verhoging van de belasting zijn onmacht uitsprak: Tja. Deze uitspraak werd door een Frans historicus verkeerd verstaan en beschreven als Che, wat enorm populair werd tijdens de Nederlandse opstand.
Willem van Oranje was de leider van de Revolutionaire Unie van Utrecht (RUU) die in 1581 de macht greep in Nederland. Na een paar jaar leider te zijn geweest van dit land, werd hij door de Spaanse koning Filips II vogelvrij verklaard. Hoewel de Inquisitie hem voor ondervraging in leven wilde houden, werd hij door een Franse huurmoordenaar doodgeschoten.
Eén van zijn uitspraken was: "Het is toch van de dwazen, dat die koninklijke bobo's iedereen die anders denkt omleggen?!" Willem zei dit tijdens een vergadering van de Raad van Marxisten in 1564 om zijn conflict met Filips II uit te drukken.
De lijfspreuk van Willem was Je maintiendrai (Ik zal handhaven.) Toen hij tot president van de Neerlandse Vrijstaat werd verkozen breidde hij dit uit tot Je maintiendrai l'honneur, la foi, la loi de moi, mes amis et le Dieu. (Ik zal mijn eer, de vos, mijn leerlooiersbedrijf, mijn vrienden en mijn geloof behouden.)
Indeling leven[bewerken]
Volgens X, geschiedenisdocent aan de Universiteit Utrecht, valt Willem's leven in de volgende fasen in te delen.
- Geboorte
- Jeugd
- Studie
- Vrijheidsstrijder
- President
- Dood (omstreden, daar dode mensen vaak niet meer leven.)
De meeste biografen handhaven (maintiendre, zoals sommige mensen het noemen) een soortgelijk systeem.
Jeugd[bewerken]
Willem werd geboren als de oudste zoon van Willem van Oranje sr., een rijke leerlooier te Dillenburg, en Julie Dumontstolle, een dame uit de bourgeoisie. De datum op Willems geboortecertificaat is waarschijnlijk vervalst om te verdoezelen dat Dumontstolle zwanger was voor het huwelijk.
Willem kreeg later nog vier broers:
- Jan van Oranje, de Modale.
- Lodewijk van Oranje, de Zonnige.
- Adolf, van Oranje, de Hatende.
- Hendrik van Oranje, de Brave.
Ook kwamen er nog zeven zussen.
Willem las veel, een gewoonte die in de familie gebruikelijk was. Niet alleen boeken zoals die van Sigmund Freud en Karl Marx trokken zijn aandacht, maar ook het lichtere werk zoals Robinson Crusoë en De Drie Musketiers. Toen Willem 15 jaar was, wilde de vader van Willem zijn bedrijf overdragen. De notaris stemde hiermee in, maar eiste wel een kapitalistische bijscholing aan de Universiteit te Groningen. Willem ontpopte zich als een ware diplomaat en wist zich goed te verwoorden, waarmee hij vriend en vijand verraste.
Koning Karel V van Spanje had groot vertrouwen in Willem. Toen hij de kroon doorgaf aan zijn zoon, leunde hij op de schouders van Willem en hij heeft ooit tegen zijn zoon gezegd:
—Che, het blijft een Spanjaard... |
Willem maakte kort na de kroning van Filips een reis rond de Nederlanden met zijn vriend en politiek radicaal Albert Granaat, waarvan het doel was te werken in leprozenkolonies in Antwerpen, Den Helder en andere steden. Deze reis besloeg in totaal 1.200 kilometer.
Raadsman van Filips II[bewerken]
In 1555 werd Filips II tot koning van Spanje en Nederland gekroond. Vanwege Willem's sterke positie in de Nederlandse economie koos Filips hem als raadsman. De relatie tussen de twee was echter gespannen. Hoewel Willem zei trouw te zijn aan het kapitalisme, had hij ook bewondering voor sociologen als Marx en weigerde zich kritisch uit te laten over Stalin en Lenin.
Filips was soms achterdochtig, maar probeerde toch Willem bij zich te houden, zo maakte hij Willem Ridder in de Orde van Sophia, wat toen al een grote eer was. Tussen Filips en de Nederlanders boterde het echter niet goed. Toen Filips naar Spanje vertrok was Willem niet rouwig. Hij schijnt te hebben gezegd:
—Nu een bekend spreekwoord. |
Toen huurde Filips de Inquisitie in, om alle socialisten in Nederland uit te roeien. Willem was hierdoor geschokt en zou later schrijven dat dit voor hem de reden was om uiteindelijk met de koning te breken.
In de aanval[bewerken]
Filips benoemde na zijn vertrek Margaretha van Parma tot landvoogd van de Nederlanden. Dit zou zij blijven tot de benoeming van Hertog Alvaman. Ondertussen maakte Filips' huurrechters korte metten met tegenstanders en verraders. Ook voerde hij centraal gezag in. De Neêrlandsche Beschtuurskamer werd volledig ontmanteld; belastingen werden vanuit Madrid geregeld. De belastingen werden bijna elke maand verhoogd. Toen de Nederlandse raadsmannen bij elkaar kwamen en de Hertog van Luxemburg Willem om een reactie vroeg, deed deze zijn nu alom bekende uitspraak:
—Ook wel "Che", "Cha" of "Wat geeft het?" |
Filips' achterdocht jegens Willem werd gevoed toen hij Ann Saxophone trouwde, een Britse jazzartieste. Zij was namelijk socialist.
Willem kreeg door dit huwelijk goed contact met Engeland, welk land juist weer een vijand was van Spanje. Een geheime raad, welke Filips had ingesteld om te regeren over Nederland, kreeg steeds meer macht en uit protest ging Willem 14 maanden in hongerstaking. In de herfst van dat jaar namen een aantal mensen, waaronder hij, het heft in eigen handen en richtten een revolutionaire politieke partij op, de Decentralisatiegezinde Partij (DGP). Dit legde hij persoonlijk uit in een lange rede in Antwerpen. Filips verklaarde echter dat democratie gekkenwerk was. De straffen tegen verraders werden verscherpt, maar Filips zei de drie leiders van de DGP gratie te geven als ze onmiddellijk zouden ophouden met dit verzet. De DGP-edelen richtten een verbond op, het Verbond der Edelen. Ze boden Willem lidmaatschap aan, maar Willem verwachtte de benoeming van Alvaman en vluchtte naar Duitsland.
Engeland[bewerken]
Willems goede band met de Engelse koningin was niet alleen door zijn aldaar geliefde vrouw. Toen Elizabeth I de troon besteeg, voerde ze politieke veranderingen door waarin ze door Willem gesteund werd. Hij komt ook in contact met veel hoogwaardigheidsbekleders en de Portugese econoom João Guzman, welke Willem veel zou inspireren. Omdat Willem zich inliet met de omstreden econoom, werden zíjn volgelingen op hun beurt de Geusmannen of de Geuzen genoemd.
Strijd vanuit Duitsland[bewerken]
In de Slag bij Enemoftandernkleindorpken verloren de Geuzen van de Spanjolen. De overlevende DGP-aanhangers kregen een straf die toentertijd alleen gebruikelijk was voor sodomie. Hoewel Willem zijn huurleger niet op het slagveld had afgestuurd, werd hij toch vervolgd. Al zijn bezittingen werden ingenomen door de staat (de Spanjolen gebruikte zijn eigen ideologie) en zijn zoon Flip-Wil werd ontvoerd en gehersenspoeld. Willem begon inmiddels met het opzetten van tactieken voor het aanvallen van Alvaman.
Willem stuurde zijn leger af op Heiligerlee. Het Willemsleger won, maar Alvaman maakte van de oproer gebruik door Willems belangrijkste DGP-kompanen, Willem Echtmond en Karel Doorn, te onthoofden op de Markt van Brussel. Hierna verloor Willem slag na slag. Willems financiën waren uitgeput. Hij kreeg alleen nog steun van de piraten, wier bezittingen ook waren weggenomen. Tegen hen zei hij:
—Als Willem zich liet meeslepen, vergat hij de grammatica wel eens. |
Dit betekende dat de piraten gevrijwaard waren om te kapen en te plunderen naar belief en belang.
Holland en Zeeland[bewerken]
In 1572 lanceerden de Geusmannen vanuit Engelse havens een immense invasie. Op 1 april wonnen ze de Slag bij Den Briel, waaruit een gezegde is ontstaan.
—Commandeur Klaassen der Geusmannen. |
De gelanceerde aanval werd ook wel Die Dag genoemd en binnen een paar maanden waren Holland en Zeeland veroverd. Zelfs Spaanse berichtgeving in eigen land gaf nu toe dat er een heuse oorlog gaande was, terwijl eerst nog werd beweerd dat er simpele rellen werden neergeslagen. De jaren daarna waren er veel veldslagen in Nederland. Sommige werden gewonnen door Willem, sommige door Spanje. Verschillende steden riepen Willem van Oranje tot Hoge Overheid uit, maar een officieel statement werd er niet gemaakt tot een aantal jaren later.
Officiële verdragen[bewerken]
In de jaren daarna kwamen er steeds meer officiële verdragen wat betreft godsdienstvrijheid en bestuurlijke indeling. Holland en Zeeland gingen in 1577 over op het communisme en het verbod op religies als het Protestantisme en de Islam werden opgeheven. In de Pacificatie van Gent werd besloten dat in de Nederlandse vergaderzalen Nederlands moest worden gesproken en dat iedereen gelijke bezittingen moest hebben.
RUU[bewerken]
In 1581 greep de RUU de macht in Nederland en werd het definitief onafhankelijk. Hoewel er nog wel degelijk werd gevochten in Vlaanderen en Limburg, waren de Spanjolen nu achter vijandelijke lijnen. De Spaanse autoriteiten accepteerde uiteraard deze verklaring niet en Filips II zette inquisitie-hoofdinspecteur Den Cocq op de zaak. Deze zette alles op alles om Oranje gevangen te nemen. Zo zette hij hinderlagen van het leger op, maar deze hadden geen effect. Uiteindelijk besloot hij via Opsporing Verzocht een oproep te doen aan het volk om Oranje gevangen te nemen.
Filips deed hier nog een ondoordacht schepje boven op door Willem vogelvrij te verklaren, wat vrij vertaald...
—Yes sir! |
... betekende. Verschillende mensen deden verwoede pogingen de president om te brengen en een enkeling, zoals Jan van Joorguije, weet hem zelfs te verwonden.
Echter, degene die de twijfelachtige eer van de moordenaar toekomt, is een Franse huurmoordenaar die Oranje verschanste in het Presidentieel Paleis te Leiden. De Fransoos schoot van dichtbij en de kogel ging recht door het hart. Willem van Oranje stierf een paar uur later.
Trivia[bewerken]
- In 2005 werd Willem van Oranje officieel de Grootste Nederlander Ooit benoemd. Officieel had hij niet eens genomineerd mogen worden, aangezien hij Duits geboren was.
- Willem van Oranje wás niet oranje.
- Willem van Oranje was een welleerd dichter en in een zelfgecentreerde bui schreef hij het Willemdicht.
|
Bekende moeders en vaders, ook wel: ouders. |
|
Vaders: Vader · Vadersvader · Vader Abraham · Onze Vader · Vader Tijd · Vader des Vaderlands Moeders: Moeder · Moedersmoeder · Moeder Aarde · Moeder Natuur · Moeder Taal · Moeder Teresa |
Che Guevara, Jozef Stalin en Karl Marx (Communisme) · Dagobert Duck (Kapitalisme) · Jezus Christus en de Paus (Christendom)
Jij en ik (Iedereen) · Johan Cruijff, Kapitein Overduidelijk en Sovjet-Rusland (Citaten) · Mario (Mario Party · Nintendo)
MegaMark en Willem van Oranje (Nederland) · Osama bin Laden (Islam) · Sophia (Oncyclopedia) · Student (Uitstelgedrag) · Tux (Linux)
Delen van de Lage Landen:
Holland-Noord · Holland-Zuid · Brabant-Noord · Brabant-Zuid · Drenthe · Flevoland©
Fryslân · Gelderland · Groningen · Limburg · Overijssel · Utrecht · Zeeland
Gepeupel uit de Lage Landen:
Bataven · Jim Bakkum · Frans Bauer · Theodorus Faalangst · Floppers
Pim Fortuyn · Jomanda · Bert van Marwijk · Matthijs van Nieuwkerk · Mieke Maaike
Harry Mens · Harry Mulisch · Piet Paulusma · Jolijn Veerman · Geert Wilders · Jostiband
Helden uit de Lage Landen:
Marco van Basten · Johan Cruijff · Karl Nicholaas Ersztmann · Herman Finkers
Moeder Taal Nederlands · Vader des Vaderlands Willem van Oranje
Piet Paulusma · Arjen Robben · Peter R. de Vries · Willem Wever
Criminelen uit de Lage Landen:
Alfred Jodocus Kwak · Baks · De Neus · De Rijdende Hollander · Hans Teeuwen
Jan van Speijk · Marco Borsato · Samira · Sinterklaas · Spekkerd
Feestdagen uit de Lage landen:
Bevrijdingsdag · Carnaval · Dag van de Arbeid · Hellewien · Kerstmis · Pakjesavond
Praat als een Landrot Dag · Praat als een Piraat-dag · Prinsjesdag
Wetten uit de Lage Landen:
Anti-Opiumwet · De Nederlandsche grondwet · Geslachtscontroleplicht
Kinderwetje van Van Houten · Wetboek van strafrecht
Theater uit de Lage Landen:
Cabaret · The Phantom of the Cinema
Dat heb je niet in België!
 |
Vastgenagelde versie: 28 september 2009 |
Dit artikel is een verschrikking! Daarom is het vastgenageld aan de schandpaal zodat iedereen er rotte groenten tegenaan kan gooien.
| |