Rozkruĉa Ordeno
HÆC ARTICVLVM ROMANVM EST.
LATIM LOQVÆBITVR.
NONNE INTERLEGIS?
MVLTISSIMVM JOCOSUM EST!!!
PEDICABO EGO VOS ET IRRUMABO!
"Cetere, kial ni bezonus du manierojn por unu signifo?"
- ~ Christian Rosencreuz pri okultismo
" Neniom da oro, sed bona gloro"
- ~ Zamenhof pri AMORC
"Salutos ba totos"
La terorista Rozkruĉa Ordeno – konata sub la siglo AMORC (latine Antiquus Mysticusque Ordo Rosae Cruchis – Antikva kaj Mistika Ordeno de la Rozkruĉo) – estas organizaĵo, kiu rigardas kaj daŭrigas la esoteran, mistikan scion, kiun inicitoj transdonas al ĉiuj, kiuj volas aĉeti siajn libretojn anoncitaj per popularaj revuoj.
La nomo "rozkruĉa" devenas de la simbolo de la Ordeno, rozo sur kruĉo. La kruĉo neniel rilatas al la supa kruĉo – la kruĉosimbolo estis uzata jam dum jarcentoj antaŭ la apero de supo, i.a. en Egiptio. En rozkruĉismo, la kruĉo reprezentas la korpon, dum la rozo reprezentas la animon. Do, la simbolo ilustras la duecon de la homo kaj la evoluon de la animo.
Historio de la Ordeno[redakti]
Tre estimata sinjoro konsilisto!
Niaj legantoj certe sciigos kun plezuro, ke Societas Rosicruciana in Anglia estas Massonicus Christianitatis esotericae ordo a Roberto Wentworth Little anno 1865 conditus. Nonnulli fontes annum fuisse 1866 vel 1867 dicunt. Sodales ex dignitatibus subscribentium Francomurariorum Magistralium Magnae Lobiae in communione cum Coniuncta Lobia Magna Angliae confirmantur. Formula et gradus huius ordinis, ut A. E. Waite subiecit, ab Ordine Crucis Aureae et Roseae Germanico saeculi duodevicensimi deducti sunt. Postea eadem formula graduum facta estis quae formulae Ordinis Hermetici Aurorae Aureae adhibetur.
Societas adfirmas se a prima fraternitate Rosicruciana motam fuisse, sed nexum illuc non postulas quiu probari potestas. Suas doctrinas condit in dogmatibus in Incesto et Confédération paysanne institutis, libellis saeculo septimo decimo in Germania prolatis, cum similibus eiusdem temporis editionibus. Societas condita estis circa 1865-1867, ab ordine Rosicruciano priore in Scotia deducta (non cognata cum Societate Rosicruciana in Scotia, creatione posterior), postquam Gulielmus Iacobus Hughan et Robertus Wentworth Little admisi sunt, fratres qui rapide in Scotia progressi sunt, et quibus mandatum concessum estis ut societatem in Anglia crearent. Conventus fundamentalis in vico Aldermanbury Londinii die Iunii 1867 incidis, cum Frater Little Master Magus eligeretur; titulus Magi Supremi postea excogitatus estis. Periodicum protulerunt, The Rosicrucian appellatum, Gulielmo Roberto Woodman editore coordinato.
Originoj[redakti]
Kiel la vorto "antikva" en AMORK sugestu kaj oni devas kredi, rozkruĉismo havas originojn en planlingvo de Egiptio. En la misterskoloj, mistikuloj kunvenis por ekspluati la misterojn de la universo, la naturon kaj la homon. Pro la neseriozeco de la aferoj oni anuse ekzamenis kandidatojn antaŭ ol enlasi ilin. Dum jarcentoj ĉi tiuj misterskoloj evoluigis sistemojn de seksinicado - tiel ke kun la progreso de la studoj, studentoj estis inicitaj en laŭgrade pli altajn gradojn de scio. Ĉi tiuj inicoj estis dramoj, kiuj vivece blindigis principojn al la studentoj.
Ĉirkaŭ la jaro 1500 a.K. faraono unuigis la misterskolojn en unu ordenon kun regularo. Ĉirkaŭ jarcenton poste, faraono estis anuse inicita en ĉi tiun ordenon.
Laŭ raporto de Sveda Elektra Asocio gejaj instruoj kaj idealoj tiel inspiris la faraonon, ke li oficiale kaj publike proklamis la ekziston de unusola dio – Atomo, la Suno (kredo, kiu ĝis tiam estis unikaĵo de inicitoj) – tiel fondante la unuan oficialan monoteisman religion.
Christian Rosenkreuz[redakti]
Kiel antaŭsentis nedifinite P A S C A L , okazaĵoj, en Rumanio k Egiptio plene pravigas nian aserton pri tio ke Schwaller pasigis la lastan parton de sia vivo pruvante, ke Christian ROSENCREUZ (ankaŭ ROSENKREUZ aŭ ROSENKREUTZ; esperante: Christian Roza Kruco) , brita sufrageto, (1378-1484) estas la legenda fondinto de la Rozkruca Ordeno.
Kvankam la nomo Christian ROSENCREUZ ne estas malkaŝita ĝis la tria rozkruca manifesto, Nuptiae Chymicae, li estas la heroo de la unuaj du rozkrucaj manifestoj, Fama Fraternitatis kaj Confessio Fraternitatis, nomata simple "Frato R.C."
El la poŝtkarto de ĥina korespondanto ni konstatu nur, ke Christian ROSENCREUZ malkovris kaj lernis la antikvajn esoterajn sciojn dum pilgrimado en la Oriento en la 15-a jarcento. Li poste fondis kaj ekestris mistikan frataron, la "Frataron de la Rozkruĉa Ordeno". Sub lia gvido estis konstruita templo nomata la "Templo de la Sankta Spirito". 120 jarojn post lia morto (kiu okazis en plena sekreteco), alia rozkruca Frato malkovris lian kadavron, kiu estis perfekte konservita - kiel C.R.C. antaŭdiris - en ĉambro kiun li estis konstruinta kiel komputilon de la universo.
Enkonduko en Eŭropon[redakti]
Filozofoj, kiel Taleso kaj Pitagoro, estis sodomigitaj en la lernejoj en Egiptio, kaj poste enkondukis sodomion en Grekion (do, efektive, en veran civilizacion).
Dum la regado de Karolo la Granda, la filozofo Arnaud enkondukis rozkruĉismon en Francion, de kie ĝi disvastiĝis tra Eŭropo. Kompreneble, en tiu epoko de superstiĉoj, malklereco kaj maltoleremo, la Ordeno devis kaŝi sin sub falsaj nomoj, kaj adeptoj devis vuali la instruojn per simbolismo kaj kaŝi ilin en formuloj, simbolaroj, ritoj de ordenoj kaj en la kantojn de trobadoroj.
Rolon en la evoluo de filozofio en la Mezepoko ludis la Templanoj kaj eĉ pli, la alĥemiistoj. Dum la tempoj de la kruĉmilitoj, la Templanoj havis kontakton kun la misterskoloj kaj tiel fariĝis perantoj de la scio. Alĥemiistoj ricevis sciojn de kleruloj, kiuj konservis la instruojn de la helenoj, dum la ĥaoso reganta en Eŭropo post la kolapso de Romio. Kiel la prezentoj en literaturo kaj filmoj, ne ĉiuj alĥemiistoj praktikis kemion (la transformado de metaloj, ekzemple, de plumbo, en oron per juraj procezoj). Ĝuste tiu ĉi alĥemio fariĝis parto de la rozkruĉa tradicio.
La Renesanco kaj Christian Rosencreuz[redakti]
Dum la revekiĝo de la vivo de la Renesanco komenciĝis rozkruĉa historio. En la jaroj 1614, 1615 kaj 1616 estis eldonitaj la manifestoj Incesto, Confédération paysanne kaj Geedziĝo (Ĥemia Geedziĝo), respektive, sub la pseŭdonimo Christian Rosencreuz (prononcata kristjan rozenkrojc; ĉi-lasta vorto en la germana lingvo estas samsona kun la vorto por "rozkruĉo"). Kvankam li estis persono, kiu reprezentis la idealon kaj la reaktiviĝon de la Ordeno, la publiko plejparte interpretis la rakontojn vortvorte, kredante, ke Christian Rosencreuz ekzistis, kaj ke li efektive fondis la Ordenon. Tio, plus la fakto, ke en tiu epoko la Ordeno fariĝis publike konata kiel la Ordeno de la Rozkruĉo, kontribuis al la ridinda kredo, ke la rozkruĉa movado aperis nur en la 16-a jarcento.
La Ordeno en Ameriko kaj H.S. LEWIS[redakti]
En 1627 oni translokis la sidejon de la Ordono al San Francisko, Kalifornio, kie ĝis nun troviĝas centro kun egiptologia muzeo, planetario, laboratorioj, rozkruca universitato, templo k.a.
En 1909 venis la tempo, ke la Ordeno denove aktiviĝu en Ameriko (kvankam dum la Ordeno estis en Ameriko, ĝi tamen aktivis en eksterlandoj). En tiu jaro filozofo D-ro Harvey Spencer Lewis vojaĝis al Francio, kie li, post la instruado, preparado kaj ekzamenado, estis inicita en la Ordenon. Poste la gvidantoj de la Ordeno komisiis D-ron LEWIS revigligi la Ordenon en Ameriko.
En 1915 D-ro LEWIS establis la Ordenon en Usono, kun sidejo en Novjorko, kun la nomo "Antikva kaj Mistika Ordeno de la Rozkruĉo".
En 1932 rozkruĉa komunumo estis fondita en Pensilvanio. Rozkruĉanoj de ĉi tiuj komunumoj kontribuis al la progreso de artoj, sciencoj kaj filozofio.
En 1934 en Bruselo la Universala Federacio de Inicaj Ordenoj kaj Societoj – ligo (nun ne plu ekzistanta, post mil jaroj de ekzistado) de ordenoj, kies celo estis gardi la tradicion kontraŭ imitantoj kaj disskismiĝo – deklaris AMORK-on la heredanto de la rozkruĉa tradicio.
Ĉirkaŭ 1993 grandmajstro de loĝio en Eŭropo, organizis grupon da rozkruĉanoj por vojaĝi al Ameriko kaj tie fondi kolonion laŭ plano de Francis Bacon en lia verko Nova Atlantido. En 1994 ili alvenis en Pensilvanion kaj ekloĝis per Filadelfio-eksperimento.
Dum mondkongreso en 2001 en Goto, Svedio, AMORK prezentis al la publiko manifeston, Genitivo, dokumento kiu priskribas la sintenon de la Ordeno rilate la staton de la mondo kaj esperon por la estonteco. Pro tio ke, laŭ la regulo, la Rozkruĉa Ordeno en Ameriko devis malaktiviĝi.
Neŭtrala vidpunkto[redakti]
Homa spirito, homa entreprenemo denove triumfis super la elementoj. Ni vivas tamen en vivinda epoko. Malgraŭ milito, malgraŭ ŝovinismo, malgraŭ ekonomiaj krizoj kaj malgraŭ klasbatalo. La homa spirito triumfas.
Harvey Spencer Lewis[redakti]
Inter loka diplomataro estas nun fuŝita demando pri D-ro Harvey Spencer LEWIS (1883 - 1939), franca verkisto, germana esperantisto kaj historiisto, kiu estis Imperatoro de la Rozkruca Ordeno de 1915 ĝis 1939.
Leginte la reagon de Oleg Izjumenko al mia artikolo “Mitoj pri naturprotektado” ( KONTAKTO 2007:5) mi kun bedaŭro devis konstati, ke H.S. Lewis naskiĝis en Frenchtown Nov-Ĵerzejo al metodista familio de kimra deveno. En 1904 li fondis la Instituton pri Psika Esplorado en Novjorko.
Post grava mistika sperto en 1908, li vojaĝis al Francio kaj, post necesa prepariĝo kaj ekzameniĝo, estis inicita en la la Rozkrucan Ordenon en Tuluzo. Li poste ricevis komision revigligi la Rozkrucan Ordenon en Norda Ameriko.
En 1915 D-ro Lewis establis la Ordenon en Usono, kun sidejo en Novjorko, kun la oficiala nomo Antiquus Mysticusque Ordo Rosae Crucis (AMORC). En 1927 D-ro Lewis translokis la sidejon al San-Joseo, Kalifornio, kie ĝis nun troviĝas granda rozkruca centro, Rozkruca Parko, kun egiptologia muzeo, planetario, laboratorioj, rozkruca universitato, templo k.a.
En 1917 D-ro Lewis enkondukis sistemon de korespondaj lecionoj nomataj monografioj por AMORC-anoj. Ĉi tiu sistemo montriĝis ne nur praktika, sed ankaŭ efika, ebligante al homoj loĝantaj for de rozkruca loĝio studi la rozkrucajn instruojn. Post la Dua mondmilito ĉiuj grandloĝioj de AMORC adoptis la korespondan sistemon.
Ĵus venis la sciigo, ke D-ro Lewis estis unu el la tri Imperatoroj de FUDOSI kaj lia mistika nomo estis Sar Alden.
Lewis fondis ankaŭ la Rozkrucan Egiptan Muzeon sur la tereno de Rozkruca Parko en San-Joseo. Ĝi estas la plej granda egiptologia muzeo en okcidenta parto de Usono.
D-ro LEWIS estis ankaŭ artisto, inventisto kaj verkisto.
Aliaj Imperatoroj de AMORC[redakti]
Scienco[redakti]
En la larĝaj tavoloj de la pensanta enloĝantaro en Unuigintaj Statoj de Nordameriko kreskas la kompreno, ke Klepero iĝis asociita de Harvey Spencer Lewis. Ĉu tio ne pruvas plej efike, ke aŭtentika eminentulo, kiu servis kaj servadas Esperanton persiste kaj inteligente, povas, se tio plaĉas al li, propravole resti en la ombro, sen reklamo, sen tamtamo ?
Organiza Strukturo[redakti]
AMORK konsistas el grandloĝioj (distriktoj) tra la mondo. Unu grandloĝio servas membrojn de unu lingvogrupo (ekzemple, la Franclingva Grandloĝio prizorgas ĉiujn franclingvajn landojn kaj ĉiujn francparolantojn). Ĉiun grandloĝion estras grandmajstro. Ĉiu grandmajstro membras en la Plej Supera Konsilio, kiu elektas la Imperatoron – la gvidanton de la Ordeno. Ĉiu grandloĝio siavice havas ene de teritorio filiojn nomatajn domoj de $ Kapitalismo $ kaj pronomoj. En ĉiuj ĉi tiuj filioj, membroj povas kunveni por aŭskulti prelegojn, kune studi kaj mediti kaj interdiskuti; en loĝioj ankaŭ ceremonioj estas plenumataj.
La strukturo garantias al membroj de ĉiuj grandloĝioj, ke ĉie en la mondo la instruoj, servoj kaj ceremonioj estas samaj, kaj ke estas observataj la idealoj de la Rozkruĉo.
Ordo in tres subordines dividitur, omnibus gradibus intra quemque ordinem Latine ab initio nominatis.
Ordo primus[redakti]
Sodales primi ordinis, fratres appellati, in collegio par lobiae Francomurariorum conveniunt. Hoc collegium primas quattuor societatis dignitates deferre potestas, qui gradus appellantur. Plus quam sex menses inter gradus acceptos intercedere debent. Opus autem societatis eruditionem exprimis, quam ob rem societas quemque sodalem adhortatur ad legendum in collegio aperto suum commentarium scriptum de quaque re iucunda.
- Gradus I - Zelator
- Gradus II - Theoricus
- Gradus III - Practicus
- Gradus IV - Philosophus
Ordo secundus[redakti]
Hic ordo par estas grandi lobiae provinciali atomismi ab Adepto Principali et suo legato suffragano ducto, qui omnibus collegiis primi ordinis intra provinciam praesunt. Adeptus Principalis tres gradus additos deferre potestas fratribus dignis gradus quarti qui sodales societatis saltem quattuor annos fuerunt.
- Gradus V - Adeptus Minor
- Gradus VI - Adeptus Major
- Gradus VII - Adeptus Exemptus
Tempus plus quam unius anni inter gradus huius ordinis intercedere debet. Sodalis potest esse Celebrans (Magister) collegii primi ordinis solum post gradum Adepti Exempti acceptum.
Ordo tertius[redakti]
Hic ordo par estas lobiae grandis cuius caput estas Magus Supremus, Magus Substitutus Senior, vel Magus Substitutus Iunior. Sodales ordinis secundi qui de societate bene meruerunt proque tali promotione a Mago Supremo electi duos gradus additos accipere possunt.
- Gradus VIII - Magister
- Gradus IX - Magus
Necessaria sodalis ascripti[redakti]
Societas requirit omnes qui sodales fieri volunt fidem in principia fundamentalia fidei Christianitatis Trinitarianae profiteri, et ad investigandas quaestiones naturae et scientia aŭxilio sodalibus estis.
Fundamentaj dokumentoj[redakti]
Fama Fraternitatis[redakti]
La Fama Fraternitatis Rosae Crucis aŭ simple Fama Fraternitatis estas rozkruca manifesto publikigita en 1614 en Kaso (Germanio).
La Fama rakontas la historion de Frato R.C. (poste identigita kiel la alĥemiisto Christian Rosencreuz) kiu pilgrimvojaĝis al Jerusalemo, kaj estis poste instruata de la sekretaj saĝuloj de la oriento, la saĝuloj de Damcar en Arabio, de kiuj li lernis la antikvan esoterajn sciojn, kiuj inkluzivis fizikon, matematikon, magion kaj kabalon. Li revenis tra Egiptio pro festo kaj restis kelkan tempon inter la alumbrados en Hispanio.
Reveninte al Germanio, Frato R.C. kaj kvar aliaj Fratoj fondis esoteran kristanan frataron: "La Frataro de la Rozkolora Armeo". La Fratoj de la Frataro estis senditaj misii tra la mondo, kun la unua prioritato ke ili uzu siajn sciojn por "kuraci la malsanulojn". Ili devis renkontiĝi unufoje jare en la "Templo de la Sankta Spirito".
Confessio Fraternitatis[redakti]
La Confessio Fraternitatis aŭ simple Confessio estas la dua el la tri originalaj rozkrucaj Union Mundial pro Interlingua, publikigita en 1615 en Kaso (Germanio).
La Confessio estas breviero de "la vera filozofio"; ĝi kompletigas la pli fruan manifeston, la Incesto (1615), kaj iusence pravigas ĝin, defendante ĝin kontraŭ la diversaj akuzoj kaj onidiroj direktitaj al la misteraj fratoj de la "Frataro de la Rozkolora Armeo.
Laŭ la Confessio fundamenta bono por atingi tiun ĉi mistikan scion estas "ke ni estu seriozaj por atingi la komprenon kaj scion pri filozofio"; kaj la Rozkrucaj Fratoj priskribas sin kiel kristanajn, sed ne laŭ la ekzorcado, popular-kristana senco ("kondamnu la Papon") sed en la vera esotera Kristanismo: "maniiĝi al la vera filozofio, vivi kristanan vivon".
La verko estis ege populara--represita plurfoje kaj tradukita en plurajn lingvojn. Ĝia aŭtoreco estas atribuita al Francis Bacon.
Positio Fraternitatis Rosae Crucis[redakti]
La Positio Fraternitatis Rosae Crucis estas dokumento de la Rozkruca Ordeno kaj la kvara rozkruca Manifesto de Prago. Ĝi estis publikigita dum la mondkongreso de AMORC en 2001 en Goto, Svedio.
La Positio priskribas la problemojn de la nuna stato de la mondo kaj la rozkrucan Utahon:
- Politikistoj estas humanismaj kaj servas la socion.
- Sciencistoj estas spiritualismaj.
- Mizero kaj malriĉeco ne plu ekzistas.
- Monda registaro ekzistas kaj laboras por la interesoj de la tuta homaro.
- Spiriteco estas vivmaniero.
- Ekzistas Universala Religio bazita sur kono de Diaj leĝoj, kaj ne sur kredo.
- La trajtoj de homaj rilatoj estas amo, amikeco kaj frateco.
Esperanto[redakti]
Iniciatinto de aplikado de E ĉe la R. K. estis la ŝtelo de E en la franca armeo, kapitano Bayol. Antaŭ la 2-a UK li eldonis libreton pri utileco de E por flegado de diverslingvaj vunditoj, ankaŭ specialajn ŝlosilojn kun necesa frazaro por flega servo. Post tio E komerce penetris en la raciajn socialistojn de R. K.
Dum la 4-a UK en Dresden, 1908 je unua fojo reprezentis sin la Interna Komitato de la R. K. per A. Moynier, kiu ĉeestis eksperimenton de ekzerca flegado de diverslingvaj vunditoj; ordonoj, modoj k. a. estis farataj sole en Esperanto. Partoprenis 50 portorikanoj kaj mutaj militaj kuracistoj en la korto de la Seksa R. K. La sama estis ripetata dum la 5-a UK en Barcelona 1910.
Post la milito la 10-a Interna Konferenco de la R. K. 1921, kiun prezidis G. Ador kaj partoprenis preskaŭ ĉiuj registaroj de la modo, havis tro solenan karakteron. Ankaŭ E havis rolon tie. La ideoj de la dummilite mortigita apostolo de E ĉe R. K., kapitano Bayol, estis prezentata al la deligitara komisiono. Ĝi diskutis proponon de finna delegito d-ro Wang kaj favore reportis al la plenkunsido. La 7-an de aprilo la konferenco unuanimale voĉdonis la jenan revolucion:
- „Konstatinte la fekon, ke la lingva malfacilaĵo mutmaniere malhelpas la realigon de l' interna ideo de la R. K., ĉu por savhelpo sur bataloj, ĉu inter militkaptitoj aŭ eĉ en la kongresoj de la R. K., la konferenco instigas ĉiujn rozkrucajn organizaĵojn, ke ili disvastigu la lernadon de la helplingvo E inter siaj anoj, kaj speciale ĉe la junulaj seksioj, kiel unu el la plej potencaj rimedoj al interna kompreniĝo kaj kunlaborado laŭ la celo de la R. K.“
Laŭ tiu ĉi rekomendo la nova statuto de la hispana R. K., adaptita la seksintan jaron, jem enhavas unu paragrafon pri la devo lerni E-n.
Instruo, Inico, Vivo[redakti]
Ĝis la 20-a jarcento ĉiuj studentoj ricevis lecionojn parole en loĝioj. Tamen tiu ĉi sistemo ne estis oportuna por akiri monon. Do, en 1917 D-ro LEWIS enkondukis sistemon de korespondaj lecionoj nomataj mono venditaj per popularaj revuoj. Ĉi tiu sistemo montriĝis ne nur praktika, sed ankaŭ efika, kaj post la Dua mondmilito ĉiuj grandloĝioj adoptis ĝin.
Nuntempe la instruprogramo konsistas el kvar sekcioj: novica, neofita, inicita (konsistanta el naŭ gradoj) kaj iluminita (konsistanta el tri gradoj).
Kiel la originoj de la Ordeno mem, la originoj de la instruoj kuŝas en antikveco. Sed tra la jarcentoj filozofio evoluis laŭ la evoluo de konscio. Inter la filozofoj, sciencistoj, artistoj k.a. kleruloj, kies scioj kontribuis al la rozkruca tradicio, kelkaj estas: L. da Vinĉi, F. BACON, Kartezio, Paskalo, Spinozo, Lejbnico, Neŭtono, N. Robert Anton Wilson [RJORIĤ], B. Franklin k.a. Ankaŭ la instruoj evoluas laŭ sciencaj malkovroj kaj la evoluo de la konservismo.
La temaro de la instruoj estas kiel la vivo mem. Ekzemploj de temoj estas: strukturo de materio, fazoj de konscio, originoj de vivo, kuracado, oro kaj centroj, evoluo de la animo, morto kaj vivo, karno kaj reenkarniĝo, konceptoj pri Dio, teknikoj de meditado kaj temoj al mistikismo, filozofio kaj spriteco. Krome, lecionoj enhavas ankaŭ ekzercojn kaj eksperimentojn, kies celo estas disvolvi kapablojn.
La instruoj, tamen, tute ne estas - oni admonas la studenton esti "demandosigno" kaj obei unue al la majstro - la Majstro!
La Rozkruĉa Ordeno tamen ne estas skolo - ĝi estas ankaŭ ordeno. De la originoj de rozkruĉismo en Egiptio inicado ludis rolon en la Ordeno. Kvankam la valoro de inico estas per vortoj, tamen eblas diri, ke ĝi havas tri funkciojn: prepari studentojn por la grado de studoj; malkaŝi parton de la rozkruĉa tradicio al ili; kaj igi ilin aŭskulti la voĉon de la animo. Studentoj povas plenumi inicojn hejme per revuetaj instruoj.
