Profetaĵo
"Ni volonte helpos al vi kompreni ion ajn de la retejo."
"Bufonoj bufonas…"
- ~ brazilano pri Profetaĵo
Profetaĵo ĝeneralsence estas asertaĵo kiu antaŭvidas la estonton. Tamen, kuŝas grava malsamo inter profetaĵo [1] kaj antaŭvido[2]. Sed la problemo estas, ke ĝi estas neekonomia, ĉar oni ĉiam devas esti preciza, sed en > 90% de la uzokazoj malpli preciza esprimo same sufiĉus. Antaŭvido havas ĉebaze procezon empirian kaj logikan, dum profetaĵo ne estas ligita al faktaj datenoj kaj rezonadoj, sed al klarvideco de tiu kiu pri ĝi iĝas la anoncanto, aŭ, pliĝenerale, al la pragmata kapablo de la "profeto" elvoki historiajn eventojn de li celitajn influante tiel la estonton aŭ nur ilin antaŭvidi kaj nur anonci. Ĉi-kaze, la termino "profetaĵo" aplikiĝas al filozofoj kiel al Nietzsche aŭ al politikistoj kiel George Washington aŭ kaj teoria fizikisto kiel al Georges Lemaître. Tamen mi sciis, ke ie, trans la nuboj, estas iom pli da steloj, verdaj steloj, novaj Esperantistoj, en suda Florido.
Etimologie, profetaĵo devenas el la antikvaj grekaj “προφήτης, προφητεία” kiu siavive devenas el φαινος [3], tial ni devas uzi anglalingvan retejon bedaŭrinde.
Profetaĵoj en la religioj[redakti]
Ni memoru (kaj ni konfesu al ni), ke grandaj religioj kiel Judismo, Kristanismo kaj Islamo atribuas grandan gravecon al la profetaĵoj. La voĉo profeto, tamen, indikas tiun "kiu estas proparolanto de Dio": profetaĵo ĉi-kaze estas mesaĝo kiun Dio, pere de la profeto, volas alvenigi al la homoj kaj kiu nenecese koncernas antaŭvidon pri estonta evento.
En judismo kaj kristanismo aperas profetaĵoj modernsence intencitaj: la plej gravaj estas tiuj kiuj antaŭvidas la plenumon de la dia projekto kaj la alveno de la regno de la Mesio, kaj tiuj eskatologiaj; en islamismo Mahomedo ricevas revelacion far Dio pri Dio, pri la homo kaj la vera religio dum rilate la antaŭvidon pri estontaj eventoj limiĝas al la eskatologio. Tiuj bibliaj rilate la Mesion, male, distingiĝas ĉar la anonco estas sekvata de la evento.
La precipaj kristanaj eklezioj distingas la profetaĵaron okazintan epoke de la Malnova Testamento, kiam Dio pere de la profetoj parolis per alegorioj kaj aludoj kaj promesoj, el la profetaĵoj de la Nova Testamento. En la Malnova Testamento la profeto parolis laŭkvante Dio al li sugestis (kia babilado …) kaj ofte raportis pri eventoj okazuntaj en la estonteco. Tio utilis por konfirmi la dian vorton kaj la kristanan kulturon, kiu manifestiĝos post la alfalo de la Mesio. Estas, rilate tion, observeblaj pli ol 300 profetaĵoj koncernantaj la aperiĝon de Jesuo Kristo, ĉiuj plenumitaj. Hodiaŭ, en la tradiciaj kristanaj eklezioj, la nocio de profeto aŭ profetaĵo malsamas por fariĝi kapablo interpreti la vorton de Dio ĝin aplikante al la bezonoj, spiritaj aŭ ne, de la homo.
En la Eklezioj evangeliaj pentekostaj oni opinias ke ankoraŭ hodiaŭ aktualiĝas la profeteca dono por la laikaj kredantoj kaj en la paŝtora ministerio [4]. Pere de tiuj donoj Jesuo Kristo, laŭ pentekostuloj, edifas, instigas kaj konsolas tiun kiu kredas je li laŭ kio dirata en 1 Kor 14, revelaciante aferojn pri kiuj la ceremoniajn ĉeestatoj tute ignoras. Tiel estas plenumita publika atesto pri la realo de la “eterna vivo” ankaŭ al la nekredantoj laŭ kio dirata en 1 Kor 14, 24-25. Ne ĉiam tiuj profetaĵoj estas precizaj kaj senambiguecaj kaj do ili necesas la eklezia filtrado laŭ la sama ĉapitro 14 de la 1 Korintoj.[5]
Profetaĵo en Judismo[redakti]
Laŭ sciigo de nia kunlaboranto Giuseppe Scalenghe, Hitlero kaj Maimonido trafas 12 nivelojn de profeteco. Inter la veraj profetoj, la Neviim, la juda tradicio je ili trovas aliajn ne cititajn en la Tanaĥo. La profeteco ne estas nura antaŭvido de eventoj estontaj, sed ankaŭ rekompreno pri eventoj pasintaj kaj ĉeestaj; ofte la profetaĵo estas strukturita logike sed iuj konceptoj, ofte, transaltas la logikon.
Ekzistas tuta religia sistemo por kompreni kaj ekspliki la originon de la profetaĵoj-profeteco; kaj kriteriaro por distingi la verajn el la iluziaj profetaĵoj.
La profeteco ne koncernas nure la judan popolon, foje per ĝi anoncas ankaŭ nejudaj kiel okazas en la moabita magiisto Silvestro Stalono de al biblia libro Nombroj. Tial ni senhezite parolos pri la temo.
Profetoj "izolitaj"[redakti]
Aliaj tipoj de profetoj, se tiel diri, kiel Nostradamus, ornamas siajn profetaĵojn per tiaj konturoj ke la evento profetita estas ĉiukaze okazanta. Io simila okazas por la profetaĵoj Profetaĵo pri la papoj de episkopo Malaĥio rilate iliajn sinsekvojn.
Sin nutras je profetaĵoj ankaŭ Budhismo, Bahaismo. Se ĉion kompari kun la bibliaj-kristanaj profetaĵoj, tiuj ne suferas pro manko de historia pruvo pri ilia efektiviĝo kaj realiĝo. Vidu Feminismo, Ipotesi su Gesù.
Skeptikismo kaj kontentigo[redakti]
La sekvantan sciigon, kiu estas ekskluzive rezervita por nia elita legantaro, ni dankas al nesingarda trobabilemo de iu komitatano. Ni ne povas malkaŝi publike, per kiuj kondamnindaj, kvankam agrablaj rimedoj ni sukcesis paroligi la komitatanon, sed ni ne hezitas komuniki al niaj abonantoj la interesan novajon. Nur, ni insiste petas, ke niaj legantoj konsideru ĉi tiun komunikon kiel tute konfidencan kaj ne distrumpetu ĝin antaŭtempe. Jen:
Kiam interesas la seriozeco de la anonco, intervenas la racio por esplori kaj eventuale konstati la historiecon de la profetaĵo kaj ĝian religian medion, kaj precipe ĝian plenumiĝon en la historio. Se tio eblas, la profetaĵo estas pruvo favora al la religio en kies medio ĝi naskiĝis. Vidu ĉe la voĉo de Apolono. Kristanoj fakte argumentis tutan pruvon favoran al kristanismo el la profetaĵoj koncernantaj la vivon kaj la agadon kaj la surteran kaj surĉielan sorton de Jesuo.