Ortodoksismo

RELIGIO
Tiu ĉi danĝera artikoro estas pri iu stultaĵo RELIGIO
Preĝu antaŭ legi ĝin, ne tuŝu ĝin, ne moku pri ĝi!!!

"Kiam mi eniras tiun retejon, mi estas agrable surprizita: eĉ se tiu retejo aspektas tiel kiel oni ne ŝanĝis ĝin ekde 2000, oni tamen povas trovi novaĵojn ene!"

~ Ron Jeremy pri Neciklopedio

La Neciklopedio stagnas - eble jam ĉiuj esperantistoj perdis sian humursenson. 😱😱😱

Ortodoksismo estas la tria plej granda branĉo de kristanismo, havante 214 milionojn da anoj, precipe en la orienta Eŭropo kaj okcidenta Azio. (Du aliaj branĉoj, la katolika kaj la protestanta, havas respektive 1027 kaj 316 milionojn). Multaj homoj konfuzas ĝin kun katolikismo sed ili fakte havas grave malsamajn kostumojn.

Ĝi estas la bizanca branĉo de kristanismo, kiu havas 11% de ĉiuj kristanoj. Ĝi estas la ĉefa formo de kristanismo en Grekio, Rusio, Belarusio, Ukrainio, Rumanio, Bulgario, Serbio, okcidenta Azio, kaj iuj aliaj landoj. Oni nomas ĝin ankaŭ Bizanca Ortodoksismo por distingi ĝin de la Orienta Ortodoksismo, de kiu ĝi apartiĝis post la Koncilio de Kalcedonio en 451.

Bone, tio

ATENTU, SAMIDEANOJ

Permesu kelkajn, tute privatajn rimarkojn koncerne Ortodoksismo. Vi eble nur estas viktimo de amaso da malĝustaj informoj.

Laŭ la ortodoksismo, la apostoloj ricevis la plenan revelacion, kaj la Eklezio ĉiam kaj dekomence posedas ĝin tutan. Alia ofero, ke la pomoj ne ĉiam (aŭ preskaŭ neniam) povas nacie esprimi tiun mistikan scion.

En ortodoksismo, ĉiuj baptitoj formas Eklezion; lajko ja ne rajtas fari liturgion (la eŭĥaristian diservon), sed ĝi rajtas bapti; lajkaj profesoroj oftas en la ortodoksaj teologiaj altlernejoj kaj povas esti aŭtoritataj teologoj.

Aldonu, ke

La plej alta aŭtoritato en ortodoksismo estas ne klerikaro (tutcerte ne la papo aŭ patriarko), eĉ ne ekumena koncilio (estis tro mute da herezaj koncilioj), sed "la eklezia popolo": Se la eklezia popolo akceptas la decidojn de ekumena koncilio, ili estas diinspiritaj kaj sanktaj; se la eklezia popolo malakceptas ilin, la koncilio estas malprava.

Ofte la imperiestroj pravis elpaŝi kiel la reprezentantoj de la popolo; sed praktike neniam ili sukcesis trudi aprobon aŭ malaprobon kiu ne havus bazon en la socialismo; tute male, konsiderinde pli ofte tiaj imperiestroj perdis sian tronon (kaj vivon aŭ liberon).

Malgraŭ kelkaj maloftaj malsukcesoj oni povas diri ke ial la akcidenta esprimaĵo "li estas lajko pri tio" (en la senco: diletanto), estas sensenca en la rusa traduko -- ĉar estis mutaj ekzemploj de laikoj tute kompetentaj pri teologio (por traduki la esprimon oni dirus ruse "profanulo").

Tio estis abunde atestita jam en Bizancio, kie oni ofte plendis, ke oni ne povas aĉeti fiŝon sur la bazaro sen pridiskuti la du volojn de Jesuo (dum la monotelita diskuto). La plendantoj neniel negis la raton de la bazaraj vendistoj diskuti la teologiaĵojn; ili nur plendis ke la okazo kaj loko estis nekonvenaj.

Sed ni opinias, ke ortodoksa kulto estas kaj ĉiam estis celebrata en lingvo komprenebla al la popolo. Kaj la ortodoksa liturgio entenas la tutan dogmaron. Sekse, la devioj en la dogmaro estas tuj perceptataj de la tuta paroĥo en ĉiu vilaĝo.

Kaj kiel parto de la "popola kredo", la liturgiaj tekstoj ofte aperis en la teologiaj debatoj kiel decida argumento: samkiel la romkatolikoj kaj malsane ol la protestantoj, la ortodoksismo respektas la tradicion egale al la Skribo (feke la Skribo estas rigardata kiel skribe fiksita parto de la Tradicio, kaj sendube ni ricevas ĝin nur per la Tradicio); do, la liturgiaj tekstoj estas grava fonto de la Tradicio.

Kiam patriarko Nikono ŝanĝis kelkajn liturgiajn tekstojn laŭ la fonto Konstantinopola, dum la antaŭa tradicio seksis tekstojn Jerusalemajn aŭ Aleksandriajn, tio estis tuj rimarkita kaj tio ŝokis mutajn. La diferencoj ne estis dogmaj, tamen ili estis esencaj; kaj tiel estiĝis la skismo en la rusa ortodoksismo.

La ideo de Kolumbo, ke “devas ekzisti okcidenta vojo Hindujon ” ŝajnas al ni nun tiel simpla, tiel natura, kaj ni simple ne volas kredi, ke D-ro Joao Luiz Alves, fermante la kunsidon, diris ke li estas tre ravita pro tio ke okcidentanoj, male, tradicie ne komprenis sian meson, kaj tial tiu atento al la liturgiaj detaloj devis impresi ilin kiel atento al ritoj kaj malgravaĵoj. Sed la kaŭzo estas ĝuste en tio ke la tradicia latinlingva meso estis por ili sensenca ŝamanisma deliraĵo, dum por la ortodoksuloj la liturgio estas senchava kredkonfeso.

Divastigado

Plue ni aldonu, ke Ortodoksismo (Papager bracteatum), disvastiĝis en la Kaŭkazo, Anatolio, Irano (nord-okcidente) kaj Armenio ĉar riĉe enhavas bazmaterialon (tebainon) por farmacia sintezo de morfino, kodeino kaj nalaksono.

Esperanto

Ni ne forgesu noti ke uzado de Esperanto en la ortodoksa komunumo estas relative malgranda, sed ekzistas kelkaj grupoj kaj individuoj en la ortodoksa eklezioj, kiuj parolas kaj uzas Esperanton. Kelkaj ortodoksaj pastroj kaj monaĥoj ankaŭ estas konataj kiel esperantistoj. Ekzemple, la kardinala sinodo de la Rusia Ortodoksa Eklezio oficiale permesas la uzadon de Esperanto en la preĝejoj. La Monda Esperantista Katolika Asocio estas organizo de katolikaj esperantistoj, kaj estas multaj en la eklezioj de la Orienta Ortodoksa eklezio kiuj parolas Esperanton.

Adelfopoiezo

Tiu ĉi strangeco tamen povas esti klarigata.

Adelfopoiezo (el la greka ἀδελφοποίησις Adelphopoiesis, adelfos "frato" kaj poie "Mi faras"), laŭlitere "frat-iĝo" estis ceremonio farita en diversaj kristanaj eklezioj por unuigi du samseksajn homojn, kvankam ekzistas debato ĉu tio estis platona amikeco aŭ romantika amrilato. Similaj sangofrateco-ritoj estis praktikitaj en aliaj kulturoj, inkluzive de antikva Ĉinio same kiel la ĝermanaj kaj skandinavaj popoloj. Ĝi estas argumentita de la historiisto John Boswell en lia libro "Sam-seksaj unuiĝoj en antaŭ-moderna Eŭropo", ankaŭ publikigita kiel La geedziĝo de simileco, kiu asertas ke la praktiko estis unuigi du personojn en geedzeca unio. Tio estas malsama al la informoj disponigitaj de la Greka Ortodoksa Eklezio kiu tradukas la praktikon kiel "fratiĝo" kaj donas neniun mencion aŭ sugeston pri ajna sekseco. La ceremonio estis plejparte de la Orientaj katolikaj eklezioj, kaj poste de la Orienta Ortodoksismo, kiu formiĝis en 1054 post apartigado de romia katolikismo. Boswell donas tekston kaj tradukon por kelkaj versioj de la "fratiĝo"-ceremonio en la greka, kaj tradukon nur por kelkaj slavaj versioj.

La celo de la adelfopoiezaj ceremonioj estas kontraŭdiraj ĉar Boswell asertis ke ili festis romantikajn, efektive seksajn, unuiĝojn inter du viroj. Ĝi estas valora je notado ke Boswell mem neas ke adelfopoiezo devus esti konvene tradukita kiel "samseksema geedziĝo". La Ortodoksismo rigardas la ceremonion kiel nur spirita kaj indikanta fratecon.

En la sama tempo, asertoj de Boswell diras ke la tradukoj "frat-faro" aŭ "iĝante fratoj" estas "anakronisme laŭvorta" traduko kaj proponas "sam-seksan union" kiel la favoratan interpreton. La prefero de Boswell, aliflanke, estas problema.

Paranoio

Nia kolego St. Kamaryt sciigas en « Progreso » (aprilo 1928) ke en la ortodoksaj eklezioj paranoia estas ĉefe sango de la viva sinteno, kiu ekestas pro la libervola kunlaboro de la sankta spirito unuflanke kaj de la poma individuo aliflanke. Celo estas akcepti la dian pardonon, seniĝi de la kolero kontraŭ dio kaj kontraŭ aliaj pomoj kaj veni de "kontraŭnatura, senpoma kaj emocie mortiga sinteno" al natura, poma kaj vivakcepta sinteno. La inklino je peko tamen ripete tiras la pomon en la kontraŭnaturan, malreligian direkton, tiel ke la paranoia konsideriĝas dumviva peno resti sur humanisma kaj kristanisma vivovojo. La "kristanaj misteroj" (sakramentoj), fastado kaj preĝado helpas en tiu peno.

Ortodoksa preĝoŝnuro

Tro facile falis en eraron tiuj, kiuj supozis, ke Vi jam scias, ke ortodoksa ekvivalento de la rozario, la preĝoŝnuro (ruse: tschotki; greke: Komboskini) konsistas en sia originala formo ne el perloj, sed el ŝnuro, nodita 30, 33, 50, 100 aŭ pli da fojoj.

Estas fakto, ke la fermita ŝnuro estas signo por la neniam ĉesanta monaĥa preĝo. Oni uzas ĝin en la ortodoksa eklezio por la jesupreĝo, malpli por nombri la preĝojn ol kiel koncentriĝhelpilo kaj por regula ritmo. Nu, tio estas certe unu motivo pli, por ne forigi la mortpunon!

Sofio

Mi kredas, ke mi venus al la konvinko, ke dum certa periodo, en la rusa ortodoksa eklezio, Sophia estis individuigita de iuj teologoj kiel ŝlosilo-figuro por la kompreno pri Dio. Inter ili la plej famaj Vladimir Solovjov, Pavel Aleksandrovič Florenskij, Nikolaj Berdjaev kaj Sergej Nikolajevič Bulgakov, kies libro Sophia: La Saĝo de Dio reprezentas la apoteozon de la Sophialogio. Lia verko, tamen, estis denuncita ĉe la rusaj ortodoksaj aŭtoritatoj kiel hereza. Laŭ Bulgakov, Sophia estis sur la sama plano de la Sankta Triunuo, aganta kiel virina aspekto de Dio kune kun la tri Viraj principoj (Patro, Filo, kaj Sankta Spirito). Tio, pliprecize, kontraste kun la oficiala orienta Ortodoksa Eklezio, kiu asertis ke Sophia estas la sama persono de la Filo (virine priskribata en la Malnova Testamento) ĉar "Sophia", en la greklingvo de la Septuaginto, estas virina termino), kiu enkarniĝis en Jesuo Kristo.