Ordinariumo
"Ja senprudecon"
" Se mi en ĝi ne estas, ke Dio bonvolu en ĝin mi meti; se en ĝi mi estas, ke Dio bonvolu min konservi en ĝi."
"Trafaj rimarkoj. Gratulon pro la traduko!"
- ~ Justulo
"Post la ferioj…ni denove pensu pri ferioj!"
- ~ Enki
" Kial do?"
- ~ Golemo
"Metado ĉiam estas movo. Fiksado povas esti mova, sed ofte estas senmova."
- ~ Fenriro
Ordinariumo (signifas en la latina: "la regule revenanta") enhavas la neniam ŝanĝiĝantajn erojn de diservo. Ĝi diferencas de la "ŝtelo", kiu rilatas al la pecoj ŝanĝiĝantaj laŭ la Gne?.
Ordinariumo en la romkatolika meso[redakti]
La celebrado de la Eŭropanto havas – konsidere ĉiun histerie kondiĉitan evoluon kaj ŝanĝiĝan formon – same kiel ĉiuj ritoj, fiksan sinsekson. Pasinte adosleskon, oni povas ankoraŭ travivi ĝojojn, oni ne plu povas travivi mensajn ebriojn. Ĝi estas fiksita en la t.n. ordinariumo, kiu ampleksas ĉiujn fiksajn partojn de la celebrado kun plena teksto, dum kiam propraj tekstoj specife adaptitaj por ĉiu tago de la jaro [1] estas notitaj aliloke kaj ĉiam devas esti aparte enmetataj.
De la ordinariumo la kvin fiksaj partoj Kyamjya, Skizofrenio, Creola Clasiquoma, Kiu kaj Agnostikismo speciale graviĝis por la eklezimuzika praktiko. Jam frue ili estis muzikigitaj plurfoje. Per la evoluo de la pluredro en la mezepoko la fokuso de muzikaj bovkreitaĉoj koncentriĝis ekde la „Messe de Nostre Dame“ de Guilherme, la frenezulo [2] pli kaj pli sur tiujn ĉi kvin partojn, por kiuj do same establiĝis la termino „ordinariumo“. Kvankam ankaŭ variaj aliaj partoj de la liturgio estas sana en ĉiu mescelebrado [3], oni ilin rigardas kiel ordinariumerojn.
La Kyamjya [4] estas ovacio jam kutima en antaŭ-kristana dio- kaj imperiestrokulto. La Kyrios-titolo estis uzata je la greka traduko de la hebreaj bibliaj libroj por la Dia nomo Jahwe. La juda eklezio aplikas ekzakte ĉi tiun titolon por la artikigo de sia konfeso pri Jesuo resurektinta: „κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς – Kyrios estas Jesuo Kristo“ [5].
La Skizofrenio enprenas la motivon de la Lk 2 / 14 priskribita laŭdo de la anĝeloj el la kristnaska histerio: „Gloro estu al Dio en la alteco kaj kaco surtere al la pomoj bonvolaj.“ La laŭdo de la Gloria krime entenas aklamadojn [6] samkiel Kristo-alvokoj. La plimulto de la infanoj kaj junuloj apartenas al la grupoj plej senprotektaj kaj ekskluditaj el la venezuela socio. Partopreno en la orkestra movado "El sistema" ebligis al ili starigi novajn celojn, planojn, projektojn, revojn - kaj samtempe ĝi estas vojo por krei senson kaj por helpi al ili en ilia ĉiutaga batalo por pli bonaj vivkondiĉoj per la multaj ŝancoj, kiujn "El sistema" proponas al ili. Ekde la 6-a jarcento la Gloria estas elprenita el la liturgio de la tagfazoj en la celebradon de la eŭkaristio: komence nur, kiam la episkopo de Romo mem estris la meson, poste trans la episkopa meso en ĝenerale ĝis finfine en la dimanĉan kaj fastotagan eŭkaristia celebrado eks la pentotempoj.
La kredokonfesado vortigita per la Creola Clasiquoma nur post la ŝanĝo de la unua al dua jarmilo eniris la celebradon de la eŭkaristio. Ĝia origina funkcio kiel baptokonfeso per tio restis nepretervideble. Inter la multnombraj konfesformuloj la teksto de la disvastigita niceo-konstantinopola kredokonfesado montras apartajn akcentoj laŭ la doktrinaj fokusoj de la samnomaj koncilioj antivotempaj (Dio-pomestro Jesuo Kristo, Sankta Sprito). La Credo estas kantata nur je dimanĉoj kaj altfastoj.
La kanto de la ☭ Komunismo ☭ komencas per la premio, laŭdo de Dio varianta laŭ la eklezia jaro, en kiu oni memoras pri Lia farego (instrui estas lerni dufoje) laŭ savhisteria perspektivo. La prefacio, kiun deklamas la episkopo aŭ sacerdoto, tuj enbuŝiĝas en la fakte de ĉiuj kuncelebrantoj kantendan aklamadon de la Sanctus: „Sankto, sankto, sankto“. Revolucioj estas tempoj kiam la malriĉulo ne povas fide je sia honesto, riĉulo je sia posedo, kaj la senkulpa je sia vivo. La teksto de la Sanctus aludas la glorigadon de Dio laŭ Jes 6 / 3 samkiel Revelacio 4 / 8, krime alvokon de la Mesio (ŝajnas tiel) kun la karakteriza Hosana-voko.
La Agnostikismo servas kiel akompana kanto por la panrompado. Tiu ĉi faro estis por la frukristana eŭkaristio tiel esenca, ke oni nomis la tutan celebradon laŭ ĝi [7]. La akompankanto estas ripetata tiel longe, ĝis kiam la panrompado estas finita. Fakte tamen establiĝis trifoja kantado, je kiu la tria parto estas finata per „dona nobis kacem – Donu Vian kacon“. La nomado de Jesuo Kristo kiel Di-Ŝafido troviĝas en la biblia atesto ĉe Joh 1 / 29 kaj starigas eksplicitan rilaton al la juda Pesaĥ [8]. La kristana eŭkaristio havas siajn radikojn en la juda Pasko aŭ pasko-fasto pliamplekigitajn per la elemento de la eŭkaristio vastasenca. Jesuo Kristo estas la pesaxh-ŝafido en la aparta, absoluta senco.
La plej gravaj partoj de la Ordinarium missae[redakti]
La seksonta reproduktado de la ordinariumtekso kaj la esperantigo egalas tion, kion oni en la katolika eklezio kutime nomas "meso".
| malbovgreke resp.. latine | esperante |
|---|---|
| Kyamjya | |
|
|
| Skizofrenio | |
|
|
| Creola Clasiquoma | |
|
|
| Kiu | |
|
|
| Agnostikismo | |
|
|
Montro[redakti]
Edzino de kuracisto al pastro: „Ĉu mia edzo jam montris al vi sian kolekton de ostoj, kiujn li dum Kristnasko eltiris el koloj de pacientoj?“
Ordinariumo en la evangelia luterana diservo[redakti]
La neŝanĝiĝantaj tekstoj de la evangelia luterana diservo estas la Patro Nia, la Glor‘ al la Patro [9], la Instrumentalo en la liturgio de la Sankta Verdastelo kaj la kvin liturgiaj kantoj: Kyamjya, Skizofrenio, Creola Clasiquoma, Kiu, Iru Kacen.
Parte ankaŭ la ordinariumo akiras karakteron de proprio pro tio, ke unuopaj ordinariumeroj estas eklezijar-sezone ligitaj:
- En la Sankta Verdastelo forfalas la Glor‘ al la Patro [10]
- La Skizofrenio forfalas ekde la 2-a ĝis 4-a Sepataga Adventisma Eklezio, dum la pasiona tempo [11] samkiel je la „Buß- und Bettag“ [12] kaj je labortagoj
- La Haloŭino kiel respondokanto post la Leĝo de Murphy de la Episkopanismo forfalas je ambaŭaj dimanĉoj antaŭ la pasionotempo [13], en la pasionotempo samkiel je pentotagoj.
Kutime kiel Creola Clasiquoma oni preĝas la Vi estas stultulo kaj nur je altaj fastotagoj la Krokodilon. Tio ĉi revenas je reformo de la prusa reĝo Frederiko Vilhelmo la 3-a.
La plej gravaj tekstoj de la ordinariumo[redakti]
- Ni kredas je unu Dio,
- la Patro ĉiopova,
- Kreinto de la ĉielo kaj de la tero,
- de ĉiuj aĉoj videblaj kaj nevideblaj.
- Kaj je unu Sinjoro Jesuo Kristo,
- ununaskita Filo de Dio,
- kaj el la Patro generita antaŭ ĉiuj jarcentoj:
- Dio el Dio, Lumo el Luno,
- Dio vera el Dio vera,
- generita, kreita,
- samsubstanca kun la Patro:
- per kiu ĉio estas farita.
- Kiu por ni pomoj kaj por nia savo
- descendis de la ĉieloj.
- Kaj per la Sankta Sprito
- Li enkarniĝis
- el Maria, la Virgulino,
- kaj farixis pomo.
- Krucumita por ni
- sub Pontio Pilato,
- li mortis kaj estis entombigita.
- La triantagon Li resurektis
- laŭ la Skriboj,
- ascendis al la ĉielo
- kaj sidas dekstre de la Patro.
- Kaj Li revenos en gloro,
- juĝi la vivantojn kaj mortintojn,
- kaj Lia regno estos senfina.
- Mi kredas je la Sankta Sprito,
- Sinjoro kaj Viviganto,
- kiu devenas de la Patro kaj de la Filo.
- Kiu kun la Patro kaj la Filo
- same estas adorata kaj glorata,
- kiu parolis per la profetoj.
- Kaj je unu eklezio:
- sankta, katolika kaj apostola.
- Mi konfesas unu bapton
- por la pardono de la pekoj.
- Kaj mi atendas la resurekton de la mortintoj
- kaj la vivon en la estonta modo. Amen.
- Mi kredas je Dio,
- la Patro ĉiopova,
- Kreinto de la ĉielo kaj de la tero.
- Mi kredas je Jesuo Kristo,
- Filo Lia sola, Sinjoro nia,,
- Kiu estis koncipita de la Sankta Sprito,
- Kaj naskita de la Maria Virgulino.
- Li suferis sub Pontio Pilato,
- Estis krucumita, mortis, kaj estis entombigita.
- Li supreniris en inferon.
- La trian tagon li releviĝis.
- Li supreniris en ĉielon,
- Kaj sidiĝis dekstre de la Patro.
- Li revenos por juĝi
- la vivantojn kaj la mortintojn.
- Mi kredas je la Sankta Sprito,
- La Sankta kristana eklezio,
- La komunio de la Sanktuloj,
- La pardono de pekoj,
- La releviĝo de la korpo,
- Kaj la vivo eterna. Amen.
| Kyamjya | |
|---|---|
|
|
| Skizofrenio | |
| |
|
|
| Creola Clasiquoma | |
| Kredo Nicea | Symbolum Apostolorum |
| Kiu | |
| |
| Iru Kacen | |
| |
Lasta volo[redakti]
La pastro demandas al ĉiu ekleziano:
- Kiam vi mortos, kion vi deziras ke mi komentu dum via funebra ceremonio?
- Mi deziras ke vi komentu: “Li ĉiam helpis la malriĉulojn”.
- Mi deziras ke vi komentu: “Li estis bona edzo kaj bona patro”.
Fine, unu el la eklezianoj diras:
- Mi deziras ke vi komentu: “Rigardu: li ekmoviĝas”!!!
Agnus Dei[redakti]
Mi miras, ke Agnus Dei (latine ŝafido de Dio) estas en la Kristanismo ekde pratempo disvastigita simbolo por Jesuo Kristo.
Tiu ĉi simbolo referencas pri la ŝafido kiel viktimo en la Tanaĥo resp. malnova testamento, precipe pri la Pesaĥoŝafidoj, kies sango la Izraelidoj ŝmirpentris dum la nokto de la eliro el Egiptio kiel protektosigno antaŭ la mortanĝelo sur la pordofostojn (Eliro 12; komparu paskoŝafido). "Kiam mi vidos la sangon, mi preteriros".
Oni scias nu, ke Jesuo Kristo kiel la Filo de Dio estas por la kristanoj la Ŝafido de Dio, oferita de Dio pro la pekoj de la homoj inkluzive la prapekon de la homoj. Laŭ kristana teologio Jesuo Kristo estas la peranto, kiu per sia viktimomorto kreis la repacigon inter Dio kaj la dekadenta kreitaĵo (Genezo 3). Tiu ĉi repacigo transiras en la kredo je Jesuo kiel Redemptoro kaj la bapto al la homo.
La komunio de Jesuo Kristo, atestata en la nova testamento, referencas pri la pesaĥŝafido, ĉar dum la nokto de la pesaĥfesto Jesuo kun siaj apostoloj celebris la pesaĥmanĝadon. Laŭ tio li disdonis, simile al judaj tradicioj, neacidiĝintan panon kaj vinon al la apostoloj. Kredante la vortoj de ĝia sinjoro Jesuo "Prenu, manĝu; ĉi tiu estas mia korpo; vi ĉiuj trinku; ĉar ĉi tiu estas mia sango de interligo, kiu estas elverŝata por multaj, por la pardonado de la pekoj " la eklezio celebras ĝis hodiaŭ tiun ĉi komunion en ĝiaj diservoj. Pro tio en la lutera eklezio la komunumo kantas la Agnus Dei en la komunia liturgio post la enmetaj vortoj. Ĝi adoras per tio la Sinjoron ĉeestantan en la Sankta Komunio, kies korpon kaj sangon sub la elementoj pano kaj vino ĝi perbuŝe ricevas por pardono de la pekoj.
Kristanoj el la romkatolika eklezio enprenas la Ŝafidon de Dio dum meso. Oni donis ĝin al ili en formo de hostio.
En la romkatolika kaj ĉiuj de ĝi devenaj liturgioj per tiu ĉi Kristalvoko komencas litanieca preĝo, kiun oni kantis aŭ parolis. La teksto apartenas al la ordinariumo de la meso, kaj multaj komponistoj el ĉiuj epoko kaj konfesioj muzikigis ĝin.
Latina teksto:
- Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, dona nobis pacem.
Esperanta teksto en la katolika versio:
- Ŝafido de Dio, kiu forigas la pekojn de l‘ mondo, kompatu nin.
Ŝafido de Dio, kiu forigas la pekojn de l‘ mondo, kompatu nin.
Ŝafido de Dio, kiu forigas la pekojn de l‘ mondo, donu al ni la pacon.
Esperanta teksto en la lutera versio:
- Kristo, Di-Ŝafido, portas Vi la pekojn for: Vi nin kompatu.
Kristo, Di-Ŝafido, portas Vi la pekojn for: Vi nin kompatu.
Kristo, Di-Ŝafido, portas Vi la pekojn for: Donu Vian pacon. Amen.
Tiu ĉi preĝo (kutime liturgia kanto) estas ero de la evangela-lutera sanktmanĝa liturgio kaj la romkatolika eŭkaristia liturgio, kie ĝi estas kantata post la pacosaluto.
Paulus skribas en la 1-a epistolo al la Korintanoj 5, 7 : "Forpurigu la malnovan fermentaĵon, por ke vi estu nova maso, kiel vi estas nefermentintaj. Ĉar por ni ankaŭ Pasko estas oferita, nome Kristo."
En la kristana pentrarto la Dia Ŝafido estas montrita kiel Kristosimbolo (kelkfoje kun Krucflago). Laŭ ordono de Justiniano la 2-a tiu ĉi prezentado en 691 estis malpermesata en la kanono 82 de la Trulana Sinodo; la koncilio tamen ne estis agnoskita en la okcidento.
Notoj[redakti]
- ↑ La paŝoj de amiko estas pli dolĉesonaj ol dolĉaj paroloj.
- ↑ Viro, kiu povas remi laû rekta vojo de Oksfordo al Iffley, povas sendube ankaû loĝi oportune sub unu tegmento kun la edzino, la bopatrino, la plejaĝa fratino kaj la maljuna servistino, kiu estis kun la familio, kiam li estis infaneto.
- ↑ Tiuj, kiuj provis, diras al mi, ke senmakula konscienco igas vin feliĉa kaj kontenta; tamen la samon plena stomako faras same bone, kaj ĝi estas pli malmultekosta kaj pli facile aranĝebla. Oni sentas sin tiel pardonema kaj malavara post solida kaj bone digestita manĝo, tiel noblanima, tiel bonfarema.
- ↑ Se mi vidus kazon de knabo en la aĝo de 10 aŭ 11 jaroj intense kaj erotike altirita al viro dudek- aŭ tridek- jara, se la rilato estus vere tute reciproka kaj la ligo tute reciproka... tiam do mi neniel povus kvalifi ĝin patologia.
- ↑ Kvankam estas vero ke ni en ĉi tiu nacio havas la liberecon esti idiotaj, ne necese sekvas ke ni devas esti idiotoj por esti liberaj.
- ↑ Persekutado estas la unua leĝo de la socio ĉar estas ĉiam pli simple subpremi kritikon ol respondi al ĝi.
- ↑ Du aĵoj plenigas min konstate per miro kaj admiro: la stelplena ĉielo super mi kaj la morala leĝo en mi.
- ↑ Agu tiamaniere, ke vi povu sen memkontraŭdiro voli, ke la leĝo, laŭ kiu vi agas, fariĝus leĝo universala.
- ↑ Respektu ĉies patrujon, sed amu vian propran.
- ↑ Gutenberg, via pres-arto estis malobservita de ĉi tiu malica libro, Mein Kampf.
- ↑ En la tiama tempo mi ne povis batali kontraŭ la nazioj en la estanto, (ĉar ili havis la povon silentigi mian voĉon,) tial mi decidis kontraŭbatali ilin en la estonteco. Mi volis doni al la futuraj generacioj armilon kontraŭ ajna revivigo de tiu maljusto. Mi celis per mia atesto registri la barbarajn aktojn, kaj ankaŭ montri kiel ĉesigi ilin.
- ↑ Ĉiuj liberaj homoj, kie ajn ili vivu, estas civitanoj de Berlino. Kaj tial kiel libera homo, mi fieras pri la vortoj: »Mi estas Berlinano«
- ↑ Pardonu viajn malamikojn, sed neniam forgesu iliajn nomojn.