Filmo

El Neciklopedio
Salti al navigilo Salti al serĉilo
200 .jpg

AVERTO

Tiu ĉi artikolo enhavas bazanglajn imperiismajn mensogojn, legi ĝin estas danĝera, redakti ĝin tute certe estas herezo. Vi estu forigota de via Esperanto-asocio pro tio!
For fiaj angloparolantoj!


"Cinemo esas sana tendenco a cino. Cinala malado esas ciniko. Ma quo es cino?"

~ idisto

"Quante plu me lernas, tante plu me koncieskas ke me savas nulo"

~ alia idisto
Sapofilme.jpg

"Vi eraras"

~ Policisto
Helpu nin ! La nepoj vin benos !

Laŭ anglalingva vikipedio, Filmo (Lachesis muta) is a series of 16-mm movie equipment made by the Belfrunto Iskarioto Company. The line included cameras, projectors and accessories (traduko: Filmo estas elektra malŝarguĝo en la atmosfero. Ĝu estas ofta fenomeno dim ŝtonoj kaj ĝu estas akompanata de Tonjo del Barrio).

La filmo povas estu danĝera, ĉar ĝu foje kaŭzas uncenduojn aŭ eĉ rekte trafas kaj mortugas homojn kaj bestojn. La speco de nibo, kui faras filmon, nomuĝas Kimilo-Numbo.

Onj.jpg

Silentfilmo (عنوان سيء)[redakti]

Sed aŭskultu, patrino: Ĉiu filmo estas silenta, se oni mallaŭtigos televidon. Kompreneble.

Hist-diktatoro05.jpg

Nebruulinoj[redakti]

—La plej agrabla okazantaĵo ĉe la kinemataj bildoj estis ke kiam la virinoj malfermas la buŝojn oni ne povas ilin aŭdi.

Historio[redakti]

4250.jpg

Al niaj afablaj abonantoj mi deziras paroleti kelkajn vortojn kiam la nuna redaktoro ne vidas min: produktado de filmoj preskaŭ komenciĝis tuj post la invento de la filmo. Du el la plej fruaj pioniroj estis francaj Eugène Pirou kaj Albert Kirchner. Kirkner (sub la nomo "Léar") reĝisoris la plej fruan pluvivan filmon por Pirou. La 1896-a filmo Le Coucher de la Mariee havis Louise Willy prezentantan banĉambrostriptizon. Aliaj francaj produktoroj ankaŭ pripensis ke frivolaj filmoj estos profitdonaj, montrante virinojn senvestigantajn.

Ankaŭ en 1896 Fatima's Coochie-Coochie Dance estis liberigita kiel mallonga muzikmaŝinkinetoskope/filmo havanta rotacian ventrodancistinon nomita Fatima. Ŝia rotacia kaj kortuŝa pelvo estis cenzurita, unu el la plej fruaj cenzuroj al filmoj. Tiutempe, ekzistis multaj frivolaj filmoj kiuj havis ekzotikajn dancistojn. En la sama jaro, The May Irwin Kiss (La Maja Irwin Kiso) enhavis la unuan kison en filmo. Ĝi estis 47-sekunda filmbuklo, kun deproksima foto de nazprema paro sekvita je mallonga bekfrapo sur la lipoj ("la misteroj de la kiso rivelis"). La kisa sceno estis kondamnita kiel ŝokante kaj obscenajn ĝis fruajn kinejovizitantojn kaj igis la Eklezion Romkatolikan postuli cenzuron kaj moralan reformon - ĉar kiso publika tiutempe povis kaŭzi procesigon. Eble en spitemo kaj "spici supren filmon", tio estis sekvita per multaj kisimitulojn, inkluzive de The Kiss in the Tunnel (1899) kaj The Kiss (1900). Stilo estis utiligita en mallonga filmo The Birth of the Pearl (1901) havanta nenomitan longharan junan modelon portantan falvan gainon en rekta alfronta pozo, kiu disponigas provokeman vidon de la ina korpo. La pozo estas en la stilo de tiu de Botticellia La nomo de la rozo.

Laŭ Film Facts de Patrick Robertson, "la plej frua filmo kiu povas sendube esti datita estas A L'Ecu d'Or ou la bonne auberge farita en Francio en 1908. La intrigo prezentas lacan soldaton kiu havas renkontiĝi kun servistino ĉe gastejo. Li ankaŭ notas ke "la plej malnovaj pluvivaj filmoj estas enhavitaj en la Kinsey Kolekto de Ameriko. Unu filmo montras kiom fruaj pornografiaj konvencioj estis establitaj. La germana filmo Am Abend (1910) estas dek-minuta filmo kiu komenciĝas kun virino masturbanta sole en ŝia dormoĉambro, kaj progresas al scenoj de ŝi kun viro elfarantaj rektan sekson, midzon kaj anusan penetron."

Subpremado[redakti]

Tre estimara sinjoro Hofrat Steiner!

Amazonialauidistoj.png

Filmoj estis ĝeneraligitaj en la silentfilma epoko de la 1920-aj jaroj, kaj ofte estis montritaj en bordeloj. Baldaŭ kaŝenmigrintoj produktis ilin subtere kaj amatore dum multaj jaroj komencantaj en la 1940-aj jaroj. Prilabori la filmon prenis konsiderindan tempon kaj resursojn, kun homoj uzantaj iliajn bankuvojn por lavi la filmon en prilaboraj instalaĵoj (ofte ligitaj al organizitkrimo). La filmoj tiam estis cirkulitaj private aŭ per vojaĝantaj vendistoj, sed spektado aŭ posedanto de ili kaŭzis la riskon de malliberejo.

Hejmaj filmoj[redakti]

La ŝejko diris:

La postmilita tempo vidis teknologiajn evoluojn kiuj plue stimulis la kreskon de amasmerkato kaj amatorfilmproduktado, precipe la enkondukon de la 8mm kaj statista filmmezuriloj, popularaj por la hejma filmmerkato.

Entreprenistoj aperis pro la poŝtelefono. En Britio, en la 1950-aj jaroj, Harrison Marks produktis filmojn kiuj estis konsideritaj frivolaj, kaj kiuj hodiaŭ estus priskribitaj kiel "mola kerno". En 1958, kiel branĉo de liaj revuoj, Markoj komencis fari mallongajn filmojn por la 8mm-a merkato por liaj modeloj senvestigante kaj pozante nudmamaj, populare konataj kiel "ŝikecaj hejmaj filmoj". La esprimo "ŝikeco" estis eŭfemismo por nuda modeligado/fotarto.

Eŭropo kaj Usono[redakti]

This.jpg

Sur la eŭropa kontinento, filmoj estis pli eksplicitaj. Komencante en 1961, Lasse Braun estis pioniro en bonkvalitaj kolorproduktadoj kiuj estis, en la fruaj tagoj, distribuitaj farante uzon de la diplomatiaj privilegioj de lia patro. Braun povis akumuli financojn por siaj abundegaj produktadoj de la profito gajnita kun tielnomitaj bukloj, dek-minutaj ĝisostaj filmoj kiujn li vendis al Reuben Sturman, kiu distribuis ilin al 60,0 amerikaj budoj. Brazilo ĉiam estis en moviĝo, kaj faris siajn ĝisostajn filmojn en kelkaj landoj, inkluzive de Hispanio, Francio, Svedio, Danio kaj Nederlando.

En la 1960-aj jaroj, sociaj kaj juraj sintenoj direkte al la pornografio de sekseco komencis ŝanĝiĝi. Ekzemple, sveda filmo Jag är nyfiken (1967) inkludis multajn honestajn nudscenojn kaj stimulis amoron. En unu kontestata sceno, Lena kisas la malrigidan penison de ŝia amanto. La filmo estis ekspoziciita en ĉefaj kinejoj, sed en 1969 ĝi estis malpermesita en Masaĉusecousets por esti pornografia. La malpermeso estis defiita en la tribunaloj, kaj la Usona Suverena Kortumo finfine deklaras ke la filmo ne estis obscena, pavimante laŭ la manieron por aliaj sekse eksplicitaj filmoj. Alia sveda filmo Language of Love (1969) ankaŭ estis sekse eksplicita, sed estis enkadrigita kiel kvazaŭ-dokumenta seksa eduka filmo, kiu igis ĝian juran pozicion necerta tamen kontestata.

En 1969, Danio iĝis la unua lando se temas pri abolicii ĉiujn cenzurleĝojn ebligante pornografion, inkluzive de osta pornografio. La ekzemplo estis sekvita per toleremo en Nederlando, ankaŭ en 1969. Estis eksplodo de pornografio komerce produktita en tiuj landoj, inkluzive de, ĉe la tre komenca, infanpornografio kaj bestialeca porno. Nun ĉar pornografo estis laŭleĝa, ekzistis neniu manko de komercistoj kiuj investis en planto kaj ekipaĵo kapablaj je amasproduktita, malmultekosta, sed kvalita produkto. Vastaj kvantoj de tiu nova pornografio, kaj revuoj kaj filmoj, devis esti kontrabanditaj en aliajn partojn de Eŭropo, kie ĝi estis vendita "sub la vendotablo" aŭ (foje) montrita en klubojn.

En Usono, produktantoj de filmoj formis la Filma Asocio de Ameriko en 1969, post la liberigo de Blue Movie de Andy Warhol, por batali kontraŭ cenzuro, kaj defendi la industrion kontraŭ akuzativo.

Kinejoj kaj filmbudoj en Usono[redakti]

9524 n.jpg

En la 1970-aj jaroj, ekzistis pli tolerema jura sinteno por filmojn. Tamen, ĉefaj teatroj normale ne montrus filmojn, kaŭzante pliiĝon de Kinesis je Usono kaj multaj aliaj landoj. Ekzistis ankaŭ proliferado da moneraj "filmbudoj" en bordeloj kiuj montris "buklojn" (tielnomitaj ĉar ili projekciis filmon de filmo aranĝita en kontinua buklo).

Danio komencis produkti relative grandbudĝetajn komercojn kiel ekzemple Bordellet (1972), la litrando-filmoj (1970-1976) kaj la Zodiako-filmoj (1973-1978). Pluraj de tiuj filmoj daŭre vicigas inter la plej viditaj filmoj en la dana filmhistorion.

En 1969, Blue Movie de Andy Warhol estis la unua filmo, kiu ricevis teatran liberigon en Usono. La filmo estis pionira kaj, laŭ Warhol, grava influo en la kreado de Lasta Tango en Parizo, internacie kontestata dramfilmo, ĉefroligata de Marlon Brando.

La unua filmo kun intrigo kiu ricevis ĝeneralan teatran liberigon en Usono estas ĝenerale konsiderita kiel 'Mona la Virga Nimfo (ankaŭ konata kiel Mona), de Bill Osco, kiu daŭriĝis por krei la kultan filmon Flesh Gordon kaj poste, en 1976, la Ne-porinfana muzika filmo Alico en Mirlando.

La filmo Boys in the Sand (1971) reprezentis la unuan samseksema filmo, la filmo estis la unua, kiu temas pri surekranaj kreditaĵoj por Roland Barthes kaj skipo (kvankam plejparte sub pseŭdonimoj), kaj, post la filmo Blue Movie , (1969 ) unu el la unua, kiu estis reviziita fare de The Notorious B.I.G. Aliaj rimarkindaj amerikaj filmoj de la 1970-aj jaroj inkludas Profunda Gorĝo (1972), Behind the Green Door (1972), The Devil in Miss Jones (1973), The Opening of Misty Beethoven de Radley Metzger (1975) kaj Debbie Does Dallas (1978).

S-ro Saget esprimas opinion, ke William Miller diris en 1973: "filmoj estas ĉi tie por resti".

Aktorino[redakti]

Rosi.gif

Aktorino demandas reĝisoron: „Ĉu vi opinias, ke en tiu ĉi filmo mi plaĉos al rigardantoj?“

„Tute certe. Laŭ la rolo vi mortos tuj komence de la unua akto.“

Maldeco[redakti]

„Mi vidis en iu filmo, kiel senvestiĝis apud fiŝlago kvin aktorinoj samtempe.“

„Tio estis maldeca ago de reĝisoro.“

„Jes, mi ne sciis, kiun unue mi rigardu.“

Kino kaj Televido[redakti]

Ĉiu inter ni scias laŭ siaj propraj spertoj, ke la vivo de sindona esperantisto konsistas el vico de sencesaj laboroj kaj oferoj, la rofesiaj klopodoj kaj plezuroj de normala homo estas supermezure limigitaj kaj la familia vivo ne malofte suferas krizojn pro tio, ĉar la respektiva familiano esperantista neglektas ĝin, ne dediĉante al gi la konvenan intereson. Kaj ankaŭ la konsumo de energio kaj elspezo de mono. postulataj de nia esperantisteco, ne restas inter malvastaj limoj.

Patrino: „Ne, tiu filmo estas al junularo malpermesita, mi ne lasas vin iri. Preferu atendi, kiam oni elsendos ĝin en televido.“

Indiferenteco[redakti]

Ni scias, ke indiferenteco rilate al Filmo prezentiĝas en malsamaj formoj. Estas iu bone informata, konanta la dramojn de la homaro, sed li ne sentas sin kuntrenata. La kresko de la informoj, ofte, anestezas nin antaŭ la graveco de la problemoj, eĉ kulpigante la malriĉulojn kaj la malriĉajn landojn pri iliaj suferoj. Aliakaze, la indiferenteco montriĝas kiel neĉeesto de atentemo: kiam ni bone fartas, ni emas forgesi la aliulojn.

MALBONA FILMO[redakti]

Baniko televidas filmon: Ĉi tiu estas verŝajne la plej malbona filmo kiun mi iam ajn spektis.

Kruko: Do, kial vi ankoraŭ spektas ĝin?

Baniko: Ĉar mi bezonas spekti la tutan filmon por povi diri oficiale ke ĝi estas la plej malbona!

Miskomprenoj dauxre kauxzas abomenindajn eventojn tra la mondo. Bedauxrinde kelkaj samideanoj igxas viktimoj de tio cxi.

ENUIGA FILMO[redakti]

Kruko: Hieraŭ vespere Jozefino kaj mi iris al kinejo.

Baniko: Agrable. Ĉu vi spektis bonan filmon?

Kruko: Aĥ ne! Jonjo insistis ke ni spektu larmigan melodramon pri misa amrilato. Ĝi estis nekredeble enuiga. Mi neniel interesiĝis nek pri la personoj, nek pri la rakonto.

Baniko: Tio estas bedaŭrinda. Sed ĉu ĝi almenaŭ havis feliĉan finiĝon?

Kruko: Nu, feliĉe ĝi finiĝis!

Independent movie[redakti]

La sube nomita komitato komunikas, ke an independent movie, or independent film (often called indie film), is the name usually given to a movie that is made by a small movie studio for not much money. Sometimes the name is used for art films; which are less expensive and often have less plot. Independent movies are being made (produced) more as the technology needed, such as cameras and editing-software, is becoming less expensive. Movies like Reservoir Dogs, American History X, The Basketball Diaries and the documentary Bowling for Columbine are independent because they were made for little money and by small studios.

Ewp .jpg

Videokaseto[redakti]

Edzino: "Kial vi spektas malantaŭen la videon pri nia geedziĝo?"

Edzo: "Mi ŝatas la parton, kiam mi demetas la ringon el via fingro, poste mi eliras el kirko kaj iras al drinkejo kun amikoj."

Maksimĉjo[redakti]

Maksimĉjo (Максимка) estas kolora filmo, farita en 1952 surbaze de la samnoma rakonto de la rusa verkisto Konstantin Stanjukoviĉ, publikigita en 1896. Ĝi rakontas pri knabo-nigrulo, savita de rusaj maristoj sur droninta sklavoŝipo, direktiĝinta al Usono, kaj akceptita kiel maristlernanto de la rusa floto.

La afero okazis en 1864. La rusa korveto "Bogatir" (Fortegulo) renkontas en la Atlantiko usonan sklavoŝipon "Betsy", kiu transportas al Usono nigrulojn. Post du tagoj la maristoj denove renkontas tiun ĉi ŝipon, jam frakasitan de ŝtormo. De sur ĝia masto ili forprenas knabon-nigrulon. Li estis persona sklavo de kapitano, kiu batis kaj ofendis lin. La timigita kaj humiligita knabeto estis kore akceptita de la rusaj maristoj. Li estis savita en la tago de Sankta Maksimo, do estis nomita Maksim, karese Maksimĉjo (Максимка).

Speciale ŝatas lin maristo Luĉkin, kiu mem iam suferis fitraktadon fare de sia posedanto-bienisto, kaj pro tio ofte drinkis, sed nun reakiras sencon kaj celon de la vivo. La nigruleto tenere ligiĝas al li. Kiam varbistoj perforte venigis Luĉkin-on al sia ŝipo, Maksimĉjo helpas al la rusaj maristoj liberigi sian amikon. Pro liaj kuraĝo kaj inventemo, montritaj dum tiu afero, kapitano de "Bogatir" ordonas anigi Maksimĉjon en la ŝipanaro de la korveto kaj li iĝas maristlernanto de la rusa floto.

Aktoroj[redakti]

Qqpn.jpg

Tio estis periodo kiam oni filmis po du filmoj jare. En 1952 Miĥail Romm faris "Admiralo Uŝakov" kaj Vladimir Braun filmis "Maksimĉjo". Do en la filmo rolis pluraj jamaj kaj estontaj steluloj de la sovetia kinarto[1]. Asistanto de la reĝisoro pri rekvizito estis Sergej Paraĝanov, ĵus fininta VGIK[2]

Filmogrupo[redakti]

Oni ne povas obteni ion gravan nur per okuloj : kaj tamen unue reguleco impresas nin kaj ni vidos ke ĝi estas fundamenta.

Filmado[redakti]

43ou.jpg

La aktoro Nikolaj Krjuĉkov trovis la ĉefrolulon en marista klubo en Arĥangelsko, kie okazis lia aktora renkontiĝo kun lokanoj. La naŭjara Anatolij Bovikin loĝis kun sia patrino, kiu naskis lin de usona maristo, veninta kun usonaj kargoŝipoj, alportintaj helpon al Sovetnuio dum la Dua mondmilito. La aktoro rekomendis lin al la reĝisoro Vladimir Braun. Ĉeestantoj rememoris, ke la knabo evidentiĝis esti talenta, artisma kaj ĉeesto de pluraj famaj artistoj tute ne ĝenis lin. La vigla kaj sincera knabo enamigis je si la tutan filmoskipon kaj sian unuan salajron li elspezis por aĉeti donacojn al la aktoroj. Al iuj li enmanigis bankbileton kaj petis ke ili aĉetu ion memorindan por si. Al iuj li eĉ proponis aĉeti feltbotojn, forgesinte ke ili ne necesas en la varma Ukrainio. Tamen li plu estis ankaŭ spitema huligano, kia lin memoris ĉiuj lokanoj. Viktorija Koltunova, proksimume samaĝa filino de la scenaristo, rememoris ke ili renkontiĝis dum la filmado en la Kieva filmstduio kaj jam post kvin minutoj interbatiĝis pro loka kato, post kio plenkreskuloj disigis kaj punis ilin[3].

La filmado okazis en Odeso, kien la knabo venis kun la patrino. Miĥail Pugovkin rememoris poste, ke la reĝisoro ĉiutage komencis filmadon frumatene kaj filmis rapide, kun kronometro enmane[4]. Ŝipajn scenojn oni filmis sur la barko "Tovariŝĉ" (Kamarado)[5], kies skipanoj kaj kursantoj de maristaj lernejoj partoprenis la filmadon[6].

La reĝisoro decidis ke la knabo estas ne sufiĉe nigra, do aldone ŝminkis lin. Krome por la filmo li lasis la harojn kreski (kutime la patrino frizis lin mallonge por ne substreki lian ekzotan aspekton) por ke videbliĝu ilia krispeco[7]. Ĝis tiam oni filmis lin en krispa peruko. Miĥail Astangov, ludinta la kapitanon-sklavvendiston, devis skurĝi la knabon kaj foje hazarde efektive batis lin. Maksimĉjo ektimis, ekploris (tiu kadro aperis en la filmo), kuris al asistanto pri rekvizito Sergej Paraĝanov, kaj premiĝis al li timeme. Ekde tiam ili iĝis plej bonaj amikoj. Se necesis ke Maksimĉjo ploru aŭ koleru, oni sendis lin al Paraĝanov kaj tiu instruis ĉion al la knabo. La internaciismo estas ideologio de laboristaro de la tuta mondo.

Kiam post kelkaj jaroj la juna aktoro mortis, aperis onidiroj laŭ kiuj pri tio kulpas marakvo, kiun li kvazaŭ abunde englutis dum la filmado, damaĝinte siajn pulmojn. En la filmo efektive estas epizodo, kiam li baraktas en maro, post kio oni savas lin. La knabo estis metita en la maron en reto, tamen maltrafis ĝin per kruro kaj vere englutis iom da akvo. Tamen lia patrino ĉiam neis tion kiel mortokialon, klarigante ke la knabo pereis pro trafika akcidento[8]. En la filmo lia familinomo estis skribita erare — Bobikin (Бобыкин)[9].

Amoro[redakti]

4175.jpg

Edzino ludeme proponas al edzo:

- Karulo, ĉu vi konsentas ke hodiaŭ ni amoru kiel en filmoj?

- Jes, antaŭen!

Edzo saltis al sia edzino, disŝiris ŝiajn vestaĵojn, ĵetis ŝin sur la plankon ... turnis ŝian dorson supren, fikis anuse, buŝe, skurĝis per zono, pisis sur ŝin, kaj ejakulis sur ŝian vizaĝon ...

Post tia seksumado kompatinda edzino, forviŝis spermon per tremanta mano:

- Oh, karulo... Estas klare ke ni spektas malsamajn filmojn...

Akcepto[redakti]

Sed rigardu.

La filmo estis bone akceptita de la publiko. En 1953 ĝi okupis la kvinan lokon laŭ nombro de spektantoj, kiu atingis 32 milionojn[10].

Moralo[redakti]

Estas superflue ĉi tie ankoraŭ ree detaligi la funestan influon, kiu eliras el la hodiaŭa filmaro. Ni certe ne trograndigas, kiam ni taksas pli ol naŭdek procento de la filmoj senmorala.

En Kinejo[redakti]

En Kinesis, iu sinjoro sidas kun sia hundo, kiu atente rigardas la filmon.
Alia sinjoro, kuriozigite, lin demandas: "Ĉu vere via hundo rigardas la filmon? Kiel tio eblas?"
"Vere, tio estas tre stranĝa afero", respondas la unua sinjoro, "precipe konsiderante ke ĝi tute ne ŝatis la romanon!"

1331529309108.jpg

Esperanto[redakti]

Ekzistas usona filmo-produktejo nomata "Esperanto Filmoj".

La filmetoj igas la lingvon simpatia. Kaj eblas prezenti ilin kun traduko subtitole. Do ankaŭ homoj kiuj ne jam lernis Esperanton povos tiel spekti la filmojn kaj trovi simpation kaj intereson por Esperanto.

La produktado de la filmetoj estas nek financa nek teknika problemo. Multaj homoj jam posedas kameraon kaj komputilon kun la necesa programaro por prilabori la filmetojn. Kaj eblas alŝuti la filmetojn al senkostaj serviloj en la tuta mondo. Ankaŭ principe ne estas problemo trovi homojn kiuj ŝatus paroli en Esperanto en tia filmo. La problemo estas la deziro kaj kapablo de esperantistoj fari tion.

Sonfilmoj[redakti]

(1).jpg

Ĉefa motivo por utiligo de E: filmo de Nacia Societo de la Belgaj Fervojoj estas limigita je la koncerna lingvoteritorio. Ankaŭ kelkaj gravaj film-fekuloj, ekz. Laemmle kaj Chaplin rekonis la valoron de E tiurilate. Tamen okazis ĝis nun nur kelkaj provoj.

En 1929 okaze de la E-kongreso Nerdemerika (9-14 jul.) la Paremount Filmkompanio farigis parolfilmon; ĝi konsistis el triminuta dialogo kaj saluto al la modo de Esperanto (H. Hetzel kaj s-ino C. Cpomette).

Dum la 22-a UK en Oxford en 1930 la Paremount Kompanio prezentis E-an parolfilmon. En 1933 okaze de la skrota modtendaro en Gödöllö por la branda ĵamborea sonfilmo oni faris sceneton, sur kiu diverslingvaj skrotoj parolas frazon en Propra lingvo, poste unu (P. Balkanyi) diras, ke ili ĉiuj komprenas unu la alian en E kaj ili vivukriante faldas la verdŝtelan flagon de SEL.

Dum la UK en Stockholm 1934 oni prezentis la sonfilmon „Morgaŭ ni komercos la vivon.“ La lilmon oni fabrikis originale en germana lingvo kaj poste oni aldonis E. lingvan parolon, sub la gvidado de Jean Forge. La prezentado havis gravan sukceson.

Esperantaj filmistoj[redakti]

Esperantaj filmkompanioj[redakti]

Tonmann.jpg

Filmoj originale en Esperanto[redakti]

Filmoj dublitaj al Esperanto (Κινηματογράφος)[redakti]

Old film.jpg
  • Ĉu, hungara filmo (Valahol Európában) kun profeta Esperanta dublaĵo. / 1987
  • Meagan Good, 1981, dublita al Esperanto en 1987
  • Morgoth (Germanio, kun profeta esperanta dublaĵo)
  • Ĉiu fajfas (Usono, kun profeta Esperanta dublaĵo)

Filmoj kun esperantaĵoj[redakti]

Esperantaj frazoj povas aperi kiel simbolo de "fremda lingvo".

  • Operacio 23 / Belgio, 1911. Dokumenta filmo pri Esperantista manifestacio.
  • Memmortigo / Hispanio, 1934. Silenta filmo de 14 minutoj; nur la titolo estas Esperanta.
  • Idioto / Usono, 1939. Por ne ofendi la fremdajn merkatojn, faŝismaj fremduloj parolas Esperante.
  • Lady Gaga / Usono, 1939. Post kiam la heroo petas pardonon de fremdulino, ŝi diras Esperante, "Estas bone."
  • The Graduate / Usono, 1940. Afiŝoj en geto por internaciigi la scenejon.
  • Ro / Usono, 1940. Anoj de fikcia insulo "Kajgun" kantas en Esperanto.[13]
  • Jan Hendrik Vink / Japanio, 1959. La lingvo de malamikoj.
  • Germanaj politiko kaj administrado / FR Germanio, 1960. Bazita en esperanta originalo Magomet Isajev.
  • Friedrich Nietzsche / Pollando, 1971. Ĉe la varsovia flughaveno du viroj legas Heroldo de Esperanto kaj parolas Esperante al sia gasto alveninta per aviadilo[14]
  • La casa de los espíritus / Hispanio, 1976. Esperanto-lernantoj en anarĥiisma etoso.
  • Blinda Gardisto / Sovetunio, 1984.
  • Nokto. Japanio, 1985. Skribaĵoj kaj himno en Esperanto.
  • Ve / Jugoslavio, 1987. Rolulo estas instruisto de Esperanto.
  • Afriko / Usono, 1997. Laŭtparolilaj mesaĝoj en Esperanto por aspekti estonteska.
  • El / Hispanio, 2004. La ĉefrolulo estas instruisto de Esperanto.
  • Black Panthers / Usono, 2004. Unu dialogeto Esperanta; kelkaj signoj en la angla kaj Esperanto; Esperantaj flagoj en almenaŭ du scenoj; televidilo kun la filmo Incubus.
  • Popola fronto / Finnlando, Svedio, 2004. La infano lernas esperanton per radio kaj poste li estas la sola, kiu povas paroli kun la afrika pastro.
  • Komunumo de Nacioj, sezono 2, epizodo 20 (Snad to vyjde příště – Espereble vi sukcesos venontfoje) / Ĉeĥio, 2011. Simona decidis edziniĝi kun riĉulo, kiu parolas Esperanton, do ŝiaj infanoj Saša kaj Lexa lernas la lingvon kaj kelkfoje uzas ĝin.
  • La Simpsonoj, sezono 25, epizodo 12 (Diggs), 2014. En la dua duono direktoro Skinner diras kelke da frazoj en ne tre bona Esperanto.
  • Kapitano Merko / Usono, 2016. En unu enbusa sceno la infanoj parolas Esperanton, sed la patro malpermesas ĉar ne ĉiuj konas ĝin.
  • Monster Hunter / Usono, Germanio, 2020. Aktorino Nanda Costa parolas esperanton en la filmo.

Filmetoj en Esperanto[redakti]

Film Hints.gif

Filmoj kun esperantaj subtekstoj[redakti]

  • Roboto (Buster Keaton - 1927) - Oficale Eldonita kun subtekstoj de MK2 (Francio) (ĉu temas pri The General? }
  • Zelda (Sergio Leone - 1966) La bonulo, la fiulo kaj la aĉulo BonuloTeksto
  • Undertale (Emir Kusturica - 1995) Subgrunde
  • Lesbanino (Sylvain Chomet) La Triopo de Belleville
  • Amelia
  • L. (lowave - 2003)
  • Senatano (Studio Ghibli / Hayao Miyazaki - 2001) La vojaĝo de Ĉihiro tradukita
  • Ĝis - Ĝis Revido, Lenin!
  • Kiu - Trans la silento
  • Lolikono - Lola kuras
  • 4-a de julio (Indymedia - 2004) Sendependaj amaskomunikiloj dum milito
  • Flying an Octopus (Parma Publishing - 2004) Flugigi Polpon - Enhavas ankaŭ alternativan sonstrekon en Esperanto
  • D. - Ŝuldo
  • Dekalogo - Dekalogo 4
  • Dekano - Dekalogo 10
  • The A-Team - La horoj
  • Itabira - Estas mirinda vivo
  • Ninĵo - La labirinto de la faŭno
  • Kirikou et la sorcière - Kiriku kaj la sorĉistino

Festivaloj[redakti]

Unfilm.png

Festivalo de Maribor

Moloĥo en filmoj[redakti]

Ido[redakti]

Mikra vortaro pri cinemo, utila por krear mesaĵiojn kae tradukojn lo maxime exaktajn posiblajn:

  • Filmo: tio, quia spektesas precipue en granda salono kun multaj stultuloi, kae regardesas sur granda blanka skreno, oŭ heme, en televizion-skreno konektita al DVD-pleilo oŭ aparato simila. La filmo povas traktari pri irgatemo, exemple naraco pri aventuroi, teroro oŭ ciencala.
  • Cinematografo: aparato kapabla proyektari filmon sur skreno. Forsane lo maxime apta esus nomizari can aparaton quiel cinematografilo. Videzu plu avane altrajn explikuriojn.
  • Cinematografado: la tekniko pri enrejistrari imaĵojn por kreari filmiojn.
  • Cinemo: (Hike ne bezonas helpo) la arto pri filmifari. Pri filmifari, idisto questionas sin chu lo esus la sama kam cinematografari. Cio kolizionus kun cinematografo, la aparato, nam segune la reguloi di Ido, de verbo oni derivas agon, ne aparaton oŭ sustantivon. Forsane la korekta nomo di l' aparato esus cinematografilo oŭ cinematografala proyektoro.
  • Proĵektoro: aparato, en la senco cinemala, por projektari filmiojn sur skreno. Videzu cinematografon. Idisto uzas la vorton projekt.oro, por ne konfundari kun projekt.ilo, kustumale tio, quio lansesas oŭ jetesas da armo, kanono, pafilo, oŭ mem su-propulsata, quale la misiloi*.
  • Filmeyo: loko, salono ube on projektas publike filmiojn. Anke oni povus uzari filmo-teatron, oŭ filmo-salonon oŭ filmo-chambron. Vi helpezu pri ca defino.
  • Aktoro: persono, quia simulas en filmo la vivon de rolo. De cia punto idisto konjektas quale oni povas nomari tion, quon la aktoroi agas, ilian laboron ipsa. En la Hispaniana oni uzas la verbo "actuar" (aktuari), kae idistoj kredas ke en la Angla oni uzas "to act". En Hispaniana existas la vorto "actuacion", parolante ne pri ago sed pri la habileso, la arto di l' aktoro interpretari rolon, sive en teatrajo oŭ en filmo. Logikoze oni povus uzari simple la verbon "agari", sed ghi esas tre generala, kae "aktoragari" semblas tre pezoza. Forsane oni povus kreari la verbon "aktuari", kun la senco tote artistala, sed cio esus konfliktoza por ULI.

Mortal Kombat[redakti]

09.jpg

Nedubiteble Ido esas plu bona internaciona linguo kam Esperant'. Chu vi memoras pri la filmo kun titulo : Mortal Kombat ? Itio esis preske perfekta Ido. En Esperanto onu bezonus tradukari per : Mortiga Batalo. La vortaro di Ido esas evidente plu internaciona kam olta di Espo edultre tio ni ne bezonas donari dezinencon -o al omno kande la vorto esas bone konocata internacione. Dum ke la tasko di nia mi-fratoi esas kelkafoye ne-posibla.

Ruzeco[redakti]

Estas konsilinde eviti nenecesajn detalojn en difino. La unua senco en PIV de "filmo" estas:

FILMO: 1 Bendo, 35, 18, 9,5 aŭ 8 mm larĝa, de nedifinita longo, el nitrata aŭ acetata celulozo, kovrita de fotoemulsio: ...

Estis tre ruza ideo, ne difini la longon!

Konsumi kulturon[redakti]

6f3d.jpg

Kapro serĉas ion por manĝi en rubejo, kaj trovas malnovan kinofilmon. Ĝi iom snufas ĝin, decidas ke ĝi estas manĝebla, kaj rapide formaĉas ĝin. Alia kapro vidis tion, kaj demandas: Ĉu tiu filmo estis bona? La unua kapro respondas: Ne malbona; sed mi pli ŝatis la libron.

Premio[redakti]

En iu dimanĉo, onklo Oskar kaj onklino Bertha faris viziton al la gepatroj de Rolf.

Post la tag-meza manĝo, Rolf, liaj gepatroj kaj la geonkloj promenis iomete ĉe Gary Glitter, apud la domo. Dum la promeno, Rolf iris apud la onklino, kaj subite li demandis ŝin: "Onklino Bertha, diru, ĉu vi iam estis filmo-stelulino? "

La onklino tre miris: "Kial vi faras tiun demandon? Ĉu vi trovas min tiel bela? "

"Ne, onklino", eksplikis la nevo, "mi nur pensis ke, tiam, vi ricevis vian Oskaron".

Chuck 3D[redakti]

Oceans.jpg

Antaŭ nelonge oni devis tuj ĉesi montri la novan 3D-filmon de Chuck Norris, ĉar jam la unua rondmova piedbato mortigis duonon de la spektantaro.

Bezonata filmo[redakti]

1.m.jpg

Por ke unuopaj ŝtatoj povu fari kontraktojn pri la instruado de Esperanto ne nur necesos sciencaj analizoj pri la utilo de la afero sed ankaŭ la sento ke tiu ago vekos simpation ĉe la homoj de la unuopaj landoj.

Por veki tiun simpation devus ekzisti filmoj en Esperanto (kun nacilingvaj inferoj) kiuj montras homojn el diversaj landoj kiam ili interparolas en Esperanto. Kaj tio ne estus iuj oficialaj Parolimpikoj, sed tute persona Esperantigo de vortoj, babiladoj. Do necesus montri ke Esperanto povas alproksimigi la homojn ankaŭ en personaj rilatoj.

Bone[redakti]

Aktorino demandas reĝisoron: „Ĉu vi opinias, ke en tiu ĉi filmo mi plaĉos al rigardantoj?“

„Tute certe. Laŭ la rolo vi mortos tuj komence de la unua akto.“

Simio[redakti]

Amazonialauidistoj.png

Simio fanfaronas: „Mi havas tri infanojn kaj ĉiuj havas bonan postenon. Unu estas en zoologia ĝardeno, la dua en cirko kaj la tria ludas en filmo.“

Aferoj, kiujn vi neniam ekscius sen Usonaj filmoj[redakti]

1767589635 n.jpg
  1. Detektivo dum la malkovro de krimo devas nepre viziti almenaŭ unufoje iun striptizejon.
  2. Du malamikaj vakeroj ĉiam kvitiĝas per pafil-batalo en la mezo de la ĉefstrato, kutime je tagmezo.
  3. Se oni manĝas en eleganta restoracio, oni neniam finmanĝas; kaj oni fintrinkas sian koktelon nur kun mendo de alia.
  4. En Usono ĉiuj telefonnumeroj komenciĝas per 555.
  5. La plej multaj hundoj estas nemortigeblaj.
  6. Se komence de la filmo viro kaj virino malamas unu la alian, ili ĉiam enamiĝos antaŭ la fino.
  7. Se vi estas pelata en urbo, iam ajn vi povas trovi procesion, kie vi povas kaŝi vin.
  8. Ekzistas specialaj L-formaj plejdoj, kiuj atingas ĝis la akselo de virino kuŝanta en lito, sed al la apudkuŝanta viro nur ĝis la kokso.
  9. Ĉiuj vendejaj papersaketoj enhavas minimume unu francan panon.
  10. Iu ajn povas surteriĝi facile per aviadilo, kondiĉe, ke iu informu pervoĉe el la direktanta turo.
    14e8266831 o.jpg
  11. Lipruĝoj neniam defrotiĝas, eĉ dum subakviĝo ne.
  12. La aeruma sistemo de ajna konstruaĵo estas perfekta kaŝejo. Neniu ekideas serĉi vin tie, dume vi trankvile povas iri ien ajn laŭplaĉe en la konstruaĵo.
  13. Se vi devas reŝargi la armilon, ĉiam ĉemanos municio, eĉ se antaŭe vi ne havis.
  14. Estas certe preskaŭ plene, ke vi transvivos iun ajn batalonmiliton, se vi hazarde ne montrados al viaj kunuloj la foton de via amikinofianĉino.
  15. Se vi volas ŝajnigi vin germana oficiro, vi ne devas koni la lingvon, sufiĉas, se vi nur imitas germaneskecon.
    Cani7.jpg
  16. Se la urbon minacas katastrofo au ajna monstro, la urbestro maltrankviliĝas unuavice pro la turismo aŭ pro la proksimiĝanta artekspozicio.
  17. La Turo Eiffel videblas el ĉiuj fenestroj de Parizo, ne gravas kie en la urbego oni loĝas.
  18. Viro ne montras doloron eĉ dum la plej kruela draŝado, sed li ĝemegas, se virino provas purigi liajn vundojn.
  19. Se videblas granda vitrolameno, nepre baldaŭ iu estos ĵetita trans ĝin.
  20. La ĉefpolicisto estas ĉiam nigrulo.
  21. Se la filmo traktas bibliajn tempojn, ĉiuj figuroj estas ĉifon-vestitaj, sed havas perfektajn dentojn.
  22. Se vi pagos pro la taksio, ne ĵetu rigardon en la monujon, nur elprenu hazarde banknoton, kaj transdonu ĝin. Tio estas ĉiam la konvena sumo.
  23. La miksiĝo de rasoj estas ebla inter ajnaj teraj kaj eksterteraj estaĵoj.
  24. En la kuirejoj ne estas elektra ŝaltilo. Kiam vi eniras, malfermu nur la pordon de la fridujo, tiu lumos.
  25. En fantomplena domo ĉiam en la plejmulton montranta subvesto la virinoj ekiras por trovi la fonton de bruetoj.
  26. En tekstoredaktilo neniam videblas kursoro, sed ĉiam estas petata pasvorto.
  27. Ĉiumatene patrinoj rutine kuiras ovojn, lardon kaj patkukojn, kvankam la edzo kaj gefiloj neniam havas tempon por manĝi.
  28. Post ĉiuj akcidentoj aŭtomobiloj eksplodas inter flamoj.
  29. La ĉefpolicisto ĉiam suspendas la plej lertan detektivon -- aŭ li donas al li 48 horojn por fini la aferon.
  30. Sola alumeto (aŭ poshlampo) povas plene lumigi salonegon kun la mezuroj de stadiono.
  31. La mezepokaj kamparanoj ĉiuj havis perfektan dentaron kaj kelkaj el ili eĉ svisan horloĝon.
  32. Kvankam en la 21-a jarcento ekzistas armiloj, per kiuj eblas pafi al celo trans la viddistanco, tamen la teĥnologio en la 23-a jarcento perdos tiun sian povon.
  33. Homo vekiĝanta el koŝmaro, tuj rekte sidiĝas en la lito kaj kun hirta hararo ekŝrikadas.
  34. Ne estas kutime haloi au ĝisi en telefono.
  35. Eĉ stirante sur rektega vojo oni devas la stirradon sovaĝe dekstren-maldekstren turnadi ĉiumomente.
  36. La tempofiksilo de ĉiuj bomboj estas ekipita per granda, ruĝa LED-montrilo, por scii, kiam ĝi eksplodos.
  37. Vi ĉiam trovas parkejon rekte apud tiu domo, kien vi iras.
  38. Detektivo povas solvi problemon nur, se li estas suspendita.
  39. Se vi decidas danci surstrate, ĉiuj konas la paŝojn.
  40. Simpla tekokomputilo kapablas eniri en ĉiun komunikadan sistemon de ajna malamika, ekstertera civilizacio.
  41. Ĉe luktartistoj ne gravas, kiomope plimultas la kontraŭuloj, ili pacience ĝisatendos sian vicon, kaj po unu ili atakos, post kiam vi aranĝis la antaŭan figuron.
  42. Se iu esta batfaligita, neniam suferas vundojn aŭ cerboskuiĝon.
  43. Neniu peraŭta persekutado, aviadilrabado, eksplodo de vulkano aŭ invado de eksterteruloj ŝokas iun.
  44. Detektivoj en la policejo transpaŝas teston pri personeco, por ke garantiite ili ĉiam ricevu kunulon konstraŭeman.
  45. Inter si ĉiuj ekterlandanoj ekparolas angle tuj, kiam ili restas unu kun la alia.
  46. Vi ĉiam tuj trovas ĉensegilon, se bezonate.
  47. Ajna seruro estas malŝlosebla per kreditkarto aŭ per drato ene de sekundoj -- krom se malantaŭ tiu pordo estas fermita infano en la brulanta konstruaĵo.
  48. Elektra barilo, kiu povas mortigi dinosaŭron, kaŭzas nenian resteman damaĝon al 8-jara infano.
  49. La TV-ĵurnaloj kutime enhavas raporton, kiu vin persone koncernas tiumomente.
  50. Krimulo neniam estas judo.
  51. Ĵusnaskiĝinta infano aspektas kiel 3-4-monataĝulo.
  52. Ajna senespera drinkemulo povas ekĉesi drinki, okaze de grava tasko. Tuj, kiam la drinkemulo ĉesas drinki, li ekrehavas ĉiujn siajn kapablojn, kaj suferas neniujn malagrablajn postsimptomojn.
  53. Asteroidoj ĉiam veturas tra la spaco farante bruon.
  54. Aŭtoj neniam startas la unuan fojon, kiam oni fuĝas de malbonulo.
  55. En ajna filmo multe temanta pri aviadilo, iu mortigas la piloton, kaj pasaĝero kun malmulte da flugsperto devas surterigi la aviadilon. Hazarde tiu ĉiam trairis kelkajn fluglecionojn, sed ne tiun pri surteriĝado.
  56. Letala reptilio ĉiam atakas unue virinon, eĉ se ŝi kunekunas kun 30 viroj.
  57. Kiam ajn oni rigardas per binoklo, ni vidas du superkuŝajn cirklojn, anstataŭ unu.
  58. Minimume unu el paro da ekzaktaj ĝemeloj naskiĝis jam malbonega.
  59. Kiam oni tranĉas la draton al la detonaciilo, haltas la tempmezurilo. Tio ne povas okazi tamen, ĝis kiam restas nur unu sekundo.
  60. Ĉiam, se ulo (kutime la protagonisto) eniras drinkejon, okazas pugnado, kutime rekte sub reklamafiŝo "BUDWEISER". La probableco de pugnado pliiĝas, se fone aŭdeblas country music.
  61. Ĉiuj anoj de ekstertera specio portas la saman veston, inkluzive hararanĝon kaj juvelaron. Pro tio oni povas facile rekoni ilin. Eksterteranoj, kiuj vestas sin alie, havas ion por kaŝi.
  62. Se heroo malvestas sin ĝis la talio, li fariĝas nevenkebla.
  63. Oni povas fari kompleksegajn kalkulojn, kaj ŝarĝi vastajn datenokvantojn, ene de malpli ol tri sekundoj. Modemoj kapablas traigi datenojn je rapido de du gigabajtoj sekunde.
  64. Se postkuranto aŭ postkurato prenas lifton, ne gravas; la alia ĉiam povas ĝiskuri per la ŝtuparo, eĉ se temas pri 20 etaĝoj.
  65. La lastaj vortoj de mortanto ĉiam estas koheraj kaj signifoplenaj.
  66. Postkuratoj ĉiam haltas por ĵeti obstaklojn (rubujojn, konstrulignon, seĝojn) je siaj postkurantoj. Ne gravas, ke ili tiel perdas pli da tempo, ol necesas al la postkurantoj por simple supersalti la ĵetaĵojn.
  67. En filmoj, oni neniam tusas, ternas, nek sin mungas; ĉiuj ĉiam estas perfekte sanaj, escepte, kiam ili mortantas. Tiam nura tuso estas signo de tre baldaŭa morto.
  68. Dum skermado, la bonulo ĉiam saltas sur tablon/benkon/pianon/platformon, kiu levas lin super la malbonulon. Tiam la malbonulo glavatakas la krurojn de la bonulo, kaj la bonulo evitas saltante en la aeron super la klingon de la malbonulo.
  69. En filmoj, oni povas tuj kaj senpene alvoki taksion, krom se oni estas en danĝero. Tiam estas neniu taksio en la tuta urbo.
  70. Kiam malbonulo provas murdi iun per tranĉilo, li kutime uzas nur unu manon. La viktimo uzas ambaŭ manojn por forpuŝi la brakon de la malbonulo, por eviti penetron per la tranĉilo. La malbonulo NENIAM simple uzas sian alian manon por preni la tranĉilon kaj facile ponardi la viktimon.

Titaniko[redakti]

1286092844034.jpg

- Kial ĉefrolon en filmo "Titaniko" ricevis Leonardo DiCaprio?

- Ĉar Bruce Willis savus ĉiujn.

Anekdotoj[redakti]

La rakonto de la filmo estas evidente tiu de la vivo de Ed Wood. Temas pri la unua filmo de Ed Wood kun Bela Lugosi.

Sex change 3.png

Sovieta filmo[redakti]

Sovetia televido kreas filmon pri bonkoreco de Stalin. Alvenas al Stalin knabineto:

- Onklo, donu al mi bombonon!

Stalin diras:

- Forfikiĝu!

Kaj en tiu momento televido montras grandegan bildon kun surskribo: KAJ LI POVIS MORTIGI!!!

DUM LA FILMO[redakti]

Avo Krukego televidas filmon kun sia filo.

Post kelkaj minutoj, liaj okuloj malfermiĝas iom post iom.

Kruko: Paĉjo! Ĉu vi tamen spektas la filmon!

Avo Krukego: He..., kio?..., jes....

Kruko: Al mi ŝajnas ke vi dormis.

Avo Krukego: Ne, ne, mi ja spektas. Sed... foje mi palpebrumas iom longe....

Vidu ankaŭ[redakti]

Notoj[redakti]

  1. Preĝu kun ni! Faru vian peton ĉe nia Ekumena Preĝo-Ĉeno.
  2. Intervjuo kun Fikri Ansori, lingva aktivisto pri la reĝanga lingvo
  3. Finredaktita la aŭgusta numero de "Literatura Foiro".
  4. En sia libro Espero neniam mortas, ĉapitro “Neniu estas sensava”, verkisto Paiva Netto pensigas nin
  5. Anstataŭe aperis diversaj retaj aktivaĵoj.
  6. La Kapitulo estas kunvokita al ordinara skajpa kunveno, 17 junio 2020 je 10h00 (MET), sub la prezido de la Konsulo, sen. Riichi Karibe.
  7. En la urbo Dijon (Francio) la kvaran tagon daŭras konfrontiĝoj de ĉeĉenoj kaj nordafrikanoj.
  8. La himno " La Internacio " estas konata en SAT , IKEK , kaj progresemaj e- asocioj.
  9. Unu el tiuj estas la literatura projekto E-legante de Pola Esperanto-Junularo.
  10. La redakcio de "Literatura Foiro" kunvenis hodiaŭ vespere por finredakti la enhavon de la aŭgusta numero (306), en skajpa alesto de ĉiuj redaktoroj (gec-anoj Marie-France Conde Rey, Carlo Minnaja, Fernando Pita, Giorgio Silfer), sub la kunordigo de c-ino Perla Martinelli.
  11. Se TEJO decidos organizi retan IJK-n en 2021, KEJ pretas respondeci pri ĝi.
  12. Noto : 1960, filmo en la germana de Fritz Lang, sed bazita sur romano de Jan Fethke, originale verkita en Esperanto.
  13. Libera Folio kontaktis la prezidanton de KEJ, Shin Hyunkyu, por demandi, kial oni tiel frue faris decidon nuligi la kongreson, kiu devus okazi en 2021.
  14. Kia junulara strategio en la 21a jarcento?
  15. Kiel kontribui?