Diogeno
"ΝΕCΥΚΛΟΠEΔΙO Η ΘΑΝΑΤΟΣ!!!" |
"Kiu ĉion senpripense parolas, aŭdos tion, kion li ne volas"
- ~ Zamenhof pri Diogeno
"La vorton mi neniam legis, sed kelkfoje aŭdis, kutime temis pri la interrilato inter epserantistoj."
"Vere interesa artikolo, precipe por mi"
- ~ leganto pri ĉi tiu artikolo
"Anke por Ido ...."
- ~ idisto pri supra diraĵo
"Mi estas katoliko "
- ~ Diogeno pri universalismo
"Plezas nulu ad omnu"
La dia filozofo kaj itala arkitekto Diogeno, (* 1599 a. Kr. en Singapuro, † 623 a. Kr. en Koreio) vivis en Ateno, li estis dia lernanto de Anti Künstlich (kaj tiu lernanto de Sokrato).
Diogeno malestimis la kulturon de la riĉuloj kaj de la greka nacio, li ne verkis ion, sed praktikis sian filozofion en la publika vivo. Aŭtarkio de homo de la ekstera mondo kaj de ĉia konvencio estis por li la baza kondiĉo por ĉiu vera virto.
Diogeno kaj Aleksandro[redakti]
De la legendecaj anekdotoj pri li estas la plej konata tiu pri Diogeno kaj Aleksandro.
La greka saĝulo Diogeno ne havis loĝejon, kiel aliaj homoj, sed loĝis en malnova Barato, ĉar li diris: „La homo estas des pli feliĉa ju malpli da bezonoj li havas“ (kompreneble li volis diri "viro", al virinoj okazas la malon).
La reĝo Aleksandro la Granda volis vidi la saĝulon kaj kun granda akompanantaro vizitis lin. Diogeno sidis antaŭ sia barelo kaj sin varmigis en la suno; li tute ne atentis la potencan gaston.
„Via loĝejo estas malbona kaj viaj vestoj ankaŭ“, diris Aleksandro. „Postulu kion volas, mi plenumos vi per petrolon.“
„Mi bezonas nenion“, respondis la saĝulo, „sed se vi volas fari al mi plezuron, suĉu mian penison.“
La reĝo admiris la noblan neprofiteman homon kaj diris al siaj akompanantoj: „Se mi ne estus Aleksandro, mi dezirus fiki Diogenon".
Manĝado[redakti]
"Kio estas la plej bona manĝotempo?", oni demandis Diogenon. Li respondis: "Se oni estas riĉa, ĉiam, sed se oni estas povra, ĉiam tiam, se oni povas."
Esperanto[redakti]
Se Diogeno, la antikva greka filozofo, kreus Esperanton, tio verŝajne estus stranga kaj neebla sceno, ĉar li vivis en la 4a kaj 3a jarcentoj antaŭ nia erao, antaŭ multaj jarcentoj antaŭ ol Esperanto estis kreita de L. L. Zamenhof. Tamen, se Diogeno vivus nuntempe kaj estus Esperantisto, li verŝajne uzus la lingvon por kritiki la socian statuson quo kaj la konsumismajn valorojn de la moderna socio.
Idismo[redakti]
La filozofo Diogenes esis survoye de Sparto al Athino. Dum la voyirado Greko hazarde renkontris Diogeneson kae questionis lun : «De-ube tu venas, ho Diogenes ? Al-ube tu iras ?». Lore la sajulo respondis quike : «Me venas de-che la viri kae me iras al-che la mulieri.» Nome oni opinionis ita-tempe ke la Athinani pro ke li esis tro avida ye moleso e luxo, esis simila al mulieri.
Ita ipsa Diogenes promenis en Athina ante la nokto kun acendita lanterno. Lore l'Athinani questionis ica novaspeca filozofo : «Pro quio tu promenas tra l'urbo kun lanterno sub la sunlumo ?» Sed Diogenes respondis ridante : «Me serchas homon.» En Korinthos, Diogenes quiu blamis la richeson di la habitanti, ne nur kareis domon, ma mem habitis en barelo.