Geluid
WAARSCHUWING VOOR ONERVAREN LEZERS Deze pagina is onmenselijk laaaaaaaaaaaang, en wordt dus bij voorkeur gelezen tijdens de lange winteravonden, wat de houdbaarheid ervan beperkt tot de periode 21 december - 21 maart |
Dit is een
|
Dit artikel gaat over een uitvinding. Namelijk: Geluid. Geluid is uitgevonden door Hrumpf Hrompfszoon de Jongere tijdens een wedstrijd gloeilampjes vervangen. |
“Met vrolijk gezicht en een helder geluid,
gereed voor de start: eet gezond, eet meer fruit.”
Geluid is een illusie, gecreëerd door Hrumpf Hrompfszoon de Jongere tussen omstreeks 3.200.066 en 3.198.045[1] vóór onze jaartelling, omdat hij het niet kon hebben dat die twee openingen aan de zijkant van het menselijk hoofd nergens toe dienden, en hij vier waarnemingstuigen te weinig vond voor een menselijk lichaam dat per hand over vijf vingers, en per voet over vijf tenen beschikte. In dat ontwerp zat een lijn, daar moest sprake zijn van intelligent design, dus er moest een vijfde zintuig zijn, en dat noemde hij "gehoor". De term "zintuig" is trouwens ook van hem, al wordt het vaak ten onrechte aan Simon Stevin toegeschreven. Wat er met dat gehoor gehoord werd noemde hij "geluid", en zo wordt het heden ten dage nóg genoemd.
Hrumpf Hrompfszoon de JongereBewerken
Zoals zijn naam al laat vermoeden, was Hrumpf de zoon van Hrompf Hrumpfszoon (bijgenaamd "de Ambitieloze", maar deze bijnaam is waarschijnlijk apocrief), en kleinzoon van Hrumpf Hrompfszoon de Oudere. Minder bekend is dat hij tevens één der broers is van Lucy "Del" Hrompfsdochter[2], de eerste vrouw in de geschiedenis die planetaire beroemdheid verwierf, zij het dan meer dan drie miljoen jaar na haar dood, en uitsluitend omwille van de hoge ouderdom van haar skelet. "Ze ziet er nog goed uit voor haar leeftijd", pleegt menig antropoloog te mompelen wanneer hij in respectvolle bewondering langs haar overblijfselen schuifelt. Van haar en de andere broers is verder weinig geweten, tot grote ergernis van historici, maar aan Hrumpf hebben we dus te danken dat we in de mening verkeren dat we niet alleen ruiken, zien, tasten en proeven, maar ook nog horen. En dat we wat we horen "geluid" noemen. Maar dat wist u inmiddels al.
“Neem onz' Lucy tot bruid,
trouw met haar zonder schroom:
feest met prima geluid
is van elkeen de droom!”
De Vijf Gezichten van Geluid volgens Hrumpf HrompfszoonBewerken
Hrumpf Hrompfszoon de Jongere, die duidelijk tijd te veel had in een tijd dat er alleen tijd was om aan overleven te denken, omschreef[3] nauwkeurig de meeste, maar niet alle, aspecten van zijn creatie, want hij wou niet dat de eerste de beste dorpsidioot ze als gebakken lucht kon ontmaskeren. Hij hield het op de zogeheten "Vijf Gezichten van Geluid volgens Hrumpf Hrompfszoon", een poëtische term die duidelijk "Lijn 5" doortrok.
KleurBewerken
Hrumpf Hrompfszoon de Jongere hield niet van half werk, en zijn gedrevenheid, doorzettingsvermogen en algemene zin voor afwerking kronen hem terecht tot eerste pseudowetenschapper die naam waardig. Getuige daarvan zijn initiatief om zelfs de kleur van geluid vast te leggen voor de komende generaties, en die kleur was volgens hem rood. Pas in 1947 liet de menselijke technologie toe om op een overtuigende manier een kleurenfoto te maken van een geluidsgolf[4], omdat kwaliteitsvolle kleurenfotografie al voldoende was ingeburgerd, zelfs al lag ze nog niet binnen het bereik van de gewone burger. Samen met de foto maakte de term "klankkleur" zijn opwachting, en even samen het concurrerende, moeilijker uit te spreken en dus voor de elegantere bourgeoisie bestemde "timbre".
GrootteBewerken
Ook de grootte van geluid werd door deze grote man nauwkeurig omschreven, en pas in de Middeleeuwen werd het te gewoon bevonden woord "grootte" vervangen door het Latijnse "amplitudo", dat vanaf de gestage verfransing van de Europese beschaving sinds de XVIIde eeuw nog uitsluitend als "amplitude" wordt gespeld. Hrumpf bedoelde er gewoon mee hoe luid dat geluid waargenomen werd, en had, naar eigen zeggen[5], een hele kluif aan het definiëren van het verschijnsel dat deze grootte schijnt af te nemen naarmate men er verder van verwijderd is. Het begrip "audioperspectief" heeft Hrumpf dan weer niet uitgevonden, één der voornaamste redenen waarom dit woord ook nu nog steeds weinig, en dan meestal verkeerd gebruikt wordt. Hij plakte er meteen ook een eenheid op, de "del", een verwijzing naar de losse zeden van zus Lucy, en later, in de beginjaren van het schrift, per ongeluk met een gespiegelde "d" gespeld in een gezaghebbend naslagwerk, waarna het nooit meer anders werd gespeld[6]. Kort na de Franse Revolutie werd de "bel" opgenomen in het decimaal stelsel, en kort daarna werd de "decibel" praktischer gevonden. De oorspronkelijke "del" kwam overeen met hoe Hrumpf en zijn familie de paarkreet van de (sindsdien uitgestorven) kortstaartlanghaardwergsabeltandtijger beweerden waar te nemen met behulp van hun (pas ontdekt) gehoor, en wel vanop een steenworp afstand. Die steenworpen vormden dan op hun beurt de maatstaf voor het al eerder aangehaalde audioperspectief.
A Comic Minuet Coca Mime Unit CommunicatieBewerken
Ook de bruikbaarheid van geluid als communicatiemiddel leek interessant genoeg om er een promotie-argument van te maken. Tot dan werd door de prille mensheid uitsluitend door middel van gebarentaal gecommuniceerd, en dat verliep, rekening gehouden met de communicatiebehoeften van een doorsnee prehistorisch gezin, prima. Het gezin Hrompf wilde echter hogerop, en vond in die uitvinding van die tot dan toe als vrij[7] nutteloos beschouwde snotneus een middel om een meer geëvolueerde indruk te maken (of te geven) dan de buren[8], en vulden weldra hun gebaren aan met lipbewegingen, die synchroon liepen met de keeltrillingen die ze altijd al, doelloos, hadden gemaakt, maar die ze nu meer doseerden. En inderdaad, het gezin Sjnoef (dat zal je leren, geen voetnoten te lezen: nu weet je niet wie de familie Sjnoef is) stierf kort daarna uit. Wij stammen dus geen van allen af van iemand met zo'n idiote familienaam, een hele geruststelling. Communicatie via geluid mag dan een illusie zijn, deze vaardigheid is duidelijk van overlevensbelang.
ReliëfBewerken
Volgens Hrumpf had geluid ook hoogten en laagten: hij ging inderdaad zover dat hij zijn illusie nog eens opdeelde in hoge klanken, lage klanken, en klanken daartussenin, en dit systeem noemde hij "toonhoogte", zelfs voor de lage klanken. Deze taalkundige tegenstrijdigheid, te vergelijken met de (niet uit die tijd stammende) term "verdieping" voor iets dat zich hoog boven de grond bevindt, werd gecorrigeerd door één zijner kleinzonen, Hrumpf Hrompfszoon de Nóg Jongere, die in een dichterlijke opwelling het woord "frequentie" bedacht. Later, veel later, meer bepaald op 5 juni 1937 om kwart over vier in de namiddag, voegden enthousiaste volgelingen nog twee categorieën aan het systeem toe: klanken die te hoog waren om gehoord te worden, en klanken die te laag waren om gehoord te worden. De overbodigheid van die twee categorieën is duidelijk, en sinds die fatale dag draait Hrumpf zich elk jaar op die dag op dat uur om in zijn graf. Logisch, want hij had zijn illusie niet in het leven geroepen om ze dan belachelijk te laten maken: geluid waarvan openlijk wordt toegegeven dat het niet kan gehoord worden, is een stap te ver. Dat omdraaien in zijn graf deed hij tot 1988, toen zijn skelet opgegraven werd: sindsdien vergapen horden bezoekers zich jaarlijks aan het zich spontaan omdraaien van dat skelet in de aan Hrumpf gewijde vitrine van het Stedelijk Museum van Addis Abeba.
¿Kunst?Bewerken
Lionel Hrompfszoon mocht dan wel een (vermoedelijke) bastaard zijn, dankzij zijn artistieke gaven werd hij getolereerd, en ook omdat ze al met zo weinig waren, en uitsterven in die tijd snel gebeurd was. Zijn rotswandtekeningen legden de fundamenten van de beroemde "École de Lascaux", en van de iets minder beroemde "Escuela de Altamira", en van de nóg minder beroemde "School van Sint-Martems-Latem", maar Lionel vond dat er nog iets aan ontbrak. De uitvinding van zijn jongere broertje leverde hem de ontbrekende schakel, de zogenaamde "missing link" tussen kunst en mens, en hij was de eerste kunstenaar die beeld combineerde met het overigens illusoire geluid. Hij organiseerde tentoonstellingen waarbij niemand durfde zeggen dat ze de klank bij de afbeeldingen niet hoorden, en vonden allemaal dat het orkestje dat voor de opluistering van elke vernissage zorgde er best mocht wezen. Het hoeft geen toelichting dat er veel van de verbeelding van de bezoekers werd gevergd: bij de overigens mooi georkestreerde[9] bewegingen der muzikanten diende elkeen een passend geluid te bedenken, en helaas is er nooit een middel gevonden om die individuele bedenkingen vast te leggen. Het georganiseerde geluid werd om onduidelijke reden "muziek" genoemd: muzen inspireren immers niet alleen schilders die met geluid werken. Het feit dat deze allereerste muziek als deel van een groter artistiek geheel werd uitgevoerd zou een denkpiste kunnen opleveren.
De Overige Aspecten van Geluid volgens AnderenBewerken
Hrumpfs vond zijn eerste aanhangers, of toch die van zijn theorie, in zijn eigen familie, voltallig en unaniem, maar dra ook daarbuiten, en deze schare breidde zich gedurende millennia uit, gelijke tred houdend met de uitbreiding van het menselijk ras. Het kon niet anders, of sommigen onder hen zouden zijn theorie aanvullen, of er profijt uit trekken, of beide. De door hen geformuleerde (maar soms later door anderen uitgewerkte, wegens vóór op hun tijd zijnde) ideeën zijn, hoe kón het ook anders, vijf in getal, en worden "De Overige Aspecten van Geluid volgens Anderen" genoemd. Dat in die titel het getal vijf ontbreekt, is louter te wijden aan het feit dat het eerste na Hrumpfs initiatief in de groep gegooide idee niet liet vermoeden dat er nog zouden volgen. Dat het er uiteindelijk maar vijf zijn geworden, heeft alles te maken met het feit dat na het Vijfde Aspect men er geen meer bij gezocht heeft, uit respect voor Hrumpfs lievelingsgetal.
SchadeBewerken
In 1448 zag de Franse zakenman Adrien de la Pierre brood in Hrumpfs vondst: indien mensen geloofden dat ze een gehoor bezaten, kon hen ook wijsgemaakt worden dat hun gehoor versleten of anderzijds beschadigd was, en dat dat vooral gebeurde door het luisteren naar te luide muziek. Hij bracht het eerste hoorapparaat op de markt, dat op homeopathische wijze de vorm had van een muziekinstrument, aldus het kwaad met zichzelf bestrijdende, of toch zoiets. Zijn oortrompet was tot ver in de XXste eeuw een behoorlijk commercieel succes voor de firma Lapierre. De firma kwam pas écht goed op dreef toen de moderne technologie toeliet om de omvangrijke oortrompet te reduceren tot een minuscuul dingetje dat bijna onzichtbaar in het oor kon gedragen worden, veel meer kostte, en dus ook veel meer opleverde. De miniaturisatie bracht wel met zich mee dat het oorspronkelijk verband met muziek verloren ging, maar toen vanaf de jaren 70 de geluidsinstallaties van rockformaties steeds imposanter werden, en men in brede kringen zich zorgen begon te maken over de impact van dergelijk materiaal op het menselijk gehoor, breidde Maxime de la Pierre, zoals u kunt vermoeden een afstammeling van zijn voorvader, het aanbod uit naar gehoorbescherming, er zorg voor dragend dat deze bescherming niet té enthousiast gepromoot werd, om de oorspronkelijke branche geen geweld aan te doen. De band met muziek was hersteld en de firma stelt het wel.
SnelheidBewerken
In 1899 werd door Kamiel Jenatzky, een snelheidsmaniak die dat jaar al twee keer het wereldsnelheidsrecord op het land had gebroken, geopperd dat ook geluid een snelheid had, en dat hij die snelheid zou overtreffen in zijn automobiel, die hij schertsend "La Jamais Contente"[10] had gedoopt. De man had weinig school gelopen, en had dus evenmin een wetenschappelijke achtergrond. Geheel intuïtief ontwikkelde hij een wedstrijdprincipe, waarbij een operazanger met een heel stevige stem een opera-aria zou beginnen zingen op de plaats waar Jenatzky tegelijkertijd met zijn auto zou starten. Indien hij aan de aankomstlijn zou arriveren vóórdat de eerste tonen van de aria daar te horen waren, dan zou hij meteen aangetoond hebben
- dat het geluid een snelheid had;
- hoe hoog die snelheid was;
- dat hij nóg sneller was dan het geluid.
Diverse omstandigheden belemmerden het onderzoek:
- men verweet Jenatzky dat hij bewust gekozen had voor een traject van twee kilometer (in plaats van de gebruikelijke één kilometer voor snelheidsrecords), en dat er weinig kans was dat een menselijke stem hoegenaamd zo ver zou gehoord worden. Bovendien vertrok Jenatzky met een vliegende start, ook een snelheidsrecordwedstrijdgebruik, en vermoedelijk was de zanger onder de indruk van de langs hem heen razende bolide, een passage waarmee hij synchroon moest beginnen zingen;
- de meningen over de uitslag waren verdeeld over (of onder) de toehoorders aan de eindstreep, omdat sommigen beweerden dat het geluid van de zanger werd overstemd door het geluid van de automotor, en anderen dat ze de lippen van de zanger hadden zien bewegen tegelijk met de (vliegende) start van de auto (enigszins logisch...), zodat ze daaraan de illusie koppelden dat de klank dus óók meteen bij hen was;
- er stond een sterke tegenwind. Deze factor werd pas decennia later vermeld, toen nijvere nadenkers een leuke gedachte zagen in het gedragen worden van geluid door lucht.
Het experiment werd als mislukt beschouwd, maar XXste-eeuwse volgelingen van Hrumpf Hrompfszoon zagen in de snelheidstheorie een kans om de door hen gekoesterde geluidsillusie meer vorm te geven.
TechnologieBewerken
De uitvinding van de film liet toe om aan de mensen ten allen tijde aan te geven wanneer ze verondersteld werden geluid te horen: wanneer een film geluid bevatte, werd dat aangegeven door middel van een pictogram in de linkerbovenhoek van het scherm. Het stelt een op haar zij liggende klok voor, waaruit geluid, gesymboliseerd door concentrische golfjes, voortkomt. Er wordt symbolisch mee verwezen naar het luiden van een klok, dat zowel "gelui" als "geluid" wordt genoemd[11]. De behoefte aan geluid in film liet echter zó lang op zich wachten, dat het medium al zijn vierde decennium was ingegaan eer het pictogram voor de eerste keer gebruikt werd. Het duurde niet lang vóór iedereen de films met pictogram beter vond, en binnen de tien jaar verdween het weer van de schermen, omdat alle films intussen verondersteld werden geluid te bevatten. In de jaren '70 herrees de interesse voor films van vóór 1927, en werd een ander icoontje gebruikt om duidelijk te maken dat de film in kwestie geen geluid bevatte. Dat andere pictogram was niet nieuw: het was even oud als het verschijnsel "televisie", waar het, samen met het eerste pictogram, kon duidelijk maken of de uitzending al dan niet van geluid was voorzien. Sinds er nog uitsluitend TV-programma's met geluid worden uitgezonden (althans volgens de programmamakers), geven de pictogrammen aan of de gebruiker het geluid van zijn TV al dan niet heeft ingeschakeld. Het spreekt van zelf dat deze informatie nu op alle soorten schermen kan opgeroepen worden (ze verschijnt niet meer automatisch, omdat er te veel klachten waren van gebruikers die het hele beeld, tot de laatste pixel, wilden kunnen zien).
Het heen en weerBewerken
De al eerder vernoemde nadenkende Hrumpfvolgelingen ontwikkelden omstreeks 1942 niet alleen het idee van geluid gedragen door lucht, maar dachten meteen stevig genoeg door om er een grappig effect aan te koppelen. Ze beweerden namelijk dat het door die lucht gedragen geluid kon weerkaatsen tegen een hard, loodrecht oppervlak, om een tijdje later intact terug te komen tot de bron van het geluid. Zij trokken vol goeie moed de Alpen in, gewapend met een accordeon, een banjo, een basgitaar, een doedelzak, een drumstel, een harp, een orgel, een triangel en een trombone, dat alles geladen op de rug van een paar ezels. Hun Alpentocht illustreerde treffend hoezeer Erasmus tijdens zijn Alpentocht de nagel op de kop had geslagen toen hij daar, eveneens gezeten op een ezel, zijn "Lof der Zotheid" bedacht: wij behoren tot een zeer vreemde diersoort. Met behulp van dit zootje instrumenten testten zij hun "heen-en-weer"-theorie grondig uit, en noemden het (volgens hen) waargenomen effect eveneens "het heen en weer", althans voor Nederlandstaligen. Zich bewust van de moeilijkheid van dit woord[12], bedachten zij, ten behoeve van anderstaligen, het korte, gemakkelijke woordje "echo". De oorspronkelijke uitdrukking kwam ook spoedig in voege voor een geheimzinnige ziekte, die nog door geen enkele dokter werd geobserveerd, maar die vaak aan tegenstanders allerhande wordt toegewenst[13].
TijdBewerken
Op 31 december 1999, om één minuut vóór middernacht plaatselijke tijd, werd het Vijfde Aspect van Geluid volgens Anderen geopenbaard, vergezeld van de intentie om er geen meer aan toe te voegen. Een groep eind-XXste-eeuwse Hrumpfvolgelingen had het einde van de XXste eeuw besteed aan het bestuderen van de relatie tussen geluid en tijd. Zij noemden zich de "Twintigers", een verwijzing naar de aflopende eeuw enerzijds, en, mits op z'n Engels uitgesproken, naar het tweelinggedrag van geluid en tijd anderzijds. Zijzelf moesten dan vermoedelijk als indrukwekkende tijgers beschouwd worden, of iets kinderachtigs van dat allooi. In hun eindbeschouwing gingen de "tijgers" geen straffe uitspraken uit de weg, zoals
“Geluid en tijd zijn een Siamese tweeling.”
“Wie tijd zaait zal geluid oogsten.”
“Zonder tijd is er geen geluid.”
“Zonder geluid is er geen tijd.”
“Wie aankomt vóór hij vertrokken is, houdt dat meestal stil.”
Om hun bevindingen te staven, zetten zij één seconde vóór middernacht plaatselijke tijd deze tijd gedurende vierentwintig uur stil, en inderdaad: een dag lang was er in het hele universum niks te horen. Er was ook niks te zien, en 't was overal nogal koud, en op een lichte rilling na heeft niemand van die verloren dag iets gemerkt. Behalve de astronomen die op dat moment niet aan het vieren waren, maar, aan hun telescopen gekluisterd, het universum een klein sprongetje opzij zagen maken. Een heel kleintje. Zó klein, dat ze zich afvroegen of ze wel juist gekeken hadden. De overgrote meerderheid van de mensheid[14] beweert dat dat verhaal van dat stilzetten een verzinsel van de Twintigers is, en de stunt heeft de geloofwaardigheid van de relatie tussen geluid en tijd geen deugd gedaan.
WeerstandBewerken
Hoewel diehard Hrumpfvolgelingen slechts een klein percentage van de bevolking uitmaken, betekent dit niet dat de rest zich tegen de geluidsillusie afzet. Integendeel: de overgrote meerderheid kijkt mee, of beter, luistert mee naar de kleren van de keizer. Doorheen de geschiedenis van de mensheid is er echter altijd een kleine kern van weerstanders geweest: zij hebben altijd voet bij stuk gehouden, en niet meegelopen in de geluidsstoet. Zij worden meewarig "doven" genoemd, en blijven hardnekkig communiceren met de gebarentaal die in gebruik was voordat Hrumpf op zijn lumineus idee kwam.
TaalspektakelBewerken
Zij hebben deze taal ook stelselmatig aangepast aan de noden van de tijd, en het loont de moeite om hen moeiteloos, zij het enigszins theatraal, onder elkaar bezig te zien. De grootste virtuoos van dit gebarenspektakel, en ook de grote held van deze weerstanders, was Giorgos Mahakali, een Griek die in het door Turken bezette Griekenland van de XVIIIde eeuw furore maakte tijdens debatten van weerstanders. Ook niet-weerstanders waren hier welkom, omdat men het niet onmogelijk achtte dat zij zich geleidelijk aan van het slechte geluidspad zouden afwenden. De Turkse overheid snapte hier niks van, omdat men daar het woord "weerstand" automatisch interpreteerde als "weerstand tegen het regime", zonder deze weerstanders iets ten laste te kunnen leggen. Pas na de Griekse onafhankelijkheidsstrijd werd bekend gemaakt dat de virtuoze Mahakali-debatten de aandacht afleidden van de bijeenkomsten en andere activiteiten van de "echte" weerstand tegen het Turkse gezag. Mahakali was ook het gadeslaan waard omwille van zijn buitengewoon aantal armen[15], een eigenschap die hem natuurlijk een groter expressiepalet bezorgde dan de andere weerstanders.
BekeringBewerken
De échte weerstanders tegen de Hrumpfillusie zijn diegenen die van bij hun geboorte door de gewone medelijden voelende burgers als "doof" worden beschouwd, terwijl de "bekeerlingen" volgens diezelfde medelijden voelende burgers het langzaamaan worden. Het is dan ook logisch dat de gemiddelde weerstander meer dan vijftig jaar oud is, al moeten we ook rekening houden met de mogelijke aanwezigheid van infiltranten. Deze vindt men nu eenmaal altijd in groepen die door één of andere overheid of concurrerende groepering als controversieel, verdacht, ja zelfs subversief worden beschouwd. De Duitse componist Ludwig "Wassegde" van Beethoven was zo'n bekeerling, maar werd door de échte weerstanders als een infiltrant beschouwd toen hij betrapt werd op het blijven componeren van symfonieën, een activiteit die niet compatibel is met geluidsweerstand.
Het zesde zintuig... en de restBewerken
Te lui om zélf te lezen?
Klik hier om hem
te beluisteren
(luiwammes).
De voorlopige resultaten (de zogenaamde "tussenstand") van een door Professor W. Druyff gevoerd onderzoek naar de menselijke zintuigen, schijnen erop te wijzen dat Hrumpfs vijfde zintuig eigenlijk gesimuleerd wordt door de vier andere samen, en de definitieve versie van het rapport zou in detail moeten aangeven welk aandeel elk van die vier precies heeft in onze geluidswaarneming, en in hoeverre die twee gaten aan beide kanten van ons hoofd daartoe in realiteit bijdragen. Het onderzoek kan ook een nieuw licht werpen op de nummering der zintuigen: zo worden momenteel bijvoorbeeld bovennatuurlijke waarnemingen toegewezen aan het zesde zintuig, en de waarneming van temperatuurwisselingen aan het zevende. Indien het resultaat van het onderzoek kan bewijzen dat het vijfde zintuig ontstaat door de samenwerking van de vier andere, dan zou de vijfde plaats wel eens kunnen vrijkomen, en de nummering laten opschuiven. Een ander scenario houdt het verplaatsen van het huidige elfde (en laatste) zintuig in, zodat op één na alle zintuigen hun plaats behouden, en we bovendien op een mooi rond getal uitkomen, dat bovendien een veelvoud van Hrumpfs favoriete getal is!
CreativiteitBewerken
Immens populair zijn de wereldwijd georganiseerde wedstrijden, op regionale, nationale en internationale niveaus, waar kandidaten elkaar de loef moeten afsteken in het bedenken van een passend geluid bij zowel stilstaande als bewegende beelden. Het voorstel van de winnaar wordt dan officieel als bijpassend geluid erkend op het niveau van de wedstrijd. De winnaars die van regionaal naar nationaal, of van nationaal naar internationaal niveau doorstoten, kunnen hun voorstellen uiteindelijk ook op hogere niveaus erkend krijgen.
Gloria in exelsis Sophia! | Ingelijste versie: 19 januari 2015 |
Dit sublieme artikel is de glorieuze overwinnaar van een Kool en geldt daarmee als voorbeeld voor eenieder die perfectie nastreeft! Het artikel is daarom ingelijst op de Hoofdpagina en in de Lijst der Giganten.
|
NotenbalkBewerken
- ↑ Een kleine minderheid van onderzoekers hanteert hardnekkig het nergens op gefundeerde jaar 3.198.032 vóór onze jaartelling. Zij zijn te verwaarlozen.
- ↑ De andere waren Urgh & Argh Hrompfszonen, een tweeling, en Lionel Hrompfszoon de Onechte, vermoedelijk een bastaard.
- ↑ Dit wordt tegengesproken door sceptici die aanvoeren dat iets niet kon omschreven worden miljoenen jaren vóór de uitvinding van het schrift. Écht wetenschappelijk aangelegde intellectuelen en anderzijds nieuwsgierigen weten uiteraard dat iets ook mondeling kan omschreven worden, en dat die omschrijving even mondeling generaties lang kan doorgegeven worden, indien het onderwerp maar interessant genoeg is.
- ↑ Er waren al zwart-witfoto's gemaakt in de XIXde eeuw, onder andere door bewegingsfotografiepionier Eadweard Muybridge, en door trucagefotografiepionier Lewis Carroll, maar die konden natuurlijk de kleur van Hrumps illusie niet illustreren zonder meteen als trucage door de mand te vallen in een tijd waarin kleurenfotografie nog tot de sciencefiction werd gerekend.
- ↑ Ook dit zeggen werd mondeling overgeleverd: we hebben het dus van horen zeggen.
- ↑ Tenzij per ongeluk, maar nog nooit in een gezaghebbend werk.
- ↑ Uitdrukkingen als "van die tot dan toe als vrij" werden in die tijd angstvallig vermeden, en zijn producten van veel verder geëvolueerde beschavingen.
- ↑ De familie Sjnoef aan de andere kant van heuvel 15bis, grot A. Echte primaten, gedoemd om uit te sterven, vooral met slechts één zoon, die bovendien geen interesse voor de meisjes toonde, zelfs niet voor de toch niet onaardige en vooral niet kieskeurige Lucy. "Bende neanderthalers..." hoorde men Hrompf Hrumpfszoon wel eens mompelen, des avonds, gezeten bij het gezellig knetterende vuur.
- ↑ Dit woord wordt door veel musicologen als oorsprong van het woord "orkest" gezien, en het is duidelijk waarom. Minder duidelijk is waarom u nog steeds niet aanvoelt welke voetnoten het lezen waard zijn, en welke niet.
- ↑ "De Nooit Tevredene".
- ↑ DNA-onderzoek heeft inmiddels bevestigd wat iedereen al had vermoed: klokkenluiders zijn zonder uitzondering rechtstreekse afstammelingen van Hrumpf Hrompfszoon. Het is hen, door een merkwaardige vertraging van de evolutie van het menselijk ras, immers goed aan te zien. Één van hen, Quasimodo, XVde-eeuwse klokkenluider van de Notre-Dame in Parijs, werd zelfs zó beroemd, dat hij in de XIXde eeuw een belangrijke rol kreeg in een roman, en die rol kwam in talloze XXste-eeuwse verfilmingen van die roman nog méér in het zonnetje te staan. Of voor het voetlicht. Of in de kijker, zoals u verkiest.
- ↑ Drs. P bracht er in 1973 een ode aan, officieel getiteld "Veerpont", maar door iedereen "Heen en weer" genoemd.
- ↑ Paleisbronnen insinueerden dat Koningin Fabiola eraan zou overleden zijn, maar aangezien diezelfde bronnen dat ook al beweerden van Archimedes, Clovis, Karel de Grote, Tijl Uilenspiegel, Jan van Eyck, Jheronimus Bosch, Bruegel, Shakespeare, Rubens, Rembrandt, de dodo, Johannes Vermeer, Newton, George Washington, Napoleon, Goethe, Darwin, Oscar Wilde, €dison, Magritte, Martin Luther King, Picasso, Elvis Presley, Louis Paul Boon, Dalí, Hugo Claus, Montignac, en De Cock met See Oo See Kaa, nemen wij die bewering met een korrel zout.
- ↑ Alle niet-Hrumpfvolgelingen eigenlijk.
- ↑ Tien volgens de enen, acht volgens anderen, negen volgens het Nationaal Instituut voor Statistiek.