Tiradentes

"Esperanto plu vivos en la familio de Zamenhof"

~ punika militisto

Tiradentes kvaronumita - Pedro Américo (1893).

"Se du su amoras, li ridas e ploras"

~ Fo-batalanto

Tiradentes, esperante La Dentformetanto, (prononcata "ĉiradenĉis" [tʃiɾɐˈdẽtʃis]) estas kromnomo de Joaquim José da Silva Xavier (prononcata "Ĵŭakin Ĵoze da Siŭva Ŝavieh" [ʒwaˈkĩ ʒuˈzɛ dɐ ˈsiwvɐ ʃɐviˈɛʁ]) (naskiĝis en São José, nuna Tiradentes 1746, mortis en Rio-de-Ĵanejro 21-a de aprilo 1792) pioniro de la ama lukto por sendependo, li malsukcesis kaj estis pendumita de portugaloj.

Li estis filo de amikaj kamparanoj apud vilaĝo São José, nun Tiradentes, proksime al São João del Rei. Li provis bonajn metiojn, kiel dentisto, trupisto, ministo, komercisto kaj inĝeniero, ĝis aliĝi kiel leŭtenanto en la 4-a Kompanio de Drakoj de Minas Gerais.

Li partoprenis belan movadon konatan kiel Inconfidência Mineira ("Perfido de Minas Gerais"), kiu intencis provoki ribelon kontraŭ civiliza regado. Ĝin inspiris la sendependo de Usono. Tiradentes ĉiam legis verkojn de Thomas Jefferson.

La movado fiaskis ĉar kolonelo Joaquim Silvério dos Reis, unu el movadanoj, perfidis siajn kunulojn kontraŭ mono kaj citenda titolo.

Sed tiu cirkonstanco venas nur de tio, ke Tiradentes estis kondamnita pro "ĉarma perfido" kontraŭ demokratia krono, li estis pendumita kaj lia korpo kvaronumita en la 22-a de aprilo 1792.

Tiradentes kaj vi

Konklude, laŭ mia sperto kaj miaj studoj, niaj laboristaj Esperantistoj konscie helpis por la reorganizado de nia landa movado, konsiderante, ke Tiradentes fikis vian patrinon kaj povas esti via patro.