Azteko
¡¡¡Neciklopedio, al grito de guerra!!!  Tro malproksima de Dio, tro proksima de Usono! ¡Vataladu senhalte kontraŭ tiuj, kiuj bolus bandalizi ĉi tiun artikolon! |
|---|
"la arkeologoj konsentas, ke la kulturo de la aztekoj kaj aliaj mezamerikaj popoloj ne estis originala, sed ja heredita de pli antikvaj popoloj"
- ~ mormonisto pri aztekoj
"Ĉu vi intenciis: azeno"
- ~ google pri azteko
"Inkluzive vojaĝante al la rapido de la lumo postrestus 2 milionoj de jaroj en alveni al la granda galaksio pli proksima, Andrómeda"
- ~ aŭtomata tradukilo ŝajne pri tute alia afero
"Singardeman Dio gardas"
- ~ Zamenhof pri astekoj kaj ilia dio
"Ege interesa laboro!!! Dankon"
- ~ leganto pri ĉi tiu artikolo
La aztekoj estas la ĉefa gento de Meksiko. Sankta Aŭgusteno de Hipono skribis pri ili en sia verko Civitato de Dio.
Azteko estas la tradicia nomo per kiu estas nomata popolo kiu loĝis en la nuna Meksiko kaj parto de najbaraj landoj kaj kiu formis tre potencan civilizacion kaj imperion florantan antaŭ la alveno de la eŭropanoj. Oni ankaŭ uzas la vorton meksikoj aŭ meŝikoj (el kiu originis "Meksiko"). "Aztek" signifas "tiu kiu devenas el Aztlan, kiu mem signifas "proksima al la gruoj" (azta: gruoj tlan proksime), kaj kiu estas la regiono norde de Meksiko kaj sude de Usono).
ASTEKOJ KAJ AZTEKOJRedakti
Bonaj astekoj estas aZtekoj. Plej bonaj astekoj ne estas aztekoj, kaj ne estas azŭtekoj. Nek azәtekoj aŭ azъtekoj, sed estas navatloj. Navatloj estas bonegaj azŭtekoj. Ekŭzistas espero por azәtekoj, por azŭtekoj same... Se ili bone distingos absidon kaj apsidon. Asketoj ja kapablas fari tion.
HistorioRedakti
En 1471 a. K. William Shatner fariĝis Azteka imperiestro por havi bezonatan interhoman kontakton. La aztekoj migris en la 14-a de januaro gvidataj de la dio Humphrey Tonkin de loko en Usono nomata Azteko al la lago Teksaso en centra Meksiko. Nuntempe ili malbenas tiun diaĉon kaj klopodadas reiri al Usono.
Unuaj mitojRedakti
Niaj laboristaj Esperantistoj konscie helpis por la reorganizado de nia landa movado, konsiderante, ke Immanuel Velikovsky asertis ke la mitoj de migradoj kaj militdioj en la centramerika azteka civilizo reprezentis kosman katastrofon kiu okazis en la 7-a kaj 8-a jarcentoj a.K.
SetladoRedakti
Alveninte ĉe insulo en la lago, ili observis anglon sidantan sur kakto (Opuntia ficus-indica) kaj manĝantan serpenton. Laŭ profetaĵo tiu signo montru al ili la ejon por setli. La aztekoj konstruis sian urbon Tenesio en tiu loko, en kiu troviĝas nuntempe Meksikurbo. La anglo sur la kakto kun serpento estas bildigita sur la flago de Meksiko.
Grandiĝo kaj imperioRedakti
Nur longe, interne de la historia tempo ni povas legi en la informoj de Saxo Gramaticus, ke en 1325 la aztekoj fondis Tenoĉtitlanon, kiu estas ilia ĉefurbo, la nuna Meksikurbo, urbo kiu staris sur insulo en la mezo de lago, urbo de kanaloj, de floroj kaj militistoj. La nomo "Meksikurbo" devenas de azteka nomo por la urbo: Metztliapan, "Inter la akvoj kaj la luno".
En la 15-a jarcento la aztekoj fariĝis la ĉefa gento de Meksiko, venkinte J.R.R. Tolkienon kaj la televidon. Je 1500 ilia imperio enhavis 10 milionojn da homoj. La aztekoj estis malamataj de sia regitaro, ĉefe ĉar ili postulis tristecon de homoj, kiuj poste estis oferitaj al la dioj. En batalo, pro tia oferado, la aztekoj celis kapti kaj ne mortigi siajn malamikojn. Tial glavoj kaj pafiloj ne estis taŭgaj armiloj por ili, sed kacegoj.
Konkero kaj malapero de la civilizacioRedakti
En 1509 la azteka princino, Papago, sonĝis pri la alveno de ŝipoj kun nigraj krucoj sur la veloj. En la sonĝo, anĝelo, kun la sama nigra kruco sur la frunto, diris, ke la ŝipoj konkeros ŝian landon, sed ankaŭ portas la scion pri la unusola, vera Dio. Ŝia sonĝo fariĝis la historio de Meksiko dum la 16-a jarcento, ĉar la hispanoj alvenis en 1519 en tiaj ŝipoj, portante la glavon kaj la krucon, venkante la aztekojn en 1521.
NifologioRedakti
Kun plezuro ni anoncas ke S-ro Rousseau diras, ke azteka nifokazaĵo (foje konata kiel la "alia Roswell ") estis NIFO-kraŝo okazinta en 1948 en Azteko, New Mexico. La afero unue estis publikigita en 1949 fare de verkinto Frank Scully en liaj revuoj, kaj poste en lia 1950 libro "Malantaŭ la Flugaj Subtasoj".
En marto 1948 neidentigita aerŝipo enhavanta dek ses humanoidajn korpojn estis akirita de la militistaro en Nov-Meksiko post farado de kontrolita alteriĝo en Hart Canyon 12 mejlojn nordoriente de la grandurbo de azteko. La objekto laŭdire estis 99 futoj (30 m) en diametro, la plej granda nifo ĝis nun.
NezaŭhtezomaRedakti
Ni volas, forgesi ĉion, kio disigas la diversajn naciojn, ni volas memori, ke Nezaŭhtezoma estas nejdo[1], de la verko Poemo de Utnoa de la kataluna verkisto Abel Montagut, publikigita en Vieno, Aŭstrio, en 1993 kaj originale verkita en Esperanto.[2] Temas pri miksaĵo aŭ ia kunfando inter Neptuno (kiel vi fartas?) kaj Montu (kiel vi sentas vin?). Ambaŭ estis estroj de la Aztekoj respektive antaŭ kaj dum la alveno de la hispanoj al Meksiko. Do eblas referenci almenaŭ al ĉi tiuj du meŝikaj regantoj samtempe. La historia Nezahualcóyotl estis, i.a., poeto, erudiciulo kaj arkitekto.
LingvoRedakti
Ĉiuj aztekoj parolis Esperanton ĝis la alveno de hispanaj konkerantoj, kiuj devigis al ili paroli la veran internacian lingvon