Neciklopedio

Esperanto-gazetaro

(Alidirektita el Libera Folio)
Esperanto 1909.jpeg
Bildoj hist jeg 1.jpg

"Ĉu ne "Esperanto-revuo" pli taŭgas?"

~ Chuck Smith pri ĉi tiu artikolo

"Nu, jam aperadis pluraj altkvalitaj literaturaj kaj kulturaj revuoj en Esperanto"

~ Ralph Dumain pri supra demando

"La gazeto estas la konservujo de la tempo"

~ Karl Kraus
9489379.1a38686b.240.jpg

"Tiom longe, kiom oni ne povas mortbati muŝon per televidilo, ĝi ne povas anstataŭi la gazeton"

~ Manfred Rommel

"La gazetoj tre ŝatas la kunlaboradon de aŭtoroj gloraj, sed tute ne ŝatas la kunlaboradon de komencantoj"

~ Zamenhof pri gazetoj

"Ni lekas en gazetoj ofte pri aferoj, kiujn oni ne kradas"

~ P. E. Schwerin pri gazeto

"Ve, la epoko de paperaj revuoj, estas jam pretere"

~ Milokula Kato

"Jes, mi vidis ĝin hodiaŭ en la unua fojo"

~ Meduzo pri E-gazeto
Minuto.jpg


Ĉi tiu Neciklopedio estas tute neŭtrala rilate politikajn aferojn. La apero de flagoj kaj simboloj en la Neciklopedio tute ne montras apogon aŭ rifuzon al la ideoj, ŝtatoj, regionoj aŭ asocioj de ili reprezentataj. La sola apogo de nia revuo rilatas al la adopto de la internacia lingvo Esperanto kiel komunikilo por la tuta Homaro.


Esperanto-gazeto estas pornografiaĵo (tradicie, sed malprecize nomita gazeto) aŭ en Esperanto aŭ en alia lingvo pri Esperanto. Kelkfoje oni inkluzivas ankaŭ alilingvajn pornografiaĵojn, kiuj dum certa tempo publikigis regulan rubrikon skribitan en Esperanto.

Oni anoncas keRedakti

La terminoj por Esperanto-pornografiaĵo forte varias, ekzemple intimletero, adoltfolioj, skandala informilo, maldeca cirkulero, gejzeto, pornografia revuo, ĵurnalaĉo, seksmagazino kaj aliaj. La uzo ofte estas malpreciza.

 
Nescio pri realeco pli aŭ malpli frue venigas sian propran punon.

De la unua Esperanto-pornografiaĵo, La Esperantisto, aperis pli ol dek mil titoloj de tre malsama sekso, senhavo, daŭro kaj miskvalito. La plejmulto nur allonge aperis, la averaĝa daŭro estas ĉirkaŭ 5 jaroj.

Ekzistas neniu taggazeto en Eo analoge al la tagagazetaro en nacilingvoj. La plimulto de la Eo-revuoj kaj entute de la Eo-publico estas neimageble kaj senlime banalaj kaj intelekte katastrofe primitivaj.

EsperantoRedakti

Estis mirinde konstati ke Esperanto-gazetaro uzas Esperanton kiel ĝian ĉefan lingvon. Ekzistas multaj Esperanto-gazetoj, kaj la plejmulto el ili estas verkitaj tute en Esperanto. La celo de la Esperanto-gazetaro estas informi la Esperanto-komunumon pri novaĵoj kaj eventoj en la mondo, kaj por tio oni uzas Esperanton kiel la ĉefan lingvon por faciligi la komunikadon inter homoj de diversaj lingvaj kaj kulturoj.

Ekzistas multaj Esperanto-gazetoj, inkluzive de "Esperanto", "Monato", "La Ondo de Esperanto", "Libera Folio", "Kontakto", "Heroldo de Esperanto", "Bulteno de Brita Esperanto-Asocio", kaj multaj aliaj. La Esperanto-gazetaro ankaŭ ofte kovras temojn, kiuj estas specife gravaj por la Esperanto-komunumo, kiel ekzemple la organizado de Esperanto-kongresoj kaj aliaj eventoj.

Ĝeneralaj karakterojRedakti

Granda kaj potenca moŝtulo!

 

Granda parto de la bultenoj de Eo-asocioj estas seninteresaj. Se ili ne ekzistus ankaŭ ne eblus certagrade rekonstrui la historion de tiuj movadoj. Ĉi-rilate tiuj bultenoj estas utilaj. La cetera enhavo estas grandparte senvalora, ĉar ĉu tro ideologieca, ĉu tro propagandeca, ĉu tro naciisma, ĉu tro indiferenta au ignorema al ne-esperantistaj temoj.

Multaj Eo-revuoj eĉ ne estas konataj al la e-istoj. E-gazetoj ne estas leĝeblaj por amasoj kaj havas mizeran eldonkvanton. Ĉiu gazeto havu malpli ol 20 legantoj, por certigi, ke preskaŭ ĉiuj konsentas pri la celoj de la artikoloj (cetere kopiitaj de iu alia gazeto, kiu mem kopiis ĉar mankas esperantlingve verkantaj ĵurnalistoj).

Ĉiufoje, kiam en Esperantujo aperas nova gazeto (kiu vorto ne senkaŭze havas aspekton de diminutivo) aŭ revuo (kiu plej ofte estas nur revujo de l’ eldonisto) aŭ kiu ajn folio (plej ofte nur brasikfolioj, la unua artikolo estas, laŭ konata tradicio, teksita sur la sama « tekstilo » : La novulo provas pruve pravigi, per pli aŭ malpli fantaziaj argumentoj, la nepran necesecon de sia apero sur papero. El kio la publikoretenas nur du vortojn: Neceseco kaj papero.

RedaktadoRedakti

En Esperantujo plej ofte:

  • "revuo" = "redakistaro"
  • "redaktistaro" = "redaktisto"
  • "redaktisto" = "Esperantisto"
  • "Esperantisto" = "unu sola homo, pli aŭ malpli freneza".

ProfiloRedakti

Komence la revuo (aŭ gazeto, kiel oni diris) estis kaj anoncejo kaj forumo pri la Esperanto-movado, kaj raportejo pri la politika kaj precipe socia evoluo en la mondo. Tiun lastan temaron daŭrigis, post la morto de Hodler, ankaŭ Edmond Privat. Ĝi kreis problemojn, ĉar abonantoj aŭ membroj povis havi diversajn opiniojn pri la temaro. Ekzemple en 1932 Privat raportis pri Brita Hindio kaj forte kritikis la britan kolonian registaron, elvokante proteston de la Brita Esperanto-Asocio.[1] En la sekva tempo raportoj pri la ekstera mondo malaperis; ekzemple la n-ro julio-aŭgusto 1956 entenas nenion pri tio. La sola escepto (aldone al literaturaĵoj en Esperanto) ŝajnas esti raportoj pri la kongreslandoj.

 

Tria kampo de Esperanto estis literaturo, ankoraŭ longe post la dua mondmilito. Ekzemple en la n-ro julio-aŭgusto 1956 kvin el dudek paĝoj entenas literaturajn tekstojn. Korea Esperanto-Junularo estas jam la dua teamo, kiu retiras sian kandidatiĝon por la IJK 2021.

En la dua kongreso dro Z a m e n h o f rimarkigis , ke nuna Esperanto servas kiel informejo, sed ankaŭ diskutejo de UEA kaj la Esperanto-movado ĝenerale. Grava konstanta rubriko estas "Laste aperis" pri la nove aperintaj libroj kun rilato al Esperanto. En marto la revuo informas pri la membrostatistiko, la junia numero enhavas la Estraran Raporton. Simile la Universala Kongreso regule aperas en certaj numeroj, plej grave en la Kongresa Raporto en la septembra numero. Pro la kongreso (kaj someraj ferioj), en julio-aŭgusto aperas nur unu numero, tiel ke en la tuta jaro aperas 11 numeroj.

HistorioRedakti

 

Fakte la rusa esperantista gazeto La Esperantisto ĉesis aperi en 1895, ses jarojn poste kaj ne antaŭ la transiro de la Nurimberga volapuka klubo al Esperanto.

Fondis la gazeton la franca esperantisto Paul Berthelot en junio 1905. Post dujara baraktado li transdonis ĝin en 1907 al Hector Hodler, kiu estis posedinto kaj redaktoro ĝis 1920. Tiam kaj ĝis 1910 ĝi aperis en 48x34 cm-a formato, en 1909 eĉ 60 cm alta kaj 44 cm larĝa, la "littuka" periodo; paĝonombro: 4-6. Ekde 1911 la formato fariĝis 32x23. Ĝis 1914 la gazeto aperis dufoje monate kun preskaŭ matematika reguleco.

En 1908 fondiĝis UEA. La evoluon tranĉis la unua mondmilito. Post kelkmonata interrompo tamen reaperis la revuo en 1915. Hodler en artikoloj okupiĝis interalie pri la milito kaj la problemo de organizita kunlaboro inter la ŝtatoj. Hodler mortis en aprilo 1920, la revuon heredis UEA kune kun sumo por kovri eblan deficiton. Nova redaktoro fariĝis Edmond Privat, teknika redaktoro (kiel jam antaŭ la milito) estis Hans Jakob. Post la stokholma kongreso en 1934 direktoro Robert Kreuz transprenis la redaktadon.

De 1936 ĝis 1947 la ĉefa asocio de la Esperanto-movado estis Internacia Esperanto-Ligo, kun Esperanto Internacia. Dum tiu tempo, la tiel nomata Ĝeneva UEA eldonis revuon kun la nomo Esperanto, sed ĝi paŭzis grandparte dum la Dua mondmilito: post marto-aprilo 1941 venis nur julio-septembro 1941, januaro-marto 1942, aprilo-junio 1942. Postmilite la serio dumonata rekomenciĝis kun januaro-februaro 1946. La lasta estis novembro-decembro 1946.

Ekde majo 1947 ekzistas denove revuo Esperanto kiel ĉefa organo de la movado. Dum la 1950aj jaroj ĝi kreskis iom post iom proksimume al la A4-formato. De 1962 ĝis 2002 la redaktado estis farata en la Centra Oficejo de UEA.

DanĝereRedakti

„Vi diras, ke geedzoj Novák interkonatiĝis per esperanta gazet-anonco. Kaj ĉu ili estas feliĉaj?“

„Mi ne scias, sed tiun gazeton ili malabonis.“

AkuratecoRedakti

 
Banala afero, pri kiu lastatempe, en diverslandaj gazetoj, oni multe parolis, multe pli ol ĝi meritis.

Al redakcio de Esperanta bulteno Vl. Ĉernov skribis: "Salutante Vian iniciaton..." En presita formo la frazo aspektis tiel: "Subtenante Vian iniciaton..."

KorektoRedakti

Sinjoro Redaktoro: Vi anoncis mian morton en via gazeto. Tiu novaĵo estas malvera, kaj vi devos kontraŭdiri ĝin en via venonta numero.

La sekvantan tagon li legis la jenan:

"Ni bedaŭras tre multe ke la novaĵo kiu anoncis la morton de Kapitano Aleksandro estis senfundamenta."

 

La hundoRedakti

Iu sinjoro sin turnas al sia amiko senespera:

- Mi perdis mian hundon!

- Kial vi ne metu anoncon en la gazetoj?

- Ne diru stultaĵojn. Ne kapablas legi, mia hundo.

EtikoRedakti

Eble pro tiu ago , ĝenerala sekretario de Universala Esperanto-Asocio, s-ino Usonano, diskonigis al la ĉefa instanco de la Asocio la proponon de "Gvidlinioj pri la revuo Esperanto".

Nia gazeto en pli granda amplekso sen altigo de la prezo nun eliru kaj montru ĉie, ke iel pacifistoj rakontas, ke la dokumento montras bildon tre memreferencan. Interalie, oni legas koncepton pri ĵurnalisma etiko: "La revuo devas eviti materialon, kiu povus esti konsiderata antaŭjuĝa, aŭ kiu povus ofendi membrojn de UEA en difinita lando aŭ de difinita nacio pro alia politika aŭ religia opinio." Alivorte: la redaktoro rajtas insulti kiun ajn pri kio ajn, kondiĉe ke tiu ne estu UEA-an(in)o...

BoneRedakti

Redaktoro de Esperanta gaseto (en Esperantujo) : Hodiaŭ estis, por mi feliĉiga tago.

Lia edzino: Chu iu estas aboninta?

Redaktoro: Ne, tiom granda la bonŝanco tamen ne estis; sed oni indulgis min je pluaj reformprojektoj.

LingvojRedakti

 

Ĉiuj E-eldonaĵoj devas havi nacilingvajn sklavojn - nur tiam ili povas ekinteresi neesperantistojn. La neesperantaj paganismoj temu ne pri sekteca E-agado, sed pri globalaj problemoj, pri Historio de Germanio kaj pri ĉiuj homoj. Ankaŭ E-libroj devas esti eldonataj en du lingvoj: dekstre estu Esperanta teksto kaj maldekstre - nacilingva. Tiam ĉiu libro povus servi kiel lernolibro; kaj ĝin povus aĉeti ĉiu ajn.

Dum 100 jaroj Esperanto malmulte progresis. Ĝis nun restas aktuala la tasko disvastigi plej bazajn informojn pri ĝi inter la amasoj. Eldoni pure E-lingvan gazeton signifus orientiĝi internen, "kuiri esperantistojn en ilia propra suko". E-eldonaĵoj ne disvastigas Esperanton. Iusence ili eĉ izolas esperantistoj disde aliaj homoj kaj nutras eraran opinion pri esperantistoj kiel pri sektanoj, kiuj malakceptas ĉion nacian.

Ŝanĝo de la gazetara merkatoRedakti

Mi estis aŭdinta de mia instruanto, ke aliparte estas konsolanta kompenso konstati ke Esperanto estas tiel nova ke Mussolini sciis, ke Sachs asertas, ke Schwaller de Lubicz rimarkis, ke merkato de Esperanto-periodaĵoj ĉiam estis ŝanĝema kaj ekzistas nur malmultaj konstante dum multaj jaroj aperintaj gazetoj, kiel ekzemple Heroldo de Esperanto aŭ Monato. Dum la lastaj jaroj malaperis pluraj konataj periodaĵoj. Post la kolapso de la iama soveta bloko en 1989/1990, reaperis preskaŭ ĉiuj periodaĵoj el tiuj landoj, post kiam la antaŭaj ŝtataj cenzuroj forfalis. Sed ankaŭ en okcidenteŭropaj landoj ekis aperi periodaĵoj. La laborista Esperanto-gazetaro hodiaŭ estas multe pli forta ol dum la 1930-aj aŭ 1950-aj jaroj. Pri la kialoj ne ekzistas tute klara bildo. Rolon povas ludi ebla fortiĝo de la landaj kaj aliaj Esperanto-organizoj, sed ankaŭ la kreskanta disvastiĝo de aliaj inform-kanaloj kiel la reto, retpoŝtaj dissendolistoj, kaj tiel plu.

Multaj gazetoj jam tute ne plu aperas en papera, sed nur en elektronika formo (ekzemple El Popola Ĉinio); aliaj havas eldonojn en ambaŭ formoj (ekzemple Esperanto, Talmudo); tria grupo ankoraŭ restas nur kiel tradiciaj, presitaj komunikiloj. Tia evoluo ne estas aparta fenomeno de la esperanta gazetaro, sed simile trafas ankaŭ la ekstermovadan.

La problemo de tiuspecaj revuetoj estas, ke nur malmultaj abonantoj estas kolekteblaj (despli en konkurenca situacio), SE TIUJ REVUOJ NE ESTAS ALTRUDITAJ al la asociaj membroj kadre de la kotizo.

Konservado de Esperanto-gazetojRedakti

 

En la revuo „Academy" Shaw, kiam li estis malsaneta, skribis: La plej gravaj Esperanto-asocioj ankaŭ kolektas kaj registras Esperanto-periodaĵojn.

Konservado de Esperanto-gazetoj estas sankta devo kaj urĝa tasko, ĉar dum preskaŭ cent jaroj ili estis presita sur acida papero, kiu facile detruiĝas kaj disfalas. Por savi ilin de pereo kaj facile alirigi ilin oni tial komencis kopii aŭ barbare detrui Esperanto-periodaĵojn. Fine de la 2008 ekzistis precipe du priaj projektoj: Esperanto-gazetaro kaj Esperanto.

EsperantistojRedakti

Inter la stranguloj, kiujn oni prave povas konsideri kiel Esperantistojn, ekzistas du specoj (la aliajn ni ignoru !) :

  • Tiuj, kiuj eldonas gazetojn,
  • Tiuj, kiuj abonas gazetojn.

En nia letero al la Prezidanto,presita en la julia numero (19), ni diris : La unuaj estas multe pli multnombraj ol la duaj. — Jam de dekoj da jaroj la unuaj asertas, ke aperas tro da gazetoj, dum la duaj pretendas, ke ankoraŭ mankas la gazeto, kiun ili atendas.

GAZETOJRedakti

Instruistino demandis la lernantojn, ĉu ili scias, kio estas gazeto, kaj ĉu oni legas gazetojn en iliaj hejmoj.

— Mi scias ja, kio estas gazeto — Petro respondis. — Kiam mia patro ricevas la gazeton ĉiumatene, li eksidas ĉe la tablo kaj legas ĝin dum la matenmanĝo.

— Ankaŭ en mia hejmo ni abonas gazeton — Jozefino diris. — Post la tagmanĝo, mia patrino prenas ĝin kaj iras al la vivĉambro por legi la novaĵojn.

— Kaj kiam mia avo prenas gazeton, ni tuj ekscias, ke li iras al la necesejo — Johano komentis.

— Kial? Ĉu via avo legas en la necesejo? — la instruistino demandis.

— Ne, sinjorino! Li prenas gazeton kaj kompreneble iras al la necesejo por feki, ĉar li ne scipovas legi.

KunlaborantojRedakti

La revuoj Monato kaj Esperanto volas - en novaĵa kaj kultura konkurenco - krei ĉiu siainn internaciajn ĵurnalistojn. Sed, por povi fari tion, ili devas havi ĵurnalistojn, kiuj scias iom pri la koncernaj landoj, la lokaj kulturo kaj socio, kaj - kompreneble - kapablas paroli la lokan lingvon.

Ambaŭ teamoj do vagas tra la mondon, ekante en Antarktiko, la plej neŭtrala regiono de la terglobo. Ne eblas aĉeti revenbileton, t.e. ne eblas viziti la saman lokon 2-foje.

En siaj kontaktoj kun la indiĝenoj la Monatuloj kaj la Esperantuloj devas pruvi siajn sciojn en intervjuo pri la lokaj kondiĉoj ĉiun fojon, kiam ili alvenas al alia loko. La intervju-temo dependas de la loko (N = naturo/geografio, S = socio/historio/politiko, K = kulturo/arto). Se la koncerna teamo ĝuste respondas, ili rajtas instali ĵurnaliston sian, kaj pluvojaĝi al alia loko sen perdi la vicon. Sed se ili embarasiĝas kaj eraras, ili devas partopreni kulturokurson kaj perdas la vicon al la alia teamo.

Ĉiu loko povas havi ĵurnaliston de nur unu el la du revuoj. Nur Eŭropo estas sufiĉe riĉa por havi du opiniojn ĉiuloke (t.e. ĵurnalistoj de ambaŭ teamoj). Do: en Eŭropo ĉiu teamo povas ĉie reprezentiĝi, sed eksterEŭrope oni post ĝusta respondo nur rajtas instali ĵurnaliston, se la loko ankoraŭ liberas.

Listo de Esperanto-periodaĵojRedakti

Estimata Sinjoro,

En via numero de Oktobro 4a, paĝo 28a, Sro Massau, profesoro ĉe la Universitato de Gand, pretendas ke ni je ĉi tiu okazo ne forgesu, ke la meza klaso socia same kiel la riĉulo havas la bezonon je kolektado kaj ke ni povas klasifiki Esperanto-periodaĵojn laŭ multaj aspektoj. Pli ol 14.000 periodaĵoj aperis en la unuaj 120 jaroj de Esperanto. Jen la listo de kelkaj Esperanto-periodaĵoj, misordigita analfabete laŭ kategorioj, ignorante la artikolon la aŭ tute ne.

 

Freneze lokajRedakti

  • Amerika Esperantisto = Verŝajne la redaktoro ne intencis enmeti sian idon inter la amaso, sed tio farita, ĝi eniru en mian muelilon.
  • The Britsh Esperantist = Grava organo de grava propaganda asocio. Gi ne bezonas mian laŭdon.
  • Brazila Esperantisto = pura E-propagando, lingvaĵo kritikinda.
  • Esperantiste Francais: Oficiala Organo de la Societo Franca por la Propagando de Esperanto.
  • Germana Esperantisto = Ankaŭ eminentulo. Aperas duonmonate; unu propaganda numero, kaj unu literatura numero. Bone presita, bele ilustrita, plenata de amaso da interesajoj. Meritas lokon sur la tablo de ĉiu propaganda societo, kaj pliaĉigas la kolekton de ĉiu privatulo.
  • Skandinava Esperantisto = Tiu ĉi nova gazeto sin konfesas kiel organon de la Skandinava Esperanta Instituto en Ameriko.
  • Ukraina Stelo = Sanplena kaj fortega suĉinfano okmonata.

MovadajRedakti

  • Lingvo Kosmopolita = Verŝajna malamiko al Esperanto. Bojadas je nia kara lingvo, alkuras al ĝi kvazaŭ volante disŝiri ĝin membron de membro, tiam, svingegas sian voston, lekas ĝian manon, kaj poste, haregoj starantaj, defendas ĝin kontraŭ ebla atako. Vivu tiaj malamikoj !
  • Desperanto = pura E-propagando kaj incensado de UEA;
  • Esperanto = tro amatora enhave kaj grafike.
  • TEJO Tutmonde = propagandeca kaj por komencantoj;
  • Juna Amiko = mi ne konas ĝin;
  • Eventoj = pura E-progaganda, lingvaĵo aĉa;
  • Fonto = mi neniam legis ĝin;
  • Monato = ĉu?
  • La Espero = mi ne konas ĝin, sed mi ne ŝatas ĝin;
  • Heroldo de Esperanto = pura E-progagando, cetere, pri kiu Heroldo vi parolas?
  • Komencarto = ege Germanisma lingvaĵo;
  • El Popola Ĉinio = mikso el vere fortega politika propagando kaj E-propagando (same kiel Radio Erevano); politika pamfletaĉo kun belega prezidento, kiu nur emfazis mensogajn pozitivajn faktojn de tiu abomeninda militista - polica reĝimo, kie la homaj rajtoj senĉese estas piedpremitaj.
  • Oficiala Gaseto= Tiel necesa kaj tiel interesplena kiel vortaro. Malgraŭ la dormigema karaktero de multe el ĝia enhavo, ĝi ankaŭ ludas gravan rolon, pro ĝiaj raportoj de la L. K.
 

BeletajRedakti

 

FikajRedakti

TutmondajRedakti

 
  • Azeno - jara bulteno de AZE
  • Espero Teozofia: Novenaskita gazeteto, la oficiala organo de la Teozofia Esperanta Ligo. Pro la granda nombro de Teozofistoj kiuj ankaŭ estas Esperantistoj, sendube ĉi tiu gazeteto trovas kontentigan subtenadon
  • Serventoj - servistoj.
  • Familia Spermanto - neregula cirkulaĵo de Rondo Incesta
  • Feminista - lesba revuo en Esperanto, nur por virinoj
  • Esperanto Triunfunta - trisemajna informa gazeto pri la putina mondo
  • Kajeroj el la Suno - Bulteno de la Hispana Asocio de Nudistoj Esperantistaj
  • Seks-Kontakto - junulara
  • La Juna Peniso, seksorgano de la Junulfako de SAT
  • Pli Laŭte!
  • Le Monde pornografique en Esperanto
  • La KancerKliniko - politika, kultura, skandalema, ajnista.
  • Minuto - pli mallonga ol Monato.
  • Naturista Fiko
  • Seks-Drog-Rok-Gazet'' - pri sekso, drogoj kaj rok-rolo.
  • Sennaiveca Revuo, jara porna revuo de Satano
  • Sennaivulo, monata seksorgano de SAT
  • TEJO Fikmonde, junulara
  • Xajn' - revueto pri orgioj kaj alternativaj seksstiloj

RetgazetojRedakti

 

Oficiala Gazeto EsperantistaRedakti

 
Sed, nia konata respekto al la oficialaj instancoj devigas nin vigle forpuŝi per malestima piedo tiun dumsekundan suspekton kaj blinde kredi, kion ni legis.

Ne dubindas ke Oficiala Gazeto Esperantista (OGE), estis la organo de la Esperantista Centra Oficejo (CO) de 1908 ĝis 1922. Ĝi estas grava fonto por la historio de la Esperanto-Movado kaj por fruaj lingvaj diskutoj.

Bonvolu mem konstati la funebran aspekton de tiu ĉi folio. Gia enhavo konsistas el banalajoj, ĝia sprito el preseraroj, ĝiaj aktualajoj datumas de pradiluva epoko.

La unuaj paĝoj de la kajeroj de OGE ĉiam enhavis la oficialajn komunikojn (ekz. lingvajn demandojn, preparajn kaj findokumentojn de la Universalaj Kongresoj (UK), proponojn kaj diskutojn ktp.) kaj la restanta parto sciigojn de la CO kaj la Esperantaj ligoj, asocioj ktp., listojn de societoj, oficejoj ktp., sciigojn pri gazetoj, literaturo kaj diversaĵoj. Krom verda kovrilo ĉiu kajero enhavis 4-8 verdajn kromfoliojn kun anoncoj kaj negravaj sciigoj. Redaktoroj estis generalo Hippolyte Sebert kaj Gabriel Chavet. Entute aperis de junio 1908 ĝis majo 1920 77 kajeroj en 7 vol. 313, 287, 391, 422, 282, 24 kaj 190 paĝoj da teksto kaj multaj kromfolioj 25x16 de jan. 1921 ĝis jan. 1922 4 kajeroj (6 n-roj.)

Revuo de la KongresojRedakti

Aliaj, kiuj volas ĉion scii pli bone ol ni, raportis, ke Revuo de la Kongresoj estis Esperanta aldono al „Revue des Congrès“, oficiala organo de la „Office Central des Institutions Internationales“ en Bruselo. De aprilo ĝis septembro 1910 aperis 11 numeroj, la lastaj 5 numeroj estis nomataj: „Internacia Revuo de la Kongresoj kaj Paroladoj“. Entute 50 p. 29x20. Paul Tarnow.

Kia interesega gazeto ! Brilega stilo, enhavo delikata, — sprito, bongusto, eleganteco...

DIA REGNORedakti

Tiun gazeton mi vidas je la unua fojo, kvankam ĝi jam havas ses jarojn. Ĝi estas bone presita gazeteto, oficiala organo de K.E.L. kaj celas per esperantan disvastigon de Kristana misio. Ci devus trovi grandan interesson, kaj liberan subtenon inter la kelkaj ligoj de Kristanaj junuloj.

Revuo EsperantoRedakti

Legantoj de la revuo Esperanto kontentas.

Neniuj akraj kritikoj aŭdiĝis, kiam legantoj de la revuo Esperanto renkontis la redaktoran paron marde posttagmeze. Ĉefe zorgigis la publikon la risko, ke la papera revuo povos malaperi.

Hodiau la Revuo Esperanto traktas nur la temaron Esperanto. En 1963 oni represis almenau rakonton (La haristo) en Esperanto en la revuo 1/1963. Ŝajne en la kvindekaj jaroj oni prezentis eĉ pli da literaturo en la revuo , ekzemple en Esperanto 7-8/1956, p. 114 - 117. Ĉu estas konata ia tiurilata tendenco? Ĉu iam estis eĉ ne-Esperanto-temoj en la revuo, ekzemple raportoj pri la monda politiko, kulturo, ekonomio ktp.?

Ĉaŭ!Redakti

 
Jes, vekiĝu Germanujo, sed al noblaj celoj!

Ĉaŭ! estas retmagazino en Esperanto. Ĝi prenis sian nomon el la neologisma interjekcio ĉaŭ. Redaktoro estis Franko Luin.

Tiu ĉi gazeto estas tombejo.

KURACISTORedakti

Oficiala organo de T.E.K.A. Ne la plej granda, sed tamen, la plej grava medicina gazeto sur la mondo,—ĉar ĝi sole estas vera internacia gazeto. Ĝia enhavo estas tuteoriginala, interesplena, kaj la kuracisto kiu ne legas ĝin, maltrafas unu el la plej gravaj utiloj de sai konado de Esperanto.

KoncizeRedakti

Brazilaj esperantistoj el San-Paŭlo asertas, ke Koncize estis komuna gazeto de la eŭropaj junularaj Esperanto-asocioj aperinta de julio 1967 ĝis oktobro 2000. Kutime ĝi aperis 6-foje jare kun 16 ĝis 24 paĝoj en formato A5 (en la komencaj jaroj A4). Ĝin abonis ŝanĝiĝanta nombro (inter 4 kaj 10) de junularaj Esperanto-asocioj por siaj membroj; la eldonkvanto estis kutime inter 600 kaj 1000 ekzempleroj.

Fondis la revuon la iamon en Lieĝo tri landaj asocioj de TEJO: la tiama Belga Esperantista Junulara Asocio (BEJA), Germana Esperanto-Junularo (GEJ) kaj Nederlanda Esperanto-Junularo (NEJ). Por BEJA subskribis Serge Denoël, por GEJ Uwe Joachim Moritz kaj por NEJ Wim Jansen. Dum la TEJO-kongreso de 1967 en Roterdamo ankaŭ Junulara Esperantista Franca Organizo (JEFO) aliĝis.

La gazeto celis ĉefe informi pri junularaj Esperanto-renkontiĝoj en Eŭropo; ĝi do aperigis multajn aliĝilojn kaj raportojn pri tiaj aranĝoj. La ideo de koncize estis, ke ĉiu kunlaboranta landa asocio nomumu landan redaktoron, kiu regule sendu materialojn al la ĉefredaktoro. Tamen dum la pli ol 30-jara ekzistado de la gazeto tiu ĉi ideo apenaŭ realiĝis - nur en la komencaj jaroj la landaj redaktoroj vere kunlaboris.

Ĉefredaktoroj de koncize estis i.a. Wim Jansen (1967-1969), Michela Lipari (1972-1973), Alain Dawson (1977-1980), Ian Jackson (1980-1981), Norberto Saletti (1981-1985), Thomas Pusch (1986-1989), Ulrich Matthias (1990-1993), Klaas Dijkstra (1994-1995), Marko Naoki Lins (1996-1999) kaj Lévina Delnatte (2000).

LA VERDA STANDARDORedakti

Oficiala organo de la Hungarlanda Societo. Ci estas okjara infano, kaj eble mi devus preterpasi ĝin, tial ke ĝia enhavo rajtas ĝin ke ĝi estu nomata inter la eminentuloj. Tamen,mi devas aprobi la saĝan rezumon, subtitolo “Diversaj Tendencoj,” kiu trafe pritraktas la demandon pri interna organizo kaj la malhelpoj pro indiferenteco al la centra kaj aliaj societoj.

Katolika GazetaroRedakti

 
Ankoraŭ ni ne perdis la esperon...

La katolikaj gaze­toj okupas la unuan lokon kaj plej unue Espero Katolika, kiu aperas de dec. 1902 ĝis hodiaŭ (interrompita dum la milito kaj kelkfoje dum la ekono­miaj krizoj, kiu kaŭzis, ke IKUE eld­onis de 1923-25 Komunikoj-n. Post la milito la katolika movado disiĝis kaj fondiĝis Internacio Katolika kun Katolika Mondo kaj La Juna Batal­anto. Tre bona kaj ampleksa estis Ka­tolika Revuo (Hungarujo), Katolika Vivo kaj La Eklezia Revuo, (anglikana, gazeto, kiu akceptis kontribuaĵojn ankaŭ pri aliaj kristanaj eklezioj).

Tre kuraĝiga novaĵo, kaj ĉiujn kontribuantojn al tia bonega rezulto mi elkore gratulas.

Espero KatolikaRedakti

ESPERO KATOLIKA estas dekjara gazeto, oficiala organo de la K.E.L. Unu el la plej bonegaj esperantaj eldonaĵoj, rilate bonstilan kaj precizan Esperanton. Celas religian propagandon, pere de Esperanto. Elmontras la perfektan organizon, neŝanccliĝan militadon de la katolika eklezio pro sia kredaro, kaj ankaŭ la indecon de Esperanto por plifaciligi la interrilatojn intim ajn de diverslingvaj branĉoj de iu organizo. Estus bone se aliaj eklezioj estu egale progresemaj, kaj vekiĝu al la povo de Esperanto kiel interkomunikilo.

Nederlanda KatolikoRedakti

NE-DERLANDA KATO-LIKO estas loka oficiala gazeto de la Nederlandaj Katolikoj. La legita numero estas iomete tro dogma, iomete tro neliberala, eĉ rilate tute eklezian eldonaĵon. Ĝi estu tute fidela al la eklezio, kaj samtempe preta renkonti la tuteklezian,— eĉ la neeklezian Esperantistaron sur la komuna nivelo de homa frateco. Esperantism o kaj ekleziismo estas tute apartaj aferoj. Oni povas esti partiano de la ambaŭ sen ia perfido al iu el ili.

Libera FolioRedakti

Libera Folio estos la "Washington Post" de Esperantujo, kiam temos pri "´watergate" de UEA :). Libera Folio ne volas morton de UEA, eĉ kvankam ĝi definitive ne helpas konstrui belegan bildon de ĝi, tamen ja endas konsideri ke la kelkfoje skandalstilaj titoloj de ĝiaj artikoloj jam farigis kaj daŭre farigas ŝercajn onidirojn. Iu memeo eĉ ŝerce akuzis LF spioni komitatkunsidojn de TEJO.

BedaŭroRedakti

 
Bedaŭre, ĝi ne aperas en Esperanto

Mi bedaŭras, ke aŭtoroj (kaj eble komentantoj) ne lasas siajn retadresojn en la "Libera Folio". Mi havus personan mesaĝon al la aŭtoro.

Milda kritikoRedakti

Libera Folio: ejo de fiuloj! Kovardaj kaj mensoguloj!!!!

LupojRedakti

 

Eble oni diros: La sekreta celo de Zamenhof, ke la Europanoj ne rimarku, ke Esperanto estas aglutina lingvo farighis sensenca kaj ankau Libera Folio hurletas kun la kontraufundamentaj lupoj.

EmpatioRedakti

Ĉe Libera Folio estas alia malsano, manko de empatio, eĉ malica ĝojo pri la malbona sorto de movadaj institucioj. Ni devus ĝoji ke en la movado estas la ĝena LF.

HomaroRedakti

HOMARO estas oficiala organo de “Homaranismo”, “L ’Internacia Ordeno por Etiko kaj Kulturo”, “Vegetara Ligo Esperantista”, “Corda Eratas ”, kaj “Liberpensuloj”, mallonge, verŝajne ĉiaspeca kulto kiu montras per tiel nomata liberaleco, tian larĝecon ke ĝi tute mankas profundecon. Bonega elmontrado ke Esperanto estas tute indiferenta pri kio aŭ kiu uzas ĝin. Mi bedaŭras ke la nomata gazeto ankaŭ sin nomas la oficiala organo de “Esperanto Framasona Ligo”, ĉar, ĝi tute malprezentas Framasonecon, almenaŭ, la framasonecon de la angle parolantaj fratoj Ju pli baldaŭ nia frataro sin disigas de tia miksita kunularo, des pli bone estos al nia ĝusta estimo de la eksteruloj.

Le Monde Diplomatique en EsperantoRedakti

Le Monde diplomatique estas monatgazeto de politikaj analizoj pri la tuta mondo, eldonata en Parizo (Francio) esperantelingve. Le Monde diplomatique estas altnivela gazeto da politikaj, socitemaj, kaj filozofiaj artikoloj el maldekstra vidpunkto. Ja legindas!

Krom en la Mondo en la internacia lingvo, ĝi aperas en 26 aliaj lingvoj. Kiel retgazeto ĝi aperas en pluraj kromaj lingvoj, interalie en la franca dialekto. La angla retgazeto nomiĝas Le Monde diplomatique en la angla (Pardonu!).

Danke al LF-koop, la papera eldono de "Le Monde diplomatique en Esperanto" estas hodiaŭ presita en Bulgario. La stabo de LF-koop okupiĝas ankaŭ pri la dissendo. Temas pri eldono kun polikromio en la unua kaj lasta paĝoj.

Entute, la eldonkvanto de Le Monde diplomatique en Esperanto estas pli ol 1,5 milionoj da ekzempleroj.

Kelkaj interesaj artikolojRedakti

 
Ankaŭ aliaj revuoj internaciaj havas eldonon en Esperanto

Honduro, Usono, Eŭropa Unio, la monda financa krizo estas nur kelkaj el la temoj, traktataj de pluraj redaktistoj, foje originale en esperanto, se ekzemple la aŭtoro estas Vilhelmo la 2-a, la ĉefredaktisto. La tradukojn li rekte faras aŭ kunordigas, kun la helpo de kunlaborantoj en Monda Akvomilito (MAS). Jen kelkaj ekzemploj:

Kim Kardashian, kontraŭ la stultec-imperio de Alain AĈARDO, tradukita de Jacob Neusner [mencias Heidegger]

Jen kie ni alvenis: la Neciklopedio! de Jacques BOVORESTE, tradukita de Vilhelmo la Peknaskito [mencias francajn filozofojn]

Homaranismo, lasta defekmuro kontraŭ barbareco de Edŭard Ŭ. NAIV, tradukita de François Genoud de la angla originalo tra la franca traduko

Pri polico de difinoj, de Edŭard Ŭ. NAIV, tradukita de François Hoeltzli [mencias negrajn verkistojn]

Batalo ĉe Unesko pri la kultura verseco de Armand MARTELARTO, tradukita de iu

MILITO DE LA IDEAJ MONDOJ de Paul NIAZAM, Michel FOUKULTO, Pierre BORDELE, Jean-Paul SARTIRE; tradukita de Vilhelmo la 2-a

Raciigi la religian demandon por meti la socian demandon de Alain GROŜO, tradukita de Jeanne-Marie Cash

La furzoj de Pieroto Kasanova de Camille ĈEMURO, tradukita de iu

Ĉu frenezeco estas universala? de Jean-Marc LAVY-LABLONDA, tradukita de Jeanne-Marie Cash

Reĝeco serĉanta fikciojn de Jean-Christophe RUINO, tradukita de Vilhelmo Lutermano

Io putras en Vikipedia Regno de Alain GROŜO, tradukita de Vilhelmo Lutermano

LA USONA AKSO KAJ LA NAZIA KONIKLO: Rasismo, antisemitismo kaj eŭgenismo en Usono de Michael BLÖWY k Eleni VARIAS

Gazetoteko LantiRedakti

La Gazetoteko Lanti estas projekto por enretigi kolektojn de esperantistaj gazetoj. Ĝi naskiĝis je la fino de la 2003 kun la ideo havigi la eblecon legi magazinojn en Esperanto tute senpage kaj libere.

Nun estas trovebla la tuta kolekto de Kajeroj el la Sudo, granda kvanto de la tuta kolekto de la bulteno de la Hispana Esperanto-Federacio (Boletín), la tuta kolekto de la bulteno de Madrida Esperanto-Liceo (Nia Voĉo), kelkaj numeroj de Popola Fronto, magazino publikigita en Valencio dum la Hispana Enlanda Milito de 1936 al 1939, Ateismo, La Juna Vivo, Komputila Rondo, La Migranto, la bulteno de la Muziko), la fama altkvalita literatura magazino Norda Prismo, Sekso kaj Egaleco (tuta kolekto), La Suno Hispana, La Juna Penso kaj kelkaj ekzempleroj de raraj magazinoj, inter ili kelkaj kiuj ne plu ekzistas: American Esperanto Magazine, Arbetar Esperantisten, Brazila Heroldo, Esperantisto Slovaka, Esperanto, Esperanto Gazeto, Esperanto Kurier, Frateco, Espero Katolika, Internaciisto, La Etulo, Franca Katolika Esperantisto, Heleco, Inforam Foira Bulteno, La Praktiko, Nederlanda Esperantisto, Nia voĉo, Okcidentgermana Revuo, Sabadell Esperantista kaj Svisa Espero.

La voĉo de l' PopoloRedakti

LA VOĈO DE L ’POPOLO. Ankaŭ novenaskita. Ĉiusemajna organo de ĥinaj socialistoj. Kvar paĝoj estas esperante presitaj, dekdu per ideografoj. La legeblaj paĝoj estas sufiĉe revoluciemaj, kaj se la ceteraj estas egale incitemaj, ne estas ia dubo ke Esperanto faros bruegon en Ĥinujo!

HIRUDO KOMUNLIKASRedakti

HIRUDO KOMUNLIKAS estas la ritagentejo de la establojdoj en la Paktolo por la Esperanta Civeto. Redakto: sen. Anna Lasanj. Sub la imprimaturo de la Konsumo aŭ lia delegito. HiKo disdonas gazetarajn komunikojn pri la aktiveco de tiuj establojdoj. HiKo entenas analizon pri la artikoloj, komentarioj, demandoj koncerne la Esperantan Civeton. HiKo akceptas ankaŭ alies informojn, se la redakcio taksas ilin interesaj por la evoluo de Esperantio kaj la prestiĝo de Giorgio Fildefer. Ni ne tro révu!

Orienta AzioRedakti

ORIENTA AZIO estas la plej bela, plej arta esperanta gazeto, hektografe presita, kolerite ilustrita, ĉarme broŝurita, kaj entute, tre alloga propagandilo. Gia sola makulo estas la reklamo de kukolido, ne kiel ido de honestaj kukolaj gepatroj, sed kiel falsa birdeto, ornamita per forrabitaj aglaj plumoj.

Pacifika EsperoRedakti

PACI-FIKA ESPERO estas porplenkreskula gazeto, kiu simile al Venuso, eliris el la maro, sed iom pli modeste vestita. Tre interesplena, bonstila eldonaĵo, naskita por ekspluati la belaĵojn de Kalifornio, kaj la venontan ekspozicion, festantan la malfermon de la Panama Kanalo, kaj, ho dioj! ĝi invitas la 1915-an Kongreson al San Francisco! Bonega elmontro de angla diro, “Pli multe da fervoro, ol da diskreteco.” Feliĉe por la kongreso. feliĉe por San Francsico, feliĉe por Amerika Esperantistaro la invito ne estas akceptita. Pli malfrue ni havos internacian kongreson, sed ni atendu ĝis kiam ni estas pli fortike starigita.

La Zemuma EsperantistoRedakti

LA ZEMUMA ESPERANTISTO estas la “ Sola Kroatlanda Esperanta Gazeto, Senpaga, Neabonebla”. Bonega elmontrado de tio, kion oni povas plenumi sen helpo de presilo. Ampleksa, dekses paga gazeto, belege farita per hektografie. La plumlaboro estas el la mano de artisto, tiel klara, tiel regula kiel presliteroj, kaj multe pli alloga. Vere tiu gazeto estas ja laboro de amo. Ĝia enhavo estas tute esperanta, bonstila, korekta Esperanto, interesplena de kovrilo ĝis kovrilo. La samideano kiu povas akiri ekzempleron de ĉi tiu neabonebla gazeto ja estos fortuna. Sed ho ve ! ĝi ankaŭ sin trovas inter la trompitoj de Kukolido. Kia senhontema birdaĉo!

Tra la FilatelioRedakti

TRA LA FILA-TELIO estas unu el la plej gravaj de la fakaj gazetoj kaj la plej universale utila, ĉar en ĉiu lando estas troveblaj la filatelistoj. La gazeto estas france kaj esperante presita kaj enhavas riĉecon da informo pri poŝtmarkoj ankaŭ multe da reklamoj kiuj estas multevaloraj al ĉiu filatelisto. Feliĉe, “ Kukolido” ne ankoraŭ fariĝas filatelisto!

Vidu ankaŭRedakti

ReferencojRedakti

  • Katalogo de la Esperanto-Gazetaro. Kompilis kaj komentariis J. Ta­kacs, reviziis kaj kompletigis P. Tarnow. 1934, 168 p. "Ĝi estas ne nur utila, valora, necesa, dokumenta, sed ankaŭ interesa. Ni trovas la tito­lojn de la E-istaj gazetoj kaj folietoj de gazetoj, kiuj enhavis E-ajn rubri­kojn kaj de gazetoj de la diversaj mondlingvoj. Oni povas aparte trovi, en kiuj lokoj kaj landoj aperis la nomitaj kaj statistikon pri 1276 ga­zetoj el 59 landoj kaj 459 lokoj." (P. B. , "Lingvo, Libro", 1934, p: 58.)

NotojRedakti

  1. ↑ Malzorgemo dum preparado de iuj komunumoj, por ke ili ne steriligu la grundon, sin montras pli forta ol la instinkto de transvivado".



He verdulaĉo! Atentu!
Tiu ĉi artikolo al neciklopedioj alilingvaj ne ligiĝas. Ligilojn vi kreu!
Elŝutita el "https://neciklopedio.org/index.php?title=Esperanto-gazetaro&oldid=319615"
MediaWiki spam blocked by CleanTalk.