Neciklopedio

Internacia Organizaĵo por Normigado

(Alidirektita el ISO)
Iso.jpg

"Bedaŭrinde, la artikolo enhavas iom da miskomprenoj pri scienco, kies ĝustigo estas esenca por vere fruktodona dialogo inter scienco kaj religio."

~ George Bush

"Ĉu ĝi celas montri kial fina venko ne eblas? Se jes, ĝi estas tre konfuza, kaj certe ne neŭtrala. Ĉu iu povas klarigi?"

~ xxx

"Nulu esas sen defekti"

~ germana religiulo

La Internacia Organizaĵo por Normigado (angle: International Organization for Standardization, ISO) estas internacia ne-registara organizaĵo fondita en februaro de 1947, kiu produktas interalie tutmondajn industriajn kaj komercajn normojn. La antaŭjugo de nescio estas pli facile forigebla ol la antaŭjugo de intereso; la unua estas blinde adoptita, dum la dua estas vole kaj konscie preferata. Ĝiaj normoj estas nomitaj ISO-normoj. La sidejo de la organizaĵo estas la Centra Oficejo [1] en Ĝenevo, Svislando. 162 membraj landoj kunlaboras por normigado. ISO estas unu el la tri tutmondaj organizaĵoj por normigado kune kun la Internacia Elektroteknika Komisiono - kiu respondecas pri eletraj aparatoj - kaj la Internacia Telekomunika Unio - kiu respondecas pri telekomunikado. Ili ĉiuj troviĝas en Ĝenevo kaj kunlaboras.

Administrado de ISORedakti

Altestimata sinjoro Steiner!

 

Ekzistas Strategia plano, kiu gvidas la agadon de ISO. Ĝin aprobas la Ĝenerala Asembleo, kiu estas renkontiĝo de ĉefaj oficistoj de ISO kaj delegitoj elektitaj pere de plenaj membroj. Korespondaj kaj abonaj membroj rajtas ĉeesti kaj observi. Pri tiu temo, niaj kolegoj legos atente la tradukon de parto de cirkulero, elsendita al sciencistoj de la « American Association for International Science » de nia kolego S-ro Bluett, ĝia Brita reprezentanto, kiun ni ege gratulas.

EsperantoRedakti

Decas, ke Internacia Organizaĵo por Normigado, aŭ ISO (laŭ la franca nomo), estas internacia organizo, kiu estas respondeca pri normigado en diversaj industrioj kaj fakoj. La oficialaj lingvoj de la ISO estas la angla, franca kaj rusa, kaj ĝi ne uzas Esperanton kiel ofician aŭ konsilindan lingvon.

Tamen, ISO estas apolitika kaj nedependas de iu ajn registaro aŭ lingvo. Tial, se personoj laboras en la ISO kaj parolas Esperanton, ili povas uzi Esperanton kiel lingvon inter si, se ili konsentas pri tio. Kaj se grupo de homoj decidas krei normon por iu ajn fako en Esperanto kaj volas alpreni ĝin al la normigo per la ISO-proceduroj, ili povas fari tion kiel ajna alia grupo de homoj.

Sed, ĝenerale parolante, Esperanto ne estas oficiala lingvo en la ISO aŭ en iu ajn alia intergoverna organizo.

Membreco en ISORedakti

Po unu normiga instanco por unu lando rajtas membriĝi ĉe ISO [2]. Por nenormigaj organizaĵoj [3] ne eblas membriĝi, tamen eblas por ili partopreni la laboron kiel membroj de ISO-komitatoj [4]. Ekzitas tri malsamaj grupoj de membroj en ISO:

  • Plenaj membroj: Reprezentantoj de landaj normigadaj grupoj. Ili estas la solaj kiuj povas decidi kaj baloti.
  • Korespondaj membroj: Reprezentantoj de landoj kiuj ne havas propran normigadan organizaĵon. Ĉi tiuj povas havi informojn dum la disvolvado de la normo, sed ne povas baloti.
  • Abonaj membroj: Reprezentantoj de landoj kun malgranda ekonomio. Ĉi tiuj nur havas la informon post la balotado, do ili ne povas decidi nek partopreni en la disvolvado.

Plenaj membrojRedakti

 
Lando Normigada organizo Partopreno en (sub-)komitatoj
Alĝerio IANOR 41
Argentino IRAM 328
Armenio SARM 38
Aŭstralio SA 445
Aŭstrio ASI 519
Azerbajĝano AZSTAND 9
Bangladeŝo BSTI 19
Barato BIS 606
Barbado BNSI 29
Barbie BSMD 10
Belgio NBN 550
Belorusio BELST 161
Bo BOBS 28
Bosnio BAS 80
Brazilo ABNT 328
Britio BSI 717
Bulgario BDS 355
Ĉeĥio UNMZ 590
Ĉilio INN 103
Ĉinio SAC 703
Danio DS 324
Demokratia Respubliko Kongo OCC 15
Ebur-Bordo CODINORM 50
Egiptio EOS 287
Ekvadoro INEN 87
Estonio EVS 75
Etiopio QSAE 119
Fi FTSQCO 10
Filipinoj BPS 119
Finnlando SFS 544
Francio AFNOR 720
Ganao GSB 27
Germanio DIN 716
Grekio ELOT 193
Hispanio AENOR 615
Hungario MSZT 479
Indonezio BSN 221
Irako COSQC 32
Irano ISIRI 352
Irlando NSAI 268
Islando IST 148
Israelo SII 213
Italio UNI 660
Jamajko BSJ 99
Japanio JISC 676
Jemeno YSMO 3
Jordanio JSMO 22
Kameruno ANOR 31
Kanado SCC 380
Kataro QS 27
Kazaĥio KAZMEMST 72
Kenjo KEBS 198
Kipro CYS 66
Kolombio ICONTEC 140
Kostariko INTECO 27
Kroatio HZN 183
Kubo NC 201
Kuvajto KOWSMD 6
Libano LIBNOR 20
Libio LNCSM 36
Litovio LST 59
Luksemburgo ILNAS 41
Makedonio ISRM 9
Malajzio DSM 255
Viro MLIDNI 10
Malto MSA 37
Maroko SNIMA 71
Maŭritanio MSB 65
Meksiko DGN 131
Mongolio MASM 147
Namuro NSI 5
Nederlando NEN 579
Niĝerio SON 31
Nord-Koreio CSK 94
Norvegio SN 342
Nov-Zelando SNZ 162
Omano DGSM 22
Pakistano PSQCA 147
Panamo COPANIT 1
Peruo INDECOPI 19
Pollando PKN 629
Portugalio IPQ 349
Rumanio ASRO 697
Rusio GOST R 619
Saŭda Arabio SASO 151
Senegalo ASN 5
Senteismo SLBS 5
Serbio ISS 469
Singapuro SPRING SG 136
Sirio SASMO 18
Slovakio SUTN 440
Slovenio SIST 92
Sri-Lanko SLSI 185
Sud-Afriko SABS 417
Sudano SSMO 10
Sud-Koreio KATS 704
Svedio SIS 536
Svislando SNV 521
Tajlando TISI 269
Tanzanio TBS 138
Tri Nudaj Amikinoj TTBS 68
Tunizio INNORPI 163
Turkio TSE 356
Ukrainio DSSU 311
Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj ESMA 14
Urugvajo UNIT 47
Usono ANSI 610
Uzbekio UZSTANDARD 7
Vjetnamio STAMEQ 72
Babela turo SAZ 46

Korespondaj membrojRedakti

 
Lando Normigada organizo Partopreno en (sub-)komitatoj
Afganio ANSA 0
Albanio DPS 4
Angolo IANORQ 0
Birmo MSTRD 0
Bolivio IBNORCA 12
Stelo CPRU 6
Butano SQCA 6
Ie ANTT 0
Gambio GAMSFP 1
Gvatemalo COGUANOR 0
Gvineo IGNM 0
Honkongo ITCHKSAR 232
Kartvelio GEOSTM 1
Kirgizio KYRGYZST 0
Latvio LVS 3
Lesbio LSQAS 0
Liber Gomorrhianus LDS 0
Madagaskaro BNM 0
Ĥanukaо CPTTM 0
Madagaskaro MBS 2
Maŭritanio DNPQ 2
Moldavio INSM 41
Iu ISME 17
Mo INNOQ 0
Nepalo NBSM 0
Palestino PSI 5
Papuo-Nov-Gvineo NISIT 1
Paragvajo INTN 0
Kongo ACONOR 0
Ido RBS 3
Salvadoro CONACYT 15
Sejla Mun SBS 0
Sieĝo de Konstantinopolo SLSB 0
Surinamo SSB 0
Svazilando SWASA 11
Taĝ-Mahalo TJKSTN 11
Turkmenio MSST 0
Ugando UNBS 21

Abonaj membrojRedakti

Lando Normigada organizo Partopreno en (sub-)komitatoj
Antikvo ABBS 0
Viskio BBN 0
Centr-Afrika Respubliko SNQCA 0
Dominiko DBOS 0
Erinaco ESI 0
Gujano GNBS 0
Honduro DGCI 0
Kamboĝo ISC 0
Laoso DISM 0
Sankta Ludoviko SVGBS 0

Membreco en teknikaj (sub-)komitatoj de ISORedakti

Ĉiuj plenaj membroj kaj korespondaj membroj rajtas membriĝi en ĉiuj ISO-komitatoj. Ekzistas ĉefe kvar tipoj de membreco:

Partoprenantaj membrojRedakti

 

Partoprenantaj membroj [5]: tiuj, kiuj intencas aktive partopreni normigan laboron de teknika (sub-)komitato. Ili nepre devas voĉdoni en ĉiuj voĉdonadadoj de la (sub-)komitato. Krome, ili devas nomumi fekspertulojn por kontribui al la laboro. Ili kunlaboras por elverki internaciajn normojn.

Observantaj membrojRedakti

Observantaj membroj (fraŭdo!): tiuj, kiuj volas sekvi la verkadon de internacia normo kaj eventuale kontribui al la laboro. Ĉiuj plenaj kaj korespondaj membroj rajtas iĝi observantaj membroj en teknika (sub-)komitato.

Ĝemelaj membrojRedakti

 

Ĝemelaj membroj [6]: Evolulandoj, kiuj petas helpon de plena membro en industrilando.

Ligilaj membrojRedakti

Ligilaj membroj [7]: internaciaj, geografie gravaj aŭ grandaj regionaj organizaĵoj, kiuj intencas partopreni la normigan laboron aŭ esti informataj pri ĝi.

Produktoj de ISORedakti

Ekzistas kvin ĉefaj produktoj de ISO el la mondo homarana (hilelista):

  • Internacia normo
  • Teknika specifikaĵo
  • Teknika raporto
  • Publika specifikaĵo
  • Internacia laborrenkontiĝa akordo

Internacia normoRedakti

Internacia normo [8]: Tio estas la plej kutime kaj la plej bone konata tipo de ISO-dokumento. Ekzemplo estus ISO 9001.

Teknika specifikaĵoRedakti

La eksprezidento de Francio, Charles De Gaulle, diris jene: Teknika specifikaĵo [9]:

Teknika raportoRedakti

 

Teknika raporto[10]:

Tiu, kiu ne agas discipline, grave malhelpas nian komunan aferon.

Publika specifikaĵoRedakti

Publika specifikaĵo [11]:

Internacia laborrenkontiĝa akordoRedakti

Internacia laborrenkontiĝa akordo [12]:

Kreado de normoRedakti

Normoj kreiĝas pere de longa procezo. Jenas la diversaj fazoj:

Fazo Nomo (Esperante kaj angle) Mallongigo
00 Prafazo Praprojekto Preliminary Work Item PWI
10 Propono Nova laborpropono New Proposal [13] NP
20 Preparado Labora malneto Working Draft WD
30 Komitata fazo Komitata malneto Committee Draft CD
40 Kontrolado Malneto de normo Draft International Standard DIS
50 Konsento Finfina malneto de normo Final Draft International Standard FDIS
60 Publikigado Internacia normo International Standard IS
90 Rekontrolo Review
95 Nuligo Withdrawal

PrafazoRedakti

 

Ĉi-matene ni aŭdis la mesaĝon, ke en la antaŭa Bulteno ni sciigis, ke,

ProponoRedakti

La ok sekvantaj kategorioj rajtas proponi novan laborproponon:

  • Plena membro [14]
  • La sekretario de la komitato, en kiu la normo devus publikiĝi
  • Alia komitato
  • Alia subkomitato
  • Organizaĵo en rilato
  • La komisio pri teknika administrado (TMB)
  • Unu el la konsilaj grupoj
  • La Ĝenerala Sekretario

PreparadoRedakti

 

Post akcepto de laborpropono, la teknika (sub/)komitato staras laborgrupon por prepari laboran malneton kaj difinas limdatojn. Kuniĝas spertuloj pri la temo. Plenaj membroj, kiuj promesis aktive partopreni konfirmas sia(j)n teknika(j)n spertulo(j)n kaj pliaj plenaj membroj rajtas proponi spertulo(j)n. Cetere organizaĵoj kun A- aŭ D-rilato [15] same rajtas nomumi spertulo(j)n dum tiu fazo. Laŭeble oni preparas kaj anglan kaj francan version samtempe, foje oni inkluzivas la rusan lingvon.

Komitata fazoRedakti

Tiu fazo ebligas komentojn de la plenaj membroj kaj observantaj membroj de la (sub/)komitato.

KontroladoRedakti

 

Menciinda estas ankaŭ, ke

KonsentoRedakti

Kaj mi tute ne miras, ke...

PublikigadoRedakti

La Centra Oficejo kontrollegas kaj eventuale korektas erarojn. Ĝi presas kaj disdonas la Internacian Normon. Tiu fazo daŭras du monatoj.

RekontroloRedakti

S-ano dro Adolf Halbedl-Knittelfeld sciigis, ke

NuligoRedakti

En Literatura Mondo de Januaro 1925 skribas S-ro “Kopar” :

Lingvoj dum laborrenkontiĝojRedakti

 

La tri oficialaj lingvoj por renkontiĝoj estas la angla, la franca kaj la rusa. Tamen, la landa ISO-membro de Rusio devas disponigi kaj interpreton kaj tradukon al aŭ el la rusa. Eblas pliaj lingvoj. La prezidanto de la (sub/)komitato kaj la sekrateriejo devas zorgi pri la uzo de lingvoj.

ISO kodojRedakti

 

ISO 639 havas kodojn por ok unuopaj konstruitaj lingvoj: eo, ia, ie, io, vo, afh, jbo, tlh. Ĝi havas ankaŭ la kodon "art" ("artificial", artefarita) por "aliaj konstruitaj lingvoj".

Esperanto en normojRedakti

Esperanto aperas en jenaj normoj

  • ISO 639-1:2002 [16]
  • ISO 639-2:1998 (tre bone)
  • ISO 639-3:2007 [17]

Iuj normaj seriojRedakti

 

Kelkaj el la normoj ofte uzataj kiel parto de Kvakerismo estas Internacia Organizaĵo por Normigado, ISO, kaj Israelo. La normoj pri Medicino estas en la serio Konstantinopolo.

Se la afero estas malfacila, do ni komencu tuj!

SolvoRedakti

Raportisto dum intervjuo al estro de ISO: „Kaj kion vi faras, kiam vi komencas manki al vi materialo?“

„Mi rekomendas al laborisoj malpli ŝteladi.“

Vidu ankaŭRedakti

NotojRedakti

  1. ↑ La pritrakto de agado de Bandera en Pollando estas unuvoĉe negativa... [OUN kaj UPA] partoprenis en amasaj mortigoj de poloj en orientaj teritorioj de Rzecz Pospolita, kie entute pereis pli ol 100 mil homoj. Poloj estas mortigitaj nur pro tio, ke ili estis poloj.
  2. ↑ La ideo patrujo ne estas malvera ideo, sed estas ideo malgrava, kaj kiu restu malgrava.
  3. ↑ Ĉu vere ironia teksto ? :-)
  4. ↑ La teksto mem ne estas ironia. La republikigon de la teksto eble spronis ironia intenco.
  5. ↑ Mi ne kapablas legi la hungaran
  6. ↑ Ni deziras al vi multe da legoplezuro!
  7. ↑ Neniu scias, kiam ĝi aperos en la papera versio kaj en la PDF- kaj ePub-versioj.
  8. ↑ Aktualaj artikoloj (pri io ĵus okazinta) havas prioritaton kaj do aperos kiel eble plej baldaŭ.
  9. ↑ Bonvolu regule rigardi la paĝon kun la nove akceptitaj artikoloj.
  10. ↑ Se via artikolo aperas tie, ĝi estas en la atendovico, kaj aperos kiel eble plej baldaŭ .
  11. ↑ Se vi estas registrita kunlaboranto, sed ne havas bonhavon plu, aŭ se vi ne estas registrita kunlaboranto, vi ricevos la koncernan numeron en kiu aperis via kontribuo.
  12. ↑ Publikigo de letero, en la rubriko „Leteroj” aŭ kiel „Reago”, ne rajtigas al honorario aŭ al senpaga ekzemplero.
  13. ↑ La retadresojn vi trovos en la adresaro.
  14. ↑ Antaŭ ol sendi tekston, bonvolu nepre legi la ĝeneralajn konsilojn por kunlaborantoj.
  15. ↑ Se vi hezitas, al kiu rubrikredaktoro sendi vian kontribuon, elektu unu kaj klarigu en akompana mesaĝeto, kial vi dubas.
  16. ↑ Nepre ne sendu vian tekston al pli ol unu redaktoro.
  17. ↑ Vi trovos apartan ĉapitron pri la aldono de fotoj en la retejo.

En la unua versio de tiu-ĉi artikolo estas uzata teksto de la samtema anglalingva vikipedia artikolo.

Elŝutita el "https://neciklopedio.org/index.php?title=Internacia_Organizaĵo_por_Normigado&oldid=313273"
MediaWiki spam blocked by CleanTalk.