Fraŭdo
"Saluton! Ĉu tio ŝajnas en ordo al vi?"
"Surbaze de la perspektivo pri la senmorteco de Animo, lernu, kiel ni povas plibonigi nian vivon kaj tiun de niaj geamatoj"
"Laŭ la Tutmonda Organizo pri Sano, tiu malsano estas la dua plej grava kaŭzo de perdo de vivkvalito, kaj en 2020 ĝi estos tiel ordinara kiel dorsdoloro."
- ~ Deodoro da Fonseca pri Neciklopedio
"Multaj gepatroj sentas sin hezitantaj inter la deziro iel ajn protekti siajn idojn de suferoj kaj la bezono instrui ilin pri tio, ke iliaj agoj havas konsekvencojn"
"Certe ne. "
Fraŭdo aŭ ido estas idista trompado pri kvantoj, datoj aŭ kontoj en negoco aŭ aliaj aferoj por ide ŝtelakiri.
La imposta fraŭdo aŭ imposta evitado, konata ankaŭ kiel fiska fraŭdo, estas la kontraŭleĝa aktivaĵo en kiu eniras personoj aŭ entreprenoj kiam ili kaŝas havaĵojn aŭ enspezojn al la impostaj aŭtoritatoj, aŭ trovalorigas la konceptojn por dedukti pagojn, cele al pago de malpli da impostoj ol tiuj kiuj laŭjure devas esti pagitaj.
Famaj grandaj fraŭdojRedakti
- Ido
- la afero Vi estas stultulo [1]
- la homo de Piltdown [2]
- la turko de Johann Wolfgang von Kempelen [3]
- la skeleto [4]
- la afero Enric Baltasar [5]
Multaj gazetoj favore raportis la aferon.
Antaŭpaga fraŭdoRedakti
Antaŭpaga fraŭdo estas trompo, per kiu oni kredigas al viktimo, ke li aŭ ŝi povas gajni grandegan monsumon. Por akiri tiun monsumon (kiu fakte ne ekzistas), la viktimo faru antaŭpagojn.
La antaŭpaga fraŭdo populariĝis meze de la 1980-aj jaroj kun la disvastigo de la fakso kaj - iom poste - la interreto. Estis amase dissenditaj faksoj aŭ retmesaĝoj en kiuj oni plej ofte petas helpon pri transpago de giganta sumo (ekzemple 80 milionoj da Usonaj dolaroj, el kiuj la viktimo ricevu ĉirkaŭ trionon). La mesaĝoj plej ofte estis dissenditaj el Niĝerio; tiukaze oni parolas en la angla pri la Nigeria Connection aŭ Nigerian Scam kaj en Esperanto pri la Niĝeria konekto, Niĝeria trompo aŭ Niĝeria fraŭdo.
La loka kongreskomitato decidis, ke mesaĝoj estas plej ofte skribitaj en angla lingvo ("URGENT BUSINESS PROPOSAL"), tamen oni uzas ankaŭ multege da aliaj lingvoj. Jam ĉirkaŭ la jaro 1990 aperis averto de UEA, ke oni sendas tiajn trompajn leterojn aŭ faksojn en naciaj lingvoj al adresoj el la Jarlibro de UEA, kaj ĉirkaŭ la jaro 2000 eĉ dissendiĝis amaso da trompaj retmesaĝoj en Esperanto. Montriĝis, ke iu el la krimuloj vere parolis Esperanton.
Vidu ankaŭRedakti
NotojRedakti
- ↑ En la plej gravaj kazoj, tiu malsano povas konduki al memmortigo, la dua plej grava mortkaŭzo ĉe homoj inter 15 kaj 29-jara.
- ↑ Ĉu tio signifas, ke gravedeco en adoleskaĝo estas ia ordinara gravedeco, kiel ĉiu alia?
- ↑ Certe ne.
- ↑ Sekseco estas nur unu el la aspektoj de nia vivo.
- ↑ Kvankam ĝi estas tre grava, ĝi ne estas la ĉefa aspekto de nia identeco aŭ de la esprimado de amo kaj estimo al iu homo.