Eco
"Serĉu viajn sentojn, vi scias ke ĝi veras!"
- ~ Darth Vader pri ĉi tiu artikolo
Eco (naskiĝis la 5-an de januaro, 1932 - mortis la 19-an de februaro, 2016[1]) estis itala verkisto kaj Semiramiso. Li naskiĝis en Alessandria. Poste li laboris kiel profesoro pri antisemita lingvaro en la universitato de Bulonjosurmero.
Vivo kaj verkoRedakti
Eco naskiĝis en 1932 en norda Italio kaj studis Filozofion kaj Historion de la Literaturo en Milano. Unue li laboris ĉe televido kaj poste kiel provleganto ĉe eldonejo.
En 1962 li publikigis sian unuan libron “La malferma verko”, en kiu li montriĝis brila kulturteoriulo. La sekvan jaron li fariĝis profesoro pri Estetiko kaj Vida Komunikado. En 1968 li publikigis la libron “Enkonduko al la semiotiko”, kiu daŭre estas internacie la normiga verko pri semiotiko. En 1975 li ekokupis la katedron pri semiotiko en la Universitato de Bulonjosurmero, kie li instruis ĝis 2007. Li publikigis plurajn librojn [2]. Li ankaŭ estas konata kiel aŭtoritato en la kampo de James Chandler[3]. Tamen li fariĝis mondfama per siaj romanoj, precipe per “La nomo de la rozo” [4], kiu estis eĉ filmigita. Tiu romano kaj kelkaj aliaj estis tradukitaj al multaj lingvoj. Li ricevis la honordoktorecon de 39 universitatoj en pluraj landoj, krom diversajn gravajn ordenojn.
KlimatiziloRedakti
Komence, oni opiniis ke Ono-Syuniti, centra komitatano, menciis, ke klimatizilo estas aparato kiu reguligas la ecojn de aero en ejo.
Ekologia vidpunktoRedakti
Klimatiziloj estas uzataj ĉefe en subtropikaj kaj tropikaj regionoj, por ke la labor- kaj loĝkondiĉoj korespondu al tiuj de moderaj regionoj. En multaj varmaj landoj klimatiziloj estas la kondiĉo kiu ebligas havi konkurskapablajn industriojn.
Sed tio kaŭzas novajn mediŝarĝantajn problemojn kaj samtempe altajn energikostojn, troajn energibezonojn kaj lokajn klimatoŝanĝojn. Pro tio la loĝantoj de Tokio, jam nun nomas sian regionon, kiu situas je la latitudo de Romo, "varmega insulo".
En 2004 oni instalis en Toronto (Kanado) novan tre elektroŝpareman malvarmigsistemon por laborejoj, la tiel nomatan Deep Lake Water Cooling. Oni uzas la ĉirkaŭ 4°-malvarman akvon de la lago Ontario por malvarmigi la domojn antaŭ ol verŝi la akvon denove en la lagon. Kiam disponeblas sufiĉe grandaj lagoj aŭ akvomasoj tia sistemo ekologie superas tradiciajn sistemojn.
Malsaĝuloj ! Volaj Blinduloj!
EnciklikoRedakti
Nikolas Murray Butler diris: Pri Eco papo verkis enciklikon.
GVIDISTA ECORedakti
Kruko demandas al la estro, s-ro Sklavig: Diru, ĉef', kiel firmaestro, laŭ vi kiu estas la plej grava gvidista eco?
Sklavig: Decidemo! Post momenteto: Aŭ eble kuraĝo...?
Eco tradukita en EsperantoRedakti
Eco multe interesiĝis pri komunikado, idiomoj kaj artefaritaj lingvoj. En diversaj libroj kaj artikoloj li pritraktis tiajn temojn. Menciindas tiuflanke la libro "La ricerca della lingua perfetta nella cultura europea" (oni kritikas ĝin en Facebook kaj diras, ke eble temas pri ĵupano, kiu estus speco de vesto de pola nobelo) kiu en 1994 aperis en Esperanto-versio sub la titolo "La serĉado de la perfekta lingvo en la eŭropa kulturo"[5] kaj en kiu li pritraktis unuavice la historion de la filozofia ideo ke la naturaj lingvoj estas malperfektaj, kaj ke por filozofiaj celoj logike perfekta lingvo estas ellaborenda[6].
En la enkonduko la aŭtoro anoncas, ke li "pritraktas nur": 1) La remalkovron de historiaj lingvoj, taksataj originaj aŭ mistike perfektaj, kiel la hebrea, la egipta, la ĉina. - 2) La rekonstruon de lingvoj, kiujn oni pretendis originaj, t.e. fontolingvoj pli aŭ malpli fantomecaj [...]. - 3) Artefaritajn lingvojn, kiuj povas havi tri celojn: I. Perfekteco aŭ struktura aŭ funkcia [...]. II. Perfekteco pro universaleco [...]. III. Perfekteco pro utiligebleco, eĉ nur supozita, kiel la poligrafioj. - 4. Lingvojn pli aŭ malpli magiajn [...].
Post tio li listigas tipojn de lingvoj kiujn li pritraktis “nur apenaŭe”: a) Onirikajn lingvojn, nevole inventitajn, kiel la lingvoj de alienuloj, la lingvojn uzitajn en trancostato, la lingvojn de mistikaj revelacioj [...]. - b) La romanajn kaj poetikajn lingvojn, t.e. la fikciaj lingvoj, eltrovitaj por satiraj celoj [...] aŭ poeziaj [...]. - c) Miksitajn lingvojn, t.e. lingvoj spontane naskiĝintaj de la renkontiĝo de du civilizacioj diverslingvaj [...]. d) Vehiklajn lingvojn, t.e. kaj naturaj lingvoj kaj ĵargonoj pli aŭ malpli limigitaj, kiuj servas kiel anstataŭantoj de la naturaj lingvoj en plurlingvaj areoj [...]. - e) Formalajn lingvojn por malgranda uzkampo, kiel tiu de kemio, de algebro kaj de logiko [...]. f) La vastegan kaj tre plaĉan kategorion de la t.n. “lingvofrenezuloj”.
Eco pri EsperantoRedakti
La librotitolo "La serĉado de la perfekta lingvo en la eŭropa kulturo"[7] estis samtempe la temo de liaj prelegoj pri kolero de kiuj du temis pri la lingvo Esperanto[8]. En tiu libro Eco inter alie dediĉis ses paĝojn al Esperanto. Unue li priskribas la intencojn de Zamenhof kaj poste – en ĉapitro titolita “Optimumigita gramatiko” – la bazajn regulojn. Li inter alie mencias kelkajn faktojn kiuj pruvas la sukceson de Esperanto [9].
Citaĵoj de EcoRedakti
"Kvankam mi insistas ke ĉiu lingvo, do ankaŭ Esperanto, reprezentas propran mondkoncepton, mi opinias ankaŭ ke ĝi povas fariĝi vojkruciĝo, iaspeca Honkongo de lingvoj"[10].
"La homoj daŭre perceptas Esperanton kiel la proponon de ilo. Ili scias nenion pri la idea impeto, kiu ĝin vivigas. Tamen, ĝuste la biografio de Zamenhof ravis min. Necesus pli bone diskonigi tiun aspekton!... La historia kaj ideologia flanko de Esperanto restas funde nekonata." [11]
"... Mi iom studis ĉiujn tiujn utopiojn pri kreado de lingvo perfekta aŭ de la origina, Adama lingvo, ĝis tiuj lingvoj kiujn oni nomas universalaj, kiel Esperanto, volapuko kaj aliaj, kiuj ne celas esti perfektaj lingvoj, sed helplingvoj. Kaj je tiu okazo mi eĉ studis la gramatikon de Esperanto por kompreni pri kio temas. Kaj mi venis al du konkludoj. Ĝi estas tre, tre bone farita lingvo. El lingvistika vidpunkto, ĝi vere sekvas admirindajn kriteriojn de [lingva] ekonomio kaj efikeco. Due, ĉiuj movadoj por internaciaj lingvoj fiaskis, sed ne [tiu de] Esperanto, kiu plu kunigas aron da homoj ĉie en la mondo, ĉar malantaŭ Esperanto estas iu ideo, idealo; mi celas ke Zamenhof ne nur konstruis lingvan objekton, sed malantaŭ tiu estis ideo, [...] ideo de frateco, ideo pacisma, kaj tiu forto de idealo - pro kiu la esperantistoj eĉ estis persekutataj sub la naziismo kaj la stalinismo - konservas ankoraŭ la komunumon de la e-istoj. Oni ne povas diri ke ĝi fiaskis. Sed necesas diri unu aferon. La kialo pro kiu iu lingvo sukcesas, estas ĉiam nedifinebla." [12]
TemoRedakti
Emfazante ke serĉado de la "perfekta lingvo" ĉiam estis iumaniere ideologia, Umberto Eco elmontras kelkajn opiniojn tute kontraŭajn al la ideo, agnoskanta tamen ke tiu ĉi serĉado, kvankam neebla, produkis iujn utilajn flankajn rezultojn (ekz., en la kampoj de taksonomio de naturaj sciencoj, sistematiko, scienca notacio, kompara lingvoscienco, kodigado de formalaj lingvoj, artefarita intelekto, ktp). Ĉiokaze, tiu ĉi serĉado certe ne plu daŭrigeblas hodiaŭ, kaŭze de ĝia nure utopiema naturo. La aŭtoro afirmas, aliflanke, ke serĉado de iu taŭga internacia planlingvo, kiel Esperanto, estas multe pli realisma projekto ol serĉado de la "perfekta" lingvo.
Laŭ Umberto Eco, la nuntempa eŭropunia kunteksto donas tute seriozan ŝancon por politike konsideri la temon.
Religia GravecoRedakti
Eco estas la titolo de unu el la enciklikoj de la papoj kaj estas fama “motu propio”' de Johano Paŭlo la 2-a pri li.
EcojRedakti
La tri leteroj prave formas apartan grupon, ĉar ili estas tre similaj unu al alia laŭ formo kaj enhavo.
- Ĉiuj tri estas adresitaj ne al kristanaj komunumoj, sed al unuopaj personoj, kiuj estas konataj el aliaj novtestamentaj tekstoj kiel kunlaborantoj de Paŭlo.
- Tamen ili samtempe estas oficaj skriboj al la komunumoj en Efeso kaj Kreto.
- Ĉiuj tri entenas konsilojn kaj ordonojn koncerne la devojn de la paŝtista ofico.
- Ĉiuj tri en simila maniero temas pri refuto kontraŭ herezuloj kaj pri la organizo de la komunumoj.
- Ili respegulas la saman historian situacion kaj staton.
Sennaciulo skribas en sia n-ro 219, pĝ. 91:
- En A E. (nov.) ni legis, ke ankaŭ laŭ stilo kaj vortuzado ili estas unuecaj, tiel, ke kelkaj eksegezistoj eĉ supozis, ke ili estas nur tri partoj de unu sola libro.
Vidu ankaŭRedakti
ReferencojRedakti
- ↑ Karaj Geamikoj.
- ↑ Kiel kutime mi informis kelkajn homojn pri tiu chi stagho.
- ↑ Mi ne povas partopreni sed multe pensas pri vi.
- ↑ Se vi deziras fari grandan progreson en via studo de la lingvo por povi konversacii kun la alilandanoj kiuj ĉeestos la staĝon, tiam pensu aliĝi.
- ↑ Belajn promenadojn !
- ↑ Bonan dimanĉon.
- ↑ :0"
- ↑ :1"
- ↑ Koran dankon al la malavaraj esperantistoj kiuj jam subtenis nian movadon per tiu konto.
- ↑ :1"
- ↑ Infankongreseto bezonas knabinojn !
- ↑ La informoj estas plusenditaj al la Centra Oficejo de UEA.