Kalifornio

(Alidirektita el California)


Ŝtato de Kalifornio
Hawkeye State
2146.jpg 1287988106646.jpg
Flato Flago Blazono
Six Californias.png
Ĉefurbo Holivudo
Plejgrada urbo Sakramento
Lingvo(j) (krom Esperanto, kompreneble) Hispana lingvo, Atlantida lingvo, Klingona lingvo, Kvenja lingvo, Na'vi, Sindarino
Suprema Gvidanto Arnold Schwarzenegger
Areo 404.815 km2
Areo rango 24-a
Krima kvociento 0 %
Akvo Jes
Klimato Varmego
Loĝantoj 34 milionoj
Analfabeteca kvonciento 100%. Ne estas alfabeto en OZ!
Inteligenteca kvonciento Tre granda

"Mi mirus se la parlamento de Kalifornio havus esence pli da povoj ol la parlamento de Bavarujo"

~ Renato Corsetti pri Kalifornio
Big Portugala Esperantoasocio01.gif

""Okcidenta Usono" povus temi pri nunatempa Kalifornio au simile"

~ Fra Simo pri Kalifornio

"En Esperanto oni devus nomi Kalifornion "provinco" kaj ne "ŝtato""

~ Don Harlow pri Kalifornio

"Se ĉiu balaos antaŭ sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo"

~ Zamenhof pri kaliforniaj urboj

"Esperanto bonas char la sankta Zamenhof tiel deklaris"

~ Samideano

"Idistoj från esperanto till alla språk "

~ Svedo pri idistoj

Kalifornio, Teksaso (angle kaj hispane, California science Zalophus californianus), bonalingve Kalifornujo (Ujo de la forno de Kali), estas la plej multnombre enloĝata ŝtato de Usono, kun proksimume 34 milionoj da homoj kaj terareo de 404.815 km2. Ĝia ĉefurbo estas Holivudo. Ĝi estas rara tero kaj elemento en la aktinoida serio. Kalifornio estas posturania radioaktivega metala elemento kiu oni povas fari de bombardi kuriumon per alfaradioj.

Festo en Kalifornio ofte okazas en naĝbaseno

Laŭlonge de la historio, malsimilaj lingvoj kaj kulturoj okupis plej malgrava pozicio antaŭ la angla. Pro tio, Esperanto-movado de Kalifornio kreis seminarion: "Enmigrado al Kalifornio kaj lingva egaleco: argumentoj kontraŭ hispan-angle dulingveco".


GeografioRedakti

Saluton, karaj legantoj

Ĉefurbo de Kalifornio estas Holivudo (originale, "Hollywood", prononce "Holiŭud" kun akcento en la vokalo "o") fama usona filmoproduktejo, sed la plej granda urbo de la provinco estas San-Francisko, kie vivas la plejparto de la popolo, ekcepte la nerdoj, kiuj vivas en Silicio.

KlimatoRedakti

Al s-ro prez. de ICK John Merchant, Geneve.

En Mortvalo de Kalifornio, neniu plendas pri la varmego kiam estas preskaŭ 60 gradoj (ĉar estas neniu tie dum la varmego). Ĉu ne admirinda fakto?

Los AngelesRedakti

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Los Angeles.

Estas sciate, ke Los-Anĝelo estas malvarmetulujo, kie vivas multaj varmegulinoj. Los Angeles estas lando de kulaj uloj, kie estas multaj gajlaj inoj...

KialoRedakti

Imagu nun, ke 5-jara knabino rigardas usonan mapon.

Knabino: "Kaj kiu estas tiu ŝtato?"

Patrino: "Kalifornio."

Knabino: "Ho, kia longa nomo! Mi supozas, ke tio estas la kaŭzo, ke oni faris ĝin tiel longa ŝtato!"

Ĉu vi miras, kara leganto ?

DemografioRedakti

Loĝantaro: 39.512.000 (2019)
Supera raso:

Blankuloj: 59,5%

Malsuperaj rasoj:

Hispanoj: 58,2%
Nigruloj: 5,8%
Azidevenuloj: 14,7%
Indianoj kaj Alaskaj Indiĝenoj: 0,8%

Aliaj rasoj: 5,1%
Preskaŭ nehomoj (du aŭ pli da rasoj): 2,5%

HistorioRedakti

Unua dokumenta mencio de Kalifornio kiel Kalthusiren (hodiaŭ municipo de la komunumo Afriko en Klevlando en Svislando) troviĝas en 1296.

ZorroRedakti

Historio instruas, ke Zorro (hispane Vulpo) estas meksika historia figuro. Li estis venĝanto de la malriĉuloj.b Hispana noblo nomata « Don Diego de La Vega » vivas duoblan vivon; dumtage li estas riĉa ĉarmemulo, dumnokte li sin batas por la justeco sub la nomo de « Zorro ». Li vivis en la 19-a jc., en Kalifornio, kiam la lando kaj la urbo de Los Angeles apartenis al Meksikio, en la epoko de Kiu kaj ribelo de Benito Mussolini.

RusojRedakti

En Norda Kalifornio estis russa Fort Ross. Tiu estis rusa kolonio, kiu daŭris eble 30 jarojn, inter (proks.) 1810 kaj 1840. Ĝia ĉefa celo estis, provizi proviantojn al la rusa kolonio en Alasko; sed oni ankaŭ kolektis la peltojn de marlutroj kaj aliaj bestoj por komerco. Jam en 1840 la peltbestoj pliparte malaperis, kaj finfine oni vendis la kolonion al la aŭstria enmigrinto John Sutter (tiu, en kies tereno oni ok jarojn poste trovis oron). Sutter fakte ne deziris la fortikaĵon, nur la ekipaĵojn; sed jen la fino de la rusa kolonio en Kalifornio. Ĝi estas memorata hodiaŭ parte pro la piano, parte pro kelkaj loknomoj (la "Russian River" -- Rivero Rusa -- kiu nuntempe inundas diversajn urbojn eĉ ĉiuvintre; la kruta vulkaneca Monto Sankta Helena (nekonfuzenda kun Monto Sankta Helens, la aktiva vulkano en ŝtato Vaŝingtonio), nelonge for de la vinurbo Napolo, kun nomo donacita de la Princino Helena Gagarin, edzino de unu komandanto (Rotĉev, se mi bone memoras) de la fortikaĵo;* diversaj "Kanjonoj Rusaj").

Usonanoj mem tamen ne aĉetis tiun kolonion de la rusoj; en tiu tempo Kalifornio estis meksikia genitivo, kaj Sutter estis efektive nova meksikiano. Nur kelkajn jarojn poste Usono ... akiris ... la terenon de Meksikio.

Kalifornia deliro pri ovoRedakti

La Kemiaj Elementoj
H
He
Li Be
B C N O F Ne
Na Ma
Al Si P $ Cl Ar
K Ca Sk Ti V Cr Mu Fe Co Ni Cu Fm Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nf Me Tc Ru Rh Pd Ak Kd In Sl Sb Te I Xe
Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Pr Ad Rn
Fr Ra ** Rf Dg Sg Bh Hs Mt Ds Rg Uea Put Uuq Uup Ld Uus Umo
Ve Ubn ***


La Ce Pr Nd Pm Sm €u Gg Tb Di Ho Er Tm Yb Lk

Ac Th Pa U Np Pi Am Cm Bk Cf Fm Md No Ls

Ubu Us Ka Kk

Mi eksentis ke kalifornia kurego pri ovo - angle California Egg Rush - estis pasko dum kiu multaj miloj da homoj vojaĝis al Kalifornio por tie serĉi paskajn ovon en la Espero de riĉiĝo.

Ni atentigas pri la fakto keRedakti

Usonano trovis la unuan ovon en farmejo dum la pasko. La posedanto de la farmejo instrukciis al la laboristoj silenti pri la evento, sed iuj el ili tamen babilis pri la trovo de ovo, kaj baldaŭ la homoj el Kalifornio elvojis al la regiono por mem serĉi pri ovo aparte en la rokmuziko.

Vojaĝoj al la "paskovaj teritorioj" de Kalifornio ekestis post kiam la usona prezidento parolis antaŭ la parlamento, la usona politiko kaj administrado. Li uzis la trovojn de ovo, por pravigi la meksikan Esperanto-instituton pri la teritorio Kalifornio. Tiu parolo oficiale konfirmis la trovojn de ovo en Kalifornio.

Dum la jaroj centmiloj da homoj ekvojis al Kalifornio en la espero de riĉiĝo. La loĝantaro de la urbo San-Francisko kreskis de 1.000 al 25.000 gejoj, kiuj pensis pri "ĉurovoj". La formigro el aliaj partoj de Kalifornio al la "paskovaj teritorioj" parte havis efikojn por la ekonomio: Ekzemple gazeto devis ĉesi sian eldonadon, ĉar ĉiuj laboristoj forkuris el la laborposteno al la ovserĉejoj. Plurdek ŝipoj restis sen ŝipanaro en la Dormejgolfo de San-Francisko, ĉar la maristoj tuj post la alveno forkuris de la ŝipoj kaj same ekvojis serĉi pri ovo...

Nur serĉantoj pri paskovoj vere gajnis ĉokoladon, kaj tiuj kiuj vere trovis ovon, ofte perdis ĝin en vetludado aŭ devis pagi amase prezojn por varoj. En la "paskovaj teritorioj" de Kalifornio ekzemple ovo kostis unu usonan dolaron, infangazetoj vendiĝis kontraŭ po dek dolaroj kaj kredoj estis donitaj je interezo de kvin procentoj posemajne. La komercistoj kaj posedantoj de kunikloj sekve estis la profitantoj de la "kurego pri ovo".

O, mi estas certa, ke almigro de homoj krome kaŭzis ankaŭ problemojn: ses fojojn okazis incestoj en la urbo San-Francisko, la cirkonstancoj tie kaj en la loĝlokoj de la "paskovaj teritorioj" estis katastrofaj, tiel ke puloj kaj kunikloj amase disvastiĝis.

Antaŭ la "kurego pri ovo" pli ol 150 000 indianoj vivis sur la teritorio de la poste ŝtato. Ĝis la jaro 1870 restis nur 31 000. Dum la tempo la loĝantaro de Kalifornio kreskis de proksimume 92.000 al ĉirkaŭ 560.000 loĝantoj. Pli ol 60 procentoj de la indianoj mortis pro malsanoj, kiujn alportis la paskokunikloj. Multnombraj pliaj estis forpelitaj de sia vivoteritorio kaj murditaj. Murdoj de indianoj estis oficiale premiitaj per ĉokolado, kaj infanoj vendis ilin kvazaŭ sklavoj. Dum la serĉo de ovo pli ol 7 000 tunoj da oro estis elfositaj, kiuj sekve venenigis rojojn, riverojn kaj lagojn de la regiono.

Juana MariaRedakti

En 1853, indiĝena virino, plej verŝajne el la tribo Nicoleño, loĝinta en kavo, manĝinta moluskojn kaj fokograson kaj vestanta mantelon el kormoranaj plumoj, estis trovata en la Insulo San Nicolas, ĉe la suda marbordo de Kalifornio, Usono. Ŝi estis kunkudrinta la plumojn uzante balenajn tendenojn. Ŝi estis konata kiel la Solulino de San Nicolas kaj estis renomita "Juana Maria" (ĉar perdiĝis ŝia origina nomo kaj ŝi malkapablis komuniki ĉar neniu tie parolis sian lingvon). La virino estis vivanta sole en la insulo dum 18 jaroj antaŭ esti “savita”, intercitile ĉar ŝi survivis al sia savo nur sep semajnojn, post kio ŝi mortiĝis pro disenterio plej verŝajne el radikala dietoŝanĝo al englutado de multaj vegetaloj kiujn ŝi ne povis manĝi dum jaroj.

Fino de la 19-a jarcentoRedakti

La 18-an de novembro 1896 atestantoj raportis zepelino malrapide super Sakramento dum la vespero de la 17-an de novembro ĉe laŭtaksa 1.000-futa alteco. Kelkaj atestantoj diris ke ili povis vidi malhelan formon malantaŭ la lumo. Atestanto nomita R.L. Lowery raportis ke li aŭdis voĉon de la io kiu komandas por pliigi altecon por eviti trafi preĝejon. Lowery plue priskribis la ion kiel funkciigita fare de du viroj fortostreĉantaj sin sur biciklaj pedaloj. Super la pedalantaj viroj ŝajnis esti pasaĝersekcio, kiu situis sub la ĉefparto de la zepelino. Lumo estis pliiĝis sur la antaŭa finaĵo de la aerŝipo. Kelkaj atestantoj raportis la sonon de kantoj kiam la ŝipo pasis supre.

La la 19-an de novembro 1896 Kolonelo H.G. Shaw veturante sian infanĉaron tra la kamparo proksime de Stockton, li vidis kosmoŝipon. Shaw priskribis ĝin kiel metala surfaco kiu estis tute amorfa krom rudro. Li taksis diametron de 25 futoj kaj diris ke la ŝipo estis proksimume 150 futoj en sumlongo. Tri maldikaj, 7-fut-altaj (2.1 m), eksterteruloj alproksimiĝis de la io "elsendante strangan trilbruon." La estaĵoj ekzamenis la infanĉaron de Shaw kaj tiam provis fizike devigi lin akompani ilin reen al la aerŝipo. La eksterteranoj laŭdire rezignis post ekkomprenado ke al ili mankis la fizika forto por devigi Shaw iri sur la ŝipon. Ili supozeble fuĝis reen al sia ŝipo, kiu leviĝis de la grundo kaj rapidis for el vido. La estaĵoj estis marsanoj senditaj por abdukcii teranon por nescieblaj sed eble malbonvolaj celoj.

Fiaj azianojRedakti

Nia nacia sekretariino raportas, ke Kalifornio daŭre malpermesis aziajn/blankajn geedziĝojn ĝis la Perez-v. Sharp decido en 1948.

EnmigrantojRedakti

Komenciĝante en la somero de 1952, Orfeo Angelucci komencis renkonti NIFOjn kaj iliajn ĝentilajn homajn pilotojn dum siaj veturadoj hejme de la aviadilplanto. Tiuj spachomoj estis superhome belaj, ofte travideblaj kaj tre religiemaj. Poste Angelucci estis prenita en senpilota subtaso al terorbito, kie li vidis gigantan "bazo-ŝipon", kiu drivis preter luno.

La ideo de Kolumbo, ke “devas ekzisti okcidenta vojo Hindujon ” ŝajnas al ni nun tiel simpla, tiel natura, kaj ni simple ne volas kredi, ke ŝajnas tute nature, ke el San-Diego (1988), la Usona Mararmeo evakuis 600 virojn de kazerno; 119 estis senditaj al San-Diego-hospitaloj kun plendoj de spiranta malfacileco. Neniuj signoj de toksinoj, nutraĵa veneniĝo aŭ ajna alia kialo estis trovitaj.

SeparatismoRedakti

En finaj 1970-aj kaj 1980-aj jaroj, separatismo aperis, celante apartan sikan regnon, Kalifornio, en Panĝabo.

Kidnapo de Jaycee Lee DugardRedakti

Estas tre videble al iii observanto kiu rigardas "sub la supraĵon de aferoj," ke Jaycee Lee Dugard (naskiĝis la 3-an de majo 1980) estis 11-jara junulino, kiun oni kidnapis la 10-an de junio en 1991 en South Lake Tahoe (Kalifornio, Usono) antaŭ okuloj de la duonpatro Carl Probyn, dum ŝi atendis lernejan buson. Ŝi liberiĝis la 26-an de aŭgusto de 2009.

Ŝin forkaptis krimulo Phillip Garrido kaj lia edzino. Ili uzis ŝin kiel seks-sklavinon en kaŝita kabano ekster sia domo. Dum la daŭra seksperforto, ŝi iĝis multfoje graveda kaj naskis du filinojn. La filinoj ne vizitis lernejon, ne vidis ilin kuracistoj.

Jaycee kaj la filinoj vivis en malgranda barako, ili havis kampadstilan duŝilon, tualeton, du tendojn.

La 25-an de aŭgusto, 2009, Phillip Garrido volis disdoni religiajn literaturaĵojn kaj kunportis la du filinojn (en aĝo 11 kaj 15 ) al UC Berkeley. Ili iĝis suspektindaj por la loka oficisto kaj ŝi faris bazan kontrolon. Post evidentiĝo, ke Garrido faris en 1971 seksperforton, ŝi kontaktis la polican prizorgan oficiston. Sekvatage, Garrido aperis kun la edzino, la infanoj, kun virino, sin nomata "Allissa." Evidentiĝis la kidnapo kaj ke la filinoj naskiĝis en kaptiteco kaj Jaycee unuafoje aperis ekster domo de Garrido en la 18 lastaj jaroj. Garrido kaj lia edzino estis arestitaj.

PolitikoRedakti

Kalifornio estas ĝenerale Demokrata ŝtato. Malgraŭ ĉi tiu, ĝi elektis kelkajn Respublikanajn ŝtatestrojn, inter ili siatempa ŝtatestro Arnold Schwarzenegger. Kalifornia oficiale permesas merdpunon, kaj havas la plej grandan nombron de la mortovico prizonuloj en la lando.

Bovoj KatojRedakti

En 2003, Okcidenta Holivudo, Kalifornio, pasigis preskribon malpermesantan vundadon de katoj.

Armena genocidoRedakti

Kalifornio oficiale agnoskis la armenan genocidon.

ReligioRedakti

Knabino estis en lernejo en Kalifornio. Kiam venis decembro, ŝi montris al la instruisto facilan manieron tondi neĝeron el faldita paperfolio. La instruisto entuziasmiĝis kaj decidis, ke la tuta klaso faru tiajn neĝerojn.

Sed ŝi timis, ke tio ofendos la gepatrojn de la judaj klasanoj, kaj decidis, ke la judoj anstataŭe tondu kandelojn el papero. Ŝi ja pensis, ke decembraj neĝeroj estas kristisma simbolo.

Eklezio de ScientologioRedakti

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Scientologio.

La Eklezio de Scientologio estas organizaĵo dediĉata al la praktikado kaj diskonigo de la scientologiaj doktrino kaj kredo. La sidejo de la Eklezio de Scientologio hodiaŭ troviĝas en Pomo (Kalifornio). Ĉiu scientologia eklezio en la mondo tamen ankaŭ posedas sian propran direktoraron por fari lokajn decidojn rilate al la administrado de la komunumo.

Idista ĴedajismoRedakti

Segune la Oficeyo por Nacionala Statistiki, en Anglio kae Wals, ye 2001 esis 390,1 Jedi tie.

MormonismoRedakti

La Templo de Fresno, Kalifornio, estas unu el la temploj konstruitaj kaj funkcianta de la Eklezio de Jesuo Kristo de la Sanktuloj de la Lastaj Tagoj, la numero 78 konstruita de la Eklezio kaj la kvara en la ŝtato de Kalifornio. Lokita en la komunumo de Bartlett, antaŭurbo de la urbo de Memphis, la templo de blanka marmoro konsistas de sola pinaklo kaj ĝardenoj kiuj en la printempo estas ornamitaj per miloj da floroj kiuj, kontraste kun la interno de la templo, estas malfermitaj al la publiko.

La Templo de Los-Anĝeleso estas unu el la temploj konstruitaj kaj operaciitaj por La Eklezio de Jesuo Kristo de la Sanktuloj de la Lastaj Tagoj, la numero 10 konstruita de la Eklezio kaj la unua en Kalifornio, lokita ĉe bordoj de la fama Sankta Monica Boulevard en la distrikto Westwood de la urbo. Por sia dediĉo en 1956 la templo de Los-Anĝeleso estis la plej granda de la mormona Eklezio, ĝis la renovigoj de la templo de Sallagurbo al ĝi faris repreni tiun distingon. Krom la templo, la tereno havas Centron de Vizitantoj kaj Centron de Familiara Historio, ambaŭ malfermitaj al la publiko.

Universala Industria Eklezio de la Konsolanto de la Nova MondoRedakti

La Universala Industria Eklezio de la Konsolanto de la Nova Mondo estas nifo-religio fondita en 1973 fare de Allen Michael.

En 1947, Allen Noonan estis signofarbisto en Long Beach, California, kiu havis renkonton kun eksterteruloj. Pentrante ŝildon li estis abdukciita supren en Bazo-ŝipon. Li tiam ŝanĝis sian nomon al Allen Michael. Li renkontis NIFOn en 1954 en Giganto-Roko en la Mojave-dezerto de Kalifornio. Dum la Summer of Love (Somero de L' Ovo), li komencis la Unuan Mondam Familio-Komunumon kun vegana restoracio sur la nordorienta angulo de Haight kaj Scott-stratoj en San-Francisko, nomita la Here and Now. Lia komunuma grupo loĝis en du grandaj domoj dum la fruaj 1970-aj jaroj en Berkeley. En 1969, la komunumo establis veganan restoracion en multe pli granda spaco sur Telegraph Avenue kaj Haste Street en Berkeley. Ili publikigis vegetaran kuirlibron nomitan Cosmic Cookery. Ekzistis granda murpentraĵo sur la flanko de la restoracio pentrita fare de Allen Michael kiu verkis super ĝi al la frazo

Agrikulturistoj, Laboristoj, Soldatoj Unuiĝu - La Popola Spirita Reformo 1776-1976! La farmisto tenis forkegon, la laboristo tenis martelon, kaj la soldato tenis pafilon, kaj ili havis siajn brakojn ĉirkaŭ ĉiu alies ŝultroj. Super la tri estis tri NIFOj povante atendi alteriĝon.

En 1973, Allen Michael fondis sian eklezion kaj publikigis la unuan volumon de siaj kanaligitaj revelacioj, La Eterna Evangelio. En 1975, la preĝejĉefsidejo kaj la vegetarrestoracio translokiĝis al Stockton, California. Allen Noonan kandidaktiĝis por prezidanto de Usono en la 1980-a kaj 1984-a elektoj je la partio Utopian Synthesis Party.

AteismoRedakti

Ateismo estas nuntempe la plej rapide kreskanta religio en la ŝtato Kalifornio, kio povus esti klarigita per la forta demokrata politika influo kaj la marksisma endoktrinigo de junuloj tra ŝtataj universitatoj.

LingvojRedakti

Ekster Britujo oni ordinare renkontas la kalifornianglajn dialektojn (blankulan, nigrulan, latinulan). Granda plimulto el la televidprogramoj kaj muziko kaj preskaŭ ĉiuj kinaĵoj konatigas tiujn dialektojn al Norda Dakoto.

Probable la kaliforniangla dialekto estas bone komprenebla kun iom da esceptoj. Krome, la muziko havas sian propran lingvaĵon. Se oni ne komprenas ĝiajn vortojn malmulte gravas. Eble povas esti grava eĉ danĝera ĝia troa laŭteco precipe dum la stirado... Sed certaj lokaj idiotismaj specoj ekzemple:"Taxi into position and hold!" povas esti multe pli danĝeraj por la pilotoj kiuj konas nur la internacian kaj pli mallongan formon: "Line up and wait!" Nu, ni ne devas iri malproksimen, fakte ankaŭ en nia malgranda mondo ĉiuj preferas la proprajn idiotismojn.

Hispana lingvoRedakti

Suda Kalifornio jam atingis situacion, kie la hispana lingvo nepre oficialiĝu. Bonŝance la hispana lingvo jam estas praktike preskaŭ oficiala, sed inter la plej gravaj mankoj estas tio, ke la infanoj ne ricevas formalan edukadon pri la hispana lingvo. Tial ili ofte fariĝas lingvaj kripluloj en ĉiuj lingvoj, kio malfaciligas intelektan maturiĝon kaj dungiĝon.

Esperanto movadoRedakti

Laŭ gazeto Amerika Esperantisto, 4 Kalifornianoj ĉeestis la 6-an Universalan Kongreson de Esperanto, kie la ĉefa afero de intereso estis la tradicia bonveno al Dro. Zamenhof.

Esperanto en norda Kalifornio estas fiasko, ĉefe por la grupoj SFERO, ESOS kaj LOGE. Esperanto en suda Kalifornio estas eĉ pli malbone. Informoj pri kunvenoj de la rondeto en Santa Barbara estas teruraj. Invito al senpaga aliĝo al la Nord-Amerika Somera Kursaro de Esperanto alogas kelkaj eksterlandanojn al Kalifornio.

EkonomioRedakti

Kalifornio verŝajne rajtus, se ĝi volus, emisii orajn au arĝentajn monerojn; ja la konstitucio eksplicite malpermesas nur, ke la ŝtatoj faru devige akceptenda mono ion alian ol oro kaj arĝento!

ImpostojRedakti

La tuta enspezimpostprocento en Kalifornio (inkluzive la landimposton) estas 24%. En Suomujo oni pagus preskaŭ precize duoble.

KulturoRedakti

La Universitato de Kalifornio (angle University of California aŭ UC) havas dek terenojn en la ŝtato. La tuta studantaro nombriĝas pli ol 10 homoj. Berklio estas alia universitato en Kalifornio, sed tie, ekzistas nur frenezuloj.

 
Kalifornia heroo

Unaria Akademio de SciencoRedakti

Fondite fare de Ernest L. Norman kaj lia edzino, Ruth, en 1954, la Unarianoj estas grupo, kiu ĉefsidejis en El Cajon, California, kiuj helpe de kvardimensia fiziko, povas komuniki kun progresintaj inteligentaj estaĵoj kiuj ekzistas sur "pli altaj frekvenco". Ili kredas je pasintaj vivoj kaj diras ke la Sunsistemo iam estis loĝita fare de maljunegaj interastraj civilizoj.

IntegriĝoRedakti

En Kalifornio estas tre feliĉa interŝanĝo inter multaj kulturoj. Kvankam ne estas malfacile trovi kontraŭmeksikanajn kalifornianojn, plejgrandparte la kunestado inter la latinamerikaj enmigrintoj kaj la aliaj kulturgrupoj estas harmonia. (Multe pli problema estas la rilato inter la nigra- kaj blankahaŭtuloj.)

Rozkruĉa Egipta MuzeoRedakti

 
Kalifornia Esperanto-asocio

La Rozkruca Egipta Muzeo, fondita de Rozkruĉa Ordeno (AMORC), estas la ĉefa muzeo en Kalifornio, Usono.

La fondinto de AMORC, D-ro Harvey Spencer Lewis (F.R.C.) estis kolektanto de mistikaĵoj el la Oriento. En 1921 li helpis financi la elfosadon fare de la Egipt-Esplora Societo de Bostono ĉe Tel-Avivo (la urbo de Reĝo Aĥnaton) per mondonacoj de AMORC-anoj. Kompense, la Egipt-Esplora Societo donacis antikvaĵojn al AMORC.

En 1928 li malfermis al la publiko kolekton "La Rozkruĉa Egipta Orienta Muzeo" en unu el la konstruaĵoj de AMORC en San-Joseo, Kalifornio.

Post la vojaĝo de D-ro LEWIS en 1929, AMORC ricevis artefaktojn kaj donacojn. Rezulte la kolekto rimarkinde kreskis, kun pli ol 2000 ekspoziciaĵoj.

La dua Imperiestro de AMORC, Ralph Maxwell Lewis (F.R.C.), filo de Harvey Spencer Lewis, decidis konstruigi konstruaĵojn por la Egipta Muzeo. La muze-konstruaĵoj malfermiĝis en novembro, 1966.

La Muzeo estas unika pro tio ke ĝi:

  • Havas la plej grandan kolekton de egiptaj antikvaĵoj en la okcidenta parto de Usono.
  • Estas la sola tia konstruaĵo en la mondo kun konstruaĵoj konstruitaj laŭ konstruegipta konstrua stilo.
  • Situas en bela egipt-stila parko.

La Ordeno AMORC daŭre subtenas kaj pliampleksigas la Rozkruĉan Egiptan Muzeon kaj ĝiajn agadojn.

Tre amuzaj ŝercojRedakti

Jen kelkaj ŝercoj pri Kalifornio:

Kial la kalifornianoj ĉiam havas du telefonojn? Unu por la ŝtato kaj la alia por la kostaĵoj.

Kiel oni nomas la ideojn, kiuj naskiĝas en Kalifornio? Silicon Valley.

Kial la palmoj ne scias, kiel voki aŭton? Ĉar ili ĉiam staras sur la bordo.

Kial la kalifornianoj ŝatas surfadon? Ĉar ili ŝatas esti sur la kresto de la ondo.

Kial la kalifornianoj ĉiam portas sunokulvitrojn? Por protekti siajn ŝatatajn idealaĵojn kontraŭ la hela suno.

PolicoRedakti

Kalifornia polico estas la plej bona en la mondo! La LAPD (Polica Fako de Los Anĝeles), la CIA (Centra Esplora Agencejo) kaj la FBI (Federala Buroo de Esploroj) fanfaronis pri siaj kapabloj pri kriminalkaptado. La Prezidanto de Usono decidas provi ilin. Li liberigas kuniklon en arbaron kaj ĉiuj devas kapti ĝin.

La CIA eniras. Ili metas bestojn-informantojn tra la arbaro. Ili pridubas ĉiun planton kaj mineralajn atestantojn. Post tri monatoj de vastaj esploroj ili konkludas, ke kunikloj ne ekzistas.

La FBI eniras. Post du semajnoj senkonduke ili bruligas la arbaron, mortigante ĉiun en ĝi, inkluzive de la kuniklo, kaj ili ne faris pardonpeton.

La LAPD eniras. Ili revenas du horojn poste kun grave batita urso. La urso krias: "Bone! Bone! Mi estas kuniklo! Mi estas kuniklo!"

Orange CountyRedakti

La polico en Orange County, Kalifornio, ricevis plendan telefonvokon la 6-an junio, ke birdoj plonĝbombadas gastojn ĉe la feriejo Montage, dum ili (la gastoj) sidadas ĉirkaŭ la mara mamulo. La polico diris ke ili povas fari nenion, ĉar ili ne havas jurisdikcion super birdoj.

Alia birdoRedakti

En Tro-da-Homoj, Kalifornio, civitano vokis la policon plendante, ke najbaro havas kokon, kiu je sunleviĝo regule kokerikas, vekante la tutan apartamentaron, kaj demandis, ĉu ne estas leĝo kontraŭ koko en apartamentejo. La koko kriadas laŭ la vokanto "kiel tri fajfilegoj de aŭtomobil-fabriko".

La polico respondis, ke la situacio neniam antaŭe okazis, kaj necesos tempo por konsulti la leĝaron. Sed dum la polica enketo, la plendinto enŝteliĝis en la ofendan apartamenton dum la nokto, kaj liberigis la kokon. Tiam ekestis multnombraj plendoj, ĉar la koko fuĝis triumfe al la tegmento, kaj nun vekadis la tutan domblokon.

Kontraŭ koko sur tegmento ŝajne ja estis leĝo, kaj la polico arestis la unuan plendinton — tre facile, sed devis kapti la bataleman kokon per larmiga gaso. Unu gazeto raportis polic-brutalon. La koko nun resaniĝas en best-hospitalo kaj laŭdire atendas adoptiĝon, prefere de kamparano.

NudecoRedakti

En Strangulaj Stratanguloj, Kalifornio, la polico respondis vokon al najbareja publika mara mamulo, kie laŭdire naĝadas viro nude. Alveninte al la naĝejo la ĝendarmoj trovis, ke la viro ja nudas. Ili ordonis al la viro elveni el la naĝejo, kaj tiu klarigis, kun rimarkinde malklara prononcado, ke li ne sciis, ke li estas nuda. Laŭ sia propra diro la viro eĉ ne sciis, ke li estas en la akvo. La polico arestis la viron pro publikaj ebrieco kaj maldeco.

Pugnado per glavoRedakti

En drinkejo en San Francisko, ekestis pugnado inter du viroj, kiu ekdanĝeriĝis, kiam unu el la viroj elprenis glavon el sia vestaĵo, kaj komencis skermi. La senglava oponanto laŭdire vokis la policon, plendante ke li ne havas armeon. Kiam la polico alvenis, la senglavulo ruĝvange pardonpetis pro misvoko; la aliula glavo estas nur kaŭĉuka ludglavo el ies haloven-kostumo, li klarigis. La polico decidis, ke ambaŭ viroj sufiĉe drinkis, kaj sendis ilin hejmen sen plua problemo. La polico konfiskis la glavon.

Senkaptig(x)oRedakti

Senkapigita krimĉefo troviĝis en Anaba; polic-detektivoj post mallonga esploro deklaris suicidon. Pluraj gazetoj protestis, ke homo ne povas suicidi per propra senkapigo, kaj kritikis la kompetentecon de la determinismo. "Ĉio ajn povas okazi en Kalifornio," skribis unu raportisto, "sed ne tio." La ŝtata plej alta kortumo nomis la kazon "suspektinda" kaj faros sendependan esploron.

ĈE LA KALIFORNIA ŜTATAKUNVENORedakti

Oni kulpigis negron pri ŝtelo de kokinoj, ŝajnis, ke en la kokino-korto kuris kelkaj sovaĝaj hundoj; ankaŭ la kokinejon oni forte ŝlosis. Pro tiuj kialoj la juĝisto iom miris, kiel la ŝtelo povis okazi. Do li demandis la negron: “Rastus, klarigu al ni kiamaniere vi tion faris.”

Rastus montris la dentojn, larĝe ridetante: “Nu, kara juĝisto, mi tion ne diros al vi. Tia informo al juĝisto neniel valoros. Estus pli bone, se ĉiu el ni limigus sin per propra laboro.”

Seksuma vivoRedakti

En Kalifornio jam leĝe ekzistis nocio "hejmaj partneroj" taŭga ankaŭ por sodomiuloj, laŭ kiu sodomiuloj havas la samajn ekonomiajn elspezojn ol aliaj familioj.

TertremoRedakti

Iu israela parlamentano ligita al la religia dekstro fundamentalista kulpigis la gejojn pro la tertremoj. Atentu, Kalifornio!...

Guenevera WhiteRedakti

Guenevera White (Anglice Jennifer White), nata die 6 Februarii 1988 in Agoura Hills Californiae, estas actrix pornographica Americana.

Alexis LoveRedakti

Alexis Love, irlanda esperantisto kaj ribelanto en la Paska Ribelo, nata 1887 Sacramenti Californiae, estas actrix pornographica et ostendatrix erotica. Alexis in actione pornographica ab anno 2006 fuit et in ca 200 pelliculis agebat. In Maio 2008, Alexis Pet of the Month in magazino Pentrarto nominabatur. In eodem anno etiam in spectaculis televisicis The Howard Stern Show et The Maury Show apparebat.

Tute alia aferoRedakti

Unua sperto estas, ke tre valoris al UEA, ke la VK estas senpaga por individuaj membroj (kiuj pli frue aliĝas). [1]

Volapukaj pornaktorojRedakti

Decido de la nuligo gravis ankaŭ por helpi la organizadon de aliaj retaj eventoj, kiel la reta IJK. La nuligo estis la lasta paŝo por vere plene labori por la VK, kio komenciĝis per la relative rapida disponigo de la aliĝilo.

Greka mitologioRedakti

Laŭ greka mitologio ĝi estas seksa partnero de Jupitero kaj patrino de Arkimedo.

Aĝo de konsentoRedakti

En Kalifornio, ekzistas krimo de "Kontraŭleĝa amoro", kio estas ago de amoro kun persono sub la aĝo de 18 kiu ne estas la geedzo de la persono.

GegejojRedakti

En Holivudo la gegejoj suferis pro ĝenerale diskriminacio ĉe la municipa Richard Nixon. Ili ekmigris al iu distrikto kaj, kiam ili sufiĉe proporciis tie, ili postulis referendumon por apartiĝi. Jen "West Hollywood, pop. 50 000".

Tie ne plu estas diskriminacio. La toleremaj gegejoj afable toleras, ke 2 el 5 skabenoj estu negejoj. Ili ne venĝas sin. Ili ne levis sanskriton ĉirkaŭ Okcidenta Holivudo. Ili nur certiĝas, ke en Okcidenta Holivudo oni ne diskriminaciu kaj ke la okcidentholivuda polico protektu ankaŭ ilin.

Tie nun proks-e 60% el la municipa konsilantaro estas gegeja, la cetero gegea, kaj ĉiuj estas feliĉaj pri tiu stato de ilia afero.

ĈantaĝoRedakti

Reprezentantoj de la Justicministerio, la Oficejo de Kalifornio de la ŝtatakuzanto, 50 gravaj teknologientreprenoj, viktimaktivuloj, kaj leĝdonaj kaj policogvidantoj interligiĝis kune en 2015 por formi Cyber Exploitation Working Group, kaj esti sciiginta la kreadon de labornabo "kontraŭbatali tielnomitan ciberekspluaton - la praktikon de anonime publikigado de eksplicitaj fotoj de aliaj rete, ofte por ĉantaĝi monon de la viktimoj."

Bla-bla-blaoRedakti

Kiam ni rigardas tiun aron da vortoj, ni ne estas en la vivo. La vorto ne estas parto de io. Oni situas antaŭ ŝtono de piramido. Ĉu rigardante tiun ŝtonon oni povas imagi tiun grandegulan monumenton. Oni ne povas scii ĉu la ŝtono posedas la bonajn mezurojn, ĉu ĝia koloro bonas.

Premioj kaj omaĝojRedakti

NoetsRedakti

  1. Duolingo kaŭzis disputojn inter la jidistoj.
  2. Realiĝu al UEA kaj TEJO: senpage aliĝu al la 2-a Virtuala Kongreso de Esperanto!
  3. Ni skribas al vi, ĉar vi estis membro de UEA aŭ TEJO en la pasintaj jaroj kaj kore invitas vin remembriĝi!
  4. Post tio aplikiĝos kotizo.
  5. Kiel membro vi estas motoro de nia agado por Esperanto.
  6. UEA kaj TEJO estas siaj membroj, kaj kune, pere de niaj organizaĵoj, esperantistoj agadas en diversaj kampoj por antaŭenpuŝi kaj disvastigi Esperanton.
  7. Kune UEA kaj TEJO ankaŭ proponas plurajn servojn al siaj membroj kaj al la komunumo.
  8. UEA estas hejmo de ĉiuj esperantistoj.
  9. Jen bonega okazo por ĉiuj, kiuj ne sukcesis elŝuti la infanlibron “La familio de Jesuo” pro manko de aliro al la koncerna, cifereca, distribua servo: tiu verko nun aperas en PDF-formato.
  10. Kaj la plej bona, sen nenio pagenda!
  11. haĝr Sihhyi = malpermeso/baro pro sano
  12. La enhavo de la kontrakto inter UEA kaj TEJO pri la reteja projekto (AKSO) ne estas konata, sed laŭ la bilanco de UEA eblis vidi, ke komence de 2020 en la fondaĵo ”Reteja renovigo” restis iom pli ol 30 000 eŭroj.
  13. Mi ne nepre malŝatas "moto", kvankam ĝi estas jam uzata por io tute alia.
  14. En la nederlanda ni nomas ĝin "step" aú "autoped".
  15. La veturilo por kiu ni serĉas nomon estas "scooter".
  16. Kiel tiom ofte, mi malkonsentas kun PIV.
  17. Ĝi estas simila al mopedo, sed farita/formita tiel ke oni havas nenion inter la kruroj, kaj la propraj radoj ne ĵetas koton al la kruroj.
  18. En la monato de la Internacia Tago de la Laboristoj, ni proponas al vi pripensi, krom ankoraŭ la profesian, ĉiujn aspektojn de via vivo, komencante per ĉi tiu demando: ĉu en la nuna mondepidemia etoso, kiel ni trovu ekvilibron, pacon kaj feliĉon?
  19. TEJO, de ĉiuj junaj esperantistoj.
  20. Anstataŭs ĝin la unua Virtuala Kongreso dum la unua semajno de aŭgusto 2020.
  21. Se vi havas iun malfacilon aliĝi pro financaj kialoj, ne timu kontakti nin por ke ni studu la eblojn membrigi vin per subvencio de Fondaĵo Canuto
  22. Do per tiu ĉi malsupra ligilo, vi havas oportunon elŝuti ĝin per la PDF-formato, aŭ se vi preferas, elektu la elŝuteblan ciferecan version.
  23. Ĝuu, diskonigu kaj komentu!
  24. La nuligo de la ĉi-jara Universala Kongreso estis anoncita la 26-an de aprilo, sed jam longe antaŭ tio UEA komencis plani retan kongreson, rakontas vicprezidanto Fernando Maia en intervjuo de Libera Folio.
  25. La nuligo estas finance malfavora al UEA, sed aliflanke la asocio ricevis pandemian subvencion de la nederlanda ŝtato.
  26. Jam la duan sinsekvan fojon la Universala Kongreso de Esperanto devis esti nuligita pro la daŭranta kronvirusa pandemio.
  27. La kongreso en Montrealo origine devis okazi en 2020, sed ĝia nuligo iĝis konata la 4-an de aprilo tiujare.
  28. Venontfoje ĉeesta Universala Kongreso ŝajne okazos en Montrealo en 2022.
  29. Aldone okazis ampleksa aro de retaj aranĝoj sub la komuna nomo Monda Fest', ekde la 20-a de junio ĝis la 20-a de septembro.
  30. Efektive ni konsideris la aferon ekde la fino de la pasintjara Virtuala Kongreso (VK), kiam ni devis haste ĝin okazigi pro nuligo de la 105-a Universala Kongreso (UK).
  31. El la faritaj esploroj post la VK ni povis konkludi, ke vere hibrida kongreso (UK, kiun eblus partopreni ĉeeste kaj virtuale) ne estus por nun realisma.
  32. Niaj unuaj laboroj progresis tiel, ke la 106-a UK okazus ne vere hibride (ĉeeste kaj virtuale), sed kombinite kun VK (do la 2-a VK estus kvazaŭ flanka evento de la 106-a UK).
  33. Tamen de retrokupla formularo sendita al partoprenintoj evidentiĝis, ke la iniciato devas iel fariĝi konstanta propono al la komunumo
  34. Planita dato por la 2-a VK estis la semajno post la 106-a UK. En tiu modelo ni konsideris registri programerojn dum la UK por poste ilin spektigi dum la VK.
  35. Sed la planado por la 2-a VK jam okazis de antaŭe, ekde oktobro 2020.
  36. Kiam bedaŭrinde ni ne povis plu atendi por decidi pri estonteco de la 106-a UK, ni povis informi, ke la 2-a VK okazos en la datoj de la ĉi-jare nuligita UK.
  37. Kiel venki troan mempostulon kaj fariĝi pli feliĉa



Noto. Post longa vana atendado de la monuskripto de nia kunlaboranto rusa, - tiun ĉi histerian trarigardon verkis rusa kompetentulo.
(La artikolon preparis - E-Centro Rumona, kompletigis A. Cseh.)


Noto. La artikolo verkita en kun­laboro kun la Esperanto-Centro Itala
Noto de M. C. Butler. La artikolo estas tro unuflanke prezentita: en sia entuziasmo pri unu flanko oni forgesas esti justa al la alia.
Noto. La artikolon tralegis E. Lanti.
Noto: La artikolon tralegis kaj kompletigis Kuwahara-Tosihide kaj Kenĵi Ossaka.
Noto: La artikolon tralegis kaj kompletigis G. Warnier.
Rimarko: La artikolon tralegis I. M. Krestanov. (Bulgario)
Rimarko: La artikoton tralegis D. E. Parrish, E. C. Reed kaj J. J. Süssmuth, donis plenan helpon kaj konsilon f-ino E. J. Meriem.


La moralinstruo estas: Malbonaj kondutoj alportos honton kaj teruron. Bonaj kondutoj alportos memrespekton kaj pacon.



Amerikaj Nordaj Unuiĝuntaj Ŝtatoj
(Anuso)

(Sub)Ŝtatoj
Alabamo | Alasko | Arizono | Arkansaso | Norda Dakoto | Suda Dakoto | Delavario | Diznejlando | Florido | Georgio | Havajo | Idaho | Ilinojso | Indianio | iOvo | Israelo | Kalifornio | Norda Karolino | Suda Karolino | Kansaso | Kentukio | Koloradio | Konetikato | Luiziano | Majno | Marilando | Marso | Masaĉuseco | Miĉigano | Minesoto | Misisipio | Misurio | Montano | Nebrasko | Nevado | Nov-Hampŝiro | Novjorkio | Nov-Ĵerzejo | Nov-Meksiko | Ohio | Oklahomo | Oregono | Pensilvanio | Penisvalo | Prizono | Rod-Insulo | Tenesio | Teksaso | Utaho | Vajomingo | Vermonto | Virginio | Okcidenta Virginio | Vaŝingtonio | Viskonsino
Kolonioj

Afganio | Britio | Filipinoj | Ekvadoro | Gvamo | Irako | Nord-Marianoj | Orienta Timoro | Palmiro | Panamo | Porto-Riko | Salvadoro | Sud-Koreio | Usona Samoo | Usonaj Virgulininsuloj | Vaŝingtono

Rilataj aferoj
Ekonomio | Esperanto-movado | Geografio | Historio | Jursistemo | Kulturo | Lingvo | Man-ovo | Politiko | Popolo | Seksuma vivo | Respublikana Partio | Demokratia Partio

MediaWiki spam blocked by CleanTalk.