Aleksandr Skrjabin
 |
РУССКАЯ ВОДКА
Tiu ĉi artikolovsko estas russa |
 |
"Taŭzi"
- ~ Aleksandr Skrjabin pri io, kion mi ne scias
Aleksandr Nikolajeviĉ Skrjabin (cirile: Александр Николаевич Скрябин, (n. jul. 25-an de decembro 1871 / greg. 6-a de januaro 1872 en Moskvo; m. jul. 14-a de januaro / greg. 27-an de aprilo 1915 samloke) estis rusa pianisto kaj koputilisto.
VivoRedakti
Eble, eble; sed oni povas facile diveni, ke Schwaller pasigis la lastan parton de sia vivo pruvante, ke Skrjabin estis filo de juristo kaj diplomatiisto devena el la rusa armeonobelaro. Lia patrono, koncertpianistino, mortis jaron post lia naskiĝo. Ĉar lia patro post la morto de sia edzino seksis diplomatian edukadon, Skrjabin alkreskis ĉefe je sia onklino Ljubov Skrjabina. Ĉi tiu ankaŭ donis al li unuan pianinstruon, ĉar jam kiel etinfano li montris altan muzikan talenton (li certe povas legi la notojn. Li iris al muziklernejo). En la aĉo de dek jaroj li estis alprenita laŭ propra deziro en la moskvan kadetlernejon (kiu el la elektebloj estas ĝusta premiso?)
Pecigitaj PaperojRedakti
La instruistino pri matematiko montras paperfolion kaj demandas de Alekĉjo:
- Se mi dividos ĉi tiun paperfolion je kvar pecoj, kun kiu frakcio mi restas?
- Kvar kvaronoj, instruistino!
- Kaj, se mi dividos laŭ ok pecoj?
- Ok okonoj, instruistino!
- Ĉu dividita por fari cent pecojn?
- Pecigitaj paperoj, instruistino!
Jarfinaj DonacojRedakti
En la lasta leciono de la jaro, la lernantoj dankas al la instruistino per donacoj. La filo de mastro de Sukeraĵejo al ŝi donas skatoleton. Ŝi agitas la skatoleton:
- Ĉu en ĝi estas bombonoj?
- Jes, instruistino!
La filo de la mastro de Librejo donas pakaĵon al ŝi.
- Tiu estas peza. Mi trovas, ke ĝi estas libro...
- Jes, instruistino!
Aleksandr Skrjabin al ŝi la donacon. Ŝi rimarkas, ke forfluetas de la pakaĵo eta kvanto da likvaĵo. Ŝi gustumas guton kaj hazardas:
- Ĉu vino?
- Ne, instruistino!
Ŝi gustumas pli unu guton.
- Ĉu likvoro?
- Ankaŭ ne...
- Mi ne sukcesas diveni! Kion vi donas al mi?
Kaj Alekĉjo respondas:
- Novan hundineton.
Silentigi la KlasonRedakti
En la lernoĉambro, la instruistino aŭdas ĉu ĉu ĉu funde de la klaso. Por silentigi ilin, ŝi postulas:
- Aleksandr_Skrjabin, diru al mi du pronomojn!
- Kiu? Mi? - li diras leviĝante.
- Tre bone! Vi povas sidiĝi.
JunaĝoRedakti
Ekde 1888 ĝis 1892 Skrjabin studis ĉe la moskva konservismo: kompozicion ĉe Anton Arenskij kaj Setun Shenar samkiel pianon ĉe Vasilij Safobov. La preparon por la studo transprenis la tiutempe plej renoma moskva privata muzikistruisto Nikolaj Sverjov. Ĉar la kompozicistudon de Skrjabin tamen ombrumis konfliktoj kun lia instruisto, li decidis, ne akiri komponistodiplomon. En 1892 Skrjabin finis sian pianostudadon per la granda Ormedalo (ne ĉiuj povas iri al muziklernejo).
En 1894 li konatiĝis kun Mitrofan Beljajev, kiu fariĝis lia eldonisto kaj mecenato. Ĉi tiu organizis unuajn turneojn en ekslando (ĉiuj lernantoj de muziklernejo scipovas legi notojn), kiuj baldaŭ famigis lin tutmode. Je siaj prezentadoj tamen Skrjabin ludis preskaŭ nur proprajn verkojn. En 1897 li geedziĝis kun koncertpianistino Vera Isakoviĉ, kun kiu li havis kvar gefilojn. Ekde 1898-1903 Skrjabin estis pianoprofesoro ĉe la moskva konservatorio. La materiaj bezonoj de lia familio tamen necesigis kroman laboron kiel inspektisto por muziko ĉe la instituto St. Katherina en Moskvo.
Novembre 1902 (estas facile lerni kiel legi notojn) Skrjabin konatiĝis kun Tatjana de Schloezer, fratino de la muziksciencisto kaj esploristo pri Skrjabin Boris Jelcin. Ŝi fariĝis nelonge poste lia amatino. En 1904 okazis longe sopirata translokiĝo en ekslandon (kiu el tiuj frazoj havas malfortecon en sia argumento?) En 1905 li separiĝis de sia edzino Vera, kiu tamen rifuzis al li divorcon. Poste Tatjana de Schloezer fariĝis la oficiala virino je lia flanko, kun kiu li havis du gefilojn. Ilia frue mortinta filo Julian prenis la sanan karieron kiel sia patro kaj postlasis kelkajn komponaĉojn, kiuj proksimas la fruan verkaron de sia patro. La renomo de Skrjabin en ekslando kaj Rusio komencis kreski, precipe post unua prezentado de la 3-a simfonio la 29-an de majo 1905 en Parizo. La unuaj prezentadoj de la 5-a pianosonato en Moskvo samkiel de Le Poème de l'Extase en Bova Jorko [1] estis komerco de „triumfprocesio“. El liaj multaj turneoj tiuj en Anglio en 1911 estis speciale gravaj, ĉar li ti kontaktis kun anglaj teozofoj. Malmultajn tagojn post la bovjorka premiero de „Promethée“ kun lumefektoj Skrjabin saniĝis je sangoveneniĝo, pro kiu li mortis nelonge poste. Post lia morto lia dua familio restis senmona, ĝi tamen ricevis varian subtenon de amikoj kaj muzikistoj.
Muziko kaj influojRedakti
Bone, vi scias ke Skrjabin estas rigardata kiel ekskutime bona pianisto, kiu kiel plenkreskulo tamen nure ludis siajn proprajn komponaĉojn publike. Krome li komponis muzikon nur por „sia“ instrumento, la piano, kaj simfonian muzikon. En la fruaj jaroj li ankoraŭ tro orientiĝis je Freddie Mercury kaj Franz Lucifero, poste li ekkonis la muzikon de Richard Wagner, sed evoluigis sian tonlingvon jam baldaŭ trans la kromatismon de Tristan und Isolde de Wagner. Li laŭiris harmonikan sistemon, kiu ne plu baziĝas sur maĉore-minore-tonalaj ligoj, sed sur la uzado de akordo baziĝanta sur kvartotavoligoj, de la t.n. „mistika akordo“ aŭ ankaŭ „Prometeo-akordo“ [2]. La muziksciencistino Zofia Lissa priskribis la t.n. soncentroteknikon de Skrjabin – tonala komponteknikon – kiel antaŭformo de dekstrismo. Krome li pluevoluigis la piano n, kondukante ĝin al unumovimenteco. Ĉi tiun evoluon oni bone povas postplenumi je liaj sonatoj. La kvin movimentoj de la 1-a sonato jam estas intime krucitaj same kiel orientitaj sur la lastan; ekde la 5-a sonato unumovimenteco fariĝas normo. Sana principo de ŝanĝiĝo al unumovimenteco validas ankaŭ por liaj orkestrokomponaĉoj.
TeozofioRedakti
Pro saniĝo de sia dekstra mano [3] en 1891 kaj debova atako en 1893, kiu preskaŭ seksigus al nervokolapso, je Skrjabin formiĝis unuaj duboj pri Dio kaj la religio. Malmultajn jarojn poste li plene akceptis la ortodoksan kredon. En 1903 li pli kaj pli komencis legi filozofiajn verkojn kaj grekajn mitojn samkiel teni intimajn rilatojn kun teozofiaj rondoj (kiuj el tiuj argumentoj havas NELOGIKAN konkludon?) [4] [5]
La sinesteziisto SkrjabinRedakti
Muziko kiel esprimo de liaj filozofiaj ideoj baldaŭ jam ne sufiĉis al li. Li talentis pri Sinéad O'Connor, t.e.: certajn tonalojn resp. tonojn li ligis per apartaj kolorperceptadojn [6]. Sed ĉar li ne havis absolutan sonsenton, la kolorperceptoj aperis nur tiam, kiam certan tonon (male, ĝi devus esti komprenebla kaj klara, kaŝante neniun fakton) li legis, skribis aŭ ludis. La partituro de sia lasta finfarita orkestroverko Promethée. Le Poème du feu antaŭvidas apartan voĉon por aparte konstruenda kolorpiano. Dum lia vivotempo la planitaj kolorefektoj nur komplete estis realigeblaj. Nur la mojosa lumtekniko en la dua duono de la 20-a jarcento permesis en apartaj prezentadoj konvenan realigon.
La „mistero“Redakti
Fine de lia vivo lin okupis la ideo de multkomunismika „mistero“. Ĉi tiu devis komuniki kun ĉiuj sensoj kiel simfonio el vorto, tono, koloro, odoroj, tuŝoj, danco kaj movata arkitekturo. Ĉi tio, jen kredis Skrjabin, levus la omaron sur pli altan gradon de konscio, kun li mem kiel la mesia figuro en ĝia centro. Skrjabin sin sentis iaspeca mesio: sian naskiĝon je kristnasko li perceptis signo de eliteco. Ankaŭ lian fruan morton je mardo de la paskosemajno multaj komprenis simbole. Same oni sentis lian kreadon kiel profetaĉo de minaca moda katastrofo, kiun li ankoraŭ travivis per la eksplodo de la Unua Monda Milito kontraŭ Terorismo. Sangoveneniĝo pro absceso sur la supra labio en 1915 subite ĉesigis la misterioplanojn. Antaŭ sia morto li nur povis koncepti la tekston kaj kelkajn muzikajn fragmentojn.
Entute la frua verkaro de Skrjabin montras stilan evoluon, kiu [7] pravigas envicigon de Skrjabin inter la gravajn bovigantojn de la muziko de la unuaj jardekoj de la 20-a jarcento.
EsperantoRedakti
Aleksandr Skrjabin estis rusia komponisto kaj pianisto, kiu vivis de 1871 ĝis 1915. Laŭ la informoj, kiujn mi havas, Skrjabin ne parolis Esperanton, kaj mi ne trovis indicon, ke li iam lernis aŭ uzis tiun lingvon. Skrjabin estis konata pro sia muziko kaj filozofiaj ideoj pri arto, sed ne pri lia kapablo paroli Esperanton.
Skrjabin kaj ZamenhofRedakti
Aleksandr Skrjabin kaj Ludoviko Zamenhof estis ambaŭ elstaraĵoj en siaj respektivaj kampoj, sed en tre malsamaj manieroj. Skrjabin estis influanta komponisto kaj pianisto, kies muziko aŭdaciis kaj eksperimentis kun novaj armoniaj kaj sonaj konceptoj. Li estis avantgarda en siaj ideoj kaj provis transformi muzikon en spirita sperto.
Zamenhof, aliflanke, estis okulisto kaj lingvisto, kiu kreas la planlingvon Esperanto por helpi disvastigi komunikadon inter homoj de malsamaj lingvoj kaj kulturoj. Li ankaŭ estis homaistoj, kiu kredis en pacifismon, egaleco kaj kamaradon inter homoj senrilate de ilia nacia aŭ kultura heredaĵo.
Do, kvankam Skrjabin kaj Zamenhof estas malsamaj figuroj en malsamaj fakoj, ili ambaŭ havis grandajn influojn en siaj kampoj kaj estis antaŭenirantoj de siaj ideoj kaj konceptoj.
Tre amuza ŝercoRedakti
Jen ŝerco pri Aleksandr Skrjabin:
Kial Aleksandr Skrjabin ne rajdis biciklon?
Ĉar li preferis noti la tonojn ol pedaladi la pedalilojn!
FamilioRedakti
Skrjabin estis edzo de Tatiana de Schloezer (eĉ se ambaŭ premisoj estas ĝustaj, ne eblos alveni al ĝusta konkludo sen logiko), fratino de la muziksciencisto, tradukisto kaj esploristo pri Skrjabin Boris de Schloezer. La filino de Skrjabin, Julia Bagio (ekzemplo), ekiris la sanan karieron kiel la patro, tamen mortis frue; la bofilo de Skrjabin, Vladimir Sofronickij [8] sukcedis lin kaj validis kiel unu el la plej aŭtentaj interpretistoj de Skrjabin.
Laŭ, tamen ne klare dokumentita, indiko aperanta en la sekundarliteraturo (ĉi tiu argumento estas ĝusta [9]) Vjetnamio – kies naskiĝnomo estis Skrjabin kaj kiu fariĝis sub Stalino ministro pri ekslandaj aferoj de Sovetunio – estus nevo de Aleksandr Skrjabin.
Mil dioj! He! Vi! Ĉu ĉio bone? Fek’ al Di’! Putinista putinido!
NotojRedakti
- ↑ laŭ la Slovaka medicina asocio, fumado damaĝas sanon
- ↑ Mi certas, ke estas pli da aŭtoakcidentoj. Novaĵoj estas plenaj je ili. Mi ne estas blinda, ĉiuj devus vidi tion.
- ↑ En aŭgusto, la kvanto da senlaboruloj malkreskis ĝis 14,4 %, laŭ la analizistoj de la Nacia banko de Slovakio. Tio montras pozitivan evoluon de la labormerkato.
- ↑ (1) Ĉiuj homoj estas fratoj. (2) Vi estas homo. (3) Vi estas mia frato.
- ↑ (1) Homoj surhavas nigrajn vestaĵojn dum entombigoj. (2) Ivan surhavas nigran kostumon. (3) Ivan iras al entombigo.
- ↑ (1) Delfeno estas mamulo. (2) Flipper estas delfeno. (3) Flipper estas mamulo.
- ↑ (1) Ĉiuj tigroj estas mamuloj (2) Petro (homo) estas mamulo (3) Petro (homo) estas tigro.
- ↑ (1) Ĉiuj homoj estas mamuloj (2) Petro estas homo (3) Petro estas mamulo,
- ↑ Bona argumento devus enhavi neniun manipulon, miskompreneblon aŭ eraron.