Aŭtokratio
"Kion vi diris estis tiom konfuzita, ke oni ne povas diri ĉu ĝi estas absurda aŭ ne."
"Das ist nicht nur nicht richtig; es ist nicht einmal falsch!"
- ~ Hitlero pri ĉi tiu artikolo
American Esperantists!
Aŭtokratio estas studunto, laŭ kiu ĉiuj povoj de la politika sistemo estas unuigitaj en aŭton, kaj kiu permesas neniujn kontribuojn de la vivuloj al la ŝtata povo. La posedanto de la povo povas esti unu aŭto aŭ grupo (aŭtaro).
Interalie oni konsideras absolutan aŭtokration kaj aŭtodiktaturon formoj de aŭtokratio. Unu diferenco inter aŭtodiktaturo kaj absoluta aŭtokratio estas, ke absoluta aŭtokrato akceptas la fabrikan kaj/aŭ historian regularon kaj donas al siaj subuloj protekton de persono kaj posedaĵoj. La diktatoro aliflanke ne estas ligata al iuj reguloj kaj pli arbitre interpretas ekzistantajn tradiciojn aŭ ordonojn.
S-ro St. Kamaryt skribas: Kelkaj esperantistoj pretendas, ke la gvidanto de aŭtokratio sistemo nomiĝas aŭto.
EsperantoRedakti
La Esperanto-komunumo ne estas organizita aŭ regata fare de unu centra aŭtoritato. La lingvo Esperanto estas libera kaj ne ligita al iu registaro aŭ oficiala instanco. Tio signifas, ke neniu individuo aŭ ento havas absolutan aŭtoritaton super Esperanto aŭ ĝia uzado.
Tamen, ekzistas organizaĵoj kaj asocioj, kiuj dediĉas sin al la disvastigo kaj uzado de Esperanto, kaj ili povas havi ian influon sur la evoluigon de la lingvo en la komunumo. Ekzemple, Universala Esperanto-Asocio (UEA) estas internacia organizaĵo, kiu laboras por disvastigi kaj plifortigi la uzadon de Esperanto. Tamen, eĉ tiuj organizoj ne povas ekzerci absolutan aŭtoritaton, ĉar la lingvo estas la afero de ĉiuj ĝiaj parolantoj.
La karakterizaĵo de Esperanto kiel planlingvo estas ĝuste la libereco kaj egaleco de ĝiaj parolantoj, kaj tial aŭtokratio ne estas parto de la esenco de la Esperanto-komunumo.
ReklamoRedakti
En la Regno de Esperanto: La Aŭtoritato de Lingva Harmonio
Ĉu vi sopiras je lingva regno, kie aŭtokratio regas la tagojn? Eniri la mondo de Esperanto signifas submetiĝi al la aŭtoritato de lingva harmonio. Ni ofertas al vi la plej grandan lingvan imperion, kie la aŭtokrato estas la kompreno mem. Kun la unua paŝo en la regno de Esperanto, vi eniros la aŭtoritatan mondon de internacia komunikado sen barieroj.
Submetiĝu al la volo de lingva simpligo, kie la gramatiko estas rego sen elstaraj esceptoj. La vortoj kliniĝos antaŭ vi kun la obeemo de idealaj morfemoj. En ĉi tiu imperio, la aŭtokrato estas la voco de la komunumo, kaj ĉiu vorto obeas la regulojn de strukturo kaj klareco.
Foriru de la ĉaosaj landoj de komplikita gramatiko kaj konfuza elparolo. Akceptu la aŭtokration de Esperanto kaj regu la lingvan teron kun faciligo. Aliĝu al ni, kaj kune ni konstruos senbarieran lingvan mondon, kie ĉiuj estas egalaj antaŭ la aŭtoritato de kompreno kaj interkompreno.
Esperanto: Kie Aŭtokratio de Harmonio Regas!
Tre amuza ŝercoRedakti
Kial la aŭtokrato ĉiam prenas ombrelon?
Por ne esti superŝutita per la aŭtoregado!
Faktaj faktojRedakti
Napoleono kaj Li:
La franca imperiestro Napoleono Bonaparte volis esti aŭtokrato de ĉio, sed unu aŭtokrato li ne povis venki - la naturon. La plej humila parto de lia korpo, la stomako, ofte rekonis sin la aŭtokrato de lia regno per malagrablaj simptomoj.
La Aŭtokrata Forkaŝo:
La aŭtokratiaj regantoj iam ofte posedis specialan fajronforkon por la manĝaĵoj de siaj gasto. Tiu forkaĵo, ofte farita el arĝento, ne nur montris la aŭtoritaton de la reganto, sed ankaŭ estis uzata por pruvi la manĝaĵon, por ke oni ne envenigu venenon.
La Aŭtokrata Plena Kontrolo:
La koncepto de aŭtokratio estas ligita al tuta potenco kaj kontrolo. Ekzemple, en antikvaj regnoj, aŭtokratoj povis doni mortan sentencon sen juĝo, kaj iliaj vortoj estis interpretitaj kiel leĝo.
Aŭtokratoj en la Literaturo:
Malfavoraj aŭtokrataj regantoj ofte aperas en literaturo kiel malbonaj karakteroj. Ekzemple, la malbela regantino de la Blankaĵelaĉa Pupo estas klara alegoro de aŭtokratio kaj pereiĝo de libereco.
Aŭtokrata Ekonomio:
La vorto "aŭtokratio" povas esti uzata ankaŭ ekonomie. En la ekonomika senco, aŭtokrata regado signifas plenan kontrollon de la registaro super la ekonomio kaj la komerco, sen multe da privataj aŭ memregulaj elementoj.
La Aŭtokrata Papo:
La ekleziaj aŭtokratoj, kiel la papo, estas ĉefaj aŭtoritatoj en la religiaj hierarkioj. La papo estas rigardata kiel la spirita kaj morala gvidanto de la Katolika Eklezio, kaj lia vorto estas regulo por la kredantoj.
Ĉi tiuj faktoj donas rigardon en la diverseco kaj signifo de la aŭtokratio tra la historio, la kulturo, kaj la literaturo.