Telegrafie

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Telegrafie (oet 't Grieks: τηλε "wied" en γραφειν "sjrieve") is 't sjikke van berichte (telegrams) euver 'ne langen aafstandj. 't Versjiltj zich van gewuuene pos, ómdet bie telegrafie allein 't berich wuuert versjik en neet 'ne fysieke breef. 't Apperaat det 'nen telegram versjik neump zich 'nen telegraaf enne miens dae 'm bedeentj hètj 'nen telegrafist.

Bie telegrafie mótte zowaal dae waat 't berich sjik es d'n óntvanger weite wie de berichte zeen gecodeerdj. De bekandjste en meis-gebroekdje codering was de Morsecode.

Euvere loup vanne jaor gebroekdje me versjillige technieke veur 't versture van telegrams. Bieje ieëste telegrave mós me 'n fysieke draodverbinjing höbbe tösse dae waat sjik en dae waat óntvingk. Granville T. Woods óntwikkeldje in 1885 inductietelegrafie, wobie me 'ne korten aafstandj draodloeas kós communicere. Róndj daen tied waas ouch Guglielmo Marconi besjeftig mitte óntwikkeling van draodloeaze telegrafie euver radiogolve. In 1901 lökdje 't dem veur 't ieës berich euveren Atlantischen Oceaan te versjikke sónger dräöj.

't Gebroek van telegrafie daaldje al rilletief snel mitte opkóms vannen tillefoon. Later raakdje 't gans in ónbroek mitte kóms van fax en e-mail.