Edukira joan

Gohar Eshghi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gohar Eshghi

Bizitza
Jaiotza1946 (77/78 urte)
HerrialdeaPahlavi Iran  (1946 -  1979)
 Iran  (1979 -
Familia
Seme-alabak
Hezkuntza
Hizkuntzakpersiera
Jarduerak
JarduerakEtxekoandrea
Jasotako sariak

Gohar Esghi, persieraz: گوهر عشقی‎, (Nixapur, Iran, 1946) ekintzaile zibila da, Irango Ama Salatzaileetariko bat: Sattar Beheshti blogariaren ama hain zuzen ere. Beheshti 2012ko azaroan hil zuten, Irango Islamiar Republikako segurtasun-indarren zaintzapean zegoela tortura larriak zirela eta. Semea hil ondoren, hiltzaileak justiziaren aurrera eramateko ahalegin handiak egin zituen. Komunikabideen arreta erakarri zuen bere semearen heriotzaren inguruan, eta eztabaida handia sortu zuen herrialdeko sistema politiko nagusian.[1] 2022an, BBCko 100 emakumeen zerrendara gehitu zuten.[2]

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jatorria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gohar Eshghi Neishabour-en, Irango ipar-ekialdeko hirian jaio zen 1946. urtean.[3]

Sardar Beheshtiren bigarren emaztea izan zen, eta harekin lau seme-alaba izan zituen: Aliasghar, Sattar, Rahim eta Sahar. Senarragandik banandu ondoren, Sattar bigarren semearekin bizi izan zen. Eshghi etxekoandrea izan da bere bizitza osoan; beraz, banantzearen ondoren bizitza irabazteko, garbitzaile gisa lan egin zuen, baita tanatorio batean ere.[3]

Sattar semearen heriotza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gohar 35 urteko Sattar blogariaren semea (gutxi ezagutzen zen blogaria) bere etxean atxilotu zuen 2012ko urriaren 30ean ziberpoliziak (FATA). Haren bidez, agintariek esan zuten "gizarte-sareetako eta Facebookeko segurtasun nazionalaren aurkako ekintzak" zirela.[4]

Gobernuaren babespean zegoela, egoera bitxi eta ez oso argitan hil zen baina torturaz hil zen susmoa dago.[5] Azaroaren 6an, agintariek Beheshtiren familiari esan zioten bere gorpua Kahrizakeko Auzitegiko Bulegoari erreklamatzeko, eta komunikabideekin ez hitz egiteko ohartarazi zioten, Kaleme berri-emailearen webak jakinarazi zuenez. Azaroaren 8an, Kalemek gutun bat argitaratu zuen, eta, segundo batzuetan, bloggerrarena zen. Haren arabera, bere galdeketetan "abusu fisikoa eta hitzezkoa" egin zioten. Gutunak zioen, halaber, egindako edozein aitorpen faltsua zela eta torturapean atera zela. Azaroaren 10ean, Kalemek 41 preso politikok sinatutako gutun bat argitaratu zuen Evingo kartzelan. Gutun horretan esaten zen Beheshtiren gorpuak tortura-zantzuak zituela eta galdeketa egin bitartean jo zutela, hilda eta gorputz-adarrek sabaitik zintzilik behin eta berriz mehatxatuta.[3]

Handik gutxira, Sattarren agintariek Goharren alabari ere mehatxu egin zioten atxiloketarekin, jazarpenarekin eta Gohar legezko onespenaren gutuna sinatzera behartzearekin.[6]

2014. urtean, auzitegi batek Akbar Taghizadeh polizia-agentea kondenatu zuen, eta Sattar Beheshtiren hilketan parte hartu zuen, hiru urteko kartzela, 74 kolpe eta bi urteko barne-erbestean. Baina ofizialari nahigabeko hilketa bakarrik leporatu zioten.Sattarren familiak eta haren senideen iritziz, Eshghi barne, berriz, hilketa aurrez pentsatua izan zen. Eshghik dio Khamenei dela semearen heriotzaren erantzule.[7]

Eshghi EBko kanpo-politikako buru ohi Catherine Ashtonekin elkartu zen Teheranen 2014an egin zuen bisitan.[8]

14 ekintzaile politikoren deklarazioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2017-2018ko Irango protestetan 14 ekintzaile politiko izenpetu zituenetako bat izan zen Eshghi. Irango Ali Khamaienek Irango buruzagi gorenaren karguaren dimisioa eskatu zuen, baita errepublika islamiarra indargabetzea eta gobernu laiko demokratikoa ezartzea.[9][10]

Erasoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2021eko abenduaren 9an, eguerdia baino lehentxeago, Eshghi hilerrira semearen hilobia ikustera zihoala, bi motorzaleren motozikleta batekin topo egin zuen. Horietako batek eraso egin zion, lurrera eror zedin, buruan eta aurpegian zauriak eginez eta konortea galduz.[11][12] Istripua ikusi zutenek ospitale batera eraman zuten.[13]

Sattar Fundazioak Instagramen argitaratutako aitorpen baten arabera, istripua gertatu baino hilabete lehenago, segurtasun-agenteek familia atxilotu zuten, beste biktima batzuekin bilera batean ez elkartzeko. Atxiloketa horretan, agenteek familia mehatxatu zuten esanez pertsona batzuk torturatuta hiltzen direla kartzelan, baina beste batzuk istripu edo liskar baten ondorioz hil daitezkeela. Gertakari horien ondoren ere, familiak mehatxu anonimoak jasotzen jarraitu zuen.[13]

Hijaba erretiratzea manifestarien alde

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2022ko urriaren 18an, eta Mahsa Aminiren protesten erdian, Eshghik hijab-a kendu zuen bideo batean, hauxe esanez: "80 urtetan hijab hau mantendu ondoren, jendea hiltzen duen erlijioagatik, hiyab-a kendu egingo dut". Bideo berean, kalera ateratzeko eskatu dio jendeari elkartasuna adierazteko gazteekin .[14]

2022ko abenduaren 11n, Eshghik bideo-mezu batean, bera eta haren familia gobernuko agenteek mehatxatu zituztela jakitera eman zuen. Ezer gertatzen bada, erantzulea buruzagi gorena izango litzatekeela: Ali Khamenei. Segurtasun-indarrek duela hamaika urtetik mehatxatzen dutela gaineratu zuen, baina bera eta Iran herria prest daudela herrialdetik kanporatzeko, bai eurei bai nagusiari (Khamenei). Abenduaren hasieran, Gohar Eshghik bere pertsonaren aurkako mehatxuen berri eman zuen erregimen klerikalaren aldetik: "Ez daukagu heriotzaren beldur! Ez mehatxatu!"[15]

Sariak eta aintzatespenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 2022. urtean BBC-k urteko 100 emakume inspiratzaileetariko bat izendatu zuen.[2]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ گوهر عشقی؛ مادری در جستجوی حقیقت. Tavaana.
  2. ↑ a b (Ingelesez) «BBC 100 Women 2022: Who is on the list this year? - BBC News» News (Noiz kontsultatua: 2023-02-13).
  3. ↑ a b c Iranian Women You Should Know: Gohar Eshghi. 7 novembre 2019.
  4. ↑ Iranian Blogger Who Told Supreme Leader Khamenei 'Your Judicial System... Is Nothing But A Slaughterhouse' Tortured To Death In Prison. 19 novembre 2012.
  5. ↑ Sattar Beheshti. .
  6. ↑ Gohar Eshghi: A Mother In Search Of Truth. .
  7. ↑ Sattar Beheshti's Mother to Khamenei: You Have Destroyed Our Country. 2 novembre 2021.
  8. ↑ Grieving Iranian Mother's Fight For Justice Puts Her In Authorities' Crosshairs. 5 novembre 2021.
  9. ↑ نامه‌ی دوم ۱۴ فعال مدنی- سیاسی داخل کشور: هیچ راهی برای بازسازی و نوسازی این رژیم ایران‌ویران‌کن وجود ندارد!. Kayhan London 2019-06-20.
  10. ↑ At Least 13 Signers of Open Letters Urging Khamenei’s Resignation Are Arrested. 29 agost 2019.
  11. ↑ First conversation of Gohar Eshghi after the attack of unknown people. 9 desembre 2021.
  12. ↑ ضرب و شتم مادر ستار بهشتی در راه مزار فرزندش. 10 desembre 2021.
  13. ↑ a b Unknown Assailants Attack Mother Of A Political Prisoner Who Died In Jail. 10 desembre 2021.
  14. ↑ سی‌ و دومین شب اعتراضات؛ گوهر عشقی هم حجاب از سر برداشت. 19 octubre 2021.
  15. ↑ [hhttps://www.iranintl.com/en/202212119866 سی‌ و دومین شب اعتراضات؛ گوهر عشقی هم حجاب از سرMother Of Murdered Political Prisoner Threatened By Iran’s Regime. ] 11 desembre 2021.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Gohar_Eshghi&oldid=9203877"(e)tik eskuratuta