sam

sam (język polski)

sam (1.1)

sam (2.1)

sam (2.2)

wymowa:

​, IPA: [sãm], AS: [sãm], zjawiska fonetyczne: nazal.

znaczenia:

zaimek przymiotny

(1.1) bez nikogo / niczego innego, będący jedyny

(1.2) podkreślenie: właśnie ten, a nie inny

(1.3) właśnie taki (a nie inny)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(2.1) pot. hand. sklep samoobsługowy

(2.2) środ. mot. pojazd wykonany samodzielnie; zob. też sam (motoryzacja) w Wikipedii

zaimek

(3.1) st.pol. dziś gw. (Górny Śląsk) tu

odmiana:

(1.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	sam		sama	samo	sami	same
dopełniacz	samego		samej	samego	samych
celownik	samemu		samej	samemu	samym
biernik	samego	sam	samą	samo	samych	same
narzędnik	samym		samą	samym	samymi
miejscownik	samym		samej	samym	samych
wołacz	sam		sama	samo	sami	same

(2.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	sam	samy
dopełniacz	samu	samów
celownik	samowi	samom
biernik	sam	samy
narzędnik	samem	samami
miejscownik	samie	samach
wołacz	samie	samy

przykłady:

(1.1) Nie powinno się zostawiać małych dzieci samych w domu.

(1.2) Mam autograf samego mistrza świata!

(1.3) Morderca zostaje ujawniony na samym końcu książki.

(2.1) Poszedłem do samu po bułki.

(2.2) Dzień dobry, chciałbym zarejestrować sama.

(3.1) Kajś sam żech widzioł nudelkula.

składnia:

kolokacje:

(1.1) sam sobie winny

synonimy:

(3.1) tukej

antonimy:

hiperonimy:

(2.1) sklep

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. samieństwo n, supersam m, samodzielność ż, samotność ż, samosia ż

przym. samotny, samodzielny, samiutki, samiusieńki, samiuteńki, samiutenieńki

przysł. samotnie, samodzielnie

związki frazeologiczne:

Bóg pomaga tym, co sami sobie pomagają • być samemu jak palec • czasem luty ostro kuty, czasem w luty same pluty • głupiego łacno poznać: sam się wyda • kto kogo łaje, niech sam przykład daje • kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada • kto późno przychodzi, sam sobie szkodzi • lekarzu, lecz się sam • maj, wołom daj i sam na piec uciekaj • na spółkę sam diabeł narzeka • pies ogrodnika – samemu nie zje i drugiemu nie da • sam sobie sterem, żeglarzem, okrętem • nie samym chlebem człowiek żyje • sam sobie powiedział, i sam się uśmiał • nie wisi syn za ojca, tylko sam za siebie • sam jak kołek w płocie • sam jak palec • sam na sam • sam sobie rad • śniadanie zjedz sam, obiadem podziel się z przyjacielem, a kolację daj wrogowi • uczący drugich sam się uczy • taki sam • ten sam • w sam raz • z jakim kto przystaje, takim się sam staje

etymologia:

(1.1-3) od prasł. *samъ → sam (1.1), od rdzenia praindoeur. *somo-

(1.1-3) por. białor. сам, bułg. сам, czes. sám, dłuż. sam, kasz. sóm, mac. сам, ros. сам, ros. самый, scs. самъ, słc. sám, słń. sam i ukr. сам

(1.1-3) por. łac. similis

(2.1) od samoobsługowy

uwagi:

tłumaczenia:

• albański: (1.1) vetëm; (1.2) vetëm; (1.3) vetëm
• angielski: (1.1) alone; (1.2) oneself (myself, himself itd.); (1.3) very, just
• arabski: (1.1) وحيد
• baskijski: (1.1) bakarrik; (2.1) autozerbitzu
• baszkirski: (1.1) бер үҙе, таҡ, тик, яңғыҙ; (1.2) тап, үҙе; (1.3) иң
• bośniacki: (1.1) sam
• bułgarski: (1.1) сам
• chiński standardowy: (1.1) 一 (yī)
• dolnołużycki: (1.1) sam; (1.2) samo
• duński: (1.1) alene; (1.2) selve, selveste; (1.3) selve
• esperanto: (1.1) mem
• francuski: (1.1) seul; (1.2) même (moi-même, toi-même, itd.); (1.3) juste
• hiszpański: (1.1) solo; (1.2) mismo; (1.3) mismo; (2.1) tienda autoservicio
• jaćwieski: (1.1) pats
• jidysz: (1.1) אַליין (alejn); (1.2) גופֿא (gufe)
• kaszubski: (1.1) sóm
• koreański: (1.1) 혼자, 스스로
• łaciński: (1.1) solum; (1.2) ipse
• niderlandzki: (1.1) alleen
• niemiecki: (1.1) allein; (1.2) selbst (persönlich); (1.3) ganz (2.1) SB-Markt m
• norweski (bokmål): (1.1) alene
• nowogrecki: (1.1) μόνος, μοναδικός; (1.2) ο ίδιος (όχι άλλος); (1.3) ακριβώς αυτός (όχι άλλος); (2.1) σελφ σέρβις σουπερμάρκετ
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1) ; (1.2)
• rosyjski: (1.1) один; (1.2) сам
• rumuński: (1.1) singur
• szkocki: (1.1) alane
• szwabski: (1.1) alloi
• szwedzki: (1.1) ensam; (1.2) själv; (1.3) själv
• ukraiński: (1.1) сам
• wilamowski: (1.1) ałan, ałłaen; (1.2) zauwer, zaojwer
• włoski: (1.1) da solo; (1.2) solo

źródła:

sam (język angielski)

wymowa:

wymowa australijska

​

znaczenia:

skrótowiec

(1.1) = wojsk. surface-to-air missile → pocisk ziemia-powietrze

rzeczownik

(2.1) slang. federalny agent narkotykowy

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

sam (język bośniacki)

zapisy w ortografiach alternatywnych:

wymowa:

znaczenia:

zaimek

(1.1) sam

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

sam (język chuuk)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz chuuk, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

sam (język dolnołużycki)

wymowa:

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) sam (bez innych)

odmiana:

(1.1) sam, ~a, ~e, du ~ej, lm ~e

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

od prasł. *samъ, od rdzenia praindoeur. *somo-

zob. polskie znaczenie

uwagi:

zobacz też: samo

źródła:

sam (esperanto (morfem))

wymowa:

znaczenia:

morfem przedrostkowy

(1.1) ten sam, taki sam

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pochodne:

przym. sama, malsama

przysł. same, malsame, samtempe

rzecz. sameco

związki frazeologiczne:

etymologia:

ang. same, pol. sam, ros. самый

uwagi:

Morfem oficjalnie zatwierdzony w roku 1905 (Fundamento de Esperanto). Baza Radikaro Oficiala: grupa 2.

źródła:

sam (slovio)

zapisy w ortografiach alternatywnych:

сам

wymowa:

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) sam, (on sam, ona sama, ono samo)

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

sam (język staroirlandzki)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) lato

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz staroirlandzki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

sam (język szwedzki)

wymowa:

znaczenia:

czasownik, forma fleksyjna

(1.1) nieregularny czas przeszły (preteritum) od simma

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

regularna forma czasu przeszłego (preteritum): simmade

źródła:

sam (język zhuang)

wymowa:

znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) trzy

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz zhuang, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.