rin
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « ren » (« rēn ») » (minme sinse).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /rɛ̃/ /rãɲ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /rɛ̃/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
rin | rins |
rin omrin
- (antomeye) rino / rno (organe).
- Et J'han aveut on moussemint d' poyèges di chameau, èt on nâli d' cûr âtou d' ses reins; èt si amagnî esteût des coqs d'aousse et dè l' savage lâme — Nicolas Defrecheux, ratournant Sint Matî avou François Bailleux et Auguste Hock; lijhåve vaici.
- Vos pere et mere, vs åroz vacance :
Vos vs ripoizrez d' tos vos mås d' rin
Vos vs tchåfrez påjhûles el coulêye
[...]Et dji vs racontrè mes foleyes !— Martin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Dj’a dîh-ût ans", tome 43, p. 143 (fråze rifondowe).
- todi pluriyal dizo del schene.
- Les macteus si metént ene faxhe åtou des rins.
- Djel voe ployî, baltant sol djambe,
Li tiesse tote blanke, les rins tot roeds. — Martin Lejeune, “Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.186, « Lu cane d’a grand-pêre» (fråze rifondowe). - Twè, vî Pont ds Åtches, les razanêyes
Ont passé so ti screne des rins
Et s’ ti n’ as måy bodjî po rén. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.14, “Li Bonne Chance fait tot” (fråze rifondowe). - Li vî cinsî e-st ashiou sol pas d’ ouxh ; i fome si pupe, les rins aspoyîs conte l’ ouxhelreye — Henri Simon, "Mès cwate moumints" (1907) (fråze rifondowe).
- Popa, k’ a bouté tote li djournêye å pavmint, saye di s’ rastamper ; waye les rins, waye les djnos — Paul Rousselle (fråze rifondowe).
- todi pluriyal (imådjreçmint) veyou come li djin ki rascoye li sofrixhance.
- A-t on ene rabrouxhe ou del tristesse,
Ele vos vént fé ene pitite caresse;
So l' côp, vos sintoz les tourmints
Reguiner tertos djus d' vos rins. — Henri Forir, L' awoureus manaedje (fråze rifondowe).
- A-t on ene rabrouxhe ou del tristesse,
- pluriyal (djeyografeye) copete d' on tier, d' ene montinne, d' on toet.
- Assiou so les rins d’ine gonhîre, Mondjårdin twèse fîrmint les ham’tês des invurons, akwatis avås les trih’s, comme des ouhês à l’ aprèpe d’on mohè. — Joseph Mignolet, "Li Payîs des Sotês", 1926, p. 27.
- Loukîz l’ toet : l’ pus ledjire lavasse
Passe houte, ç’ n’ est k’ ene pelote di strin ;
Ene mate crouweur scheut dvins les rins
Et, come èn on beur, i fwait sombe ! — Martin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Lu pauve ome èt l’amoûr", tome 43, p. 140 (fråze rifondowe).
-
(Sinse 1) Des rins d’ agneas.
-
(Sinse 1) Chema ki mostere el côpe d’ on rin.
Ratourneures
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]Etimolodjeye 2
[candjî]Tayon-bodje latén « ramus » (« coxhe »), dedja e vî lingaedje d’ oyi (vî francès « rain » mot cité dins l’ FEW 10 39a.
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /rɛ̃/ /rãɲ/ /rɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /rɛ̃/ (minme prononçaedje pattavå)
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
rin | rins |
rin omrin
- coxhe avou ses coxhetes.
- I passa avou on rin di djniesses so s’ dos.
- Des rins d’ frambåjhes — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- mwaisse coxhe d’ ene faxhene.
- Dji vôreu ki l’ lune riglatixhe
So nosse cron dos,
Et k’ ene flotchêye fwaiye ene blanke guitche
A m’ rin d’ fagot — Jean Guillaume (fråze rifondowe).
- Dji vôreu ki l’ lune riglatixhe
- (pa stindaedje do sinse) baston.
- S’ i rvént co, dji prindrè on bon rin d’ fagot, et dji lyi mzurrè ses spales disca ses fesses — Motî d’ Fosse-li-Veye (fråze rifondowe).
-
(Sinse 1) Rins rashonnés et rataetchîs so on mantche ki sieve di ramon.
Sinonimeye
[candjî]- (coxhe avou ses coxhetes): rinme
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]Omofoneye possibe
[candjî]Waitîz eto
[candjî]- Lijhoz l’ årtike rin (discramiaedje) so Wikipedia.
- Lijhoz l’ årtike rin (organe) so Wikipedia
Etimolodjeye
[candjî]Loukîz a : « rén »
Prononçaedje
[candjî]- AFE : /ʀɛ̃/
Adviebe
[candjî]rin
- rén.
- Nu rovîe rin, sés´ !
Sipårdaedje do mot
[candjî]w. do Levant; w. do Mitan; Basse Årdene
Ortografeyes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po l' antomeye
- Sustantifs do walon todi pluriyals
- Mots do walon avou on sinse imådjrece
- Motlî do walon pol djeyografeye
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots walons rtrovés e vî lingaedje d' oyi
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do vî francès
- Mots ki s' prononcèt parey totavå
- Mots ki sont dins l' motî d' Fosse-li-Veye
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motî d' Fosse-li-Veye
- Mots do walon scrîts e Feller
- Adviebes do walon scrîts e Feller
- Mots do grand Payis d' Lidje sicrîts e Feller
- Mots do grand Payis d' Nameur sicrîts e Feller
- Mots del Basse Årdene sicrîts e Feller
- Mots ki sont dins l' motî Denis