İçeriğe atla

III. Aleksandr

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Alexander Alexandrovich Romanov
Александр Александрович Рома́нов
Rusya imparatoru
Hüküm süresi13 Mart 1881–1 Kasım 1894
Taç giymesi27 Mayıs 1883
Önce gelenII. Aleksandr
Sonra gelenII. Nikolay
Doğum10 Mart 1845(1845-03-10)
Sankt-Peterburg
Ölüm1 Kasım 1894 (49 yaşında)
Livadiya, Kırım
DefinSankt-Peterburg
Eş(ler)iMaria Fyodorovna
Çocuk(lar)ıII. Nikolay
Grandük Aleksandr Aleksandroviç
Grandük Georg Aleksandroviç
Grandüşes Ksenia Aleksandrovna
Grandük Mihayl Aleksandroviç
Grandüşeş Olga Aleksandrovna
HanedanRomanov Hanedanı
BabasıII. Aleksandr
AnnesiMarie of Hesse and by Rhine

Aleksander Aleksandroviç Romanoff (10 Mart 1845 - 1 Kasım 1894), 1881 - 1894 arasında hüküm sürmüş Rusya imparatoruydu.

Temsili hükûmete karşı çıkmış ve Rus milliyetçiliğini desteklemiştir. Ortodoksluk, mutlakiyet ve Rus halkına inanç (narodnost) ilkelerine dayalı programlar çerçevesinde, imparatorluk sınırları içinde yaşayan ulusal azınlıkları Ruslaştırmaya yönelmiş ve Ortodoks olmayan dinsel gruplara baskı uygulamıştır.

Çar I. Nikolay'ın torunu, Veliaht Prens Aleksandr Nikolayeviç'in (II. Aleksandr) ikinci oğluydu. Ağabeyi Veliaht Prens (1855'ten sonra) Nikolay Aleksandroviç'in 1865'te ölümüne değin veliaht olmayı hayal olarak düşünen Aleksandr, 2. sıra prensken dönemin grandüklerine verilen ilk ve ortaöğretim düzeyinde bir öğrenim gördü. Ancak 1865'te veliaht olunca, Rus devlet adamı K. P. Pobedonostsev tarafından yetiştirilmeye başlandı. Ağabeyi Nikolay, ölmeden önce nişanlısı Danimarkalı prenses Dagmar'ın (Ortodoks olduktan sonra Maria Fyodorovna) Aleksandr ile evlenmesini istemişti. Bu isteğe uyan Aleksandr ve Dagmar'ın çok mutlu bir evlilikleri oldu.

Aleksandr, veliahtken babasıyla çeşitli konularda anlaşmazlığa düştü. Bu anlaşmazlık, Fransız-Alman Savaşı'nda doruğa ulaştı. Aleksandr Fransızları; Çar ise Almanları destekledi. Almanlardan hoşlanmayan Aleksandr, Pebodonostsev'in eğitimi yüzünden aşırı milliyetçi ve inançlı bir Ortodoks olmuştu. Onunla alay eden babasına aldırmayan Aleksandr, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rus ordusunun sol kanadına kumanda etti. Ama Rusya'nın ele geçirdiği toprakların çoğu, Alman şansölye Otto von Bismarck'ın başkanlığındaki Berlin Kongresi'nde yitirilince hayalkırıklığına uğradı ve Almanları affetmedi.

Çar II. Aleksandr, 13 Mart 1881'de Loris-Melikov Anayasası'nı imzaladığı gün, Halkın İradesi örgütünün gerçekleştirdiği bombalı suikastte ölünce, ertesi gün Aleksandr, III. Aleksandr adıyla çar oldu. İlk işi babasının imzaladığı anayasayı iptal etmek oldu. Ona göre Rusya, Batı'nın sözde liberalizmiyle değil, Ortodoks değerleriyle kurtulabilirdi.

Aleksandr'ın ülküsü; dili, dini, yönetim biçimi bir olan bir ülke yaratmaktı. Bu amaçla; Alman, Leh, Fin, Kazak, Uygur ve Kırgız uyruklu insanlara Rus dilini ve Rusça eğitim yapan okulları zorla kabul ettirdi, Yahudilere baskı uyguladı ve merkeze uzak, Alman, Leh ve İsveç kurumlarının kalıntılarını ortadan kaldırdı.

Dış ilişkilerde barış yanlısı olan Aleksandr, buna rağmen Almanlardan hoşnut değildi. Ancak yine de bu ülkeyle sürtüşmekten kaçındı. Hatta Almanya, Avusturya ve Rusya'nın daha önce girdiği "Üçlü İttifak"ı kısa süreliğine canlandırdı. Ancak özellikle II. Wilhelm'in hükümdarlığının ilk yıllarında Almanya'ya daha soğuk davrandı.

1 Kasım 1894'te ölmesinden sonra tahta Rusya'nın son çarı olan oğlu II. Nikolay geçti.

  • Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Alexander III of Russia" maddesi kaynaklıdır: Online [1] 29 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış kaynaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Crankshaw, Edward (Yeni ed. 1986), The Shadow of the Winter Palace: the Drift To Revolution 1825–1917. Londra: Papermac (İngilizce)
  • Van Der Kiste, John (2003) The Romanovs: 1818–1959 Stroud: Sutton Publishing ISBN 075093459X ve 9780750934596 (İngilizce)
  • Troyat, Henri (2004) Alexandre III, le tsar des neiges, Paris: Grasset (Fransızca)
  • Almedingen, Edith M. (1995), Die Romanows. Die Geschichte einer Dynastie. Russland 1613–1917, Ullstein: Frankfurt-am-Main, ISBN 3-548-34952-8 (Almanca)

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Önce gelen:
II. Aleksandr

Rusya imparatoru

1881–1894
Sonra gelen:
II. Nikolay