Yüz nakli
Yüz nakli, bir insanın yüzünün bir kısmının ya da tamamının tekrar yerleştirilmesine dair medikal prosedürdür. Dünyanın ilk tam yüz nakli 2010 senesinde İspanya'da tamamlandı.[1] Yüzün tamamının nakledildiği dünyanın ilk başarılı yüz nakli ise Türkiye'de 2012 senesinde gerçekleşti.[2][3] Türkiye'deki yüz nakli gerçekleştirilene kadar bu sürecin deneysel olduğu düşünülüyordu. [kaynak belirtilmeli]
Yüz naklinden faydalananlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Yüzünde, travma, yanık, hastalık ya da doğuştan özür gibi durumlardan dolayı bozulma olan insanlar bu estetik prosedürden faydalanabilir. Royal Free Hospital hastanesi doktorlarından professör Peter Butler 2002 senesinde bir neşter makalesinde ilk kez bu insanların tedavi edilmesini önermiştir.[4] Bu öneri aynı zamanda prosedürün etik çerçevesinin tartışılmaya başlanmasına yardımcı olmuştur.[4]
Yüz naklinin başka bir alternatifi ise hastanın arka, popo ya da but derisinin yüzüne nakledilmesi şeklindedir. 50 kadar çok sayıda operasyon gerektiren bu süreç yine de tekrar kavuşulan yüze limitli bir fonksiyon verir. Ve hastanın yüzünü bir maske ya da örtü gibi gösterir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kendi kendine donör
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünyada ilk kez tüm yüzün yeniden dikilmesi 19 yaşındaki Sandeep Kaur üzerinde yapılmıştır. Saçını harman makinesine kaptıran hastanın yüzü soyulmuştur. Sandeep'in annesi buna tanık olmuştur. Sandeep bilinçsiz olarak hastaneye yüzünün iki parçası plastik bir torbada ulaşmıştır. Kızın yüzünün bazı kaslarının zarar görmesi ve yüzün bazı kısımlarında yara izleri kalmasına rağmen operasyon başarılı geçmiştir. Sandeep'in doktoru Abraham Thomas Hindistan'ın en iyi mikrocerrahilerinden biriydi. Sandeep 2004 yılında hemşire olmak için eğitim almaya başladı.
Ülkelerde yüz nakli
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye
[değiştir | kaynağı değiştir]21 Ocak 2012'de Türk cerrah Ömer Özkan ve takımı dünyanın ilk başarılı tam yüz naklini Antalya'daki Akdeniz Üniversitesi hastanesinde gerçekleştirdi. 19 yaşındaki hasta Uğur Acar'ın, çocukken evde çıkan bir yangın yüzünden, yüzü ağır tahrip olmuştu. 39 yaşındaki organ bağışcısı Ahmet Kaya 2012 yılının Ocak ayında ölmüştü.[5] Dünya medyasına operasyonun başarılı geçtiği ilan edildi. Halka açık bir etkinlikle Uğur Acar 21 Şubat 2012 gününde basının önüne çıkarıldı. Yüzü doğal görünüyordu. Türk doktorlar onun vücudunun yeni dokuyu kabul ettiğini duyurdu.[6]
24 Şubat 2012 tarihinde yaklaşık bir ay sonra cerrah takımı lideri Serdar Nasır Ankara'daki Hacettepe Üniversitesi'nde 25 yaşındaki hasta Cengiz Gül üzerinde ikinci tam yüz naklini gerçekleştirdi. Hastanın yüzü iki yaşındayken televizyon tüpünün patlaması sonucu ağır olarak yanmıştı. Ailesinin kimliğinin açıklanmasına izin vermediği beyin ölümü gerçekleşmiş 40 yaşındaki bağışçı N. A 17 Şubat tarihinde bir motorbisiklet kazası sırasında ölmüştü.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ "Woman mauled by chimp shows new face in first photo". Yahoo!. 11 Ağustos 2011. 19 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2012.
- ^ a b "Face transplants 'on the horizon'". BBC News. 27 Kasım 2002. 25 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2011.
- ^ "Turkish surgeons in country's first face transplant". Hürriyet Daily News. 23 Ocak 2012. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2012.
- ^ "İlk kez başın karşısında". Hürriyet. 21 Şubat 2012. 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.
- ^ Özgenç, Meltem & Turaç Top (25 Şubat 2012). "İlkinin izi geçmeden 2'nci yüz nakli". Hürriyet. 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.
- Genel
- http://m.sabah.com.tr/yasam/2012/01/21/turkiyedeki-ilk-yuz-nakli 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yüz nakli cerrahisi, Brigham and Women's Hospital (İngilizce) 30.03.2012 tarihinde erişilmiştir.
- University of Louisville, Plastik cerrahi (İngilizce) 30.03.2012 tarihinde erişilmiştir.
- BBC News – Q&A: İlk yüz nakli 14 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 30.03.2012 tarihinde erişilmiştir.
- Saving Faces: The Facial Surgery Research Foundation 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 30.03.2012 tarihinde erişilmiştir.
- CTV News – Face transplant woman goes public for first time (İngilizce) 30.03.2012 tarihinde erişilmiştir.
- Face transplants inch toward reality 5 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 30.03.2012 tarihinde erişilmiştir.
- New York Times 24 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 30.03.2012 tarihinde erişilmiştir.
- Cleveland Clinic, Yüz nakli ve cerrahisi 10 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 30.03.2012 tarihinde erişilmiştir.
- Dallas Wiens Home Page 23 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 30.03.2012 tarihinde erişilmiştir.